Garden&Farm

อยากให้ทุกคนนั่งไทม์แมชชีนไปเมื่อ 6 เดือนที่แล้ว ตอนนั้นนอกจากจังหวัดเชียงใหม่จะต้องเผชิญกับวิกฤตโควิด-19 แล้วยังมีฝุ่น pm2.5 อยู่เช่นกัน กลุ่มสถาปนิกใจบ้าน สตูดิโอและภาคีอื่นๆได้สำรวจพื้นที่สีเขียวและพื้นที่รกร้างต่างๆในเมือง จนมาพบกับกองขยะร้างที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์จนกลายมาเป็นสวนผักคนเมืองเชียงใหม่ในที่สุด แปลงผักบางส่วนเปิดให้คนมาเรียนรู้ พักผ่อนหย่อนใจ และเก็บผักไปปรุงอาหารได้ฟรี เริ่มจาก 3 ครอบครัว ซึ่งปลูกและเก็บไปแบ่งปัน 19 ครอบครัว     ช่วงที่ล็อกดาวน์ ผู้คนเริ่มเผชิญกับวิกฤตการณ์ด้านอาหาร ใจบ้าน สตูดิโอเข้าไปคุยกับพี่น้องผู้ที่อยู่ในบริเวณชุมชนริมคลองแม่ข่า ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้ใช้แรงงานและเป็นคนชายขอบของสังคมว่าเขาจะสามารถดำรงชีวิตอย่างไรในช่วงเวลาที่ยากลำบากนี้แล้วก็พบว่าพวกเขาส่วนใหญ่เริ่มตกงานมาตั้งแต่ปลายเดือนมกราคมที่นักท่องเที่ยวไม่สามารถเดินทางมาที่จังหวัดเชียงใหม่ได้ รายจ่ายครึ่งหนึ่งของเงินเดือนคือค่าอาหารเลี้ยงชีพ เมื่อรายได้ต่อวันไม่มี หลายครอบครัวที่ต้องดูแลผู้สูงอายุและเด็กจึงกลายเป็นภาระหน้าที่ซึ่งลำบากมาก ทางออกคือครอบครัวเหล่านี้ต้องปลูกผักบริเวณพื้นที่ริมคลองแม่ข่าที่มีสภาพน้ำเน่าเสียและไม่เอื้อต่อการบริโภค หลังจากนั้นจึงเริ่มคุยกับเครือข่ายต่างๆมาเริ่มบุกเบิกที่ดินตรงนี้เพื่อให้เป็นพื้นที่ปลูกผักสร้างอาหารให้คนในชุมชน บ้ารึเปล่า…นี่มันกองขยะ พื้นที่ขนาด 2.5 ไร่นี้เดิมเป็นกองขยะ 5 พันตันที่ถูกทิ้งมานานร่วม20 ปี ซึ่งรวบรวมมาจากช่วงที่เชียงใหม่ประสบภัยน้ำท่วมโดยมีเทศบาลเมืองเชียงใหม่เป็นเจ้าของ หลังจากที่พูดคุยกันอยู่หลายครั้ง ใจบ้าน สตูดิโอและภาคีที่เกี่ยวข้องได้รับความอนุเคราะห์ในการใช้ที่ดินดังกล่าวเป็นพื้นที่สาธารณะสำหรับสวนผักคนเมืองเชียงใหม่ในที่สุด “หลังจากได้ที่ดินมาแล้ว งานต่อไปคือการระดมทุน ระดมกล้าไม้ ระดมเมล็ด หรืออุปกรณ์การเกษตร เมื่อเริ่มต้นทำก็ขุดดินไปเจอยางรถยนต์ กรมเจ้าท่าจึงนำดินมาช่วยถมให้ ส่วนภาคเอกชนหลายที่ก็บริจากถ่านไบโอชาร์ในการบำบัดดินและขุดน้ำบาดาล ถ้าสรุปความรู้สึกสั้นๆจะสรุปได้ว่าสถานการณ์บ้านเมืองที่ไม่มั่นคง แต่ด้วยพลังของประชาชนสามารถสร้างความมั่นคงให้เกิดขึ้นได้ มันคือโอกาสท่ามกลางวิกฤต” คุณตี๋-ศุภวุฒิ บุญมหาธนากรผู้ก่อตั้งใจบ้าน […]

ในจักรวาลของ เคล็ดลับปลูกผัก มีหลายเรื่องที่เป็นองค์ความรู้ ซึ่งเป็นตัวช่วยให้การปลูกผักสวนครัวได้ผลดีขึ้น ซึ่งจะมีทริคอะไรที่ใช้ได้จริงบ้าง

วิธีเลี้ยง วิธีดูแล ไก่ซิลกี้ (Marco Silkie) มีอะไรที่ต้องรู้บ้าง ไก่น่ารัก สวยงาม ขนฟู ตัวกลม และมีสีสันหลากหลาย อาจทำให้ใครที่พบเห็นหลงเสน่ห์ได้ง่าย ๆ

Greenhouse (โรงเรือนทั่วไป) คือ โรงเรือนที่มุงด้วยวัสดุโปร่งแสง ทำให้สามารถมองเห็นพืชสีเขียวที่ปลูกอยู่ด้านในได้ ส่วน Glasshouse (โรงเรือนกระจก) คือ โรงเรือนที่ใช้กระจกเป็นวัสดุกรุ ซึ่งเป็นรูป แบบโรงเรือน ที่สร้างในยุคแรก ๆ ซึ่งการสร้างโรงเรือนทั้ง 2 รูปแบบต่างมีจุดประสงค์เดียวกัน คือ เพื่อให้ต้นไม้ที่ปลูกในเขตภูมิอากาศหนาวเย็นสามารถอยู่ได้ โดยไม่ต้องเผชิญอากาศหนาว แต่ในประเทศไทยอาจใช้โรงเรือนเป็นที่กันฝน ที่พักต้นไม้ หรือปลูกพืชที่การเอาใจใส่เป็นพิเศษ อีกทั้งยังสามารถปรับรูป แบบโรงเรือน ให้เหมาะสมตามสภาพพื้นที่ และพืชพรรณที่ปลูกได้ วันนี้ my home จึงมี 10 แบบโรงเรือน เพื่อการดูแลต้นไม้ที่แตกต่างกันมาฝากค่ะ   1.โรงเรือนในสวนของมือใหม่ โรงเรือนขนาด 2 x 3 เมตร ขึ้นโครงสร้างด้วยเหล็กกล่อง (Steel Tube) อย่างง่าย กรุด้วยแผ่นกระจกใสโดยรอบ ส่วนบนหลังคาติดตั้งด้วยแผ่นพอร์ลิคาร์บอเนต ตกแต่งให้มีมุมต่าง ๆ ภายในอย่างสวยงาม ด้วยชั้นวางของบันไดไม้ และชั้นวางของเหล็กกรงไก่สีดำ สำหรับวางกระถางต้นไม้ อุปกรณ์-เครื่องมือทำสวน ของเก่า […]

สำหรับมือใหญ่ที่อยากปลูกผักไว้ทานเองจริงๆ การปลูกผักงอกอย่างทานตะวันงอกสำหรับไว้บริโภคก็เป็นการเริ่มต้นที่ดี มาดูวิธีเพาะเมล็ดทานตะวัน แบบง่ายๆกัน

เล้าไก่สวย ที่เห็นอยู่นี้ เป็นโซนใหม่ที่บ้านไร่ไออรุณ โฮมสเตย์ในดวงใจของใครหลายคนที่ จ.ระนอง ซึ่งตอนนี้คุณเบส วิโรจน์ ฉิมมี ผู้ก่อตั้งได้ต่อเติมขยายพื้นที่เพิ่มเติมสร้างเล้าไก่ดีไซน์สมัยใหม่ สำหรับ เลี้ยงไก่ไข่ และไก่สวยงามเข้าไปด้วย •บ้านไร่ไออรุณ … เพราะความฝัน ไม่มีวันหยุด  คุณเบสเล่าถึงเหตุผลที่สร้าง เล้าไก่สวย แห่งนี้เพราะส่วนตัวแล้วชื่นชอบการเลี้ยงไก่ อยากเลี้ยงไก่มานาน จึงเลี้ยงไก่พันธุ์สำหรับเก็บไข่ไก่ เลี้ยงไก่แจ้ไว้สร้างความเพลิดเพลิน และใช้มูลไก่เป็นปุ๋ยให้แปลงผักอินทรีย์ในโฮมสเตย์ด้วย เลยสร้างพื้นที่ส่วนนี้ขึ้นมา ออกแบบกันง่ายๆ ในแบบที่ถนัด เข้ากับบรรยากาศของโฮมสเตย์ที่ไม่ได้ปรุงแต่งมากมายแต่ก็มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เล้าไก่ของคุณเบสจึงมีหน้าตาที่ดูทันสมัยใช้วัสดุที่กลมกลืนจากธรรมชาติ แต่สิ่งสำคัญคือความแข็งแรงคงทน ซึ่งเป็นข้อคำนึงหลักในออกแบบห้องพักของบ้านไร่ไออรุณที่ต้องแข็งแรงแต่บรรยากาศเป็นหนึ่งเดียวกัน ตัวเล้าไก่จึงสร้างจากโครงเหล็กเช่นเดียวกับกรงทางเดินทางเดินที่กั้นด้วยแผงตะแกรงทำเป็นแนวยาวกว่า 100 เมตร ให้ไก่ได้มีพื้นที่ได้เดินคุ้ยเขี่ยอาหารอย่างเป็นที่เป็นทาง ลดการรบกวนพื้นที่ส่วนอื่นๆ และที่สำคัญคือเป็นการกั้นขอบเขตให้ไก่ปลอดภัยจากสัตว์อย่างเช่นสุนัขสัตว์เลี้ยงของคุณเบสหรือจะเป็นสัตว์อื่นๆ ที่อาศัยอยู่ตามธรรมชาติด้วย นอกจากความแข็งแรง มีความปลอดภัย องค์ประกอบอื่นๆ ที่คุณเบสให้ความสำคัญคือการสร้างบริบทให้ไก่อยู่แล้วมีความสุข ทั้งในเรื่องของความสะอาดที่โรงเรือนจะต้องโปร่งโล่งระบายอากาศได้ดี ทำรังให้ไก่ออกไข่ต้องอุ่นไม่เย็นเกินไป การโรยก้อนกรวดตามทางเดินให้ไก่ได้คุ้ยเขี่ยอาหาร มีการรองฟางในพื้นเล้า มีคอนให้ไก่ได้นอน เล้าไก่ก็ต้องสวยงามน่ามองเพื่อให้แขกที่มาพักผ่อนได้เพลิดเพลินด้วย แม้ว่าเล้าไก่จะเพิ่งสร้างขึ้นในช่วงเวลาไม่กี่วันมานี้ และเจ้ากุ๊กไก่อยู่ในช่วงหัดเดินตามทางเดินแต่ก็เริ่มมีไก่ออกไข่แล้วตั้งวันแรกที่ย้ายไก่เข้ากรง เช่นเดียวกับมูลไก่ที่กลายเป็นปุ๋ยให้ผักอินทรีย์ไปแล้วเช่นกัน   สถานที่ : บ้านไร่ไออรุณ อำเภอกะเปอร์ […]

แม้ว่าจะเป็นพืชสมุนไพรฝรั่งปราบเซียนที่หลายๆต่อหลายเสียงบอกว่าปลูกเลี้ยงไม่รอด แต่รู้หรือไม่ว่าโรสแมรี่ขยายพันธุ์ง่ายมาก ด้วยวิธี ปักชำกิ่งโรสแมรี่ แต่ปัญหาที่มือใหม่มักเจอก็คือ“กิ่งปักชำค่อย ๆ เน่าและเหี่ยวแห้งไป” สาเหตุหลักเกิดจากวัสดุปักชำที่ไม่เหมาะสม ซึ่งวัสดุปลูกสมุนไพรฝรั่งที่ดีต้องมีความโปร่ง ร่วนซุย ไม่อัดตัวแน่น สามารถเก็บรักษาความชื้นและระบายน้ำส่วนเกินได้ดี ปราศจากโรคและแมลงศัตรูพืช วัสดุปักชำก็เช่นเดียวกัน ข้อนี้สำคัญมาก สำหรับการ ปักชำกิ่งโรสแมรี่ แนะนำให้เลือกใช้กิ่งกึ่งอ่อนกึ่งแก่ซึ่งเป็นกิ่งที่มีสีเขียวปนน้ำตาลเล็กน้อย วิธีนี้จะทำให้ได้ต้นใหม่ที่มีลักษณะเหมือนต้นแม่ เตรียมอุปกรณ์ที่ใช้ 1 กิ่งพันธุ์ 2 วัสดุปักชำ ทรายละเอียด 1 ส่วน 3 พีตมอสส์ 1 ส่วน 4 ถาดหลุมสำหรับเพาะเมล็ด 5 ฮอร์โมนเร่งราก 6 ป้ายชื่อ ขั้นตอนการปักชำ 1. เตรียมวัสดุปักชำที่มีส่วนผสมของ ทรายละเอียดและพีตมอสส์ คลุกเคล้าให้เข้ากัน 2. ใส่วัสดุปักชำลงในถาดหลุมเกลี่ยให้เรียบ 3. เตรียมกิ่งพันธุ์โดยตัดกิ่งกึ่งแก่ กึ่งอ่อนซึ่งวัดจากยอดลงมา 15-20 เซนติเมตร แล้วตัดเป็นท่อนยาว ท่อนละ 4-5 เซนติเมตร หรือมีตาติดกิ่งอย่างน้อย 3 […]

ในภาพจำ คุณป่อง ปฐมา หรุ่นรักวิทย์ คือสถาปนิกหญิงผู้มากความสามารถ ซึ่งฝากผลงานกับเว็บไซต์บ้านและสวนมาแล้วมากมาย ในชื่อ CASE Studio เน้นงานออกแบบที่พ่วงท้ายด้วยคำว่า “ชุมชน” เพื่อสังคมส่วนรวม รวมถึงยึดโยงความเรียบง่ายในการใช้ชีวิตเข้ากับงานออกแบบ โดยสะท้อนผ่านบ้านพักอาศัยที่เธอออกแบบเอง แต่นอกจากภาพจำที่เล่าไป ความเรียบง่ายและเป็นกันเองของคุณป่องได้ถูกไฮไลต์ให้ชัดขึ้น เมื่อเราได้มาเยือนฟาร์มเกษตรอินทรีย์ที่เธอได้ซุ่มทำแบบ(ไม่)เงียบ นั่นคือการเลี้ยงไก่กว่า 100 ตัว ในเล้าไก่ที่ออกแบบเอง เรามาเยือนที่ดินผืนกว้างกว่า 2 ไร่ หลังโครงการมิโนะบุรี คอมมูนิตี้ภายใต้การดูแลของคุณป่องซึ่งได้รับการออกแบบขึ้นสำหรับรองรับไลฟ์สไตล์ของเด็กรุ่นใหม่ โดยมีกิจกรรมนันทนาการที่หลากหลายทั้งดนตรีและกีฬา ขณะที่ส่วนด้านหลังที่เรายืนอยู่นี้ คุณป่องเล่าว่าครั้งหนึ่งเธอเคยเปิดให้สมาชิกได้เข้ามาจับจองพื้นที่สำหรับปลูกผักสวนครัว แต่โครงการนี้กลับไม่ได้เกิดขึ้นอย่างจริงจังเท่าไหร่  เมื่อมีคนจองแต่ไม่มีใครเข้ามาใช้พื้นที่ปลูกผักตามที่ตั้งใจไว้ กลายเป็นจุดเปลี่ยนให้สถาปนิกท่านนี้ ถือโอกาสบรรจุอาชีพใหม่อย่าง “เกษตรกร” ให้กับตนเองไปโดยปริยาย ด้วยการลงมือปลูกผักและเลี้ยงไก่ไว้เก็บไข่รับประทานเองในครัวเรือน และใช้พื้นที่นี้เป็นโซนทำกิจกรรมในชื่อ “แปลงผักปลอดสารและบ้านสัตว์ปีก (Allotment & Farm) เกษตรกรมือใหม่ ผู้เริ่มต้นแบบไม่รู้จักไก่เลย เราขอเท้าความย้อนหลังไปถึงจุดเริ่มต้นในการทำฟาร์มไก่สไตล์สถาปนิก ซึ่งเป็นเหมือนโลกคนละใบกับงานประจำที่คุณป่องทำอยู่ นี่จึงนับเป็นก้าวใหม่ที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว “อยากเลี้ยงไก่มานานแล้ว แต่ไม่เคยเลี้ยงมาก่อนเลยในชีวิต เราเริ่มต้นจากการไปเสิร์ชหาฟาร์มไก่ใกล้บ้านว่าจะหาซื้อแม่พันธุ์มาจากที่ไหน ซึ่งเราไม่รู้ด้วยซ้ำว่าไก่ไข่ต้องเลี้ยงอย่างไร ตอนไปซื้อไก่ก็ถามคนขายว่าพี่จะเลี้ยงไก่ต้องเลี้ยงยังไง เขาแนะนำให้ซื้อแบบตัวโตพร้อมไข่ไปเลย เราเองก็กลัวว่าถ้าเลี้ยงลูกเจี๊ยบแล้วจะไม่รอด เลยซื้อตัวโตมาเลี้ยง ตอนนั้นยังมีเรื่องตลก […]

ความประทับใจเมื่อครั้งเดินทางไปท่องเที่ยวญี่ปุ่นหลายครั้งและได้พักตามเรียวกังต่าง ๆ ที่มีมุม สวนญี่ปุ่น เล็ก ๆ ทำให้เจ้าของบ้านทั้งสองท่าน

นอกจาก ผักคู่อริ ที่ไม่ควรปลูกใกล้กันแล้วยังมี ผักคู่หู หรือพืชคู่หู (Good Companion Planting) คือพืชที่ปลูกใกล้กันแล้วจะเกื้อกูลซึ่งกันและกัน ทำไมผักบางชนิดควรปลูกใกล้กัน หรือบางชนิดควรปลูกห่างกันนั้นมีงานวิจัยในต่างประเทศได้ทดลองปลูกผัก ซึ่งผักคู่กันจะเป็นทั้งร่มเงาให้กัน ช่วยไล่ศัตรูพืชให้กันและกัน ไม่แย่งธาตุอาหารทั้งยังช่วยผสมเกสรให้ออกผลได้มากขึ้นด้วย เมื่อปลูกรวมในแปลงเดียวกันแล้วยังเป็นการสร้างความหลากหลายในระบบนิเวศ ซึ่งตรงข้ามกับพืชคู่อริโดยสิ้นเชิง มีผักชนิดใดที่เป็น ผักคู่หู ควรปลูกใกล้กันบ้าง ลองไปดูกันเลย     ปลูกผักเหล่านี้ควรเว้นระยะให้ห่างกัน! ไม้ผลปลูกง่าย โตไว ได้กินใน 1 ปี มาทำรู้จักคีย์โฮลปลูกผัก ทำปุ๋ยหมักจากขยะอาหาร

การติดตั้งระบบให้น้ำในสวนสำหรับหลายคนอาจเป็นเรื่องใหม่ จึงเกิดคำถามและข้อสงสัยขึ้นมากมาย วันนี้สำนักพิมพ์บ้านและสวนจึงมาขอความรู้จากอาจารย์ขวัญชัย จิตสำรวย

ความหลงใหลในกลิ่นอายของสวนแบบอิตาลีตั้งแต่เมื่อครั้งที่ดูภาพยนตร์เรื่อง Letter to Juliet ฉากเมืองเวโรนา ในประเทศอิตาลีอันน่าประทับใจทำให้

หากจะนึกว่าปลูกต้นไม้อะไรดี เราจึงอยากจะลองมาชวนปลูกอะไรใหม่ ๆ ที่นึกไม่ถึงอย่าง “เมลอน” กันดูบ้าง

บ้านไม่มีพื้นที่แต่อยากปลูกผัก Farmshelf แปลงผักอัจริยะ เป็นอีกหนึ่งเทคโนโลยีที่ตอบโจทย์คนเมือง ไม่ต้องดูแลมากมาย แต่ปลูกผักทานเองได้

เข้าหน้าฝนแล้วอย่าลืมตรวจตราไม้ใหญ่ในสวน ว่า ค้ำยัน ไว้มั่นคงแข็งแรงหรือไม่ เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาโค่นล้ม จนก่อให้เกิดความเสียหายตามมา

ก่อนเลี้ยงไก่ลองมาทำความรู้จักกับธรรมชาติของไก่ก่อน ไก่เป็นสัตว์นักสำรวจที่อาจเดินคุ้ยเขี่ยอาหารจนทำให้สนามหญ้า แปลงผักสวนครัว หรือแปลงดอกไม้

มีผักหลายชนิด ที่สามารถขยายพันธุ์ด้วยการ ปักชำผัก โดยไม่ต้องเพาะต้นกล้าใหม่ เช่น หัวหอม หอมแบ่ง ผักกาดขาว ผักชี เเละแครอท หรือผักพื้นบ้านคู่ครัวไทย เช่น กะเพรา โหระพา สะระแหน่ เเละตะไคร้ ที่เด็ดก้านมาชำดินหรือชำน้ำรอให้รากงอก แล้วค่อยนำไปปลูกต่อได้ง่าย ๆ แต่ปัญหา ปักชำผัก ไม่ติด รากไม่งอก เน่าในน้ำ หรือแห้งตายในดิน ก็เกิดขึ้นได้เสมอ หากวิธีการชำและการดูแลไม่เหมาะสม ซึ่งประกอบด้วยปัจจัยหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นสภาพของน้ำ ดินที่ใช้ชำ กิ่งก้านที่เลือกนำมาชำ เเละอุณหภูมิรอบ ๆ บริเวณเพาะกล้าชำที่อาจร้อนเกินไป วันนี้เราจะพาไปดู 2 วิธีปักชำผักอย่าง กะเพรา และโหระพา ให้รากงอกด้วยขั้นตอนง่าย ๆ โดยใช้ขวดพลาสติกเหลือใช้เป็นภาชนะสำหรับปักชำ อุปกรณ์ – ขวดพลาสติกใส ขนาด 1.5 ลิตร – สว่าน – ขี้เถ้าแกลบ – คัตเตอร์ – […]

          ก่อนว่าจ้างนักจัดสวนมาออกแบบจัดสวนให้ หลายคนอยากลองตีราคาค่าสวนน้ำตกรูปแบบที่ชอบดูสักครั้ง เพื่อเตรียมงบประมาณไว้ให้พร้อม ซึ่งงบดังกล่าวย่อมครอบคลุมต้นทุนของงาน  ทั้งค่าวัสดุอุปกรณ์ พืชพรรณ และค่าแรงงาน ซึ่งหากหาต้นทุนของงานเหล่านี้ได้  ก็จะประมาณราคาได้อย่างใกล้เคียงแน่นอน สำหรับนักออกแบบมือใหม่ ก็สามารถใช้ความรู้ตรงนี้ไปประกอบการคิดราคาได้เลย การก่อสร้างน้ำตกและจัดสวน แม้เป็นงานที่ต้องทำร่วมกัน แต่ควรคิดราคาแยกกันตามลักษณะของงาน  การคิดราคาค่าก่อสร้างน้ำตกนั้น ผู้รับเหมาบางคนอาจใช้ประสบการณ์ประมาณราคาโดยรวม ทั้งค่าแรงและวัสดุ ไม่ได้แจกแจงรายการวัสดุและค่าแรง จะถูกหรือแพงขึ้นกับความพอใจของทั้งสองฝ่าย แต่การแจกแจงรายละเอียดก็มีข้อดีทั้งกับตัวผู้ประมาณราคาเอง ที่สามารถคะเนราคาได้อย่างครอบคลุม  อีกทั้งยังดีต่อเจ้าของบ้าน ซึ่งเมื่อเห็นรายละเอียดแล้ว ย่อมรู้ตัวว่าสามารถรับได้กับราคาตามนั้นหรือไม่ หากยังไม่พร้อมจะตัดสินใจตัดส่วนไหนออกไปก่อน การคิดราคาค่าก่อสร้างน้ำตก  ประมาณราคาเช่นเดียวกับงานก่อสร้างทั่วไป ซึ่งมีหัวข้อดังนี้ การถมบดอัดและปรับพื้นที่ ( ถ้ามี ) คิดจากปริมาตรดินที่ใช้ถม แล้วคิดเผื่อไว้สำหรับการบดอัดยุบตัวอีกประมาณ 10-15 เปอร์เซ็นต์ อาจคิดแยกเป็นค่าดินถมและค่าบดอัด งานขุดดินทำลำธาร บ่อเลี้ยง และบ่อกรอง คิดค่าแรงงานจากปริมาตรดินขุด (กว้างxยาวxลึก) ของลำธาร บ่อเลี้ยง บ่อกรอง โดยคิดราคาเป็นลูกบาศก์เมตร ถ้าขุดแล้วต้องเอาไปทิ้งไกลจากหน้างานก็ต้องคิดค่าใช้จ่ายตรงนี้เพิ่มไว้ด้วย งานตีเสาเข็ม(ถ้ามี) คิดจากขนาดและนับจำนวนต้น ตามแบบที่ระบุ ส่วนค่าแรงตีเข็มจะคิดต่อต้น หรือคิดเหมารวมกรณีใช้เครื่องจักรก็คิดแยกไว้ให้เห็น งานโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก คิดค่าแรงงานและวัสดุจากปริมาตรคอนกรีตที่ใช้ทั้งหมด […]