URBAN BREEZE บ้านอยู่เย็น

ถึงแม้ภรรยาคุณชัยจะไม่ชอบบ้านกล่อง แต่เนื่องจากเรานำสเปซบ้านไทยมาปรับใช้ เราก็เลยแอบลองออกแบบบ้านเป็นกล่องขึ้นมา เพื่อเป็นการตั้งคำถามว่า จริง ๆ แล้วคำว่า “ไทย” คืออะไร

DESIGNER DIRECTORY
ออกแบบ: TA-CHA Design

ณ เช้าวันฟ้าโปร่ง แสงแดดแรงสร้างเงาเฉียบพาดผ่านทุกเหลี่ยมมุมของบ้านหลังใหญ่เบื้องหน้า หลังคาหน้าจั่วรูปทรงแปลกตา ทว่ามีกลิ่นอายแบบไทย ๆ ที่เราคุ้นชินดูโดดเด่นท่ามกลางหมู่บ้านจัดสรรย่านชานเมือง แม้อากาศภายนอกจะร้อนระอุตามฤดูกาล แต่เมื่อก้าวเข้ามาภายในตัวบ้านสไตล์โมเดิร์นร่วมสมัยของคุณชัย-สิทธิชัย บูรณะกิจไพบูลย์ เรากลับรู้สึกเย็นสบายใต้ร่มไม้ใหญ่ในโถงกลางบ้าน พร้อมสัมผัสได้ถึงสายลมบางเบาที่พัดผ่านให้ใบไม้ปลิวไหวเป็นระยะ

แม้จะได้แรงบันดาลใจมาจากบ้านไทย แต่ด้วยรูปทรงที่ไม่สมมาตรและการผสมผสานของวัสดุที่หลากหลายก็ทำให้บ้านดูแตกต่างในสไตล์โมเดิร์นร่วมสมัย นอกจากนี้แพตเทิร์นกราฟิกยังช่วยสร้างจุดเด่นให้ตัวบ้านด้านหน้าดูน่าสนใจขึ้นได้เป็นอย่างดี
แม้จะได้แรงบันดาลใจมาจากบ้านไทย แต่ด้วยรูปทรงที่ไม่สมมาตรและการผสมผสานของวัสดุที่หลากหลายก็ทำให้บ้านดูแตกต่างในสไตล์โมเดิร์นร่วมสมัย นอกจากนี้แพตเทิร์นกราฟิกยังช่วยสร้างจุดเด่นให้ตัวบ้านด้านหน้าดูน่าสนใจขึ้นได้เป็นอย่างดี

คุณชัยตั้งใจสร้างที่นี่ให้เป็นบ้านหลังใหญ่แสนอบอุ่นสำหรับครอบครัว ซึ่งประกอบด้วยสมาชิก 3 เจนเนอเรชั่น คือคุณแม่ของคุณชัย ครอบครัวของน้องสาว และครอบครัวของคุณชัยเอง ซึ่งแต่ละครอบครัวก็มาพร้อมเด็ก ๆ วัยกำลังซนที่ต้องการพื้นที่สำหรับวิ่งเล่น

“ผมชอบคอนเซ็ปต์ของบ้านไทยนะ แต่ก็ไม่อยากได้เรือนไม้แบบโบราณ ผมอยากได้อะไรที่ทันสมัยด้วย”

คุณชัยเล่าย้อนไปถึงวันแรก ๆ ที่ได้เริ่มพูดคุยกับคุณแตน-วรัญญู มกราภิรมย์ และคุณแชมป์-สณทรรศ ศรีสังข์ ทีมสถาปนิกของ TA-CHA Design นับจากวันนั้นคำว่า “บ้านไทย” ได้ถูกนำมาตั้งคำถามในกระบวนการออกแบบหลายต่อหลายครั้งในหลากหลายแง่มุม จนท้ายที่สุดแล้วแนวคิดของ “ชาน” ดูจะเป็นคำตอบที่ทุกฝ่ายตกผลึกว่าครอบคลุมทุกโจทย์ความต้องการที่แตกต่างของครอบครัวขยาย และกลายเป็นคอนเซ็ปต์หลักของบ้านพื้นที่ 450 ตารางเมตร หลังนี้

น้ำเต้าต้น เป็นเหมือนศูนย์กลางของบ้านและช่วยดึงความเป็นธรรมชาติเข้ามาสู่ภายใน เพื่อให้ “คน” ได้ใกล้ชิด “ธรรมชาติ” มากขึ้น
น้ำเต้าต้น เป็นเหมือนศูนย์กลางของบ้านและช่วยดึงความเป็นธรรมชาติเข้ามาสู่ภายใน เพื่อให้ “คน” ได้ใกล้ชิด “ธรรมชาติ” มากขึ้น
ทีมสถาปนิกเลือกออกแบบโดยใช้หลักสัจวัสดุ เน้นเปลือยเนื้อแท้ของวัสดุที่มีเสน่ห์แบบดิบ ๆ ไม่ว่าจะเป็นผนังปูนเปลือย หลังคาชิงเกิ้ลที่ไม่ปิดฝ้า หรือโครงสร้างเหล็ก I-Beam โชว์หน้าตัด แม้จะไม่ปกปิด แต่ก็ไม่ได้แปลว่าหยาบ เพราะรายละเอียดเนี้ยบ ๆ ช่วยให้ตัวบ้านดูโมเดิร์นยิ่งขึ้น
ทีมสถาปนิกเลือกออกแบบโดยใช้หลักสัจวัสดุ เน้นเปลือยเนื้อแท้ของวัสดุที่มีเสน่ห์แบบดิบ ๆ ไม่ว่าจะเป็นผนังปูนเปลือย หลังคาชิงเกิ้ลที่ไม่ปิดฝ้า หรือโครงสร้างเหล็ก I-Beam โชว์หน้าตัด แม้จะไม่ปกปิด แต่ก็ไม่ได้แปลว่าหยาบ เพราะรายละเอียดเนี้ยบ ๆ ช่วยให้ตัวบ้านดูโมเดิร์นยิ่งขึ้น

“เรามองว่าแนวคิดของ “ชานบ้าน” น่าจะเป็นตัวเชื่อมที่ดีระหว่างสมาชิกครอบครัวทั้ง 3 รุ่น และยังช่วยเชื่อมระหว่างคนกับธรรมชาติอีกด้วย”

คุณแชมป์เล่าถึงการออกแบบสเปซที่พัฒนารูปแบบมาจากการวางผังบ้านเรือนไทยภาคกลางสมัยก่อน ซึ่งจะมีต้นไม้อยู่ตรงกลาง มีชานล้อมรอบ และมีเรือนอยู่ 4 มุม เพื่อปรับดีไซน์ให้เข้ากับบ้านสมัยปัจจุบัน พื้นที่ใช้สอยหลักได้รับการผนวกรวมเข้าเป็นแมสสองข้าง โดยยังคงต้นไม้กับชานบ้านไว้ตรงกลาง เหมือนใช้เป็นพื้นที่ส่วนกลางสำหรับทุกคนในครอบครัว นอกจากนี้ รายละเอียดต่าง ๆ ตามแนวคิดของบ้านไทย ยังได้รับการนำมาตีความใหม่ในรูปแบบที่ร่วมสมัยขึ้น

“เราสนใจการเปลี่ยนถ่ายสเปซของบ้านไทยที่ค่อยเป็นค่อยไปมาก บ้านสมัยก่อนเมื่อเดินขึ้นมาบนบ้านจะพบกับระนาบพื้น พอเข้าไปในชานก็จะมีระนาบผนังโดยรอบ พอเข้าไปในศาลาหอฉัน หอนก จะมีระนาบหลังคา พอจะเข้าเรือนก็จะเจอชาน มีระนาบด้านข้างด้านหลังด้านบนแต่ไม่มีด้านหน้า ซึ่งเป็นวิธีการปรับความรู้สึกทั้งสายตา และอุณหภูมิ เราก็เลยลองออกแบบบ้านให้มีการถ่ายเทความรู้สึกเป็นขั้นเป็นตอนอย่างนั้นบ้าง เมื่อเข้ามาโถงกลางบ้านจะสว่าง แต่พอเราเดินจากบันไดขึ้นมาแสงจะค่อย ๆ น้อยลงก่อนจะเข้าห้องนอน”

รอบบ้านเป็นพื้นที่โล่งจึงช่วยให้มองเห็นตัวบ้านได้ชัดเจนตั้งแต่ระยะไกล หลังคาจั่วผสมกับเพิงหมาแหงนสะท้อนกลิ่นอายแบบไทย ๆ ดูแปลกตาดีไม่น้อย
รอบบ้านเป็นพื้นที่โล่งจึงช่วยให้มองเห็นตัวบ้านได้ชัดเจนตั้งแต่ระยะไกล หลังคาจั่วผสมกับเพิงหมาแหงนสะท้อนกลิ่นอายแบบไทย ๆ ดูแปลกตาดีไม่น้อย
บานเฟี้ยมเหล็กสูง 7 เมตร เป็นเหมือนเส้นบาง ๆ กั้นระหว่างภายนอกและภายใน เมื่อเปิดออกเราจะสัมผัสได้ถึงบรรยากาศความเป็นธรรมชาติจากภายนอกที่ต่อเนื่องเข้ามาถึงสเปซภายใน
บานเฟี้ยมเหล็กสูง 7 เมตร เป็นเหมือนเส้นบาง ๆ กั้นระหว่างภายนอกและภายใน เมื่อเปิดออกเราจะสัมผัสได้ถึงบรรยากาศความเป็นธรรมชาติจากภายนอกที่ต่อเนื่องเข้ามาถึงสเปซภายใน

จากสเปซภายในสู่ภายนอก ชานไม้ประดู่กลางบ้านทอดตัวยาวเชื่อมกับชานหน้าบ้านซึ่งปูด้วยไม้เทียมให้ดูแลรักษาง่าย เลือกใช้ไม้มาเป็นวัสดุอันดับแรก ๆ เพื่อตอบรับกับรสนิยมรักธรรมชาติของเจ้าของบ้าน อีกทั้งยังช่วยลดความกระด้างของวัสดุเหล็ก และปูนเปลือย แม้ว่าวัสดุไม้ รูปทรงหลังคา และสเปซจะให้กลิ่นอายความเป็นไทยที่ค่อนข้างเด่นชัดในสายตาเรา แต่คุณแชมป์กลับบอกว่าสำหรับเขาแล้วรูปลักษณ์ภายนอกไม่ได้สำคัญไปมากกว่าฟังก์ชันของบ้านเลย

“ผมได้ไปเห็นบ้านของชาวบ้านริมคลองบางกอกน้อยซึ่งอยู่ด้านหลังของบ้านนี้ ชาวบ้านเขาจะสร้างตัวบ้านหลักก่อน พอมีคนเพิ่มเขาก็ขยายออกไป เห็นได้จากหลังคาที่ขยายออกไป เรารู้สึกว่าตัวบ้าน และหลังคามันเป็นความไม่สมมาตรที่น่าสนใจ เพราะไม่ได้เกิดจากแบบแผนจริงจังเหมือนเรือนคหบดี ซึ่งจริง ๆ แล้วเราเองก็ไม่ได้ซีเรียสเรื่องหน้าตาของบ้านเท่ากับว่าหลังคามันจะหุ้มผนังอย่างไร หรือจะช่วยให้สเปซดีขึ้นหรืออยู่แล้วสบายแค่ไหน”

นำแนวคิดการยกสเต็ปเป็นขั้น ๆ ตามการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ใช้สอยของบ้านเรือนไทยมาใช้ โดยมีการยกพื้นเป็นสเต็ปจากที่จอดรถจนขึ้นไปสู่ชานบ้านซึ่งสูงจากพื้น 1.50 เมตร
นำแนวคิดการยกสเต็ปเป็นขั้น ๆ ตามการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ใช้สอยของบ้านเรือนไทยมาใช้ โดยมีการยกพื้นเป็นสเต็ปจากที่จอดรถจนขึ้นไปสู่ชานบ้านซึ่งสูงจากพื้น 1.50 เมตร
ห้องครัวสีขาวสะอาดตาดูแตกต่างจากมุมอื่น ๆ ในบ้าน ผนังสีเขียวช่วยเติมความสดใสที่สื่อถึงธรรมชาติตามคอนเซ็ปต์หลักในรูปแบบที่โมเดิร์นขึ้น
ห้องครัวสีขาวสะอาดตาดูแตกต่างจากมุมอื่น ๆ ในบ้าน ผนังสีเขียวช่วยเติมความสดใสที่สื่อถึงธรรมชาติตามคอนเซ็ปต์หลักในรูปแบบที่โมเดิร์นขึ้น
ห้องรับประทานอาหารดูอบอุ่นด้วยกลิ่นอายธรรมชาติของผนังไม้และเฟอร์นิเจอร์ไม้ดีไซน์ละมุนจาก romanee และ oggi
ห้องรับประทานอาหารดูอบอุ่นด้วยกลิ่นอายธรรมชาติของผนังไม้และเฟอร์นิเจอร์ไม้ดีไซน์ละมุนจาก romanee และ oggi
"ไม้ที่ใช้ในพื้นที่เอ๊าต์ดอร์ต้องดูแลรักษาเยอะ ต้องลงทีคออยล์ทุก ๆ หกเดือน บางทีก็ต้องขัดด้วยแปรงทองเหลืองเพื่อลดเสี้ยน เหมือนเราพยายามทำให้ไม้เก่าเร็วขึ้น แต่ผมชอบใช้ไม้จากบ้านเก่า เพราะผ่านการใช้งานมานานจนหน้าไม้มันเงาและไม่ยืดไม่หดแล้ว"
“ไม้ที่ใช้ในพื้นที่เอ๊าต์ดอร์ต้องดูแลรักษาเยอะ ต้องลงทีคออยล์ทุก ๆ หกเดือน บางทีก็ต้องขัดด้วยแปรงทองเหลืองเพื่อลดเสี้ยน เหมือนเราพยายามทำให้ไม้เก่าเร็วขึ้น แต่ผมชอบใช้ไม้จากบ้านเก่า เพราะผ่านการใช้งานมานานจนหน้าไม้มันเงาและไม่ยืดไม่หดแล้ว”
ห้องนั่งเล่นโปร่งสบายด้วยกระจกใสเกือบทุกด้านมองเห็นโถงกลางบ้านที่มีน้ำเต้าต้นเป็นพระเอก
ห้องนั่งเล่นโปร่งสบายด้วยกระจกใสเกือบทุกด้านมองเห็นโถงกลางบ้านที่มีน้ำเต้าต้นเป็นพระเอก

บางทีการออกแบบความเป็นไทยอาจไม่ใช่เรื่องซับซ้อน พอ ๆ กับที่เราไม่จำเป็นต้องพยายามที่จะเป็นตัวของตัวเอง เมื่อภูมิปัญญาจากอดีตผสานกับการตอบโจทย์ในบริบทปัจจุบัน สิ่งเหล่านี้อาจคือความเป็นไทยแท้ ๆ โดยที่บางทีเราเอง…ก็อาจไม่รู้ตัว

เรื่อง : Mone
ภาพ : ดำรง
คอลัมน์ : Room To Room
เล่ม : May 2014 No.135

อ่านต่อ ผลงานออกแบบของ TA-CHA Design

Premium Ice Factory สถาปัตยกรรมที่นำพลังงานธรรมชาติมาใช้ประโยชน์