เมื่อกลางเดือนมีนาคมที่ผ่านมา หลาย ๆ คนอาจจะได้เห็นสิ่งปลูกสร้างสีทองแดงรูปร่างละม้ายรังผึ้งที่ผุดขึ้นมากลางมหานครนิวยอร์กผ่านตามสื่อต่าง ๆ กันมาบ้างแล้ว หลายคนอาจจะสงสัยว่ามันคืออะไร เป็นอาคาร หรือเป็นงานประติมากรรม เป็นจุดชมวิว หรือเป็นงานศิลปะชิ้นใหญ่ยักษ์ความสูง 46 เมตร (เทียบเท่าตึก 15 – 16 ชั้น) Heatherwick Studio ดีไซเนอร์สัญชาติอังกฤษที่ได้รับมอบหมายให้ออกแบบงานนี้ บอกว่า มันคือจุดนัดพบที่เปิดให้ทุกคนได้เข้ามาเดินขึ้นลง สำรวจและสัมผัสประสบการณ์การปีนโครงสร้างหน้าตาเหมือนหลุดมาจากโลกอนาคตชิ้นนี้นี่เอง
The Vessel เป็นชื่อของงานชิ้นนี้ที่ถูกเรียกเป็นการชั่วคราวก่อนที่จะเปิดให้สาธารณะชนได้เข้ามาร่วมกันตั้งชื่อในอนาคตอันใกล้ โครงสร้างเหล็กที่ประกอบด้วยบันไดขึ้นลง 2,500 ขั้น ถูกสร้างขึ้นแบบแยกชิ้นส่วนในอิตาลี ก่อนที่จะส่งลงเรือและนำมาประกอบร่างที่นิวยอร์ก กลายเป็นจุดศูนย์กลางของ Hudson Yards โครงการพัฒนาพื้นที่ริมแม่น้ำ Hudson บริเวณฝั่งตะวันตกของเมืองนิวยอร์กที่ประกอบด้วยอาคารสำนักงาน ที่อยู่อาศัย ห้างสรรพสินค้าและพื้นที่สาธารณะ ขนาดรวมทั้งหมด 70 ไร่ ที่ตอนนี้อยู่ในระหว่างการก่อสร้าง แต่ก็ได้เริ่มทะยอยเปิดให้บริการพื้นที่บางส่วนมาเป็นระยะเวลาหนึ่งแล้ว
The Vessel เป็นเสมือนงานสถาปัตยกรรมกึ่งประติมากรรมชิ้นเอกที่ตั้งอยู่บนลานกว้างใจกลาง Hudson Yards โดยมี Nelson Byrd Woltz รับหน้าที่ออกแบบภูมิสถาปัตยกรรมของลานโดยรอบ แม้จะถูกรายล้อมรอบด้านด้วยอาคารกระจกหน้าตาล้ำสมัย ซึ่งเป็นผลงานความร่วมมือของสถาปนิกมือฉมังด้านอาคารสูงอย่าง Diller Scofidio + Renfro, Skidmore Owings & Merrill, Kohn Pedersen Fox และ Foster + Partners แต่โครงสร้างบันไดสีทองแดงวาววับตัดกับเหล็กสีดำสนิทนี้กลับตั้งโดดเด่น ทำหน้าที่เป็นจุดรวมสายตาชิ้นเยี่ยมให้แก่ผู้คนจำนวนนับแสนที่เข้ามาเยี่ยมเยือนพื้นที่แห่งนี้ในแต่ละวัน และเมื่อจุดประสงค์หลักของงานชิ้นนี้คือการเชื้อเชิญให้คนได้เข้าไปใช้งาน เราก็จะถือโอกาสนี้พาทุกคนเข้าไปปีนบันไดจากพื้นชั้นล่างสุดขึ้นไปจนถึงยอดที่มีความสูง 46 เมตรนี้กัน
ด้วยแรงบันดาลใจจากสถาปัตยกรรมบ่อน้ำขั้นบันไดโบราณหรือที่เรียกกันว่า Stepwell ของอินเดีย Heatherwick ได้นำแนวคิดนี้มาประยุกต์เป็นสถาปัตยกรรมสมัยใหม่โดยผ่านการทดลองแบบจำลองแนวคิดจากหลายรูปทรงจนออกมาเป็นชุดบันได 154 ชุด ประกอบกันจากวงกลม 8 วงที่ซ้อนกันขึ้นไป โดยเริ่มจากวงขนาดเล็กบริเวณฐานและค่อย ๆ ขยายขนาดขึ้นไปเรื่อย ๆ จนถึงยอดที่เป็นวงกลมขนาดใหญ่ที่สุด ในแต่ละชั้นประกอบด้วยวงกลมโครงสร้างบันไดซ้อนกันสองวง โครงสร้างใต้ท้องบันไดถูกห่อหุ้มด้วยผิวทองแดงมันวาว ตัดกับส่วนกลางที่เปลือยให้เห็นโครงสร้างเหล็กทาสีดำสนิท บันไดชั้นนอกและชั้นในมีทางขึ้นและลงเป็นอิสระจากกันแต่ถูกเชื่อมต่อด้วยชานพักขนาดใหญ่ เมื่อเดินขึ้นไปจะพบว่าในแต่ละชั้นนั้นเราสามารถเลือกเส้นทางเดินได้อย่างอิสระ เอื้อให้คนได้เดินและหยุดแวะตามจุดต่าง ๆ ตามใจชอบ จะเดินวนขึ้นลงให้ครบรอบวงกลมเพื่อละเมียดวิวที่เปลี่ยนไปในแต่ละมุม แต่ละความสูงอย่างช้า ๆ แล้วค่อยขยับขึ้นไปทีละชั้น หรือจะเลือกเดินวนขึ้นไปเรื่อย ๆ โดยมีเป้าหมายอยู่ที่การชมวิวจากมุมสูงที่สุดก่อนจะเดินกลับลงมาช้าๆ ก็สุดแล้วแต่ความต้องการของแต่ละคน
การออกแบบชุดบันไดแสนสลับซับซ้อนที่แฝงตัวอยู่ในรูปทรงเรขาคณิตอันเรียบง่ายของ Heatherwick นี้ ส่งผลให้เกิดประสบการณ์การใช้งานบันไดที่แปลกใหม่ คนส่วนใหญ่มักจะเกิดอาการเหนื่อยหน่ายเมื่อนึกถึงการเดินขึ้นลงอาคารสูงที่ปราศจากลิฟท์เป็นตัวช่วย แต่กับบันไดของ Heatherwick ชิ้นนี้กลับทำให้หลาย ๆ คนเปลี่ยนความคิดเดิม ๆ และทำให้การปีนบันไดจำนวนหลาย ๆ ขั้นกลายเป็นเรื่องที่ไม่น่าถอยหนีอีกต่อไป เพราะความน่าสนใจที่เกิดขึ้นจากการไปเยือนในแต่ละครั้ง ผู้ชมสามารถออกแบบเส้นทางการเดินได้ตามใจต้องการ
ทุก ๆ ครั้งเส้นทางเหล่านั้นจะเปลี่ยนไปจากปัจจัยหลากหลายตามแต่สถานการณ์ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของเวลา แสง กิจกรรมของคนโดยรอบ สภาพอากาศ ฯลฯ เกิดเป็นรูปแบบการเดินและประสบการณ์ที่ไม่ซ้ำกัน ส่งผลให้ผู้คนอยากจะกลับไปเยี่ยมเยือนอยู่เรื่อยไปไม่มีเบื่อ หากใครที่เป็นแฟนพันธุ์แท้งานภาพพิมพ์บันไดลวงตาสุดล้ำลึกของ M.C. Escher และเคยนึกจินตนาการความรู้สึกงงงวยและน่าทึ่งหากได้เข้าไปเดินอยู่ในภาพเหล่านั้น ความรู้สึกที่ได้รับจากการปีนบันไดในโลกจริงของ Heatherwick ชิ้นนี้กล่าวได้ว่าก็น่าจะใกล้เคียงกัน
The Vessel เปิดเป็นพื้นที่สาธารณะให้เข้าชมได้พร้อมกับการเปิดใช้งานอย่างเป็นทางการของ โครงการ Hudson Yards เมื่อวันที่ 15 มีนาคม ที่ผ่านมา ตัวงานตั้งอยู่เป็นการถาวรใจกลางลานกว้างหน้าห้าง Nieman Marcus ให้ทุกคนได้เดินชมและถ่ายรูปภายนอกจากด้านล่างอย่างไม่จำกัด แต่มีการจำกัดจำนวนคนขึ้นไปในแต่ละวัน หากต้องการปีนบันไดเพื่อสัมผัสประสบการณ์ล้ำ ๆ อย่างที่เล่ามาด้วยตัวเอง จะต้องจองตั๋วเข้าชมผ่านทางเว็บไซต์ของโครงการ https://www.hudsonyardsnewyork.com/discover/vessel ซึ่งเปิดให้จองตั๋ววันต่อวันในเวลา 8 โมงเช้าของทุกวัน โดยจะเริ่มเปิดให้ขึ้นไปชมตั้งแต่เวลา 10 โมงเช้าถึง 3 ทุ่ม เมื่อเข้าไปในหน้าจองตั๋วระบบจะจัดให้รอคิวซึ่งในบางช่วงเวลาคิวจะยาวในหลักพันคนขึ้นไป อาจจะต้องอดทนในการจองสักนิดแต่ยืนยันว่าคุ้มค่าการรอคอย
ส่วนการจองตั๋วล่วงหน้าจะทำได้แค่เพียงสองอาทิตย์ก่อนหน้าวันที่ต้องการจะไปเท่านั้น ใครที่อยู่นิวยอร์กหรือมีแผนที่จะมาเยือนนิวยอร์กในอนาคตอย่าลืมใส่ The Vessel เข้าไปในรายการสิ่งที่ต้องมาชมด้วย รับรองว่าจะทำให้ทริปสมบูรณ์ขึ้นอีกแน่นอน
Facts & Tips :
Hudson Yards คือ โครงการพัฒนาพื้นที่เมืองนิวยอร์กบนเกาะแมนฮัตตันที่เริ่มทำมาตั้งแต่ปี 2012 จนถึงปัจจุบัน โครงการกินพื้นที่ 4 ช่วงถนนจากทิศใต้สู่ทิศเหนือ (30st – 34th St.) และ 2 ช่วงถนนจากทิศตะวันออกสู่ทิศตะวันตกจรดแม่น้ำ Hudson รวมพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 70 ไร่ เนื่องจากโครงการถูกสร้างอยู่เหนือพื้นที่ของรางรถไฟ Long Island Railroad ที่เป็นทั้งที่จอดรถไฟ รางและอุโมงค์ใต้ดินหลายชั้นที่ยังใช้งานอยู่ตามปกติ จึงต้องใช้วิศวกรรมขั้นสูงในการวางฐานรากให้กับอาคารขนาดใหญ่และอาคารสูงหลายอาคารของโครงการ ปัจจุบันฝั่งตะวันออกของโครงการได้เปิดให้บริการแล้ว ส่วนฝั่งตะวันตกซึ่งจะประกอบด้วยตึกพักอาศัยเป็นส่วนใหญ่กำลังเริ่มดำเนินการ
Hudson Yards เชื่อมต่อกับ The High line สวนสาธารณะบนรางรถไฟยกระดับอันเลื่องชื่อของเมืองนิวยอร์ก หากวางแผนการเที่ยวฝั่งตะวันตกของแมนฮัตตันก็สามารถรวม High Line เข้าไปด้วยได้ไม่ยาก โดยเริ่มจาก Whitney Museum of American Art แล้วค่อย ๆ เดินขึ้นเหนือไปเรื่อย ๆ ระยะทาง 2.3 กิโลเมตร เรียกได้ว่าอึดใจเดียวก็ถึง Hudson Yards แล้ว แนะนำให้แวะชมพระอาทิตย์ตกบน The Vessel แล้วเดินต่ออีกนิดไปหามื้อเย็นทานในย่าน Hell’s Kitchen จะเป็นการจบวันได้อย่างสวยงามเลยทีเดียว
เรื่อง ฐิตวันต์ ไชยวงศ์
ภาพ ปรัชญา จันทร์คง