คนรักไม้ต้องรู้! มาทำความรู้จักกับ EUDR กฎระเบียบว่าด้วยสินค้าที่ปราศจากการตัดไม้ทำลายป่าของสหภาพยุโรป

ไม้ เป็นวัสดุที่ผู้คนนิยมใช้ในบ้านมาช้านาน ไม่ว่าจะเป็นโครงสร้างของบ้าน อย่าง เสา พื้นบ้าน คาน กรอบประตูหน้าต่าง บันได รวมทั้ง เฟอร์นิเจอร์ไม้ ต่างๆ เนื่องจากเป็นวัสดุที่หาได้ง่าย และสามารถปลูกทดแทนได้ แต่ปัจจุบันการตัดไม้ทำลายป่า และการใช้ที่ดินอย่างผิดวิธีเป็นสาเหตุหลักของภาวะโลกร้อน ข้อมูลจาก IUCN ระบุว่าการทำลายป่าและการใช้ที่ดินที่ผิดวิธีมีส่วนทำให้เกิดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกถึง 12% ของสาเหตุทั้งหมด จึงเป็นที่มาของ EUDR กฎระเบียบว่าด้วยสินค้าที่ปราศจากการตัดไม้ทำลายป่าของสหภาพยุโรป

(IUCN หรือ สหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ ย่อมาจาก International Union for Conservation of Nature คือองค์กรระหว่างประเทศที่ทำงานด้านการอนุรักษ์ธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพ)

สุขภาวะที่ดีเริ่มต้นจากป่า

ประโยชน์ของป่าไม้นั้นมีมากมาย ทั้งสร้างความอุดมสมบูรณ์ รักษาผืนดินชุ่มชื้น สร้างต้นน้ำลำธาร เป็นแหล่งอาหารและที่อยู่อาศัยของสัตว์ต่างๆ ไม่เพียงเท่านั้น ป่ายังมีความสำคัญในการจัดการกับภาวะโลกร้อนด้วยกลไกธรรมชาติ ทั้งการทำหน้าที่เป็น “ปอดของโลก” ด้วยการปล่อยออกซิเจนที่จำเป็นต่อการหายใจของสิ่งมีชีวิต ทั้งยังเป็น “อ่างกักเก็บคาร์บอน” ช่วยดูดซับและกักเก็บคาร์บอน โดยต้นไม้จะดูดซับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ระหว่างการสังเคราะห์ด้วยแสง และเก็บสะสมคาร์บอนไว้ในลำต้น กิ่งก้าน ใบ และดินในป่า ซึ่งกระบวนการเหล่านี้จะช่วยลดความเข้มข้นของก๊าซเรือนกระจกในชั้นบรรยากาศ เพื่อรักษาสภาพอากาศและอุณหภูมิโลกให้คงที่ ช่วยให้มนุษย์และสรรพสัตว์บนโลกสามารถดำรงชีวิตต่อไปได้

แล้วสถานการณ์นี้เกี่ยวข้องอย่างไรต่อผู้บริโภคที่ชื่นชอบใช้วัสดุไม้ รวมถึงผู้ประกอบการธุรกิจค้าไม้ในรูปแบบต่างๆ ที่เป็นหลายคนอาจมองว่าเป็นเพียงปลายน้ำของปัญหานี้ แต่คุณรู้หรือไม่ว่า หากเลือกใช้ไม้อย่างไม่รู้ที่มาที่ไป คุณอาจกลายเป็นส่วนหนึ่งของการทำลายผืนป่า ที่สนับสนุนการทำลายปอดของโลกโดยไม่รู้ตัว

EUDR คืออะไร?

บ้านและสวน จะพาคุณไปทำความรู้จักกับ EUDR (EU Deforestation-free Regulation) กฎระเบียบว่าด้วยสินค้าที่ปราศจากการตัดไม้ทำลายป่าของสหภาพยุโรป ที่มุ่งเป้าไปที่การควบคุมป้องกันไม่ให้มีการจำหน่ายสินค้าที่มีความเสี่ยงต่อการตัดไม้ทำลายป่าและการทำให้ป่าเสื่อมโทรมทั่วโลก เพื่อลดปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากการผลิตและการบริโภคสินค้าโภคภัณฑ์ และผลิตภัณฑ์บางประเภทที่เข้าหรือออกจากสหภาพยุโรป มีเป้าหมายเพื่อรักษาผืนป่า และป้องกันการตัดไม้ทำลายป่าอย่างผิดกฎหมาย

ครอบคลุมการนำเข้าและส่งออก 7 กลุ่มสินค้า ได้แก่ ยางพารา ปาล์มน้ำมัน วัว ไม้ กาแฟ โกโก้ และถั่วเหลือง รวมถึงผลิตภัณฑ์แปรรูปจากสินค้าเหล่านี้ อาทิ ถุงมือยาง กระดาษ ยางรถยนต์ ช็อกโกแลต และเฟอร์นิเจอร์ไม้ ที่ต้องผ่านการตรวจสอบและรายงานที่มาของสินค้าเหล่านี้ว่าไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการตัดไม้ทำลายป่าหรือการทำให้ป่าเสื่อมโทรม ซึ่งเริ่มบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 29 มิถุนายน 2566 ส่วนการบังคับใช้จริงจะแบ่งเป็นช่วงเวลา ดังนี้  30 ธันวาคม 2568 สำหรับผู้ประกอบการขนาดใหญ่ และภายในเดือนธันวาคม 2569 สำหรับผู้ประกอบการขนาดกลาง ขนาดเล็ก และรายย่อย (SMEs)

(อ้างอิง : www.euractiv.com/news/eu-plans-deforestation-delay-for-small-operators-big-players-excluded/)

กฎหมายนี้ไม่เพียงส่งผลต่อการนำเข้าและส่งออกในยุโรปเท่านั้น ยังส่งผลกระทบโดยอ้อมต่อตลาดไม้ทั่วโลก เพราะเมื่อผู้ผลิตและผู้ประกอบการต้องปรับตัวให้ตรงตามมาตรฐานของ EU เพื่อรักษาตลาดการส่งออก พวกเขาจะหันมาใช้ไม้จากแหล่งที่ยั่งยืนมากขึ้น ทำให้ผู้บริโภคมีโอกาสเลือกซื้อสินค้าที่รับผิดชอบต่อโลกได้ง่ายขึ้น ในขณะเดียวกัน หากผู้ประกอบการใช้สินค้าเหล่านี้จากแหล่งที่ไม่สามารถยืนยันที่มาที่ไปได้ อาจผลกระทบต่อการส่งออก ทำให้ขาดโอกาสที่กระจายสินค้าสู่ต่างประเทศ

รักไม้อย่างไร? ให้รักษ์โลก

หากคุณชื่นชอบความอบอุ่นของวัสดุไม้ ชอบบรรยากาศของบ้านไม้ หรือแม้แต่ลวดลายสวยงามเป็นเอกลักษณ์ของเฟอร์นิเจอร์ไม้ คุณไม่จำเป็นจะต้องเลิกใช้สินค้าจากวัสดุธรรมชาตินี้ แต่สามารถเป็นส่วนหนึ่งในการปกป้องโลกได้ง่ายๆ ด้วยวิธีการเหล่านี้

เลือกใช้ไม้จากป่าปลูกที่มีใบรับรองจากองค์กรที่น่าเชื่อถือ
ก่อนซื้อไม้จากผู้ประกอบการ ให้มองหาฉลากเหล่านี้บนสินค้า หรือสอบถามผู้ขายโดยตรงถึงการรับรองจากองค์กรที่น่าเชื่อถือ ไม่เพียงสร้างความมั่นใจว่าไม้ที่คุณใช้มาจากแหล่งปลูกที่ได้รับมาตรฐานสินค้า ยังช่วยให้สบายใจได้ว่าคุณจะไม่สนับสนุนการทำลายป่าโดยไม่รู้ตัว 
FSC (Forest Stewardship Council) ฉลากรับรองว่าไม้มาจากป่าที่มีการจัดการอย่างเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและสังคม
PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification) ฉลากรับรองที่ครอบคลุมการจัดการป่าไม้ที่ถูกต้องตามกฎหมาย

ไม้เก่า นำมาเล่าใหม่ 
การนำไม้เก่ากลับมาใช้งานใหม่ เป็นอีกแนวทางของการใช้วัสดุที่มีอยู่อย่างคุ้มค่า ด้วยความทนทานของไม้เก่าที่ผ่านการใช้งานมานาน จึงคงทน ยืดหดน้อย และยังมีร่องรอยของกาลเวลาที่หลายคนหลงใหล สามารถนำไปดีไซน์ได้หลากหลาย ทั้งใช้ตกแต่ง แปรรูปเป็นเฟอร์นิเจอร์ หรือนำไปดัดแปลงการใช้งานที่ต่างจากเดิมได้ง่าย ทั้งยังช่วยลดความต้องการใช้ไม้ใหม่ลง ส่งผลให้การตัดไม้จากป่าปลูกลดลงด้วยเช่นกัน

ไม้ไผ่ ทรัพยากรหมุนเวียน ปลูกง่าย โตเร็ว
ไผ่ เป็นพืชเขตร้อนที่เติบโตเร็วและสามารถปลูกทดแทนได้ง่าย จึงเป็นทรัพยากรหมุนเวียนที่สามารถใช้ประโยชน์ได้มากมาย ทั้งนำมาประกอบอาหาร เนื้อไม้นำมาจักสานทำเครื่องใช้ในครัวเรือน ทำเฟอร์นิเจอร์ต่างๆ ใช้ในการตกแต่งบ้าน ใช้ในอุตสาหกรรมก่อสร้าง รวมทั้งเป็นเชื้อเพลิง นอกจากนี้ไม้ไผ่ยังมีความแข็งแรงทนทานเทียบเท่าไม้เนื้อแข็งบางชนิด ทั้งยังให้ความรู้สึกอบอุ่น มีลวดลายเป็นเอกลักษณ์ จึงเป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับผู้รักงานไม้

ไม้ยางพารา สนับสนุน ลดของเสียทางการเกษตร
ยางพาราเป็นหนึ่งในสินค้าส่งออกสำคัญของประเทศ จึงมีการสนับสนุนให้เกษตรกรปลูกในหลายพื้นที่ของประเทศ เมื่อหมดอายุการให้น้ำยางแล้ว เกษตรกรจะตัดต้นทิ้ง เพื่อเตรียมพื้นที่สำหรับปลูกต้นใหม่ เป็นการสร้างรายได้อีกทางหนึ่งให้เกษตรกร จากการนำไม้ยางเหล่านั้นส่งโรงงานเพื่อแปรรูป เพื่อนำไปทำเฟอร์นิเจอร์ หรือเป็นวัสดุทดแทนไม้ต่อไป ดังนั้นการใช้ไม้ยางพาราที่เป็นไม้เนื้อแข็งจากธรรมชาติ จะช่วยลดการใช้ไม้จากธรรมชาติ รวมทั้งยังช่วยสนับสนุนเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน เนื่องจากเกษตรกรมีการปลูกทดแทนอย่างต่อเนื่อง เพิ่มมูลค่าให้ผลผลิตทางการเกษตร รวมทั้งช่วยลดของเสียทางการเกษตร และนำไปสร้างให้เกิดผลิตภัณฑ์หมุนเวียนจากไม้ต่อไป

สร้างคุณค่าใหม่ให้เศษไม้ด้วยกระบวนการรีไซเคิล
เศษไม้รีไซเคิล หรือเศษไม้เหลือใช้จากกระบวนการผลิต อาทิ ขี้เลื่อย เศษไม้ปลาย รวมทั้งไม้ที่แตกหักเสียหาย เช่น ไม้พาเลท เศษไม้อัด และเศษไม้เหลือทิ้ง หากไม่นำไปเข้ากระบวนการรีไซเคิลอย่างถูกต้อง จะกลายเป็นขยะที่ก่อมลภาวะให้กับโลก ปัจจุบันมีผู้ประกอบการจำนวนมากที่เห็นคุณค่าของเศษไม้เหล่านี้ ด้วยการนำไปแปรรูปกลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่เราคุ้นเคยในชีวิตประจำวัน อาทิ แผ่นไม้อัด แผ่นใยไม้อัด MDF ที่มักใช้ทำเฟอร์นิเจอร์ภายในบ้าน ซึ่งมีที่มาจากการนำเศษไม้ที่ไร้ค่า มาแปรรูปสร้างมูลค่า ซึ่งการใช้ไม้รีไซเคิลเหล่านี้ ยังช่วยลดการปล่อยคาร์บอนจากการผลิตมากกว่าการใช้ไม้ใหม่ ที่ต้องใช้พลังงานสูง ทั้งจากการตัดโค่น การขนส่ง และการแปรรูป

ดังนั้น การเลือกซื้อเฟอร์นิเจอร์ไม้แต่ละชิ้น จึงไม่เป็นเพียงความชอบหรือสไตล์เท่านั้น แต่เป็นโอกาสที่เราจะได้ตัดสินใจช่วยดูแลโลกใบนี้ร่วมกัน เพื่อสร้างอนาคตที่ยั่งยืนให้กับโลกใบนี้ ไปพร้อมๆ กับการสร้างบ้านในฝันของคุณ