วัชพืช

ผักกาดช้าง ผักกาดขมุ ผักเผ็ดแม้ว หญ้าดอกอ่อน ชื่อวิทยาศาสตร์: crepidioides (Benth.) S.Moore วงศ์: Asteraceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 60-80 เซนติเมตร ใบ: รูปรีแกมขอบขนาน ยาว 5-15 เซนติเมตร ปลายเรียวแหลม โคนใบเรียวแคบเหมือนเป็นก้านใบ ขอบจักฟันเลื่อยหรือหยักเว้าเป็นแฉก ดอก: เป็นช่อที่ปลายก้าน 3-5 ช่อ รูปทรงกระบอก ยาว 1-2 เซนติเมตร มีดอกย่อยเป็นกระจุกแน่น ปลายกลีบสีแดงส้ม ผล: มีขนยาวสีขาวติดที่ปลาย เมื่อแก่จะแผ่ออกจนฟูกลม อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทาง ที่รกร้างและแปลงเพาะปลูก พบมากทางภาคเหนือหรือในเขตที่สูง มีถิ่นกำเนิดในแอฟริกา แต่พบแพร่กระจายไปทั่วเขตร้อน ยอดและดอกอ่อน ต้มหรือนึ่งกินเป็นผัก […]

กี่นกไส้/หญ้าก้นจ้ำ/Spanish Needle ชื่อวิทยาศาสตร์: Bidens pilosa L. วงศ์: Asteraceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 30-50 เซนติเมตร ใบ: ประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ รูปไข่ถึงรูปไข่แกมขอบขนาน ปลายเรียวแหลม ใบกลางมีขนาดใหญ่กว่าใบด้านข้าง บางครั้งเชื่อมติดกันคล้ายใบเดี่ยว หยักเป็นสามแฉก ขอบใบจักฟันเลื่อย ยาว 5-12 เซนติเมตร ดอก: ขนาด 0.8-1 เซนติเมตรกลีบดอกวงนอกสีขาว ดอกวงในสีเหลือง ผล: แห้งสีดำ แผ่กางออก ปลายผลแยกเป็นสองแฉก สีเหลือง อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือปักชำ การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทางและที่รกร้างทั่วไป เป็นวัชพืชในแปลงเพาะปลูกทั่วไป พบมากทางภาคเหนือถึงภาคกลาง เป็นสมุนไพร ต้น ต้มน้ำดื่มแก้ไอ […]

 Corn Sowthistle, Field Sow Thistle ชื่อวิทยาศาสตร์: Sonchusarvensis L. วงศ์: Asteraceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: 50-100 เซนติเมตร ลำต้น: ขึ้นเป็นกอ ลำต้นส่วนบนแตกกิ่งก้าน ทุกส่วนของต้นมียางสีขาว ใบ: ส่วนใหญ่เกิดรอบๆ โคนต้น รูปใบหอกกลับแกมขอบขนาน ยาว 8-20 เซนติเมตร ปลายแหลม ขอบหยักซี่ฟันและเป็นติ่งแหลม สีเขียวเทา ผิวใบมีนวล ดอก: ช่อดอกเกิดที่ยอดหลายช่อ แต่ละดอกเป็นช่อกระจุก ดอกวงนอกสีเหลืองสด มีใบประดับรอบช่อดอก 2-3 ชั้น มีขน ออกดอกในช่วงฤดูหนาวถึงฤดูร้อน เมื่อติดเมล็ดจะมีขนขาวฟูนุ่มจำนวนมาก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทาง คูน้ำ และที่ลาดไหล่เขาทางภาคเหนือ ในต่างประเทศใช้เป็นสมุนไพรและสารกำจัดวัชพืช ชื่อ […]

Garden Spurge/Asthma Weed ชื่อวิทยาศาสตร์: Euphorbia L. วงศ์: Euphobiaceae ประเภท: ไม้อวบน้ำ อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 15-20 เซนติเมตร ลำต้น: ทุกส่วนมีน้ำยางสีขาวคล้ายน้ำนม ลำต้นมักโค้งและทอดขนานกับพื้น ใบ: รูปไข่เบี้ยว ยาว 1-4 ซม. มีขนทั่วไป ดอก: ออกเป็นกระจุกแน่นตามซอกใบ สีเขียวอ่อน ไม่มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอก เกสรเพศผู้และเมียอยู่แยกดอกกัน ออกดอกตลอดปี อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินปนทรายหรือดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือปักชำ การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทาง สนามหญ้า และที่รกร้างทั่วไป เป็นสมุนไพรที่ใช้กันมาก ต้นสด ต้มน้ำดื่มช่วยเพิ่มน้ำนมและฟอกนมให้สะอาด หรือใช้ระงับอาการชัก แก้ไอและหืด ถ้าผสมกับน้ำตาลอ้อย ใช้รักษาบิด มูกเลือด ในฟิลิปปินส์ใช้ใบแห้งผสมกับดอกลำโพงแห้ง มวนเป็นบุหรี่สูบแก้หืด ยาวสีขาวข้นใช้แก้หูดหรือตาปลาได้ โดยใช้ทาบริเวณที่เป็นบ่อยๆ

ปุงปิง/เผาะแผะ/มะก่องข้าว/หญ้าต้อมต๊อก/Groundcherry/Hogweed ชื่อวิทยาศาสตร์: Physalis minima L. วงศ์: Solanaceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 40-80 เซนติเมตร ลำต้น: ตั้งตรง แตกกิ่งมาก โคนต้นสีม่วงแดง ใบ: รูปไข่ ขอบใบจักฟันเลื่อยหรือเว้าตื้นๆ ไม่สม่ำเสมอ ใต้ใบมีขนมากกว่าด้านบน ดอก: เดี่ยว ขนาดประมาณ 1 เซนติเมตร กลีบดอก 5 กลีบ สีเหลืองอ่อนหรือเขียวอ่อน โคนกลีบสีม่วงเข้ม ผล: กลม มีเนื้อนุ่ม ผิวเรียวเป็นมัน เมื่อสุกสีเหลือง กลีบเลี้ยงจะพองออกหุ้มผลไว้อย่างหลวมๆ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินปนทรายหรือดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทาง ที่รกร้างทั่วไป ทั้งที่ใกล้น้ำและที่ดอน เป็นสมุนไพร ต้น มีรสขมเย็น […]

Coat Buttons/Tridax/Wild Daisy ชื่อวิทยาศาสตร์: Tridax procumbens L. วงศ์: Asteraceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ลำต้น: ทอดนอนไปกับพื้น ชูยอดขึ้นสูง 20-70 เซนติเมตร ใบ: รูปรี ขอบจักฟันเลื่อยลึกหรือหยักเป็น 3 แฉก ดอก: มีก้านช่อยาว 15-25 เซนติเมตร เป็นช่อกระจุกรูปถ้วย มีดอกย่อยจำนวนมาก กลีบวงนอกสีเหลืองอ่อน มี 5-6 ดอก ดอกวงในสีน้ำตาลอมเหลือง ผล: แห้ง ที่ปลายมีขนยาวสีขาว อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทางและทุ่งหญ้า  

จอกบ่วาย ชื่อวิทยาศาสตร์: Drosera burmannii Vahl. วงศ์: Droseraceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช/พืชกินแมลง ใบ: ออกรอบๆ ลำต้น เรียงซ้อนชิดกัน 2-4 ชั้นเป็นวงกลม ขนาด 1-3 เซนติเมตร ใบรูปช้อนหรือรูปไข่กลับ ปลายมน สีเขียวอ่อนปนแดง ผิวด้านบนและขอบใบมีขนยาวสีแดง ปลายขนมีหยดน้ำเหนียวใส ดอก: ก้านช่อดอกชูสูงขึ้น ยาว 5-20 เซนติเมตร มีดอกเล็กๆ เรียงเป็นแถวเดียวที่ปลายก้าน มีกลีบเลี้ยงสีเขียวปนน้ำตาลแดง และกลีบดอกสีขาวถึงชมพูจางๆ อย่างละ 5 กลีบ ผล: กลม เล็ก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน:ทราย น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามทุ่งหญ้าโล่งที่เป็นดินทรายและชื้นแฉะ เป็นสมุนไพร ต้น รสขม ชาวจีนใช้ทำยาแก้บิด […]

ขมวดดง/ขี้หมู/หญ้าผมยุ่ง/ปะเท้า/ปอเส้ง/Caesarweed/Hibiscus Bur ชื่อวิทยาศาสตร์: Urena lobata L. วงศ์: Malvaceae ประเภท: ไม้พุ่มขนาดเล็ก/วัชพืช ความสูง: 1 เมตร ใบ: ใบมีรูปร่างหลายแบบ รูปไข่ถึงค่อนข้างกลม ขอบหยักตื้นหรือลึกเป็นแฉก ใต้ใบมีขนปกคลุมหนาแน่น ดอก: สีชมพูอมม่วง 5 กลีบ คล้ายดอกชบา ออกดอกเกือบตลอดปี ผล: กลม ผิวมีหนามเหนียว อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทางทั่วไปที่มีแดดจัด เป็นสมุนไพร ใบ ต้มน้ำจิบแก้ไอ และขับเสมหะ ราก ถอนพิษไข้ ตัวร้อน ฯลฯ ลำต้นมีเส้นใยเหนียวใช้ทำเชือก

กินกุ้งน้อย/หญ้าเลิน/Common Spiderwort ชื่อวิทยาศาสตร์: Murdannia nudiflora (L.) Brenan วงศ์: Commelinaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 10-30 เซนติเมตร ลำต้น: ขึ้นเป็นกอเล็กๆ ลำต้นตั้งตรงหรือทอดนอน แตกรากตามข้อ มีขนทั่วไป ใบ: รูปขอบขนานถึงใบหอกแคบ ยาว 3-8 เซนติเมตร ดอก: ดอกแตกแขนงเป็นช่อย่อย 2-3 ช่อ แต่ละช่อก้านยาว มี 1-3 ดอกที่ปลายก้าน ดอกเล็ก สีม่วงอ่อนถึงสีฟ้าอ่อน มี 3 กลีบ ออกดอกในฤดูฝน เมื่อพ้นฤดูฝนจะยุบหายไป ทิ้งเมล็ดไว้ขึ้นใหม่ในฤดูฝนปีหน้า ผล: ค่อนข้างกลม สีเขียวอ่อน ปลายเป็นติ่งแหลม ผลแก่แห้งแตกเป็น 3 พู อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก […]

กะเม็งตัวเมีย/คัดเม็ง/หญ้าสับ/ฮ่อมเกี่ยว ชื่อวิทยาศาสตร์: Eclipta prostrata L. วงศ์: Asteraceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียวหรือหลายปี/วัชพืช ความสูง: 10-50 เซนติเมตร ลำต้น: ลำต้นและกิ่งก้านสีเขียวปนน้ำตาลแดง มีขน ใบ: ออกตรงข้าม รูปใบหอกแกมรูปแถบ ยาว 3-7 เซนติเมตร ผิวใบมีขนสั้น ดอก: เป็นช่อ 1-3 ดอก กลีบดอกวงนอกสีขาว เรียวเล็ก เมล็ด: เมล็ดแบน สีดำ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามที่ดอนและลุ่มชื้นทั่วไป เป็นสมุนไพร ใบ ตำพอกแผลสด ห้ามเลือด ราก ใช้ขับลม แก้ท้องเฟ้อ บำรุงตับ ม้าม และบำรุงโลหิต ดอก […]

หญ้าฝรั่ง/กอมก้อห้วย ชื่อวิทยาศาสตร์: Anisomeles indica ( L.) Kuntze วงศ์: Lamiaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก/วัชพืช ความสูง: 30-150 เซนติเมตร ลำต้น: ลำต้นและกิ่งเป็นเหลี่ยม ใบ: รูปไข่ มีขนทั้งบนและใต้ใบ ยาว 2-6 เซนติเมตร ดอก: เป็นช่อตามซอกใบตลอดปลายกิ่ง ใบประดับรูปแถบแคบ มีขนปกคลุม กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นถ้วยเล็กๆ ปลายแยกเป็น 5 แฉก ดอกสีม่วงหรือชมพู มีแต้มสีขาวเล็กๆ ตรงกลางแฉก ขนาดดอกประมาณ 0.5 เซนติเมตร ผล: รูปไข่แบน ขนาดเล็ก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบริมทาง ที่รกร้างและที่โล่งแจ้งทั่วไป เป็นสมุนไพร ต้นต้มน้ำดื่มเป็นยาขับลม บำรุงร่างกาย […]

กระถินนา/หญ้ากระเทียม/หญ้าขี้กลาก/หญ้าบัว/Tall Yellow-eyed Grass ชื่อวิทยาศาสตร์: Xyris indica L. วงศ์: Xyridaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 1 เมตร ลำต้น: เป็นพุ่มเล็กๆ คล้ายกอหญ้า ใบ: รูปแถบแคบ ห่อขึ้นเล็กน้อย ยาว 10-60 เซนติเมตร ปลายแหลมหรือทู่ ค่อนข้างอวบหนา แต่เปราะหักง่าย ดอก:ช่อดอกรูปไข่หรือกลมรี ยาว 1-1.5 เซนติเมตร ใบประดับซ้อนกันแน่น สีน้ำตาลทองหรือน้ำตาลแดง ดอกสีเหลืองสด 3 กลีบ ปลายกลีบจักเป็นครุย ทยอยบานวันละ 1-3 ดอก เมื่อแก่ใบประดับจะแห้งหลุดออก มีเมล็ดอยู่ภายใน อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินปนทราย หรือบริเวณที่เป็นดินเปรี้ยว น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบมากในนาข้าวทิ้งร้าง

กระเจานา เป็นไม้ล้มลุก พบได้ริมทาง ทุ่งนา ทุ่งหญ้าที่รกร้าง ออกดอกสีเหลือง สามารถเจริญเติบโตได้เร็ว กระเจานา   ชื่อวิทยาศาสตร์: Corchorus aestuans L. วงศ์: Tiliaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: 1 เมตร ลำต้น:กลม สีแดงหรือเขียวปนแดง ใบ: ใบรูปไข่ ปลายแหลม ขอบจักฟันเลื่อย ขอบใบมักขลิบแดง ดอก: ดอกเดี่ยวหรือเป็นช่อ 2-3 ดอก ออกตรงข้ามกับใบ มีก้านสั้นๆ ดอกสีเหลือง 5 กลีบ ขนาดไม่เกิน 1 เซนติเมตร อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง ไม่ขังแฉะ แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: พบได้ริมทาง ทุ่งนา ทุ่งหญ้าที่รกร้าง เป็นพวกเดียวกับปอกระเจา เปลือกต้น มีเส้นใยเหนียวใช้ทำเชือกได้ […]

กล้วยมือนาง/ดอกดิน/หญ้าหนวดเสือ ชื่อวิทยาศาสตร์: Burmannia coelestis D.Don วงศ์: Burmanniaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก ไม่มีคลอโรฟิลล์ ต้องพึ่งพาเชื้อราในการเจริญเติบโต ความสูง: สูง 10 – 40 เซนติเมตร ลำต้น: คล้ายหญ้า ใบ: ใบเดี่ยว รูปหอกหรือแถบ ยาว 0.5 – 2 เซนติเมตร ดอก: เป็นช่อกระจุก ช่อละ 1-8 ดอก แต่ละดอกมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 7 – 8 มิลลิเมตร ยาว 1 – 1.5 เซนติเมตร สีม่วงอมฟ้าหรือม่วงคราม ปลายกลีบบนสีขาว เกสรเพศผู้สีเหลือง 3 อัน รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ ออกดอกเดือนตุลาคม – ธันวาคม ผล: รูปไข่ ภายในมีเมล็ดเล็กๆ จำนวนมาก […]

Floating Moss ชื่อวิทยาศาสตร์: Salvinia cucullata Roxb. ex Bory วงศ์: Salviniaceae ประเภท: ไม้ลอยน้ำ พวกเฟินล้มลุก ลำต้น: มีลำต้นเล็ก ๆ ทอดเลื้อยตามผิวน้ำ ใบ: ใบขนาดเล็กออกตามข้อที่ลำต้น สีเขียว ห่อขึ้นดูคล้ายหูหนู เรียงสลับกันสองด้านเป็นกระจุก ตามผิวใบมีขนนุ่มปกคลุมหนาแน่น ทำให้น้ำไม่เกาะบนใบ ใต้กลุ่มใบมีรากสีน้ำตาลจำนวนมาก ซึ่งเป็นส่วนที่ใช้สร้างสปอร์ แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: แยกไหล การใช้งานและอื่นๆ: จอกหูหนูเป็นวัชพืชที่ไม่ร้ายแรงเท่าผักตบชวา เพราะมีแมลงเล็กๆ คอยกัดกินใบ จึงนิยมปลูกเป็นไม้น้ำในตู้ปลา หากปลูกในที่ร่มใบจะบางเล็กและไม่เป็นกลุ่มแน่น

กากอก/ผักกอก/Shell Flower/Water Lettuce ชื่อวิทยาศาสตร์: Pistia stratiotes L. วงศ์: Araceae ประเภท: ไม้ลอยน้ำ ชนิดเดียวที่อยู่ในสกุล Pistia ลำต้น: มีรากฝอยละเอียดเล็ก ๆ อยู่ใต้น้ำ ใบ: ใบมีหลายแบบขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อม มีทั้งกลม รี หรือแผ่กว้าง มีรอยหยักย่นมาก ใบซ้อนเป็นวงรอบ ขอบใบหยักเว้าเล็กน้อย เปราะหักง่าย ผิวใบด้านบนมีขนนุ่มทำให้น้ำไม่เกาะใบ ดอก: ดอกเล็กเพียง 0.8 เซนติเมตร ออกที่ซอกใบ ปลีดอกและจานรองดอกสีเขียวอ่อนอมเหลือง ออกดอกตลอดปี แสงแดด: ครึ่งวันถึงเต็มวัน ขยายพันธุ์: แยกกอ การใช้งานและอื่นๆ: ถ้าปลูกในที่มีแสงแดดเต็มวันใบจะมีสีเขียวปนเหลือง กอใหญ่ จอกเป็นวัชพืชน้ำที่สำคัญ ใช้เป็นอาหารสัตว์อย่างหมู เป็ด ปลา นิยมปลูกเป็นไม้ประดับในอ่างขนาดเล็กร่วมกับไม้น้ำชนิดอื่น ในอินเดียใช้เป็นยาสมุนไพรฆ่าเชื้อแก้โรคบิด โรคหืด และใช้เป็นยาฆ่าแมลง