Bó Mon Preschool เป็นโรงเรียนเล็ก ๆ ในแถบชนบทของเวียดนาม ที่สร้างขึ้นด้วยงบประมาณอันจำกัด โดยความร่วมมือและสนับสนุนขององค์กรไม่แสวงผลกำไร “MT Community” และโครงการระดมทุน “Pay It Forward Fund” โดยมีสำนักงานสถาปัตยกรรม “KIENTRUC O” เป็นทีมผู้ออกแบบ
แนวคิดของโครงการนี้คือการสร้างสถานศึกษาของภาครัฐสำหรับเด็กในพื้นที่ห่างไกล รวมถึงเพื่อเป็นสถานที่เชื่อมโยงชาวบ้านจากสามหมู่บ้านในละแวกพื้นที่ให้เป็นหนึ่งเดียวกัน
แผ่นหลังคาออนดูลินลอนเล็ก ซึ่งมีความทนทานและเหมาะกับสภาพอากาศในเขตร้อนชื้น คือวัสดุหลักที่ผู้ออกแบบเลือกใช้กับอาคารทั้งในส่วนหลังคาและผนัง หลังคาโค้งรูปทรงฟรีฟอร์มที่ดูอ่อนช้อยแต่แฝงไว้ด้วยประโยชน์ใช้สอยมุงซ้อนกันสองชั้นเพื่อกันความร้อน และสร้างระยะห่างให้อากาศได้หมุนเวียนผ่านช่องว่างเพื่อช่วยระบายความร้อนได้อีกทางหนึ่ง ทั้งยังทำหน้าเป็นชายคายื่นคลุมรอบอาคารช่วยป้องกันแสงแดดและฝนสาดเข้ามาปะทะโดยตรงได้
ภายในตัวอาคารแบ่งพื้นที่ใช้งานออกเป็นห้องเรียนของเด็ก ห้องพักครู และห้อง supporting rooms โดยมีลานกว้างใจกลางอาคารและชานเปิดโล่งอเนกประสงค์ใต้กันสาดเป็นหัวใจหลักของการทำกิจกรรมทั้งหมด ไม่ว่าจะเล่นสนุกหรือนั่งรอเพื่อนก่อนกลับบ้าน นอกจากนี้ยังมีห้องเรียนกลางแจ้ง และพื้นที่สำหรับชุมชนที่สามารถมาใช้ประโยชน์ในช่วงเทศกาลของท้องถิ่นที่จะเกิดขึ้นตลอดทั้งปีอีกด้วย
อีกใจความสำคัญคือผู้ออกแบบพยายามเชื่อมโยงสถาปัตยกรรมให้หลอมรวมเป็นหนึ่งเดียวกับบริบททางธรรมชาติ ที่ตั้งอยู่ท่ามกลางเนินเขาและเหล่าภูที่มองเห็นได้ไกลจนสุดสายตา รูปฟอร์มอาคารและโทนสีของวัสดุนั้นช่วยให้อาคารอำพรางตัวเองไปอย่างกลมกลืนกลางที่ราบสูง ไม่ว่าจะเป็นช่วงหมอกหนาในตอนเช้า หรือว่าแดดจัดในตอนบ่าย
โครงการนี้ริเริ่มการก่อสร้างขึ้นในปี 2018 กลางพื้นที่ชุมชน Tu Nang ในเขต Yen Chau จังหวัดเซินลา (Son La) ซึ่งตั้งอยู่ทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของเวียดนาม โดยความตั้งใจของผู้อยู่เบื้องหลังโครงการนี้ทั้งหมด คือการมอบพื้นที่ทางการศึกษาให้แก่เด็กชาว H’Mong กว่า 70 ชีวิต จากสามหมู่บ้านได้แก่ Bo Mon, Cay Ton และ Co Tong ที่อยู่บริเวณใกล้เคียงในระยะ 2 กิโลเมตร รวมถึงยังเป็นการสร้างพื้นที่การเรียนการสอนที่ใช้งานได้ดีสำหรับครูประจำหมู่บ้านอีกด้วย
Bó Mon Preschool มีพื้นที่ใช้สอยทั้งหมด 237 ตารางเมตร สร้างเสร็จและเริ่มเปิดใช้งานตั้งแต่เมื่อเดือนมิถุนายนปีก่อนเป็นต้นมา
ทีมผู้ออกแบบจาก KIENTRUC O อธิบายว่า “สถาปัตยกรรมนั้นไม่ง่ายเหมือนการเขียนสคริปต์บนแผ่นกระดาษ สถาปัตยกรรมต้องใช้งานได้ดีในระดับน่าพอใจ มีความงาม และมีความยั่งยืน เพื่อสร้างบรรยากาศอันน่าตื่นเต้นแก่ผู้อยู่อาศัยในทุก ๆ การใช้ชีวิตประจำวัน”
ด้วยการก่อตัวของสถาปัตยกรรมที่มีความหมายเหล่านี้เป็นตัวตั้ง จึงยากและท้าทาย ตลอดจนมีกระบวนการก่อสร้างที่ยาวนาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมันเป็นโครงการไม่แสวงผลกำไรที่มีงบประมาณจำกัด และเงื่อนไขการก่อสร้างที่จำกัด ดังนั้นนอกจาก Bó Mon Preschool จะเป็นสถานที่ศึกษาของเด็ก ๆ ในชุมชน Tu Nang แล้ว ผู้ริเริ่มโครงการและผู้ออกแบบยังตั้งใจให้ที่นี่เป็นเสมือนโรงเรียนต้นแบบเพื่อปรับใช้กับชุมชนอื่น ๆ ต่อไปในภายภาคหน้าอีกด้วย
VDO: https://www.youtube.com/watch?v=86_M3PjzTK4
ออกแบบ: KIENTRUC O
สถาปนิกโครงการ: Dam Vu
ทีมออกแบบ: Anni Le, Duy Tang
ทีมสนับสนุน: Thanh Viet Nguyen, Vu Phuong Nguyen, Minh Phuong Tran, Ngoc Long Huynh, Phuoc Truong Tran, Anh Duy Tran, Phu Thinh Pham, Chi Huan Nguyen
ผู้รับเหมา: Hung Phat Tradeco – (Bimexco)
ภาพ: Hoang Le, Trieu Chien
เรียบเรียง: ND24