รุกขกร นักศัลยกรรมต้นไม้ อาชีพที่ควรสนับสนุน

รุกขกร บทบาทหน้าที่ที่เกินกว่า คนตัดต้นไม้ เพราะรุกขกรต้องตัดแต่งต้นไม้ตามหลัก รุกขกรรม และมีความรู้ความเข้าใจในหลักการรวมทั้งความรู้เกี่ยวกับต้นไม้นั้นๆ

รุกขกร เมื่อเดือนธันวาคมที่ผ่านมา เราได้ร่วมกันสร้างความสุขส่งท้ายปี 2566 ที่สวนเบญจกิติ ด้วยกิจกรรมดีๆที่มอบเป็นของขวัญให้ต้นไม้และตัวรา ผ่านงาน “Green Festival 2023” ภายใต้แนวคิด ต้นไม้กับเมือง : เพราะเราต้องอยู่คู่กัน ไม่ว่าจะต้นไม้ในสวนสาธารณะ บนทางเท้า หรือในบ้านของเราเอง หากเราช่วยกันดูแลรักษาอย่างถูกวิธี ตามหลักรุกขกรรม ต้นไม้ใหญ่จะสามารถอยู่กับเราไปได้นานๆ “เพราะมนุษย์กับต้นไม้ช่วยดูแลซึ่งกันและกัน”

ถือว่าเป็นเรื่องราวที่ควรส่งเสริมและสนับสนุน และนับว่าเป็นเรื่องราวดีๆที่ได้รับความร่วมมือจากหลายภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็น กรุงเทพมหานครและองค์กรเครือข่ายพื้นที่สีเขียว, สมาคมเครือข่ายต้นไม้ในเมือง, กลุ่มบิ๊กทรีส์, กลุ่ม we! Park, สมาคมรุกขกรรมไทย, มูลนิธิสถาบันราชพฤกษ์ และศูนย์ออกแบบและพัฒนาเมือง (UDDC), มูลนิธิสาธารณะไทย, มูลนิธิปิ่มสาย และ Socialgiver ที่ได้ร่วมกันถ่ายทอดความรู้และผลงานเพื่อตอกย้ำความสำคัญของต้นไม้ต่อชีวิตคนในเมือง ด้วยองค์ความรู้และการบริหารจัดการที่ถูกต้อง และชวนให้คนเมืองมาใช้เวลาใกล้ชิดกับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมมากยิ่งขึ้น

นอกจากนี้ยังมีการสาธิตการตัดแต่งต้นไม้ที่สวนเบญจกิติ ตามหลัก “รุกขกรรม” โดยมีผู้ปฏิบัติงานบนต้นไม้ และ”รุกขกร” สังกัดกรุงเทพมหานคร และ รุกขกรจากสมาคมรุกขกรรมไทย รวมทั้งยังได้มีการเปิดตัวรุกขกรของกทม.ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนโดยสมาคมรุกขกรรมไทย ทั้งหมด 7 คนอีกด้วย

“รุกขกรรม” หรือบางคนอาจจะคุ้นกับคำว่า “รุกขกร” ซึ่งหมายถึง ผู้ที่มีความรู้และทักษะด้านการดูแลต้นไม้รวมถึงสามารถปีนต้นไม้ได้ โดยรุกขกรจะมีการฝึกอบรมตามขั้นต่างๆ เพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจที่จะปีนต้นไม้ด้วยระบบเชือกที่มีความปลอดภัย รวมถึงสามารถเข้าใจสภาพต้นไม้แต่ละชนิดเพื่อประเมินความเสี่ยงและตัดแต่งกิ่งอย่างถูกจริตของต้นไม้แต่ละชนิดและถูกต้องตามหลักวิชาการ เพื่อให้ต้นไม้อยู่รอดได้ตามสภาพเมืองปัจจุบันและปลอดภัยต่อผู้คนที่อยู่รอบข้างต้นไม้อีกด้วย

อยากเป็นรุกขกรต้องเตรียมตัวอย่างไร?

ผู้ที่เป็นรุกขกรในปัจจุบันมีทั้งมาจาก ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน ซึ่งทุกคนต้องได้รับการเรียนรู้และสั่งสมประสบการณ์จากการฝึกอบรม เช่น การอบรมตัดแต่งดูแลต้นไม้ในภูมิทัศเมือง โดยเบื้องต้นจะพาออกไปดูสภาพของต้นไม้ในพื้นที่นั้นๆ อธิบายถึงลักษณะและปัญหา จากนั้นนำมาวิเคราะห์หาทางดูแลจัดการและแก้ไขต่อไป วัตถุประสงค์เพื่อให้ทุกคนทราบและเข้าใจถึงบทบาทหน้าที่ของอาชีพรุกขกร สร้างความคุ้นเคยระหว่างคนกับต้นไม้ เรียนรู้ทักษะพื้นฐานตั้งแต่การวอร์มร่างกาย การผูกเงื่อน การใช้อุปกรณ์สำหรับขึ้นที่สูง การปฐมพยาบาล ก่อนจะเข้าสู่ขั้นตอนการปฏิบัติงานจริง

ประเทศไทยเพิ่งตื่นตัวในเรื่องรุกขกรเมื่อไม่นานมานี้ แต่ในต่างประเทศมีมานานนับ 100 ปีกันแล้ว ซึ่งมีอาชีพที่มีชื่อเรียกว่า ARBORIST หรือผู้ดูแลต้นไม้ในเขตเมือง เมื่อเมืองไทยไม่มีรุกขกร ต้นไม้ที่ปลูกในเขตเมืองจึงมักมีปัญหา เช่น ตัดเหลือแต่ตอ ตัดแบบแหว่งๆ ซึ่งเป็นการตัดต้นไม้ที่ขาดหลักการที่ถูกต้อง อาจมีผลก่อให้เกิดอันตรายต่อความปลอดภัยต่อผู้คนที่อยู่รอบข้างต้นไม้ได้ เพราะยังขาดผู้ที่เชี่ยวชาญด้านการดูแลตัดแต่งต้นไม้ ส่วนใหญ่มักเข้าใจว่าคนดูแลสวน จัดสวน ตัดหญ้า ตามสถานที่ต่างๆแล้วเข้าใจว่าเป็นรุกขกร

ภาพ : ธนายุต วิลาทัน

บทความที่เกี่ยวข้อง