JARUN 69 บ้านหลังเล็ก ดีเทลลึก

บริบทร่วมสมัยของย่านฝั่งธนฯ ขับเน้นให้ บ้านหลังเล็ก เส้นสายเฉียบเรียบดูโดดเด่นเป็นพิเศษ ประตูรั้วเหล็กฉีกสีขาวโปร่ง เป็นเหมือนเลเยอร์บางๆ ที่ช่วยกรองสายตาผู้คนที่ผ่านไปมา โดยไม่ทำให้พื้นที่ด้านหน้าดูอึดอัดจนเกินไป แม้ตัวบ้านจะดูเรียบง่าย แต่กว่าจะออกมาเหมาะเจาะลงตัวทั้งรูปลักษณ์ และการใช้งาน ย่อมผ่านการคิดออกแบบมาอย่างลงลึกในทุกดีเทล

เมื่อสองปีก่อน คุณปิยะบุตร ซุ่นทรัพย์ วางแผนสร้างเรือนหอหลังใหม่บนที่ดินขนาด 47 ตารางวาในซอยเล็กๆ บนถนนจรัญสนิทวงศ์ จึงปรึกษาเพื่อนสถาปนิกอย่าง คุณกาจวิศว์ ริเริ่มวนิชย์ จาก Physicalist ผู้รับหน้าที่ถ่ายทอดทุกความละเอียดความต้องการให้ บ้านหลังเล็ก หลังนี้กลายเป็นรูปธรรมอย่างสมบูรณ์

บ้านหลังเล็ก
เส้นสายเฉียบเรียบโมเดิร์นขัดแย้งอย่างพอดีกับบริบทร่วมสมัยรอบข้าง เสากลมขนาดเล็กช่วยลดทอนให้รูปทรงของตัวบ้านดูโปร่งเบาขึ้น
บ้านหลังเล็ก
มุมมองจากด้านหน้าบ้าน เส้นโค้งเว้าของฟาซาดช่วยลดความกระด้างของตัวบ้านรูปทรงโมเดิร์น

          “ตอนแรกเจ้าของบ้านทำโมเดลสามมิติมาเรียบร้อยเพื่อให้ดูรูปแบบที่อยากได้ แต่ด้วยความที่ที่ดินแปลงนี้มีขนาดค่อนข้างเล็ก และเป็นรูปสี่เหลี่ยมคางหมู แบบร่างเบื้องต้นเลยมีหลายจุดที่ผิดกฎหมายควบคุมอาคาร จึงต้องนำฟังก์ชั่นที่ต้องการทั้งหมดมาจัดวางใหม่”

เมื่อโจทย์หลักคือการจัดสรรสเปซภายในให้กว้างขวางที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ในพื้นที่จำกัด โดยไม่ขัดต่อกฎหมาย สถาปนิกจึงเริ่มต้นจากการกำหนด “แนวผนังทึบ” ที่เว้นระยะจากแนวเขตที่ดินรูปสี่เหลี่ยมคางหมูโดยรอบด้านละ 50 เซนติเมตร* เพื่อกำหนดขอบเขตพื้นที่ใช้สอยภายใน บ้านหลังเล็ก ให้ใหญ่ที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้

 

ในกรณีนี้  ตามข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่องควบคุมอาคาร พ.ศ. 2544 บ้านพักอาศัยที่มีพื้นที่ไม่เกิน 300 ตารางเมตร ให้ก่อสร้างผนังทึบห่างจากแนวเขตที่ดินอย่างน้อย 50 เซนติเมตร และผนังที่มีช่องเปิดห่างจากแนวเขตที่ดินอย่างน้อย 2 เมตร

บ้านหลังเล็ก
คอร์ตทั้งสามช่วยให้พื้นที่บนชั้นสองสว่างไสวด้วยแสงธรรมชาติตลอดวัน

          “เราเริ่มออกแบบจากชั้นสองก่อน ซึ่งประกอบด้วยสี่ห้อง คือห้องนอนใหญ่ ห้องนอนเล็กสองห้อง และห้องครอบครัว โดยจัดให้ทั้งสี่ห้องอยู่ในสี่มุมของตัวบ้าน ซึ่งผนังของทั้งสี่ห้องที่หันออกด้านนอกต้องเป็นผนังทึบตามกฎหมาย เลยออกแบบให้มีช่องเปิดจากด้านในตัวบ้านแทน เกิดเป็นคอร์ตขนาดเล็กสามด้าน โดยทุกห้องจะมีช่องเปิดสองด้าน เพื่อให้มีลมผ่านตลอดวัน และมีการระบายอากาศที่ดี”

บ้านหลังเล็ก
มุมมองลงจากบันไดจากชั้นดาดฟ้า โถงทางเดินรูปกากบาทที่ใหญ่กว่าปกติ ทำให้พื้นที่บนชั้นสองดูเหมือนเป็นสเปซใหญ่สเปซเดียว โดยมีผนังทึบสร้างพื้นที่ส่วนตัวทั้งสี่มุม

เมื่อแต่ละห้องตั้งอยู่ในสี่มุมของบ้านจึงเกิดโถงทางเดิน “รูปทรงกากบาท” ตรงกลาง ซึ่งสถาปนิกตั้งใจออกแบบให้มีพื้นที่กว้างกว่าปกติ เมื่อประกอบกับประตูบานเลื่อนกระจกใสของแต่ละห้องที่เปิดสู่คอร์ต จึงทำให้เกิดความลื่นไหลของสเปซที่ต่อเนื่องเป็นพื้นที่โปร่งโล่ง เชื่อมต่ออย่างกลมกลืนกับพื้นที่เอ้าต์ดอร์ และสว่างไสวด้วยแสงธรรมชาติตลอดวัน

บ้านหลังเล็ก
แต่ละห้องมีประตูบานเลื่อนเปิดกว้างสู่คอร์ตเล็กๆ ที่ร่นระยะลึกเข้ามาจากผนังภายนอกตามกฎหมาย ช่วยให้เกิดการระบายอากาศ เย็นสบายตลอดวัน
บ้านหลังเล็ก
แต่ละคอร์ตปลูกไม้กระถางพุ่มใหญ่สีเขียวชอุ่ม ที่ช่วยเพิ่มความร่มรื่น อย่างต้นกระดิ่งนางฟ้า พุดกุหลาบหรือล่ำซำ ซึ่งสร้างบรรยากาศทรอปิคัลต่อเนื่องกับชั้นล่าง
บ้านหลังเล็ก
บรรยากาศในห้องแฟมิลี่รูมโปร่งสบายตลอดวันเมื่อเปิดกระจกบานเลื่อน โดยแผงระแนงไม้ช่วยพรางสายตาจากภายนอก
บ้านหลังเล็ก
ยามค่ำคืนเหนือแผงระแนงติดไฟ LED ช่วยให้ด้านหน้าบ้านดูมีมิติมากขึ้นจากภายนอก ทั้งภายในยังใช้ประโยชน์จากแสงสว่างในการทำกิจกรรมต่างๆ

 

ส่วนพื้นที่ชั้นหนึ่ง ห้องครัว ส่วนรับประทานอาหาร และห้องนั่งเล่นเรียงร้อยต่อเนื่องกันแบบโอเพ่นสเปซ พื้นที่ห้องนั่งเล่นเชื่อมกับชานไม้ที่โอบรับตัวบ้านทางทิศเหนือ เมื่อเปิดประตูกระจกบานเลื่อนเข้ามุมเพื่อให้พื้นที่ภายในเชื่อมต่อกับภายนอกอย่างสมบูรณ์ชวนให้นึกถึงความรู้สึกในศาลาริมสวน และก็ดูเหมือนว่าชานไม้นี้จะเป็นมุมที่เจ้าของบ้านและภรรยาชื่นชอบเป็นพิเศษ

บ้านหลังเล็ก
เจ้าของบ้านและภรรยากับมุมนั่งเล่นประจำ
บ้านหลังเล็ก
เมื่อเปิดประตูบานเลื่อนเข้ามุมจนสุดทำให้บรรยากาศภายในและภายนอกของบ้านเชื่อมต่อกันอย่างสมบูรณ์

          “เรารู้สึกว่าพื้นที่ภายนอกอยากให้มีชานบ้านต่อกับห้องครัว ไว้เป็นที่นั่งเล่น นั่งทำกับข้าวเล็กๆ น้อยๆ ซึ่งเดิมทีเราออกแบบร่วมกับสถาปนิกให้ครัวมีบานกระจกเปิด-ปิด แยกกับพื้นที่ส่วนอื่น ข้างล่างเป็นตู้ปิดทึบ แต่สุดท้ายรู้สึกว่าไม่ลงตัวกับการใช้งานจริง เลยปล่อยให้เป็นเคาน์เตอร์เปิดโล่ง ซึ่งก็ทำให้ชั้นล่างดูกว้างขวาง โปร่งสบายดี”

บ้านหลังเล็ก
พื้นที่บนชั้นล่างต่อเนื่องกันแบบโอเพ่นแปลน ให้ความรู้สึกโปร่งโล่งแม้มีพื้นที่จำกัด
บ้านหลังเล็ก
ห้องครัวโปร่งโล่ง ด้านหนึ่งเชื่อมต่อกับชานบ้าน อีกด้านเป็นเคาน์เตอร์ยาวตลอดแนว ช่วยให้สมาชิกในบ้านมีปฏิสัมพันธ์กันง่ายขึ้นระหว่างทำกิจกรรมต่างๆ บนชั้นล่าง
บ้านหลังเล็ก
โต๊ะรับประทานอาหารไม้สีอุ่นช่วยเพิ่มบรรยากาศเป็นกันเอง โครงสร้างบันไดเหล็กสีขาวดูบางเบาไม่ทำให้พื้นที่โดยรวมดูทึบตัน ทั้งพื้นที่ใต้บันไดยังใช้งานได้อีกด้วย
บ้านหลังเล็ก
ผนังทึบด้านหน้าทำหน้าที่แบ่งแยกพื้นที่ภายในบ้านและพื้นที่จอดรถออกจากกัน เพื่อสร้างขอบเขตความเป็นส่วนตัว ฝ้าเพดานพื้นที่จอดรถดูสูงโปร่งด้วยการทำโครงสร้างแพทเทิร์นฟันปลาตลอดแนว ติดหลอดไฟระนาบเดียว ช่วยสร้างมิติที่น่าสนใจให้สเปซยามค่ำคืน

 

แม้ไม่มีพื้นที่สำหรับสวนขนาดใหญ่ แต่พันธุ์ไม้เมืองร้อนเขียวชอุ่มที่ปลูกอยู่รอบบ้านก็สร้างบรรยากาศทรอปิคัลสดชื่นได้ดี และก็คงไม่เกินไปนักถ้าจะบอกว่า “มะม่วงพิมเสน” ด้านหน้าบ้าน ซึ่งดูเหมือนจะเป็นไม้ใหญ่ต้นเดียวจากที่ดินดั้งเดิมที่ทุกคนตั้งใจเก็บไว้ คือตัวแปรสำคัญในการกำหนดเส้นสายโค้งเว้าของผนังอาคาร ที่กลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของบ้านไปโดยปริยาย

บ้านหลังเล็ก
ระแนงไม้เทียมสีธรรมชาติ และเส้นสายโค้งเว้าที่รับทรงของพุ่มต้นมะม่วงช่วยลดทอนความเฉียบคมและทึบตันของตัวบ้าน

 

หลายๆ ครั้ง “ข้อจำกัด” ได้พาเราไปสู่กระบวนการแก้ปัญหารูปแบบใหม่ และงานออกแบบที่แตกต่างกว่าที่เคยมีมา และยิ่งข้อจำกัดมีมากขึ้นเท่าไหร่ ก็ยิ่งทำให้เรามีโอกาสค้นพบแนวทางการแก้ปัญหาที่ตอบโจทย์การใช้ชีวิตที่ซับซ้อนมากขึ้นได้เช่นกัน

บ้านหลังเล็ก
ภาพมุมสูงทำให้เห็นเลเยอร์ทับซ้อนของหลังคาบ้าน และคอร์ตเขียวชอุ่มเล็กๆ ที่แซมอยู่แต่ละด้าน ทั้งยังสะท้อนถึงแนวคิดในการออกแบบพื้นที่ภายในบ้านที่ส่งผลต่อรูปทรงภายนอกอีกด้วย (Photo: คุณเอกรัตน์ ศิษย์ครองวงษ์ for Physicalist )
บ้านหลังเล็ก
แปลนบ้านชั้น 1 แสดงให้เห็นการพยายามจัดสรรพื้นที่ใช้สอยให้มากที่สุด และใช้พื้นที่เหลือโดยรอบในการสร้างพื้นที่สีเขียว

 

แปลนบ้านชั้น 2 ผนังทึบโดยรอบเกิดจากการเว้นระยะจากแนวเขตที่ดิน คอร์ตทั้งสามด้านจึงช่วยแก้ปัญหาเรื่องช่องเปิดได้อย่างลงตัว

 

เรื่อง: MNSD

ภาพ: ศุภกร ศรีสกุล

 

สถาปัตยกรรม: PHYSICALIST
โทร. 096-347-7200
physicalist-architects.com
FB: physicalistarchitects / IG: physicalist_architects

จัดสวน: ALLPLANTS
โทร. 099-295-3556
FB: allplantslandscape / IG: allplantslandscape

รับเหมาก่อสร้าง: BJL Construction
โทร. 089-939-3184
FB: BJLConstruction

 

ติดตามเรื่องราวของบ้านหลังเล็กที่คุณต้องหลงรัก คลิก ถอดรหัสงานออกแบบจาก 5 บ้านหลังเล็ก

เป็นเพื่อนกันเราได้ใน Line@ : https://line.me/R/ti/p/%40slo7204x