ผู้ปกครองของน้องหมาคงได้พบเห็นพฤติกรรมของสัตว์เลี้ยงแสนรัก ที่น้องมักแสดงออกอยู่เป็นประจำ เช่น การเลียหรือแทะตามลำตัว น้องหมาเกา ตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย หรือบางครั้งพบว่า น้องหมาใช้หน้า หรือลำตัวถูไถไปตามพื้นและกำแพงบ้าน
พฤติกรรมที่ น้องหมาเกา และเอาลำตัวไปถูไถกับวัตถุต่างๆ อาจบ่งบอกว่าน้องกำลังเกิดความคันตามผิวหนัง ซึ่งอาจมีสาเหตุจจากบาดแผลที่ผิวหนัง หรือเกิดการแพ้และระคายเคืองต่อสิ่งเร้าตามธรรมชาติ รวมไปถึงปัจจัยอื่นๆ ที่กระตุ้นการคัน
ในบทความนี้ เราจะพาคุณพ่อคุณแม่ไปรู้จักกับสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการคันของน้องหมา และวิธีดูแลรักษาอย่างเหมาะสม
สาเหตุของอาการคันในน้องหมา
1. เกิดจากความเครียด
เมื่อเกิดความวิตกกังวล หรือความเครียด น้องหมาจะแสดงพฤติกรรมเปลี่ยนไปจากเดิม เช่น กินอาหารน้อยลง หรือแทบไม่กินอาหารเลย มีพฤติกรรมแยกตัวไปอยู่ตามลำพัง เซื่องซึม เล่นน้อยลง รวมไปถึงใช้ขาเกา และใช้ปากกัดแทะตามร่างกายตัวเองจนเป็นแผล
หากคุณพ่อคุณแม่พบอาการที่กล่าวมาข้างต้น ให้เริ่มต้นจากการหาสาเหตุว่า อะไรเป็นตัวกระตุ้นความเครียดของน้อง หรือลองใช้เวลากับน้องหมาให้มากขึ้น ชวนเล่นหรือทำกิจกรรมร่วมกัน และจัดเตรียมพื้นที่สงบ ๆ ในบ้านให้น้องได้พักผ่อนเต็มที่ เมื่อน้องหมาเริ่มคลายกังวลพฤติกรรมการกัดแทะตัวเองก็จะลดลงตามไปด้วย
2. เกิดจากแมลงปรสิตภายนอก
ปรสิตภายนอกที่เป็นสาเหตุของอาการคันอาจเป็นกลุ่มแมลง เช่น เห็บ หมัด และยุง ซึ่งส่งผลให้เป็นตุ่ม และเป็นสะเก็ดแผลตามลำตัว
นอกจากนี้ น้ำลายของตัวหมัดยังทำให้เกิดอาการแพ้ได้ และยังเพิ่มความเสี่ยงในการติดพยาธิในทางเดินอาหาร หรือพยาธิในเม็ดเลือด
ปรสิตอีกหนึ่งชนิดที่ก่อให้เกิดอาการคันรุนแรงคือ ตัวไร ที่ก่อให้เกิดโรคไรขี้เรื้อนเปียก และไรขี้เรื้อนแห้ง น้องหมาจะแสดงอาการเกาตามผิวหนังบ่อย ผิวหนังแดงอักเสบ มีสะเก็ดหนา และขนร่วง
คุณพ่อคุณแม่สามารถป้องกันได้โดยใช้ยาหยอดที่หลังคอเป็นประจำทุกเดือน หลีกเลี่ยงพาน้องออกไปเดินเล่นนอกบ้านช่วงฝนตก และพยายามดูแลให้ขนและผิวหนังของน้องหมาแห้งอยู่เสมอ
3. เกิดจากโรคติดเชื้อ
โรคติดเชื้อที่ผิวหนังสามารถเกิดได้จากแบคทีเรีย ยีสต์ และเชื้อรา ซึ่งสามารถติดเชื้อได้จากสิ่งแวดล้อม
ในกรณีที่น้องติดเชื้อก่อโรคจำพวกยีสต์ จะเกิดขึ้นในช่วงที่ร่างกายน้องหมาอ่อนแอ หรือมีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เกิดจากพันธุกรรม และพบร่วมกับน้องหมาที่เป็นโรคภูมิแพ้ผิวหนัง ในบางตัวอาจเกิดจากการได้รับยากดภูมิคุ้มกันนาน ๆ และอยู่ในสภาพแวดล้อมที่อับชื้น
อาการส่วนใหญ่หลังสุนัขติดเชื้อก่อโรคที่ผิวหนัง พบว่า สุนัขจะเป็นผื่นแดง อาจมีน้ำมันเยิ้ม ในกรณีที่ติดเชื้อรุนแรงจะมีกลิ่นเหม็นจากบริเวณที่ติดเชื้อ มีสะเก็ดคล้ายรังแค และเกาอย่างรุนแรง
การป้องกันที่ดีที่สุด คือการทำความสะอาดบริเวณที่น้องอยู่ และหลับนอน เป็นประจำ อาบน้ำและรักษาความสะอาดของน้องหมาอยู่เสมอ และเช็ดหูให้น้องสัปดาห์ละ 1 ครั้ง
4. เกิดจากการได้รับโภชนาการที่ไม่เหมาะสม
การขาดความสมดุลทางโภชนาการ อาจเป็นสาเหตุให้เกิดปัญหาทางสุขภาพได้ เพราะอาหารเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้ร่างกายเติบโตแข็งแรง
ดังนั้น การได้รับโภชนาการที่เหมาะสมกับช่วงวัย และกิจกรรมในแต่ละวันของน้องหมา จะช่วยให้น้องสุขภาพดี ร่างกายเจริญเติบโตสมวัย มีผิวหนังและขนเงางาม รวมถึงช่วยพัฒนาการที่ดีของระบบต่าง ๆ ในร่างกาย และช่วยเสริมระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายให้มีประสิทธิภาพ
ถ้าน้องหมาขาดสารอาหาร หรือได้รับสารอาหารไม่เหมาะสม จะทำให้ร่างกายไม่สามารถเติบโตได้ดี ผอมแห้ง ขนหยาบ ผิวแห้งแตกก่อให้เกิดอาการคัน และจะทำให้น้องป่วยติดเชื้อได้ง่าย
5. เกิดจากร่างกายของน้องหมาที่ไม่สามารถย่อยอาหารบางประเภทได้ เช่น ผลิตภัณฑ์จากนม เนย และชีส ซึ่งมีสารอาหารที่ชื่อว่า ‘แลคโทส’ (Lactose) ซึ่งเป็นสารอาหารที่สุนัขไม่สามารถย่อยได้
เมื่อน้องหมากินอาหารเหล่านี้เข้าไป จะไปกระตุ้นให้ผิวหนังตอบสนองในรูปแบบของอาการแพ้ เช่น มีอาการบวมคัน และจะพบปัญหาทางระบบทางเดินอาหารร่วมด้วย เช่น อาเจียน หรือท้องเสีย
6. เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายผิดปกติ หรือโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง (allergic dermatitis) มักมีสาเหตุจากสิ่งเร้าที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ เช่น อาหาร และสารเคมี และอาจเกิดจากสภาวะที่ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายอย่างรุนแรง
บางกรณี อาการแพ้อาจเกิดขึ้นตามฤดูกาล เช่น การแพ้ละอองเกสรดอกไม้ และฝุ่นละอองขนาดเล็ก ซึ่งสิ่งกระตุ้นอาการแพ้ทั้งหมด ก่อให้เกิดผื่นแดง หรือจุดดำหรือขาวบนผิวหนัง รวมไปถึงขนร่วง ผิวลอกเกิดสะเก็ด หรือผิวหนังเปลี่ยนสี
นอกจากนี้ สิ่งเร้าประเภทนี้ยังกระตุ้นอาการในระบบทางเดินทายใจของน้องหมาได้ เช่น ไอ จาม และมีน้ำมูกไหล คล้ายกับอาการของคนที่เป็นโรคภูมิแพ้
หากได้รับการตรวจจากสัตวแพทย์แล้วว่าน้องหมามีภาวะภูมิแพ้ ให้หลีกเลี่ยงการไปเจอสารก่อภูมิแพ้นั้น เช่น ถ้าน้องหมาแพ้ละอองเกสรดอกไม้ ให้หลีกเลี่ยงพื้นที่ดังกล่าว และให้น้องอยู่ในบ้านเพื่อลดการสัมผัสกับสิ่งเร้าที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ เป็นต้น
7. เกิดจากการแพ้อาหารบางชนิด เช่น เนื้อวัว เนื้อไก่ ไข่ ผลิตภัณฑ์จากนม ข้าวสาลี และผักบางชนิด เมื่อน้องหมากินอาหารบางบางชนิดที่กระตุ้นการแพ้เข้าไป จะทำให้เกิดอาการคันที่ผิวหนังรอบตัว ใบหู อุ้งเท้าหรือขาพับ เมื่อน้องหมาคันแล้วเกามาก ๆ ก็จะทำให้ผิวหนังเกิดการอักเสบและเป็นแผล เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ รวมถึงเกิดอาการทางระบบทางเดินอาหาร เช่น อาเจียน มีอาการปวดเกร็งช่องท้อง ท้องอืด ท้องเสีย
วิธีรักษาอาการคันที่เกิดจากการแพ้อาหาร
สัตวแพทย์จะให้งดกินอาหารบางชนิดที่สงสัยว่าน้องหมาแพ้ ทดลองเปลี่ยนชนิดของอาหาร ให้อาหารที่มีแหล่งโปรตีนใหม่ที่ร่างกายไม่รู้จักหรือไม่เคยกินมาก่อน โดยมีแหล่งเนื้อสัตว์เพียง 1 ชนิดเท่านั้น เพื่อหาต้นเหตุของอาหารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ จากนั้นสัตวแพทย์จะกำหนดวิธีการรักษาที่เหมาะสม หรือ
สัตวแพทย์อาจเลือกใช้ Royal Canin อาหารประกอบการรักษาโรค และทดสอบภาวะภูมิแพ้อาหาร สูตร Anallergenic* ชนิดเม็ด โดยมีส่วนผสมของกรดอะมิโน ซึ่งเป็นหน่วยเล็กที่สุดของโปรตีน
อาหารสูตร Anallergenic ใช้กระบวนการผลิตเพื่อจำกัดสารที่ก่อให้เกิดภูมิแพ้ เพื่อลดความเสี่ยงต่อภาวะแพ้อาหาร มีสารอาหารเสริมภูมิคุ้มกันทางธรรมชาติ มีสารต้านอนุมูลอิสระถึง 4 ชนิด เพื่อช่วยลดการทำลายเซลล์ผิวหนัง ช่วยเสริมความแข็งแรงของผิวหนัง ลดการสูญเสียน้ำ ให้ผิวหนังชุ่มชื้น เหมาะกับระบบทางเดินอาหารและสุขภาพฟันของน้องหมา
*อาหาร Royal Canin สูตร Anallergenic อาหารประกอบการรักษาโรคใช้ภายใต้คำแนะนำของสัตวแพทย์เท่านั้น*
หากน้องหมาเกาไม่หยุดควรทำอย่างไร
หากพบว่าน้องหมามีอาการคันควรหลีกเลี่ยงการใช้มือของเราสัมผัสหรือเกาบริเวณที่มีอาการคัน เพื่อลดความรุนแรงของอาการและป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรค
ควรพาน้องไปพบสัตวแพทย์เพื่อวินิจฉัยสาเหตุ และได้รับการรักษาที่เหมาะสม โดยสัตวแพทย์จะวินิจฉัยสาเหตุที่เกี่ยวข้องกับอาการแพ้ เช่น การเก็บตัวอย่างผิวหนัง การตรวจเลือด และการสังเกตุการตอบสนองต่อสิ่งเร้าบนผิวหนัง เป็นต้น
ชนิดของโรคและระดับความรุนแรงของโรคจะมีการรักษาที่แตกต่างกัน สำหรับอาการที่ไม่รุนแรง อาจใช้ใช้ยาทาเฉพาะจุด หรือใช้แชมพูหรือสเปรย์ลงบนผิวบริเวณ ที่มีอาการโดยไม่ต้องใช้ยากิน อย่างไรก็ตาม ถ้ามีอาการรุนแรงมาก สัตวแพทย์อาจจะให้ยากินร่วมกับยาทา หากเป็นการติดเชื้อจากเชื้อแบคทีเรีย อาจต้องใช้ยาปฏิชีวนะ
การป้องกันอาการคันของน้องหมา
เพื่อสุขภาพกายและสุขภาพใจที่ดีของน้องหมา คุณพ่อคุณแม่ควรดูแลใส่ใจความสะอาดของน้องอย่างสม่ำเสมอ เช่น อาบน้ำ ทำความสะอาดหูและตา ตัดเล็บ และการใช้เวลาร่วมกันทำกิจกรรมร่วมกัน
รวมไปถึงควรให้อาหารที่มีโภชนาการเหมาะสมกับความต้องการของร่างกาย เจ้าของสามารถปรึกษาสัตวแพทย์หรือนักโภชนาการ เพื่อหาอาหารสูตรที่เหมาะสมและมีโภชนาการที่ครบถ้วน นอกจากนี้ การตรวจสุขภาพและฉีดวัคซีนเป็นประจำทุกปีก็ช่วยให้สุนัขมีสุขภาพที่ดีอยู่เสมอ
โรยัล คานิน สนับสนุนให้คุณพร้อมเป็นเจ้าของสัตว์เลี้ยงที่มีความรับผิดชอบ เริ่มง่ายๆด้วยการพาน้องแมวน้องหมาไปหาหมอ หรือ Take Your Pet To The Vet เป็นประจำทุกปี เพื่อที่จะช่วยกันสร้างสังคมสัตว์เลี้ยงสุขภาพดี ส่งต่อสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีให้กับสุนัขและแมวที่คุณรัก เพื่อให้พวกเขาอยู่กับเราไปได้นาน ๆ
เรื่องอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
