สวนป่ากลางเมืองในโครงการจิณณ์ เวลบีอิ้ง เคาน์ตี้

แนวคิดการออกแบบภูมิทัศน์ที่สร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างคน สร้างธรรมชาติยั่งยืน และส่งเสริมให้เกิดสุขภาพที่ดีแก่ผู้อยู่อาศัย ท่ามกลางบรรยากาศแบบ สวนป่ากลางเมือง ที่ไม่ต้องเดินทางออกไปต่างจังหวัดไกลๆ ผู้อยู่อาศัยสามารถสัมผัสธรรมชาติและต้นไม้ที่มีทั้งสีสันและกลิ่นหอมเฉพาะตัว ส่งผลต่อการกระตุ้นประสาทสัมผัสทั้งห้า

คุณได้บทเรียนอะไรจากเหตุการณ์ระบาดของโรคไวรัสโควิด-19 เกิดความปกติใหม่ขึ้นอย่างไรกับคุณบ้าง ประเด็นหนึ่งสำหรับผมและอีกหลายคนคือการเห็นคุณค่าของการมีชีวิต มองเห็นความสุขของการที่ได้ออกมาเดิน ออกมาใช้ชีวิตอยู่นอกบ้านมากขึ้นกว่าแต่ก่อน หรือแม้แต่ความต้องการสูดเอาลมหายใจที่บริสุทธิ์ ไร้มลพิษเข้ามาในปอด ซึ่งธรรมชาติในสวนอาจเป็นคำตอบช่วยเยียวยาเราได้ สวนป่ากลางเมือง

ทางเดินหลักที่ทอดยาวไปตามแกนกลางของสวนทำหน้าที่เชื่อมโยงทุกกิจกรรม โดยแทรกอยู่ภายในสวนหรืออาคารต่างๆ เพื่อสร้างโอกาสให้เกิดปฏิสัมพันธ์ระหว่างลูกบ้านมากยิ่งขึ้น อีกทั้งยังสามารถใช้บริการรถเข็นฉุกเฉินได้ด้วย
การสร้างระบบนิเวศภายในโครงการเกิดขึ้นด้วยการบริหารจัดการน้ำฝน เมื่อระบายลงมาสู่บ่อพักก็จะถูกดูดมาที่น้ำตกหน้าโครงการ เพื่อปล่อยให้ไหลไปตามลำธาร สร้างความชุ่มชื้นและความสวยงามให้สวน
พื้นที่ใช้สอยถึง 40 เปอร์เซ็นต์คือพื้นที่เขียวสำหรับปลูกต้นไม้เพื่อสร้างอากาศบริสุทธิ์และป้องกันมลพิษ ซึ่งมีทั้งสวนส่วนกลางและสวนระเบียง โดยเฉพาะอาคารจิณณ์ เวลล์เนสที่ออกแบบมาให้คล้ายภูเขาที่มีระเบียงปลูกไม้เลื้อย ไม้พุ่ม และไม้ยืนต้น

ผมมีโอกาสได้มาเยือน โครงการจิณณ์ เวลบีอิ้ง เคาน์ตี้ (Jin Wellbeing County) อีกครั้งในวันที่งานภูมิทัศน์ภายใต้การออกแบบของ บริษัทฉมา จำกัด เสร็จสมบูรณ์ ที่นี่เป็นโครงการที่อยู่อาศัยรูปแบบใหม่สำหรับผู้สูงอายุที่มีสิ่งอำนวยความสะดวกที่จำเป็นครบทุกอย่าง อย่างโรงพยาบาลบนเนื้อที่กว่า 35 ไร่ ด้วยแนวคิดการออกแบบภูมิทัศน์ที่สร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างคน สร้างธรรมชาติยั่งยืน และส่งเสริมให้เกิดสุขภาพที่ดีแก่ผู้อยู่อาศัย ท่ามกลางบรรยากาศแบบสวนป่ากลางเมืองที่ไม่ต้องเดินทางออกไปต่างจังหวัดไกลๆ ผู้อยู่อาศัยสามารถสัมผัสธรรมชาติและต้นไม้ที่มีทั้งสีสันและกลิ่นหอมเฉพาะตัว ส่งผลต่อการกระตุ้นประสาทสัมผัสทั้งห้าคือ การมอง การได้ยิน การลิ้มรส การดมกลิ่น และการสัมผัสของผู้ใช้งาน ขณะทำกิจกรรมต่างๆนอกเหนือจากการเดินชมธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นบริเวณชุดโต๊ะสนามที่ตั้งในลานใต้ร่มเงาของต้นไม้ใหญ่ ทางเดินหินนวดเท้า ที่สำคัญยังมีทางเดินสำหรับการทำกายภาพบำบัดโดยเฉพาะ แบ่งเป็น 3 ประเภท คือ ทางเดินพื้นเรียบ ทางลาด และขั้นบันไดที่มีระยะความกว้างพอเหมาะให้ผู้ช่วยและผู้ป่วยสามารถเดินไปด้วยกันได้ พร้อมราวจับตลอดแนวเพื่อป้องกันอันตรายจากการลื่นล้มอย่างน้อย 1 ด้านอีกด้วย

ระหว่างอาคารมีทางเข้า-ออกซึ่งเชื่อมต่อกันด้วยทางเดินในสวนและรอบสวน ทำให้สามารถรับผู้ป่วยฉุกเฉินได้จากทั้งในพื้นที่สวน และในอาคารกรณีที่ที่จอดรถของอาคารใดอาคารหนึ่งไม่ว่างหรือมีปัญหาขัดข้อง
นอกจากทางเดินซึ่งออกแบบเป็นเส้นโค้งยาวไปตลอดสวนแล้ว ยังมีลำธารที่ขนาบไปกับทางเดินด้วย ทำให้ทั้งสวนที่ประกอบด้วยไม้ยืนต้น ไม้พุ่ม ไม้คลุมดิน และไม้ชายน้ำ สามารถเจริญเติบโตสร้างระบบนิเวศที่สมบูรณ์เหมือนในธรรมชาติ
จุดนั่งพักผ่อนกระจายอยู่ตามแนวทางเดินในสวน ห่างกันทุกระยะ 30-50 เมตร เพื่อสร้างโอกาสให้ผู้มาใช้พื้นที่ได้นั่งพักผ่อนและพบปะกัน ทำให้ไม่รู้สึกเหงาหรืออยู่คนเดียว รวมถึงรองรับกิจกรรมสังสรรค์ในโอกาสต่างๆ

สวนแห่งนี้ยังคำนึงถึงหลัก 3 อย่าง คือ พักผ่อน (Retreat) สร้างปฏิสัมพันธ์ (Engage) และสร้างสรรค์ (Create) ตามความต้องการของผู้ใช้งานในสวนที่มีทุกช่วงอายุ ทั้งผู้ที่มาออกกำลังกาย พักผ่อนในวันหยุด ใช้ความคิด ทำกิจกรรมเพื่อจรรโลงจิตใจ พบปะ และสร้างสังคม ซึ่งกิจกรรมต่างๆจะแทรกอยู่ในพื้นที่ผืนใหญ่ในสวนส่วนกลางที่เชื่อมถึงกันทั้งหมดด้วยทางเดินภายในสวน เพื่อรวมจุดและเพิ่มโอกาสในการสร้างปฏิสัมพันธ์กัน แต่ก็ยังสามารถแยกไปทำกิจกรรมในรูปแบบที่แต่ละคนสนใจได้อยู่ เช่น กิจกรรมปลูกผักบนสวนผักขนาดย่อมด้านหน้าอาคารที่พักและห้องสำหรับเวิร์คชอปทำอาหารที่อยู่ไม่ไกลกัน เปิดโอกาสให้ผู้อยู่อาศัยได้มาพักผ่อนและเก็บเกี่ยวผลผลิต ไปใช้ปรุงอาหารในครัวเรือนหรือปิกนิกนอกบ้านในวันที่อากาศดีได้อีกด้วย ทำให้ผู้ทำกิจกรรมทั้งสองอย่างได้พบปะพูดคุยและแลกเปลี่ยนประสบการณ์กัน ลดทอนความเหงาและความรู้สึกว่าต้องอยู่คนเดียวในสังคม

ที่นั่งยาวบริเวณสะพานมีกระจายอยู่ทั่วสวน นอกจากเป็นที่นั่งพักผ่อนเพื่อชมธรรมชาติของลำธารและต้นไม้แล้ว ยังช่วยป้องกันอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นได้ หากผู้สูงอายุยืนใกล้แหล่งน้ำหรือเดินมาเป็นเวลานานแล้วอยากหยุดพัก
นอกจากที่ชั้น 2 ของอาคารจิณณ์ เวลล์เนสจะมีสระว่ายน้ำขนาดมาตรฐาน สระวารีบำบัด อ่างน้ำร้อน – น้ำเย็นส่วนกลางแล้ว ยังมีสระว่ายน้ำที่ใช้ร่วมกันระหว่างอาคารพักอาศัย เหมาะสำหรับการออกกำลังกายยืดเส้นยืดสายท่ามกลางธรรมชาติ
สระว่ายน้ำออกแบบให้ผู้สูงอายุสามารถเดินออกกำลังกายโดยการเดินในน้ำหรือว่ายแบบระยะทางสั้น โดยมีระดับลึกสุดเพียงระดับเอวของคนปกติ มีราวจับสเตนเลสที่แข็งแรง และใช้กรวดล้างเป็นวัสดุปูพื้นเพื่อไม่ให้เกิดการลื่น
สะพานข้ามบ่อพักน้ำไปยังโครงการอีกเฟส มีรายละเอียดราวกันตกที่หนาและเอียงให้ผู้ใช้งานสามารถเดินจับราวและชมธรรมชาติรอบๆได้ แต่ไม่สามารถชะโงกลงไปใกล้กับน้ำหรือประสบอุบัติเหตุล้มตกน้ำได้
มุมนั่งเล่นใต้ต้นกัลปพฤกษ์รองรับกิจกรรมอิสระของผู้มาทำกิจกรรมหรือเพียงนั่งพักผ่อนในสวน โดยตลอดทางเดินและพื้นที่กิจกรรมมีราวจับเพื่อความปลอดภัย เหมาะกับผู้ที่มาทำกายภาพบำบัดด้วยตัวเองที่ต้องลุกและนั่งสลับกันไป
ที่นั่งบริเวณรอบบ่อพักน้ำ ออกแบบให้มีลักษณะเป็นพื้นเดียว ซึ่งเป็นได้ทั้งโต๊ะ ราวจับ และที่นั่งแบบยืดขาที่เหมาะสำหรับทุกวัยใช้งานร่วมกันได้ พร้อมมีที่จับสำหรับพยุงตัวขณะลุกขึ้นยืนอีกด้วย

โครงการนี้ยังต้องการสร้างระบบนิเวศที่ดีมากกว่าแค่สวนสวย พรรณไม้ที่เลือกใช้จึงเป็นการถอดแบบมาจากป่าผสมในธรรมชาติ ที่เต็มไปด้วยต้นไม้หลายขนาดและชนิดอยู่ร่วมกันอย่างเกื้อกูล เป็นประโยชน์ให้สัตว์ขนาดเล็กอย่างนก กระรอก และแมลงได้กลับมาอยู่อาศัยและได้ขยายพันธุ์อีกครั้ง หัวใจในการสร้างระบบนิเวศที่สมบูรณ์ของที่นี่คือการบริหารจัดการน้ำ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงอยู่ของสิ่งมีชีวิต พื้นที่สวนทั้งหมดออกแบบให้ลาดเอียงลงมาหาลำธารตรงกลาง หรือคูระบายน้ำซึ่งทำหน้าที่รวมน้ำผิวดินจากน้ำฝนที่ตกลงมา ก่อนไหลต่อไปยังบ่อเก็บน้ำขนาดใหญ่เพื่อรอการบำบัดต่อไป ในวันปกติน้ำในบ่อจะถูกดูดกลับไปยังต้นลำธารเพื่อปล่อยลงมาสร้างความสวยงามและความชุ่มชื่นให้สวน นอกจากนี้ยังมีกำแพงกั้นน้ำเป็นคันดินรอบโครงการ เพื่อป้องกันน้ำจากภายนอกไหลเข้ามาท่วมนองในพื้นที่อีกด้วย
ระยะห่างทางสังคมอาจเป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกนัก เพราะในช่วงเวลาที่เราประสบวิกฤตหรือความไม่สบายใจ การมีสังคมหรือปฏิสัมพันธ์เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้เรามองเห็นคุณค่าในตัวเองอีกครั้ง ในความปกติใหม่ การรักษาระยะห่างทางร่างกายยังเป็นสิ่งจำเป็น ใต้หน้ากากผ้าเรายิ่งต้องยิ้มให้กัน ยิ่งสัมผัสกันไม่ได้เรายิ่งต้องพูดคุยและช่วยเหลือกันมากกว่าเดิม ในความปกติใหม่ตัวเราอาจไกลกัน แต่อยากให้ใจของเรายิ่งต้องใกล้กันไว้และอยู่ด้วยกัน แบบใกล้ธรรมชาติอันบริสุทธิ์มากยิ่งขึ้นกว่าที่เคยเป็น

นิตยสารบ้านและสวน เดือน กรกฎาคม 2563
The Day After Tomorrow  พรุ่งนี้ที่มีเรากับธรรมชาติ
สถานที่ : จิณณ์ เวลบีอิ้ง เคาน์ตี้ จังหวัดปทุมธานี โทรศัพท์ 0-2078-5777
www.jinwellbeing.com
ออกแบบ : บริษัทฉมา จำกัด โทรศัพท์ 0-2390-1977


เรื่อง : ปัญชัช
ภาพ : ฤทธิรงค์ จันทองสุข, Panoramic Studio