ข้อแนะนำสำหรับมือใหม่หัดปลูก ตั้งแต่การเลือกซื้อ ปลูก และดูแล
การปลูกต้นไม้สำหรับ มือใหม่หัดปลูก ไม่ใช่เรื่องยาก แต่ต้องอาศัยการดูแลเอาใจใส่ รวมทั้งสังเกตสิ่งต่าง ๆ รอบตัวที่อาจมีผลกระทบต่อต้นไม้ เพื่อให้ต้นไม้มีการเจริญเติบโตที่ดี แข็งแรง
ซึ่งการเรียนรู้วิธีการปลูกและการดูแลควบคู่กับการเลือกพรรณไม้ที่เหมาะสม จะช่วยลดความผิดพลาด เพิ่มความมั่นใจ และทำให้ มือใหม่หัดปลูก เพลิดเพลินกับการปลูกต้นไม้มากยิ่งขึ้น
การเลือกซื้อ: ต้นไม้ที่เหมาะสมคือก้าวแรกของความสำเร็จสำหรับ มือใหม่หัดปลูก
การเลือกซื้อต้นไม้ที่เหมาะสมถือเป็นก้าวแรกของการปลูกที่ดี เพราะช่วยให้ได้ต้นไม้ที่มีคุณภาพ แข็งแรง และสอดคล้องกับสภาพแวดล้อมของพื้นที่ปลูก
- 10 ไม้ดอกปลูกง่าย เหมาะสำหรับมือใหม่หัดปลูก
- จัดอันดับ “ต้นไม้ในบ้านปลูกยาก ปลูกง่าย” ตามธรรมชาติและการดูแล
✓ DO
- ต้นไม้แต่ละชนิดต้องการแสงแตกต่างกัน เช่น ไม้ใบส่วนใหญ่ชอบแดดรำไร ขณะที่ไม้ดอกมักต้องการแดดจัด หากเลือกปลูกผิดที่ผิดทาง เช่น นำไม้ชอบแดดไปไว้ในร่ม หรือนำไม้ร่มไปตากแดดจัด มักทำให้ต้นไม้เจริญเติบโตได้ไม่เต็มที่และเสี่ยงต่อการตายก่อนเวลาอันควร ดังนั้น การเลือกต้นไม้ให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมของบ้านจึงเป็นปัจจัยสำคัญที่จะช่วยให้ต้นไม้แข็งแรงและอยู่กับเราได้ยาวนาน
- ก่อนซื้อควรตรวจดูสภาพราก ใบ และลำต้น เลือกต้นที่แข็งแรง ไม่มีร่องรอยโรคหรือแมลงปะปน เพราะหากต้นไม้ไม่สมบูรณ์อาจทำให้มีปัญหาสุขภาพของต้นไม้ตามมาได้
- ควรสอบถามวิธีการดูแลเบื้องต้นจากร้าน หรือศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม เช่น ปริมาณน้ำที่ต้องการ ระดับแสงที่เหมาะสม หรือระยะเวลาในการเปลี่ยนดิน เพื่อให้ดูแลต้นไม้ได้อย่างถูกวิธี
- เริ่มจากการเลือกต้นไม้ที่ดูแลง่าย เพื่อสร้างความมั่นใจและกำลังใจในการปลูก
- หมั่นสังเกตและเรียนรู้อยู่เสมอ เพราะการปลูกต้นไม้คือกระบวนการทดลองและฝึกฝน การลองผิดลองถูกจึงเป็นเรื่องธรรมดา
✗ DON’T
- อย่าเลือกต้นไม้เพียงเพราะดูสวยตอนอยู่ร้าน โดยไม่ได้คำนึงถึงสภาพแวดล้อมในบ้าน
- ไม่ควรซื้อต้นไม้หลายชนิดในคราวเดียวกันมากจนเกินไป เพราะจะทำให้การดูแลซับซ้อนและยากขึ้น
- อย่าซื้อเมล็ดพันธุ์จากร้านที่วางซองเมล็ดไว้ในที่ที่โดนแดดโดยตรง เพราะแสงแดดมีผลต่อคุณภาพของเมล็ด
- อย่าคิดว่าต้นไม้ทุกชนิดต้องการการดูแลเหมือนกัน เพราะต้นไม้แต่ละชนิดมีความต้องการเฉพาะที่แตกต่างกัน
- ไม่ควรใจร้อน เพราะหากต้นไม้ไม่โตเร็วหรือออกดอกตามที่คาดหวัง อาจทำให้ท้อ หมดกำลังใจ และเลิกปลูกได้
การปลูก: ปูพื้นฐานความแข็งแรง ด้วยการลงมือปลูกอย่างใส่ใจ
การปลูกอย่างถูกวิธีคือรากฐานสำคัญของสุขภาพต้นไม้ การปฏิบัติที่ถูกต้องตั้งแต่แรกจะช่วยให้ต้นไม้ตั้งตัวได้ดี เจริญเติบโตอย่างแข็งแรง และมีโอกาสงอกงามต่อไปในระยะยาว
✓ DO
- ต้นไม้แต่ละชนิดต้องการดินต่างกัน ควรศึกษาล่วงหน้าว่าต้นไม้ที่จะปลูกชอบดินร่วนซุย ดินระบายน้ำดี หรือดินเหนียว อีกทั้งวัสดุปลูกยังควรมีความโปร่ง ไม่อัดแน่นเกินไป เพื่อให้รากชอนได้ดีและหายใจสะดวก
- เว้นระยะปลูกให้เหมาะสม ไม่ปลูกแน่นจนเกินไป เพราะต้นไม้ต้องการพื้นที่หายใจและรากแผ่ขยายเติบโต
- ใช้กระถางที่มีรูระบายน้ำและมีขนาดพอดีกับต้นไม้ เพราะถ้าหากกระถางมีขนาดเล็กเกินไปจะทำให้รากแน่นและเติบโตไม่เต็มที่ หรือถ้าขนาดใหญ่เกินไปอาจเก็บน้ำมากจนเสี่ยงต่อรากเน่า และควรรองก้นกระถางด้วยหินหรือวัสดุพรุน เพื่อช่วยระบายน้ำและป้องกันน้ำขัง
- หากใช้ภาชนะดินเผา ควรแช่น้ำให้ภาชนะอิ่มตัวก่อน เพื่อไม่ให้ดูดความชื้นออกจากวัสดุปลูก
- รากคือหัวใจของต้นไม้ ถ้ารากแข็งแรง ต้นไม้ก็จะเติบโตได้ดีและยาวนาน จึงควรรดน้ำต้นไม้ก่อนย้ายปลูก เพื่อให้ดินจับตัวเป็นก้อน ตุ้มดินไม่แตกง่าย และช่วยลดโอกาสที่รากจะขาด
- ควรย้ายต้นไม้ในช่วงบ่าย เพราะเป็นเวลาที่ดวงอาทิตย์ใกล้ตก อุณหภูมิของอากาศจะค่อยๆ ต่ำลง ทำให้ต้นไม้ไม่ได้รับความร้อนต่อเนื่องนานเกินไป
- ก่อนนำไม้กระถางเข้าบ้าน ควรพักต้นไม้ไว้ในที่ร่มรำไรประมาณ 1 สัปดาห์ เพื่อปรับตัวให้ชินกับสภาพแวดล้อม หรือหลังการย้ายปลูก ควรพักฟื้นต้นไม้ในที่ร่มก่อนรับแสงแดดโดยตรง เพื่อให้ปรับตัวได้อย่างค่อยเป็นค่อยไป
✗ DON’T
- หลีกเลี่ยงการใช้ดินธรรมดาจากพื้นโดยไม่ปรับปรุง เพราะอาจมีเชื้อโรคและระบายน้ำไม่ดี
- อย่าย้ายกระถางบ่อยเกินไป เพราะจะทำให้ต้นไม้ช็อกและหยุดการเจริญเติบโต
- ไม่ควรย้ายต้นไม้ในช่วงเช้า เพราะเมื่อแสงแดดร้อนขึ้นในช่วงกลางวัน จะทำให้ต้นไม้คายน้ำมากและเหี่ยวเฉาได้ง่าย
- ไม่ควรนำวัสดุปลูกเก่ามาใช้ซ้ำทันที ควรนำไปตากแดดเพื่อฆ่าเชื้อและกำจัดแมลงต่างๆ ที่อาจปะปนอยู่ในดินก่อน แล้วจึงผสมอินทรียวัตถุ เช่น ปุ๋ยคอก หรือปุ๋ยหมัก เพื่อชดเชยธาตุอาหารที่สูญเสีย และปรับโครงสร้างวัสดุปลูกให้ระบายน้ำได้ดีขึ้น
- หลีกเลี่ยงการใช้ปุ๋ยคอกที่ยังไม่ผ่านการย่อยสลายสมบูรณ์ เพราะกระบวนการย่อยสลายจะเกิดความร้อน ซึ่งอาจเป็นอันตรายต่อพืชได้
การดูแล: ดูแลด้วยหัวใจ ให้ต้นไม้และความสุขเติบโตไปพร้อมกัน
การดูแลคือหัวใจที่จะทำให้ต้นไม้อยู่กับเราได้นาน ซึ่งสิ่งสำคัญคือความสม่ำเสมอ และการใส่ใจอย่างต่อเนื่อง ไม่ใช่เพียงแค่ในช่วงแรก เพื่อให้ต้นไม้เติบโตได้อย่างแข็งแรงสมบูรณ์ และมอบความสุขจากการปลูกได้ในทุก ๆ วัน
✓ DO
- ต้นไม้แต่ละชนิดมีความชอบแตกต่างกัน บางต้นชอบความชื้น ขณะที่บางต้นทนแล้งได้ จึงควรรดน้ำให้พอดี ไม่มากหรือน้อยเกินไป เพราะอาจทำให้รากเน่าหรือใบเหี่ยวเฉาได้
- ควรหมั่นตัดแต่งใบหรือกิ่งที่แห้งออก เพื่อกระตุ้นการแตกใบและกิ่งใหม่ ทั้งยังช่วยให้อากาศถ่ายเท และลดความอับชื้น รวมถึงควรตัดแต่งกิ่งหลังจากต้นไม้ออกดอกหรือผล เพื่อให้ต้นสะสมอาหารและเตรียมพร้อมสำหรับการแตกกิ่งชุดต่อไป
- หมั่นทำความสะอาดใบ โดยเฉพาะไม้กระถางในบ้าน เพื่อให้ต้นไม้หายใจได้สะดวกและดูสดชื่นอยู่เสมอ
- ควรสังเกตอาการผิดปกติของต้นไม้ เช่น ใบเหลือง ด่าง เหี่ยว หรือมีแมลง เพื่อแก้ไขได้อย่างทันท่วงที โดยใบที่เปลี่ยนสภาพมักเป็นสัญญาณเตือนเรื่องน้ำ สารอาหาร หรือปัญหาศัตรูพืช
- สำหรับไม้กระถาง ควรเปลี่ยนกระถางหรือนำลงดินเมื่อรากเริ่มแน่น หรือแทงทะลุกระถาง ควบคู่กับการตัดแต่งกิ่งเพื่อควบคุมทรงพุ่ม และเติมวัสดุปลูกใหม่เมื่อจำเป็น
- เลือกใช้เครื่องมือ เช่น กรรไกรตัดกิ่ง เครื่องตัดหญ้า หรือระบบรดน้ำที่เหมาะสม เพื่อให้การดูแลง่ายขึ้น และควรทำความสะอาดอุปกรณ์ทุกครั้งหลังใช้งาน เพราะ หากใช้เครื่องมือที่ไม่สะอาด เช่น กรรไกรที่มีเชื้อรา อาจทำให้โรคแพร่กระจายไปยังต้นอื่นได้
- เก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ที่เหลือจากการปลูกไว้ในซองกระดาษ ใส่กล่องพลาสติก และแช่ในช่องผักของตู้เย็น เพื่อรักษาคุณภาพเมล็ดให้ใช้ได้นาน
✗ DON’T
- ไม่ควรรดน้ำต้นไม้ในช่วงกลางวันที่อากาศร้อนจัด เพราะความร้อนในดินจะทำให้พืชเหี่ยวเฉาได้ง่าย ควรรดน้ำตามสภาพดิน หากดินยังชื้นไม่จำเป็นต้องรดซ้ำ และอย่ารดน้ำทุกวันโดยไม่ดูความต้องการของต้นไม้ เช่น ต้นไม้บางชนิดต้องการช่วงแล้งเพื่อกระตุ้นการออกดอก
- ไม่ควรนำกิ่งที่มีโรคหรือแมลงไปทิ้งใกล้ต้นไม้เดิม ควรนำไปเผาทำลายให้ไกลจากบริเวณปลูก เพื่อป้องกันการแพร่กระจาย
- อย่าใส่ปุ๋ยหรือใช้สารเคมีมากเกินความจำเป็น เพราะอาจทำให้รากไหม้หรือต้นโทรมได้ ควรใส่ปุ๋ยในปริมาณพอดีและสม่ำเสมอ เช่น เดือนละ 1–2 ครั้ง
- หลีกเลี่ยงการตัดแต่งกิ่งผิดเวลา เพราะอาจทำให้ต้นไม้บางชนิดเสียโอกาสออกดอก เนื่องจากตาดอกถูกตัดทิ้ง
- ไม่ควรปล่อยให้วัชพืชแย่งอาหารหรือมีแมลงศัตรูพืชแพร่กระจาย ควรรีบถอนหญ้ารอบโคนต้นและจัดการศัตรูพืชทันทีที่พบ
- อย่าปล่อยให้ต้นไม้ขาดน้ำจนแห้งเหี่ยวเป็นเวลานาน เพราะจะทำให้ต้นอ่อนแอและฟื้นตัวยาก
ติดตาม บ้านและสวน
