ดอกไม้บาน ความสวยงามจากธรรมชาติ ส่วนหนึ่งของโครงสร้างการขยายพันธุ์ของพืชดอก
คุณเคยสงสัยหรือไม่ ทำไมดอกไม้ถึงบาน? วันนี้บ้านและสวนจะมาให้คำตอบเรื่องนี้ พร้อมแนะนำ 10 พรรณไม้ที่บานตามช่วงเวลาเช้าถึงเย็น ให้คุณได้นำไปปลูกที่บ้านของคุณกัน…
![เจอราเนียม](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2017/06/Geranium.jpg)
![ไวโอเล็ต](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2017/06/Violet-Nodding-Bells.jpg)
การที่ ดอกไม้บาน ออกดอกนั้นเกิดจากการตอบสนองของพืชแบบนาสติก (nastic movement) โดยมีปัจจัยภายนอกมากระตุ้น เช่น แสง อุณหภูมิ พบในการหุบบานของดอกไม้ คือเมื่อเนื้อเยื่อผิวด้านในของดอกไม้เติบโตได้ดีกว่าผิวด้านนอก ทำให้กลีบดอกคลี่ออก เรียกว่า เอพินาสติก (epinastic) ในทำนองเดียวกัน เมื่อผิวดอกด้านนอกเติบโตได้ดีกว่าผิวดอกด้านใน จะทำให้กลีบดอกหุบเข้า เรียกว่า ไฮโพนาสติก (hyponastic) การตอบสนองที่เกิดจากการกระตุ้นของแสง เช่น การหุบและบานของดอกไม้ เกิดจากการกระตุ้นของแสงหรืออุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลงไป
![กุหลาบ](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2017/06/Rose-1.jpg)
ปัจจัยที่ทำให้ ดอกไม้บาน ตามเวลาที่แน่นอน นั้นเกี่ยวข้องกับ อุณหภูมิ และ ความชื้น
เช่น ดอกบัวจะบานตอนกลางวันและหุบตอนกลางคืน เนื่องจากกลางวันจะมีแสงแดดทำให้กลุ่มเซลล์ด้านในของกลีบจะขยายขนาดเร็วกว่าด้านนอก จึงทำให้ดอกบัวบานส่วนกลางคืนนั้นกลุ่มเซลล์ด้านนอกของกลีบขยายขนาดมากกว่าด้านในทำให้ดอกบัวหุบ แต่ดอกกระบองเพชรกลับหุบในเวลากลางวันและบานตอนกลางคืนเนื่องจากอยู่ในเขตอากาศร้อน ถ้าดอกบานตอนกลางวันก็เจอกับอุณหภูมิที่สูง ดังนั้นมันจึงเลือกที่จะหุบกลางวันแล้วบานกลางคืนเพราะอุณหภูมิในตอนกลางคืนค่อนข้างจะต่ำ
อ่านต่อเรื่อง ทำอย่างไร เมื่อดอกไม้ไม่มีดอก
ดอกไม้บานตอนเช้า
![มอร์นิ่งกลอรี่ ผักบุ้งฝรั่ง ดอกไม้บาน](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2017/06/Morning-Glory-1.jpg)
มอร์นิ่งกลอรี่
หรือรู้จักกันในชื่อ ผักบุ้งฝรั่ง ไม้เลื้อยเนื้ออ่อน อายุสั้น ลำต้นทอดเลื้อยไปได้ไกล 2-3 เมตร มีขนปกคลุม
ใบรูปหัวใจ มีขนสั้นปกคลุม ขอบใบหยักเว้าเป็น 3 พู ออกเป็นช่อกระจะตามซอกใบและปลายยอด สีขาว ชมพูอ่อน ชมพูเข้ม ม่วงอมชมพู และน้ำเงินอมม่วง โคนดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแผ่บาน ดอกบาน ช่วงเช้าแล้วเหี่ยวร่วงไปในตอนบ่าย ออกดอกตลอดปี ชอบแสงแดดเต็มวัน
![บานเช้าสีเหลือง ดอกไม้บาน](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2017/06/Sage-Rose.jpg)
บานเช้าสีเหลือง
ไม้ดอกอายุหลายปี ใบรูปหอกสีเขียวสดเป็นมัน ดอกสีเหลืองสด กลีบดอกรูปไข่ ชอบแสงแดดจัด ดอกบานพร้อมกันในช่วงเช้าและหุบพร้อมกันในช่วงบ่าย เหมาะปลูกเป็นไม้ดอกกระถางหรือปลูกลงแปลงเพื่อจัดสวน
![หนามกระสุน ดอกไม้บาน](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2017/06/tribulus001.jpg)
หนามกระสุน
ไม้ล้มลุก ทรงพุ่มเตี้ย แผ่คลุมดิน ใบประกอบขนาดเล็ก ปลายมีติ่งสั้น ดอกสีเหลือง 5 กลีบ บางและหลุดร่วงง่าย ดอกบานตอนเช้าและหุบเมื่อแดดแรง ออกดอกตลอดปี ชอบแสงแดดตลอดวัน พบตามที่รกร้างและริมทางที่เป็นดินทราย พบมาทางภาคกลาง ทนดินเค็มและทนแล้งได้ดี เป็นสมุนไพร ใช้รักษาอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศ แต่ห้ามใช้กับผู้ป่วยโรคหัวใจ
![ดอกโสน โสน ดอกไม้บาน](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2017/06/ดอกโสน.jpg)
ดอกโสน
ไม้ล้มลุกขนาดเล็ก ความสูงของต้นได้ประมาณ 1-4 เมตร เปลือกลำต้นเรียบ เป็นเหลี่ยมหรือมีร่องละเอียดตามความยาวของลำต้น ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก แผ่นใบเป็นสีเขียว หลังใบและท้องใบเรียบ ออกดอกเป็นช่อเชิงลดหรือเป็นช่อกระจุก ดอกย่อยเป็นสีเหลือง กลีบด้านนอกมีจุดกระสีน้ำตาลหรือสีม่วงแดงกระจายทั่วไป ออกดอกมากในช่วงปลายฤดูฝนประมาณช่วงเดือนกันยายนถึงเดือนตุลาคม
![คุณนายตื่นสาย ดอกไม้บาน](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2017/06/common-purslane-bsp1.jpg)
คุณนายตื่นสาย
ไม้เลื้อยอายุหลายปี ลำต้นอวบน้ำ สีม่วงแดงทอดเลื้อยไปตามผิวดิน ยอดชูตั้ง แผ่นใบอวบน้ำ ผิวใบด้านบนสีเขียวอ่อนถึงเขียวเข้ม บางพันธุ์ขอบใบขลิบสีแดง ดอกบานเมื่อได้รับแสงแดดตอนเช้า สีขาว ชมพู แดง เหลือง ส้ม ขอบกลีบดอกหยักเป็นคลื่น ชอบแสงแดดเต็มวัน ปลูกเลี้ยงง่าย เหมาะปลูกคลุมดินในที่โล่ง หมั่นตัดแต่งกิ่งแห้งก็จะให้ดอกตลอดปี
ดอกไม้บานตอนกลางคืน
![ชมจันทร์ ดอกไม้บาน](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2017/06/Banduek-881x589.jpg)
ชมจันทร์
ไม้เลื้อยเนื้ออ่อนขนาดเล็ก มีหัวใต้ดิน ทุกส่วนมีน้ำยางใส เส้นใบเป็นร่องชัดเจน ดอกรูปกรวย กลีบเลี้ยงสีเขียวอมแดงเรื่อ กลีบดอกสีขาว มีกลิ่นหอม บานช่วงค่ำถึงเช้า ออกดอกเดือนกุมภาพันธ์ถึงเมษายน ชอบแสงแดดรำไรถึงแดดจัด
นิยมปลูกประดับซุ้มไม้เลื้อยขนาดเล็ก ดอกตูมนำมาบริโภคเป็นผักสดหรือผัดน้ำมัน ให้รสหวาน และมีสรรพคุณเป็นยาระบาย
![กรรณิการ์ ดอกไม้บาน](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2017/06/Coral-jasmine-881x587.jpg)
กรรณิการ์
ไม้พุ่มขนาดกลาง ไม่ผลัดใบ เรือนยอดรูปพีรามิดแคบ ใบรูปไข่ ขอบใบเรียบ แผ่นใบสาก มีขน
ดอกสีขาว มีกลิ่นหอม ออกเป็นช่อกระจุกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง เริ่มบานตอนเย็นแล้วร่วงในตอนเช้า ออกดอกในช่วงเดือนสิงหาคม-พฤศจิกายน ชอบแสงแดดครึ่งวันถึงเต็มวัน นิยมใช้ปลูกประดับสวนไม้หอม ปลูกเป็นฉากหลังของสวน บังสายตาหรือปลูกเป็นกลุ่ม เหมาะปลูกในพื้นที่แคบ
![คัดเค้า ดอกไม้บาน](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2017/06/oxyceros1.jpg)
คัดเค้า
ไม้พุ่มรอเลื้อย ทอดเลื้อยได้ไกล 6 -8 เมตร ลำต้นมีหนามแหลมแข็ง แผ่นใบหนาสีเขียวอ่อน ผิวใบค่อนข้างมัน เนื้อใบเหนียว ดอกออกเป็นช่อกระจุกสั้นๆ ดอกสีขาว เมื่อใกล้โรยเปลี่ยนเป็นสีเหลืองนวล ช่อดอกบานอยู่ได้หลายวันก่อนเปลี่ยนเป็นสีฟางข้าวและร่วง ส่งกลิ่นหอมอ่อนๆ ตลอดวัน และหอมแรงช่วงพลบค่ำ ปลูกเลี้ยงง่าย ทนทาน หากปลูกเป็นกลุ่มควรให้แต่ละต้นอยู่ห่างกัน 2 เมตร คอยตัดแต่งกิ่งที่ยาวเกะกะ กิ่งแห้ง หรือเป็นโรคออกจะช่วยให้ทรงพุ่มโปร่งสวยงาม นิยมปลูกเป็นแนวรั้วเพื่อกันขโมยเพราะมีหนามแหลม
![ซ่อนกลิ่น ดอกไม้บาน](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2017/06/tuberose2.jpg)
ซ่อนกลิ่น
ไม้ล้มลุก มีหัวเป็นกระจุกอยู่ใต้ดินสำหรับสะสมอาหาร แตกใบจากหัวเป็นกอๆ ดอกสีขาว ส่งกลิ่นหอมแรงทั้งกลางวันและกลางคืน ดอกทยอยบานและบานอยู่ได้หลายวัน มีทั้งพันธุ์ดอกลาที่มีกลีบดอกชั้นเดียวและพันธุ์ดอกซ้อน ที่มีกลีบดอกหลายชั้น ออกดอกตลอดปี ดอกนำมาทำอาหาร เช่น แกงจืด หรือผัดใส่หมูสับ
![กระดังงา ดอกไม้บาน](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2017/06/Kradungngajeen.jpg)
กระดังงา
ไม้เลื้อยขนาดใหญ่ กิ่งก้านเลื้อยพาดไปไกล 5-10 เมตร แผ่นใบหนาสีเขียวเข้มเป็นมัน ผิวใบเรียบ ก้านใบแบนและโค้งงอเป็นตะขอช่วยพยุงต้น กลีบดอกสีเขียว เมื่อบานเต็มที่เปลี่ยนเป็นสีเหลืองเข้ม มีกลิ่นหอม ออกดอกตลอดปี ชอบแสงแดดจัด นิยมปลูกเป็นซุ้มตามทางเดินริมถนนเพื่อให้ร่มเงา แต่ควรตัดแต่งอยู่เสมอ
ไปดู คลังไม้ดอก กัน…
อ่านต่อเรื่อง ความหมายของดอกไม้
อ่านต่อเรื่อง วิธีการยืดอายุดอกไม้ ให้สดได้นานขึ้น
เรื่อง: Bundaree D.
ภาพ: คลังภาพบ้านและสวน