มะตูม ไม้ผลยืนต้นที่มีต้นกำเนิดจากอินเดียและศรีลังกา มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Aegle marmelos ปัจจุบันมีหลากหลายสายพันธุ์ เช่น มะตูมไข่ มะตูมนิ่ม มะตูมดั้งเดิม แต่ที่นิยมปลูกกันจะเป็นมะตูมดั้งเดิม
มะตูม เป็นไม้ขนาดกลางที่สูงตั้งแต่ 4 – 20 เมตร สามารถปลูกได้ทุกที่ ในดินแทบจะทุกชนิด คนไทยมีความเชื่อว่ามะตูมเป็นไม้มงคล ถ้าปลูกไว้ในบ้านจะช่วยป้องกันสิ่งชั่วร้าย ในศาสนาฮินดูก็เรียกว่าเป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ของพระศิวะ จึงมักจะเห็นต้นมะตูมในพิธีกรรมทางศาสนาอยู่บ่อยๆ นอกจากนี้มะตูมยังจัดว่าเป็นไม้เนื้อแข็ง แต่ไม่ค่อยนิยมนำมาทำเฟอร์นิเจอร์มากนัก เพราะตามกิ่งก้านและลำต้นของมะตูมมีหนามแหลม รวมไปถึงส่วนอื่น ๆของมะตูมที่สามารถนำใช้ประโยชน์ได้มากมาย จึงไม่คุ้มค่าที่จะโค่นเพื่อเอาไม้เพียงอย่างเดียว มะตูมสามารถใช้ประโยชน์ได้ทั้งต้น ทานได้ตั้งแต่ราก ใบไปจนถึงผล ทุกส่วนเต็มไปด้วยสารอาหารที่สำคัญที่มีสรรพคุณเป็นยา ใบนิยมนำมาทานกับน้ำพริก ลาบ หรือยำ ผล สามารถทานได้ทั้งดิบและสุก แต่ถ้าสุกเนื้อจะมีสีเหลืองอมส้ม มีรสชาติหวานและส่งกลิ่นหอม
สรรพคุณ
สรรพคุณของมะตูมนั้นมีมากมาย ผลดิบช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด แก้ไข้หวัดได้ ผลสุกช่วยระบบการทำงานของลำไส้ บำรุงร่างกาย และมีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยต่อต้านแบคทีเรียและเชื้อโรคได้
วิธีการปลูกมะตูม
มะตูมนิยมปลูกกันโดยวิธีเพาะเมล็ด โดยปกติแล้วผลสุกของมะตูมจะทานได้ช่วงเดือนมีนาคม – เมษายน ซึ่งมะตูมที่จะออกดอก ออกผลได้ก็จะมีอายุราว 5 ปี ขึ้นไป เรียกได้ว่าปลูกกันไปยาวๆ เลย ส่วนวิธีการเพาะปลูกง่ายมากๆ ดังนี้
1.เอาเมล็ดที่อยู่ในผลมะตูมไปล้างน้ำ ทำความสะอาดแล้วแช่น้ำไว้ 4 – 5 ชั่วโมง
2.หลังจากนั้นให้นำเมล็ดมะตูมมาบ่มในเตรียมภาชนะที่มีฝาปิด ใช้เวลาบ่มในทิชชู่ประมาณ 1 สัปดาห์
3.เมื่อรากงอกออกจากเมล็ด ให้เตรียมดินปลูกใส่ในกระถางเล็กๆ หรือถุงดำ
4.ขุดหลุมเล็กๆ แล้วนำเมล็ดที่บ่มไว้ไปหยอดลงในดินที่เตรียมไว้
5.เพาะไว้ประมาณ 4 – 5 วันก็จะเริ่มแตกใบ ให้โดนแดดอ่อนๆ ช่วงเช้า พ่นน้ำเช้า-เย็น ก็จะช่วยให้แตกใบมากขึ้น
6.เมื่อเริ่มโตค่อยเอาไปปลูกลงดิน
7.หลังจากปลูกลงดิน ประมาณ 5 ปี ต้นมะตูมจะมีความสูงราว 5 – 6 เมตร แล้วจะเริ่มออกดอก ออกผลให้ได้ทานกัน
เรื่องที่น่าสนใจ
- ผลไม้ไทยรสเปรี้ยว ปลูกง่ายได้ประโยชน์ทางยา
- วิธีปลูกราสป์เบอร์รี่ ในเมืองไทยก็ปลูกได้ ด้วยเทคนิคที่ง่ายกว่าที่คิด
- รวมวิธีเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ใช้ต่อ จากผักและผลไม้ใกล้ตัว
เรื่อง: Tatsareeya S.
ภาพ: สมัชชา, Pixabay
l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l