สวนในบ้านสำหรับคนหลายวัย ตามสไตล์ทัสคานีบนพื้นที่เนินเขา

ทุ่งดอกไม้ของคุณยาย ในสนามเด็กเล่นบนเนินเขา

ด้วยความตั้งใจจะใช้ที่นี่เป็นบ้านพักตากอากาศสำหรับทุกคนในครอบครัว เป็น สวนในบ้านสำหรับคนหลายวัย ทั้งคุณพ่อคุณแม่ที่จะได้เดินชมสวนในยามเช้าท่ามกลางแสงแดดอุ่น ๆ เด็ก ๆ ที่ได้วิ่งซนในสนามเด็กเล่น รวมถึงคุณตาคุณยายที่สามารถเก็บผักในสวนครัวมาทำอาหารมื้อเย็น เป็นสถานที่ที่ทุกคนในบ้านได้ใช้ชีวิตอย่างมีความสุขในวันพักผ่อน

“เจ้าของบ้านติดตามผลงานของ Sukyen Garden และเป็นลูกค้าซื้อของแต่งสวนจากร้านเราที่จตุจักร มากว่า 10 ปีแล้วครับ ติดต่อให้มาออกแบบจัดสวนที่บ้านหลังนี้ตั้งแต่เริ่มสร้าง เนื้อที่สวนรวมทั้งหมดประมาณ 700 ตารางเมตร” คุณโต้ง – ศุภกิจ มีลาภ นักจัดสวน จาก Sukyen Garden เล่าถึงจุดเริ่มต้นของ สวนในบ้านสำหรับคนหลายวัย ให้เราฟัง

สวนในบ้านสำหรับคนหลายวัย
เดิมบ้านอยู่บนเนินสูง พื้นที่มีความชันมาก คุณโต้งตัดสโลปใหม่ ทำเป็นกำแพงกันดิน กรุผิวด้วยหิน ล้อไปกับผนังบ้าน กลางสวนปล่อยเป็นสนามหญ้านวลน้อยโล่งๆ โดยตัดหญ้าทุกอาทิตย์ และโรยด้วยปุ๋ยอินทรีย์ ทำให้ใบแน่นละเอียด สนามเรียบสวย ไม่มีการวางซับเดรนด้านล่าง เพราะพื้นที่มีลักษณะเป็นสโลปอยู่แล้ว ช่วยให้ไม่เกิดปัญหาน้ำขังจนหญ้าตาย
สวนในบ้านสำหรับคนหลายวัย
พื้นหินกาบป่าสีออกชมพูให้เข้ากับสีหินทรายของบ้าน ค่อยๆ เคาะแต่งขอบเพื่อวางให้เข้ามุมกันดูสวยงาม เลือกใช้แผ่นขนาดใหญ่และวางค่อนข้างชิดให้เดินได้สะดวก และเผื่อไว้สำหรับวางชุดเก้าอี้สนามได้ โดยอัดพื้นดินข้างล่างให้แน่น ปรับพื้นด้วยทราย แล้ววางแผ่นหินยึดด้วยปูนกาว ถ้าแผ่นมีขนาดใหญ่มาก อาจจะเทปูนหนาประมาณ 10 เซนติเมตรเพื่อช่วยยึดให้แน่น เพิ่มความแข็งแรง เหยียบแล้วไม่กระดก

บ้านหลังนี้ตั้งอยู่ในโครงการทอสกานาวัลเล่ เขาใหญ่ ซึ่งสิ่งปลูกสร้างทั้งหมดเป็นสถาปัตยกรรม สไตล์ทัสคานีที่ได้แรงบันดาลใจมาจากแคว้นทัสคานี ซึ่งอยู่ทางตะวันตกของประเทศอิตาลี มีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบสูงบนเนินเขาริมชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียน

สวนในบ้านสำหรับคนหลายวัย
รอบนอกสนามหญ้าปลูกไม้พุ่มรวมกันเป็นกลุ่มใหญ่ เลือกใช้ต้นที่ไม่สูงนัก ไม่บังสายตา เปิดมุมมองให้ เห็นวิวด้านนอก เลือกใช้หญ้าประดับ เช่น หญ้าน้ำพุ หญ้าน้ำพุแคระ และต้นไม้ที่มีใบเรียวยาวคล้ายหญ้า เพื่อให้ดูกลมกลืนเกี่ยวเนื่องกับพื้นที่แวดล้อมด้านนอก ลวงให้รู้สึกว่าเป็นพื้นที่สวนในบ้าน

“บ้านสไตล์ทัสคานีเป็นบ้านในชนบทของอิตาลีที่ได้แรงบันดาลใจมาจากสภาพแวดล้อมในธรรมชาติ ผนังก่อด้วยอิฐ หิน หรือฉาบปูนโชว์พื้นผิวของวัสดุ ใช้สีโทนอ่อน ๆ เช่น สีเหลือง สีครีม สีชมพู สีส้ม ภายใต้บรรยากาศที่ดูเรียบง่าย อบอุ่น ได้รู้สึกผ่อนคลาย มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ด้วยลักษณะของพื้นที่ ตัวอาคาร รวมไปถึงบรรยากาศแวดล้อมโดยรอบ จึงเหมาะที่จะจัดเป็นสวนสไตล์เมดิเตอร์เรเนียน ช่วยส่งเสริม ให้ได้ภาพของบ้านและสวนบนเนินเขาที่สวยสมบูรณ์ ใกล้เคียงกับที่ทัสคานีซึ่งเป็นต้นกำเนิดครับ

สวนในบ้านสำหรับคนหลายวัย
แปลงไม้ค้ำยันให้เป็นลานนั่งเล่นคล้ายเป็นบ้านต้นไม้ พื้นปูไม้เทียมเพื่อลดการดูแลรักษาและอันตรายจากเสี้ยนไม้ อุปกรณ์เครื่องเล่นเป็นของสำเร็จรูปที่สามารถสั่งทำขนาดให้เหมาะกับพื้นที่ได้ ยกเนินให้สูงเพื่อวางสไลเดอร์ ส่วนชิงช้าใช้เชือกพันทับสะลิงที่อยู่ด้านใน โครงสร้างทาด้วยสีอีพ็อกซีที่ใช้ทาเรือเดินสมุทรซึ่งทนแดดและฝน

“ในครอบครัวมีทั้งคุณปู่คุณย่า คุณตาคุณยาย คุณพ่อคุณแม่ และลูก ๆ หลาน ๆ อยากให้มีอุปกรณ์ เครื่องเล่นและสนามหญ้าไว้ให้เด็ก ๆ วิ่งเล่น มีทางเดินให้ผู้สูงวัยเดินชมสวนออกกำลังกาย มีพื้นที่สำหรับทำกิจกรรมร่วมกันในครอบครัว รวมไปถึงสวนครัวไว้ปลูกพืชผักใช้ทำอาหาร  แต่เนื่องจากบ้านอยู่บนเนินที่ค่อนข้างสูงชัน เราต้องปรับพื้นที่ใหม่ ลดความชันของเนินสนามหญ้า ทำสโลปไม่ให้ลาดชันมากนัก เพื่อให้เด็ก ๆ วิ่งเล่นได้อย่างปลอดภัย ทำสเต็ปทางเดินที่ต่างระดับกันไม่มาก และทำทางเดินกว้างกว่าปกติให้ผู้สูงอายุเดินได้สะดวก

สวนในบ้านสำหรับคนหลายวัย
พื้นที่หลังบ้านมีความลาดชันค่อนข้างมาก และมีพื้นที่ค่อนข้างกว้าง ยกสเต็ปที่ไม่สูงมากทำเป็นลานระเบียง พื้นปูด้วยหินกาบเช่นกันแต่เลือกขนาดเล็กลง ตกแต่งด้วยอ่างน้ำพุและไม้ดอก เพิ่มความร่มรื่นให้บริเวณศาลา ในสวนที่อยู่ใกล้ๆ
ของเดิมทำจากหินภูเขา (Lime Stone) แกะสลักด้วยมือ และใช้เวลานาน เพราะต้องสั่งนำเข้า จากต่างประเทศ ทำให้มีราคาสูง คุณโต้งใช้เวลากว่า 2 ปี ลองผิดลองถูกทดลองทำขึ้นเอง คิดหาส่วนผสม ที่เหมาะสม แล้วหล่อแบบจากแม่พิมพ์ ทำให้สามารถกำหนดขนาด รูปแบบ สี และผิวสัมผัสได้ตามต้องการ น้ำหนักเบาและราคาถูกกว่า ปัจจุบันรับสั่งทำและส่งออกไปขายที่ฝรั่งเศส อิตาลี และอีกหลายประเทศ

“พื้นที่สวนจะอยู่รอบบ้านครับ ด้านหน้าออกแบบเป็นสนามหญ้า มีบ้านต้นไม้ใต้ต้นตะแบกอยู่บนเนินสูง ตั้งสไลเดอร์และชิงช้าสำหรับเด็ก ๆ สวนหย่อมหน้าบ้านใช้ต้นไม้เพียงไม่กี่ชนิด เลือกปลูกไม้พุ่มที่มีฟอร์มสวยตามธรรมชาติ เช่น สน ปรง โรสแมรี่ นีออนไต้หวันแคระ หูกระจงแดง พื้นโรยด้วยกรวดแม่น้ำ คละไซซ์และคละสี โดยเลือกให้อยู่ในโทนสีขาว สีชมพู และสีน้ำตาล เพื่อให้ดูเป็นธรรมชาติกลมกลืนกับบ้าน เป็นสวนที่ไม่ต้องดูแลอะไรมากนัก เพราะที่นี่เป็นบ้านพักตากอากาศที่ไม่ได้อาศัยอยู่เป็นประจำครับ”

สวนในบ้านสำหรับคนหลายวัย
ประตูรั้วทำจากเหล็กดัดอิตาลีกั้นทางเข้าสวนครัว เสาและรั้วเตี้ยกรุผิวด้วยหินให้เข้ากับสไตล์บ้าน ตกแต่งหัวเสาด้วยอาร์ติโชกสไตล์โรมันที่คุณโต้งทำขึ้นเอง เพิ่มสีสันด้วยทาร์รากอนดอกสีเหลืองสดใส
อ่างน้ำพุสไตล์อิตาลี ทำหน้าที่รองและเก็บน้ำไว้ให้ปั๊มน้ำดูดน้ำขึ้นไปที่หัวก๊อกน้ำพุ ใช้ปั๊มตู้ปลาทั่วไป ความแรงของปั๊มที่ใช้ขึ้นอยู่กับระดับความลึกของน้ำ หรือจะใช้อ่างน้ำนกก็ได้เช่นกัน
สวนนี้ตั้งใจเลือกใช้ต้นไม้น้อยชนิด และไม่ต้องดูแลอะไรมากนัก ส่วนใหญ่เป็นไม้ใบขนาดเล็ก ดูละเอียด นุ่มนวล มีสีอมเทา และใช้ไม้ดอกในโทนสีเย็น ซึ่งเหมาะกับสวนแบบฝรั่ง จัดกลุ่มต้นไม้โดยเล่นที่คู่สีและ เท็กซ์เจอร์ใบ เพื่อช่วยเพิ่มมิติให้สวน

เราเดินลัดเลาะมาตามทางเดินคดโค้งข้างบ้านที่ปลูกทั้งบลูเสจ รัสเซียนเสจ เม็กซิกันเสจ นีออน ซัลเวีย โรสแมรี่ พยับหมอก เวอร์บีนา แฮมมิ่งเบิร์ดหรือกะเพราญี่ปุ่น กุยช่ายม่วง ไอริส แข่งกันออกดอกพรูทั่วบริเวณ ได้ยินเสียงน้ำเบา ๆ จากอ่างน้ำพุสไตล์อิตาลี ไกลออกไปเห็นบ้านสไตล์ทัสคานีเช่นกันเรียงรายอยู่บนเนินเขา แทรกด้วยสนฉัตร สนประดิพัทธ์ และกลุ่มต้นไม้ใหญ่ ๆ โดยมีเขาใหญ่เป็นฉากหลัง ให้ความรู้สึกเหมือนอยู่ต่างประเทศ หลังบ้านเป็นเนินสนามหญ้าสีเขียวกว้างๆดูสบายตา มีศาลานั่งชมวิวดวงอาทิตย์ขึ้นในตอนเช้า สะดุดตากับลานหินสีชมพูที่เลือกใช้แผ่นหินขนาดใหญ่ ซึ่งคุณโต้งอธิบายให้ฟังว่า “องค์ประกอบต่าง ๆ ในสวน เช่น อ่างน้ำพุ กระถางต้นไม้ ของตกแต่งสวน ทางเดิน แผ่นหิน เราจะเลือกใช้โทนสีเดียวกับบ้าน เน้นความเป็นธรรมชาติตามบ้านสไตล์ทัสคานีครับ ที่เพิ่มเติมคือเรื่อง ความปลอดภัยสำหรับเด็กและผู้สูงอายุ ทางเดินที่ใช้เป็นทรายล้าง รวมไปถึงลานหินกาบป่าสีชมพูที่ไม่มี ปัญหาเรื่องตะไคร้น้ำขึ้นเกาะ ไม่ลื่นเป็นอันตราย ที่เลือกใช้แผ่นหินขนาดใหญ่และวางเรียงค่อนข้างชิดกัน ก็เพื่อให้ก้าวเดินสะดวก ไม่สะดุดครับ

สวนครัวข้างบ้านใกล้ห้องครัวยกแปลงเป็นสเต็ปตามลักษณะพื้นที่ ดินเดิมในพื้นที่เป็นดินเหนียวที่ ระบายน้ำไม่ดี แก้ปัญหาด้วยการปรุงดินสำหรับปลูกต้นไม้ใหม่ ใส่ในบริเวณที่จะปลูกต้นไม้ทั้งหมด และยกสเต็ปใหม่เพื่อช่วยเรื่องการระบายน้ำ

“สวนเมดิเตอร์เรเนียนของที่นี่ เราเลือกใช้ต้นไม้ที่เลี้ยงง่าย โตง่าย ไม่ต้องดูแลอะไรมาก ไม้ใหญ่ปลูกสนเป็นหลัก และต้นไม้ที่มีเปลือกต้นหรือใบสีเทา เช่น ตะแบก กระดุมไม้ใบเงิน ปาล์ม อินทผลัม ให้อารมณ์ เหมือนต้นโอลีฟ ส่วนไม้พุ่มจะเป็นต้นไม้ที่มีฟอร์มสวย แม้ว่าจะปล่อยให้เติบโตตามธรรมชาติ โดยไม่จำเป็นต้องตัดแต่งเป็นรูปทรงที่ชัดเจนมากนัก เช่น สน ปรง โรสแมรี่ นีออน เสจ หญ้าน้ำพุ และปลูกไม้ดอก เพื่อเพิ่มสีสันในสวน เลือกใช้โทนสีเย็น เช่น สีขาว สีชมพู ไปจนถึงสีม่วง มีสีเหลืองปนบ้าง เช่น ทาร์รากอน จันทร์ฉาย แมคคาเดเมีย เพื่อสร้างจุดเด่น แต่จะแยกปลูกต่างหากไม่ปลูกรวมกับสีอื่น ใช้ไม้ดอกอายุหลายปีทั้งหมด พอหมดดอกก็ตัดให้ออกดอกใหม่ได้เรื่อย ๆ สามารถอยู่ได้เป็นปีครับ ส่วนการจัดกลุ่มต้นไม้หลัก ๆ จะเล่นที่คู่สีและเท็กซ์เจอร์ใบ เลือกที่ใบคล้ายกัน ออกดอกชูตั้งเหมือนกัน ต้นนี้อยู่กับต้นนี้แล้วสวย นึกเผื่อถึงอนาคตตอนที่ต้นโตเต็มที่ ต้นไหนสูงก็ปลูกไว้ด้านหลัง ต้นไหนเตี้ยกว่าก็ปลูกด้านหน้า จะได้ไม่บังกัน”            

สวนในบ้านสำหรับคนหลายวัย
สวนหย่อมเล็กๆ หน้าบ้านใช้ไม้พุ่มน้อยชนิด เลือกที่มีฟอร์มสวยตามธรรมชาติโดยที่ไม่ต้องตัดแต่งมากนัก เช่น สน โรสแมรี่ นีออน หูกระจงแดง พื้นโรยกรวดเพื่อให้ดูแลรักษาง่าย ปรับความชันของทางเดินให้ลาดเอียง แค่เพียงเล็กน้อย และทำทางเดินกว้างเพื่อให้ผู้สูงอายุเดินได้สะดวก

สำหรับสวนในบ้านที่มีคนหลายวัยอาศัยอยู่ร่วมกัน นอกจากความสวยงามและตอบโจทย์การใช้ งานตามไลฟ์สไตล์ของคนในบ้านแล้ว ความปลอดภัยในการใช้สวนก็เป็นอีกเรื่องที่ต้องคำนึงถึง เพื่อให้สวนเป็นพื้นที่ปลอดภัยที่สร้างความสุขให้ทุกคนได้ใช้งานอย่างสบายใจ

นิตยสาร บ้านและสวน ฉบับเดือนกรกฎาคม 2568
ออกแบบ : Sukyen Garden โดยคุณศุภกิจ มีลาภ และคุณวสุวัฒน์ สุพัฒน์ชาญศิริ
เรื่อง : วชิรพงศ์ หวลบุตตา
ภาพ : อภิรักษ์ สุขสัย