บัวสิรีสกลธรณ์ ดอกไม้ประจำอุทยานสิรีรุกขชาติ

บัวสิรีสกลธรณ์ เป็นพืชชนิดบัวผัน ดอกไม้สัญลักษณ์ของโครงการจัดตั้งสถาบันอุทยานธรรมชาติวิทยาสิรีรุกขชาติ ได้รับการรับรองพันธุ์พืชขึ้นทะเบียนตามพระราชบัญญัติพันธุ์พืช พ.ศ. 2518 จากกรมวิชาการเกษตร เมื่อวันที่ 3 สิงหาคม 2566

บัวสิรีสกลธรณ์ ได้รับการตั้งชื่อโดย ศาสตราจารย์คลินิกเกียรติคุณ นายแพทย์ปิยะสกล สกลสัตยาทร นายกสภามหาวิทยาลัยมหิดล ซึ่งมีความหมายว่า “บริบูรณ์ด้วยมิ่งขวัญและความทรงจำของแผ่นดิน”

ลักษณะดอกเป็นสีม่วงสลับขาว กลีบดอกเรียงซ้อนกันหลายชั้น ปลายกลีบดอกเรียวแหลม และมีกลิ่นหอมอ่อนๆ ติดดอกเป็นจำนวนมาก ดอกจะบานประมาณช่วงเวลา 09.00-16.00 น. ระยะเวลาในการบานจนดอกโรยประมาณ 3 วัน ใบมีสีเขียวอ่อน

แหล่งที่มาและประวัติพันธุ์

บัวผันพันธุ์สิรีสกลธรณ์ เป็นบัวพันธุ์ลูกผสมที่ได้จากการผสมเกสรระหว่าง ต้นพันธุ์แม่คือ บัวผัน รหัสคัดเลือก Nymphaea OP5914 ที่ปลูกเลี้ยงในปางอุบล สวนบัว จังหวัดนนทบุรี กับต้นพันธุ์พ่อคือ บัวผัน N. Colorata No.2 (Nymphaea nouchali var. zanzibariensis (Casp.) Verdc.) ในปี พ.ศ. 2563 โดย นางปริมลาภ ชูเกียรติมั่น เป็นผู้ผสมเกสร จากนั้นศึกษาและเก็บข้อมูลความคงตัวของลักษณะประจำพันธุ์ จาก ต้นที่คัดเลือก จำนวน 1 ต้น เพื่อให้แน่ใจว่าไม่ใช่ลักษณะที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศหรือ สภาพแวดล้อม ตรวจสอบการให้ดอกจนถึงดอกที่ 20 และแยกหัวย่อยจากต้นแม่ปลูกศึกษา ปี พ.ศ. 2565 พบว่าลักษณะประจำพันธุ์ของบัวลูกผสมมีความคงตัวและสม่ำเสมอ และมีความแตกต่างจากพันธุ์อื่น ในท้องตลาด คือยังไม่พบบัวที่มีทรงกลีบเรียวและซ้อนกันมาก และกลีบสีม่วงแกมน้ำเงินเหมือนกับลูกผสม ต้นนี้ จึงได้มอบให้โครงการจัดตั้งสถาบันอุทยานธรรมชาติวิทยาสิรีรุกขชาติ มหาวิทยาลัยมหิดล ในโอกาส วันแม่แห่งชาติประจำปี 2565 และทางสถาบันฯ ได้ตั้งชื่อพันธุ์ว่า สิรีสกลธรณ์ โดยปัจจุบันได้มีการขยายพันธุ์ เพิ่มเติมด้วยวิธีการแยกหัวและเหง้าเพิ่มเติมจากต้นพันธุ์แท้