เพราะอากาศส่วนใหญ่ของประเทศไทยค่อนข้างมีอุณหภูมิร้อนเกือบตลอดทั้งปี ปัจจัยสำคัญก็มาจากแดดนั้นเอง ทำให้เราต้องสรรหาสารพัดวิธีการสร้างร่มเงาให้กับบ้านหรืออาคารที่อยู่อาศัย หนึ่งในนั้นคือการหา ต้นไม้ใหญ่ยืนต้นโตเร็ว มาปลูกไว้ในบ้าน
ต้นไม้ใหญ่ยืนต้นโตเร็ว เป็นวิธีการบังแดดที่ดี ง่าย และลงทุนน้อย ปลูกไม่นานก็สามารถให้ร่มเงาได้ โดยควรปลูกในบริเวณทิศใต้หรือทิศตะวันตกของบ้าน ซึ่งเรามีตัวอย่างดังนี้ ต้นไม้ยืนต้นโตเร็ว
1.จามจุรี
ชื่อวิทยาศาสตร์: Albizia saman (Jacq.) Merr.
วงศ์: Fabaceae
ไม้ต้นให้ร่มเงาขนาดใหญ่ รูปทรงสวยงาม มีลำต้นเป็นโคนพูพอน เปลือกลำต้นมีสีเทาดำ ใบประกอบแบบขนนกสองชั้น ดอกออกเป็นช่อกระจุกแน่น ช่อดอกตั้งขึ้น กลีบดอกสีขาวอมชมพูเป็นรูปปากแตร ออกดอกตลอด ทนน้ำท่วมขังแฉะ เติบโตได้เร็วเรือนยอดรูปแผ่กว้าง ไม่ควรใช้ปลูกในพื้นที่ขนาดเล็ก
2.กระถินณรงค์
ชื่อวิทยาศาสตร์: Acasia auriculiformis A. Cunn.ex Benth.
วงศ์: Fabaceae
ไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงกลางความสูง: 7-15 ม.ทรงพุ่มเรือนยอดทรงกลมทึบ กิ่งห้อยย้อย ลำต้นเปลือกสีน้ำตาลถึงสีน้ำตาลเข้ม ใบประกอบแบบขนนกสองชั้น ดอกสีเหลืองมีกลิ่นหอม ที่มีดอกย่อยขนาดเล็กจำนวนมาก ออกดอกตลอดปี ผลเป็นฝักแบน สีเขียว เติบโตได้เร็ว สามารถทนแล้ง ทนน้ำขังแฉะ เลี้ยงง่าย ใช้ปลูกประดับสวนในที่โล่ง ในสวนสาธารณะ ริมถนน สวนป่า ผู้ที่เป็นภูมิแพ้ควรระวัง เพราะอาจแพ้ละอองเกสรได้
3.หูกระจง
ชื่อวิทยาศาสตร์: Terminalia ivorensis Chev.
วงศ์: Combretaceae
ไม้ต้นผลัดใบทรงพุ่มโปร่ง แตกกิ่งเป็นชั้น เปลือกต้นสีน้ำตาล ผิวค่อนข้างเรียบ ใบเดี่ยวรูปไข่กลับขนาดเล็ก สีเขียวเป็นมัน ดอกขนาดเล็กสีขาวดูกลืนไปกับทรงต้น เติบโตได้ดีในดินทุกประเภท สามารถทนน้ำท่วมขัง นิยมปลูกในลานจอดรถหรือริมรั้ว แต่ใบร่วง จึงไม่ควรปลูกใกล้สระหรือบ่อน้ำ
4.หูกวาง
ชื่อวิทยาศาสตร์: Terminalia catappa L.
วงศ์: Combretaceae
ไม้ต้นผลัดใบ ทรงพุ่มค่อนข้างกลมหรือรูปพีระมิดหนาทึบ ลำต้นเปลือกต้นสีเทา แตกเป็นร่องตื้น ใบเดี่ยวรูปไข่กลับ ช่อดอกเป็นช่อกระจะทรงกระบอกออกที่ซอกใบใกล้ปลาย ดอกเล็กสีขาวนวล ไม่มีกลีบ มีสันนูนสองด้าน สีเขียว เมื่อแก่ แข็งแรง ทนดินเค็ม ไม่ควรปลูกใกล้บ้านและพื้นที่จอดรถอาจทำความเสียหายได้
5.พญาสัตบรรณ
ชื่อวิทยาศาสตร์: Alstonia scholaris (L.) R.Br.
วงศ์: Apocynaceae
ไม้ยืนต้นขนาดใหญ่นิยมปลูกตามริมถนนหรือพื้นที่กลางแจ้ง เนื้อไม้อ่อนและกิ่งเปราะ ทุกส่วนของต้นมีน้ำยางสีขาว ใบแผ่นใบหนา ด้านบนสีเขียวเข้ม ดอกสีขาวหรือขาวอมเขียว ส่งกลิ่นหอมอ่อนๆ ต้นที่ปลูกอยู่ในที่ชื้นแฉะดอกจะบานช้ากว่าต้นที่ปลูกอยู่ในที่แสงแดดเต็มวัน ทนแล้ง ทรงพุ่มจะแผ่ได้สวยงาม
6.หางนกยูงฝรั่ง
ชื่อวิทยาศาสตร์: Delonix regia (Bojer ex Hook.) Raf.
วงศ์: Fabaceae
ไม้ต้นผลัดใบความสูง: 10 – 15 เมตร ทรงพุ่มรูปร่ม เปลือกต้นเรียบสีน้ำตาลอ่อนถึงสีน้ำตาลเข้ม ใบประกอบแบบขนนกสองชั้นปลายคู่ ดอกช่อเชิงหลั่นขนาด มีหลายสี คือ สีแดงอมส้ม ส้ม เจริญเติบโตเร็วในดินทุกประเภท ทนแล้ง ระยะในการปลูกที่เหมาะสม 6 – 10 เมตร ควรปลูกในบ้านที่มีบริเวณกว้าง เนื่องจากลำต้นและรากมีขนาดใหญ่มาก อาจก่อความเสียหายกับสิ่งปลูกสร้าง
7.จิกน้ำ
ชื่อวิทยาศาสตร์: Barringtonia acutangula (L.) Gaertn.
วงศ์: Lecythidaceae
ไม้ยืนลำต้นเป็นปุ่มปม ปลายกิ่งลู่ลง ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับถี่บริเวณปลายยอด รูปใบหอกหรือรูปไข่กลับ ดอกเป็นช่อยาวออกที่ปลายกิ่งห้อยลงเป็นระย้า สีชมพูหรือสีแดง เกสรเพศผู้เป็นเส้นฝอยสีชมพูหรือสีแดงจำนวนมาก ออกดอกเดือนพฤศจิกายน – มีนาคม สามารถทนน้ำท่วม ต้องการแสงแดดตลอดวัน มีความแข็งแรง เลี้ยงง่าย โตเร็ว ระยะปลูกที่เหมาะสม 3 – 6 เมตร เนื้อไม้ใช้ทำไม้อัด เฟอร์นิเจอร์
8.ชมพูพันธ์ทิพย์
ชื่อวิทยาศาสตร์: Tabebuia rosea (Bertol.) Bertero ex A. DC.
วงศ์: BIGNONIACEAE
ไม้ต้นขนาดกลางถึงใหญ่ ทรงพุ่มกว้างเป็นชั้นๆ ลำต้นผิวลำต้นสีน้ำตาลขรุขระ ใบเป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ ดอกออกเป็นช่อกระจุกกลีบดอกเชื่อมติดกันคล้ายรูปแตร ดอกสีชมพูสดถึงขาว เติบโตเร็วปลูกได้ในดินทั่วไป ทนสภาพน้ำท่วมได้ดี ปลูกริมถนนได้ ไม่เหมาะกับสนามเด็กเล่นและลานจอดรถ
9.นนทรี
ชื่อวิทยาศาสตร์: Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K.Heyne
วงศ์: Fabaceae
ไม้ยืนต้นให้ร่มเงาขนาดใหญ่สูงได้ถึง 25 เมตร ทรงพุ่มรูปร่ม ลำต้นเปลือกต้นสีเทา ใบประกอบแบบขนนกสองชั้นปลายคู่ ช่อดอกกระจะขนาดใหญ่ รูปเจดีย์ ออกที่ปลายกิ่งและซอกใบใกล้ปลายกิ่ง กลีบเลี้ยงมีขนสีน้ำตาลแดง สีเหลือง กลิ่นหอม เติบโตได้เร็วในนดินทุกประเภท ทนแล้ง ควรปลูกในพื้นที่กว้าง ระยะปลูกที่เหมาะสม 4 – 10 เมตร เปลือกใช้เป็นสีย้อมผ้า ให้สีน้ำตาลอมเหลือง เนื้อไม้ใช้ก่อสร้าง ทำเฟอร์นิเจอร์
10.ประดู่อังสนา
ชื่อวิทยาศาสตร์: Pterocarpus indicus Willd.
วงศ์: Fabeceae
ไม้ต้นผลัดใบทรงพุ่มกลมแผ่กว้าง เปลือกต้นสีน้ำตาลปนดำและแตกเป็นสะเก็ด ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่เรียงสลับ ช่อดอกเป็นช่อกระจะออกที่ซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ดอกรูปถั่ว สีเหลือง เมื่อบานมีกลิ่นหอม บานเพียงวันเดียวแล้วร่วง ทนแล้งและทนน้ำท่วมขังได้สูง นิยมปลูกในพื้นที่กว้าง เพื่อให้ร่มเงา ช่วยเพิ่มความสว่างให้กับสวน ยอดอ่อนและช่อดอกอ่อนกินเป็นผักสดกับน้ำพริกหรืออาหารรสจัดได้ เป็นพรรณไม้ประจำจังหวัดภูเก็ต
เรื่อง: วิภาวินี
ภาพ : คลังภาพบ้านและสวน
อ่านเพิ่มเติม
15 ไม้ยืนต้นกินได้ เนื้อไม้ใช้ได้ ล้อมขายก็ได้
รวมต้นไม้ที่ทิ้งใบก่อนออกดอกสะพรั่งทั้งต้น น่าปลูกไว้ริมทางเพื่อสร้างแลนด์มาร์ค
7 วิธีปลูกต้นไม้ล้อมอย่างถูกต้อง เรื่องที่หลายคนมักเข้าใจผิดและไม่เคยรู้มาก่อน
