สวนญี่ปุ่นทรอปิคัล ที่เก็บบ่อน้ำเก่าของคุณยาย และมะขามต้นแรกของคุณตาไว้

สวนธรรมดาของชีวิต ที่ได้เปลี่ยนผืนดินเดิมให้กลายเป็นสวนอันแสนอบอวลด้วยความรัก

สวนญี่ปุ่นทรอปิคัล แห่งนี้ ตั้งอยู่บนเนื้อที่กว่า 4 ไร่ ในจังหวัดร้อยเอ็ด โดย คุณหมอต๋ง-นายแพทย์ธนฤทธิ์ จุรีมาศ และคุณหมอออม-แพทย์หญิงนภัสวรรณ ฟ้าสว่าง ได้เปลี่ยนผืนดินเดิมของคุณยายให้กลายเป็นบ้านและสวนอันแสนอบอวลด้วยความรักของคนในครอบครัว

ด้วยเจ้าของบ้านทั้งคู่เป็นแพทย์ ซึ่งเป็นสายอาชีพที่เห็นสัจธรรมจริงแท้ของชีวิตในทุกวันของการทำงาน  คุณป๊อบ-กิตติพงศ์ ธรรมสรณะโชติ นักจัดสวนจาก Sarana Garden จึงนำแนวคิดนี้มาต่อยอดใช้เป็นจุดเริ่มต้นในการออกแบบสวน และตั้งชื่อของ สวนญี่ปุ่นทรอปิคัล ไว้ว่า “สวนธรรมดา ธรรมดาของชีวิต” 

“การออกแบบสวนนี้เริ่มจากการศึกษาสถาปัตยกรรมหรือตัวบ้านก่อน ซึ่งมีการวางผังให้สอดคล้องกับทิศทางลม และเป็นเรื่องที่สถาปนิกให้ความสำคัญมาก ๆ เราจึงออกแบบสวนให้เป็นไปในเรื่องเดียวกัน โดยหัวใจหลักของเราคือจะต้องไม่ขวางทิศลม แต่ต้องเสริมกันให้ลงตัวมากขึ้น เช่น การเลือกพรรณไม้ทรงพุ่มโปร่ง วางตำแหน่งบ่อน้ำไว้เหนือลม เป็นต้น”  

สวนญี่ปุ่นทรอปิคัล
เพิ่มความเป็นส่วนตัวให้เจ้าของบ้านด้วยกำแพงเจาะรูวงกลมที่บอกชื่อสวน และเสาไม้วางเป็นแนว เติมบรรยากาศธรรมชาติด้วยหินริมบ่อพร้อมกลิ่นอายญี่ปุ่นจากโคมไฟหินอ่อน

เมื่อเราถามถึงโจทย์และความต้องการของคุณหมอต๋งและคุณหมอออม ทั้งสองท่านสบตากันพร้อมรอยยิ้มอ่อน ๆ ที่ปริ่มด้วยความสุขและบอกกับเราว่า “บ้านและสวนเป็นของคู่กันในอุดมคติของเรา ซึ่งเราติดตามและชื่นชอบผลงานการจัดสวนของ Sarana Garden อยู่ด้วย เมื่อได้พูดคุยกับคุณป๊อบ พร้อมพาเดินดูหน้างาน ก็ให้โจทย์ไปเพียงว่าเราชอบสวนสไตล์ญี่ปุ่นและทรอปิคัล อยากให้สวนเป็นพื้นที่ของทุกคนในบ้าน เกิดความผ่อนคลายสบายใจเมื่อได้ใช้งาน โดยเก็บบ่อน้ำเก่าของคุณยาย รวมทั้งมะขามต้นแรกของคุณตาไว้ ผสานความชอบไม้ใบของหมอออมอย่างกลมกลืน ส่วนที่เหลือก็เปิดกว้างให้คุณป๊อบได้จัดอย่างเต็มที่”

สวนญี่ปุ่นทรอปิคัล
กำแพงชื่อสวน เป็นกำแพงวาดสด มีวงกลมตัวแทนของสไตล์ญี่ปุ่นที่แฝงความหมายเมื่อมองผ่านช่องกำแพงนี้ออกไป ก็ได้เห็นความธรรมดาของชีวิตที่คุณหมอเจ้าของบ้านได้เจอในทุกวัน

จากสไตล์สวนที่คุณหมอทั้งสองชื่นชอบ ประกอบกับสวนมีขนาดพื้นที่ค่อนข้างใหญ่ คุณป๊อบจึงเลือกวิธีการจัดสวนที่ให้บรรยากาศแบบสวนสาธารณะหรือโรงแรมญี่ปุ่นที่เคยไปพัก โดยหยิบยกการเล่นระดับของดินให้สูงขึ้นเหมือนภูเขามาใช้ด้วยระดับความสูงที่ไม่บังแนวลม แต่ก็ต้องสูงพอที่จะพรางเส้นถนนรอบบ้านได้ จากไอเดียนี้คุณป๊อบยังได้จัดสรรพื้นที่แบ่งเป็นโซนไว้ราว 5 โซน โดยให้ตัวบ้านอยู่กลางอ้อมกอดของสวนหลากสไตล์หลายฟังก์ชัน และใช้พรรณไม้เป็นตัวเชื่อมโยงความหลากหลายนี้ให้กลมกลืนและลงตัว

สวนหน้าบ้าน

โซนแรกนี้เป็นสวนหลักบริเวณหน้าบ้าน มีไม้ประธานคือ ต้นพะยอม ปลูกเป็นคู่สูงเด่นเหนือบ่อน้ำ และกังหันน้ำขนาดใหญ่ “ต้นพะยอมที่ปลูก เราจะเลือกฟอร์มที่มีลำต้นสูงและแตกพุ่มด้านบน เพื่อให้ลมผ่านด้านล่าง นำพาความเย็นจากบ่อน้ำก่อนเข้าสู่ตัวบ้าน รวมถึงไม้พุ่มก็ต้องมีทรงพุ่มโปร่ง เช่น ชะแมบทอง เสม็ดขาว ตามด้วยไม้ระดับเตี้ยที่มีกลิ่นหอมอย่าง โรสแมรี่ และส้มจี๊ดด่าง จากนั้นจึงแทรกด้วยแดงชาลี หงส์ฟู่ และบีโกเนียใบสีแดง เพื่อเบรกสายตาและช่วยเพิ่มสีสันให้สวนได้ด้วย”

สวนญี่ปุ่นทรอปิคัล
สวนหลักบริเวณหน้าบ้าน ปลูกพะยอมเป็นไม้ประธานคู่สูงเด่นเหนือบ่อน้ำ และกังหันน้ำขนาดใหญ่ ตัวแทนของธรรมจักร เป็นกังหันสั่งทำพิเศษตรงตามรายละเอียดของธรรมจักร โดยมีทั้งหมด 12 ซี่ เป็นสัญลักษณ์แทนการรู้แจ้งอริยสัจแต่ละข้อด้วยญาณทั้ง 3 อันได้แก่ สัจจญาณ กิจจญาณ และกตญาณ หมุนวนไปทางขวาตามเข็มนาฬิกาแทนความหมายของ “ปฏิจจสมุปบาทสายเกิด” และดุมกลางกังหันเป็นตัวแทนของ “โพธิปักขิยธรรม 37 ประการ”

สวนหลังบ้าน

โซนสวนหลังบ้านนี้คุณป๊อบออกแบบมาให้เป็นสวนป่าและตั้งใจเลือกไม้ประธานเป็นพะยอม ปลูกบนเนินคู่กับนางกวัก ซึ่งทั้งสองต้นนี้มีเปลือกไม้สีดำ จึงดูโดดเด่นมากเมื่ออยู่กับกำแพงและผนังสีขาว “เราได้เพิ่มสนามหญ้าเข้ามาเพื่อใช้เป็นพื้นที่สำหรับเด็ก ๆ และเมื่อต้นไม้ใหญ่โตเต็มที่บริเวณนี้จะค่อนข้างร่ม ซึ่งเอื้อประโยชน์ให้ไม้ใบของคุณหมอออมที่จะมาปลูกเพิ่มเองตามความชอบ และเป็นกิจกรรมที่สร้างความผ่อนคลายให้คุณหมออีกด้วย”

โซนสวนหลังบ้านจัดเป็นสวนป่า ปลูกพะยอมบนเนินคู่กับนางกวัก ซึ่งทั้งสองต้นนี้มีเปลือกไม้สีดำ จึงดูโดดเด่นเมื่ออยู่กับกำแพงและผนังสีขาว

ศาลาญี่ปุ่น

“ศาลาสไตล์ญี่ปุ่นนี้ เรายกพื้นให้ลอยเพื่อง่ายต่อการดูแลและช่วยถนอมวัสดุไปด้วย โดยมีฟังก์ชันเป็นพื้นที่นั่งพักผ่อน รับประทานอาหาร จิบชา อ่านหนังสือ มองเด็ก ๆ วิ่งเล่นบนสนามหญ้า ซึ่งเป็นจินตนาการสุดอบอุ่นมาก ๆ ตั้งแต่ตอนออกแบบ และภาพนั้นก็ได้เกิดขึ้นแล้วเมื่อช่วงเทศกาลปีใหม่ที่ผ่านมา”

ด้านหลังศาลาคุณป๊อบยังบอกกับเราว่าตั้งใจออกแบบให้เป็นสวนหิน จึงเลือกใช้หินแกรนิตหลายขนาดวางกระจายอยู่ ช่วงฤดูหนาวหินจะเก็บความอุ่นจากแสงในตอนกลางวันไว้ เมื่อนั่งหรือยืนบนหินจะเกิดความผ่อนคลายได้ดี ส่วนฤดูร้อน หินก็จะเก็บความเย็นจากเวลากลางคืน ทำให้หินมีความเย็นในช่วงเช้าไปจนถึงตอนสาย

สวนญี่ปุ่นทรอปิคัล
ศาลาสไตล์ญี่ปุ่นที่เจ้าของบ้านใช้เป็นพื้นที่นั่งพักผ่อน รับประทานอาหาร จิบชา อ่านหนังสือ และมองเด็ก ๆ วิ่งเล่นบนสนามหญ้า  
สวนญี่ปุ่นทรอปิคัล
ด้านหลังศาลาจัดเป็นสวนหิน โดยวางหินแกรนิตหลายขนาดกระจายอยู่ทั่วสวน ส่วนแนวรั้วด้านหลังเลือกใช้เป็นเสาไม้ ซึ่งตามความเชื่อทางศาสนาพุทธใช้ธูปเป็นสัญลักษณ์สื่อถึงความศรัทธา เสาไม้เหล่านี้จึงเป็นตัวแทนแห่งความศรัทธาของนักจัดสวนที่มีต่องานสวน นอกจากนี้ยังใช้เป็นแนวพรางสายตาได้ด้วย

สวนหย่อมกลิ่นอายยุโรป

คุณป๊อบออกแบบโซนนี้ให้เป็นสวนหย่อมกลิ่นอายยุโรป โดยมีสนฉัตรเป็นตัวเชื่อมความต่างสไตล์เข้าไว้ด้วยกัน สวนขนาดเล็กนี้ยังมีฟังก์ชันพิเศษคือลานปิ้งย่าง เพราะมีพื้นที่โล่งเพียงพอให้เด็ก ๆ ใช้เป็นลานกางเต็นท์ได้ด้วย

“ช่วงเทศกาลปีใหม่ หรือวันหยุดยาว เพื่อน ๆ ที่ทำงานก็จะมาพักที่บ้าน ตอนเย็นบรรยากาศดีมาก เรามักจะชวนกันปั่นจักรยานรอบสวน ตกตอนกลางคืนเด็ก ๆ ก็ชวนกันกางเต็นท์ ย่างบาร์บีคิว เป็นกิจกรรมและบรรยากาศที่ผมและหมอออมประทับใจมากครับ” คุณหมอต๋งเล่าด้วยรอยยิ้ม

สวนหย่อมกลิ่นอายยุโรป ปลูกสนฉัตรเป็นตัวเชื่อมความต่างสไตล์เข้าไว้ด้วยกัน มุมนี้ยังมีฟังก์ชันเป็นลานปิ้งย่างและกางเต็นท์ได้ด้วย

สวนภูเขา

สวนภูเขารอบบ้านให้บรรยากาศแบบสวนสาธารณะ โดยปรับพื้นให้สูงเป็นเนินเพื่อช่วยพรางสายตา ดังนั้นเมื่อมองจากตัวบ้านออกมาก็จะไม่เห็นถนนขนาดกว้างที่ใช้สำหรับรองรับรถใหญ่เวลาต้องการต่อเติมพื้นที่ด้านหลังสุดซึ่งเป็นโซนที่ห้านั่นเอง พรรณไม้โซนด้านนอกนี้คุณป๊อบเลือกปลูกต้นพะยูงเป็นหลัก เนื่องจากมีใบละเอียดที่เข้ากับสไตล์ญี่ปุ่นได้ อีกชนิดคือหางนกยูงไทยที่ออกดอกสีแดง เพราะเป็นต้นไม้ที่เจ้าของบ้านชอบเป็นพิเศษ

สวนภูเขารอบบ้านที่ออกแบบให้มีบรรยากาศแบบสวนสาธารณะ โดยปรับพื้นให้สูงเป็นเนินเพื่อช่วยพรางสายตา บริเวณนี้ปลูกพะยูงเป็นหลัก เนื่องจากมีใบละเอียดที่เข้ากับสไตล์ญี่ปุ่นได้ อีกต้นคือหางนกยูงไทยที่เจ้าของบ้านชื่นชอบ  
ต้นมะขามต้นแรกของคุณตา เป็นต้นไม้ที่เจ้าของบ้านอยากให้เก็บไว้ นักจัดสวนจึงล้อมมาอนุบาลไว้ในกระถางเพื่อฟื้นฟูก่อนปลูกลงดินต่อไป
บ่อน้ำเก่า ของคุณยายที่อยู่คู่กับผืนดินนี้มานาน ก่อขอบบ่อด้วยอิฐแดงและปิดด้วยฝาตะแกรง มุงด้วยหลังคาไม้ให้ความรู้สึกอบอุ่น

แม้สวนนี้จะมีพื้นที่ค่อนข้างใหญ่ ประกอบด้วยพื้นที่หลายโซนก็จริง แต่ด้วยแนวคิดการออกแบบหลักที่แข็งแรง การเลือกใช้พรรณไม้และองค์ประกอบสวนที่ผ่านการคิดมาเป็นอย่างดี ทำให้สวนธรรมดาแห่งนี้ดูสอดคล้องลงตัว มีความพิเศษและสร้างความสุขให้แก่ทุกคนในครอบครัวได้จริง ๆ

นิตยสารบ้านและสวน ฉบับเดือนตุลาคม 2568
เจ้าของ : นายแพทย์ธนฤทธิ์ จุรีมาศ และแพทย์หญิงนภัสวรรณ ฟ้าสว่าง
ออกแบบจัดสวน : Sarana Garden โดยคุณกิตติพงศ์ ธรรมสรณะโชติ
รับเหมา : ห้างหุ้นส่วน เจริญทรัพย์ร้อยเอ็ด
ก่อสร้าง : คุณไพศาล ประเชิญเชื้อ โทรศัพท์ 08-6853-8659
เรื่อง : อธิวัฒน์ ยั่วจิตร
ภาพ : กรานต์ชนก บุญบำรุง