ออฟฟิศแนวคิด อาคารเขียว ที่นี่คือสตูดิโอออกแบบ Vo Trong Nghia Architects (VTN Architects) ตั้งอยู่บนอาคารสูง 6 ชั้น ในนครโฮจิมินห์ ประเทศเวียดนาม กับการสร้างสรรค์เปลือกอาคารให้ช่วยแบ่งปันสีเขียวให้เมือง และกรองมลพิษให้ผู้ใช้งาน
อาคารเขียว ที่กล่าวถึงหลังนี้ เกิดขึ้นภายใต้กรอบความคิดที่มาจากการเล็งเห็นปัญหาของเมืองใหญ่หลาย ๆ เมือง ที่ต้องประสบปัญหาการขาดแคลนพื้นที่สีเขียว ทำให้เกิดปัญหาต่าง ๆ ตามมา เช่น มลภาวะทางอากาศ เพราะขาดต้นไม้ช่วยกรองฝุ่นและควัน ยิ่งไปกว่านั้นในประเทศกำลังพัฒนาอย่างเวียดนามเอง ที่ต้องปรับตัวเข้าสู่การเปลี่ยนแปลงด้านเศรษฐกิจในฐานะการเป็นฐานผลิต ทำให้อาจหลงลืมการจัดการปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ดี จนสร้างผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม อย่างการเกิดภัยแล้ง น้ำท่วม อันส่งผลต่อการผลิตอาหารที่ไม่เพียงพอและปลอดภัย โดยมีมนุษย์เป็นผู้ได้รับผลกระทบนั้นแบบเต็ม ๆ
Urban Farming Office จึงได้รับการสร้างสรรค์ขึ้นให้ไม่เพียงแต่เป็นสำนักงานออกแบบเท่านั้น แต่ยังเป็นตัวอย่างขององค์กรที่กระตุ้นแนวคิดการสร้างพื้นที่สีเขียว ด้วยการเป็นอาคารที่ช่วยคืนพื้นที่สีเขียวให้แก่เมือง ทั้งยังแสดงให้เห็นถึงความเป็นไปได้ในการทำฟาร์มปลูกพืชแบบแนวตั้ง โดยใช้ฟาซาดด้านหน้าเป็นเสมือนห้องทดลองด้วยการออกแบบให้ประกอบด้วยกล่องคอนกรีตที่เป็นเสมือนกระถางใช้ปลูกต้นไม้ท้องถิ่นหลากหลายสายพันธุ์ รวมถึงทำตัวอย่างการปลูกพืชผักสวนครัวแบบออร์แกนิก เพื่อเป็นแนวทางสีเขียวช่วยให้ประชาชนได้รับประทานอาหารที่ปลอดภัย แถมยังเข้ากับสภาพแวดล้อม ใช้พลังงานน้อยที่สุด นำไปสู่อนาคตที่ยั่งยืนของเมือง
การออกแบบฟาซาดอาคารให้เต็มไปด้วยพืชพรรณสีเขียวที่เห็นนี้ ใช้วิธีการก่อสร้างที่เรียบง่าย ประกอบด้วยโครงสร้างคอนกรีต เหล็กค้ำยัน และกล่องคอนกรีตปลูกต้นไม้แบบโมดูลาร์ ที่สามารถถอดเปลี่ยนได้ หรือจัดวางได้อย่างยืดหยุ่นตามความสูง และสภาพการเจริญเติบโตของต้นไม้นั้น ๆ โดนต้นไม้ทั้งหมดจะได้รับแสงแดดอย่างเพียงพอ เมื่อใช้ร่วมกับสวนบนหลังคา และพื้นดินรอบ ๆ อาคาร ระบบดังกล่าวให้อัตราส่วนของพื้นที่สีเขียวได้สูงถึง 190 เปอร์เซ็นต์ต่อพื้นที่ไซต์ หรือเทียบเท่าได้กับจำนวนการเก็บเกี่ยวพืชผัก 1.1 ตัน เลยทีเดียว โดยสามารถปลูกพืชกินได้ในท้องถิ่น ไม่ว่าจะเป็นพืชผักสวนครัว สมุนไพร และไม้ผลที่คัดเลือกมาปลูก เพื่อเพิ่มความหลากหลายทางชีวภาพ และใช้การดูแลรักษาด้วยวิธีออร์แกนิก
จากฟาซาดก่อนเข้าถึงพื้นที่ภายใน ถูกกั้นด้วยผนังและบานเปิดกระจก พืชพรรณที่ปลูกอยู่ภายนอกจึงทำหน้าที่ช่วยกรองแสงแดดได้โดยตรง และทำให้ได้อากาศบริสุทธิ์ สร้างพื้นที่สีเขียวและบรรยากาศที่เย็นสบายให้เกิดทั่วทั้งอาคาร ส่วนน้ำที่ใช้รดต้นไม้นั้น ส่วนหนึ่งคือน้ำฝนที่ถูกกักเก็บไว้ โดยระหว่างรดน้ำการระเหยของน้ำจะช่วยให้อากาศรอบ ๆ เย็นลง จึงลดการใช้เครื่องปรับอากาศในสำนักงานได้อย่างดี นอกจากนี้การออกแบบพื้นที่ใช้งานในอาคาร ยังเน้นการเปิดโถงที่นั่งทำงาน และที่นั่งประชุมให้โปร่งโล่ง มีดับเบิ้ลวอลลุ่มช่วยให้แสงและอากาศหมุนเวียนถ่ายเทได้ทั่วถึงทุกชั้น อีกทั้งผนังที่ใช้ยังเป็นเลเยอร์แบบสองชั้นเพื่อให้มีอากาศอยู่ภายใน กลายเป็นฉนวนกันความร้อนได้อีกทาง
สำนักงานออกแบบแห่งนี้ จึงไม่เพียงเด่นในเรื่องอาคารเขียว แต่ภาพลักษณ์ขององค์กรที่เล่าผ่านสถาปัตยกรรรม ยังสะท้อนไปถึงการทำงานและผลงานของ VTN Architects ที่ล้วนแต่หยิบยกหัวข้อการอยู่ร่วมกับธรรมชาติ หรือแม้แต่การนำธรรมชาติเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของเมืองและการอยู่อาศัย มาใช้เป็นแนวคิดหลักในการออกแบบ โดยคำนึงถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมควบคู่กันไปพร้อมกัน
เจ้าของ-ออกแบบ : VTN Architects (Vo Trong Nghia Architects)
ภาพ : Hiroyuki Oki
เรียบเรียง : Phattaraphon
