ทุกครั้งที่แวะเวียนไปยังสวนสิริน พื้นที่เช่าเพื่อ ปลูกดอกไม้กินได้ ของคุณสิ สิรินทร์ กล้วยพนาวัน จะพบกับการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ไม่ว่าจะเป็นพืชผัก หรือการจัดวางแปลง การเปลี่ยนแปลงนี้เกี่ยวเนื่องกับฤดูกาล พรรณไม้ในกระแส และความสนุกหลากหลายรูปแบบที่เธอสร้างสรรค์ให้พื้นที่ตรงนี้ด้วย
สวนสิริน แปลง ปลูกดอกไม้กินได้ ของพนักงานออฟฟิศ ที่เริ่มจากการเช่าที่ดินรกร้างใกล้ที่พักเป็นพื้นที่ทำกิจกรรมของลูกๆ เมื่อครั้งที่เริ่มเรียนออนไลน์แรกๆ การลงทุนเช่าที่ดินย่านประชาชื่นขนาด 100 ตารางวา หาใช่เพียงแค่จ่ายค่าเช่าแล้วได้สวนครัวปลูกผักปลูกต้นไม้เลยไม่ หากแต่ต้องลงแรงนับหนึ่งตั้งแต่ขั้นตอนการเคลียร์พื้นที่เก็บกวาดวัชพืชในที่ดินรกร้าง จับจอบสร้างแปลงปลูก สร้างกรีนเฮ้าส์ ก่อนต่อยอดเป็นพื้นที่ให้สร้างรายได้ในอีกทาง
- 10 เรื่องที่ต้องรู้ เกี่ยวกับ ดอกไม้กินได้ ก่อนที่จะเริ่มทำฟาร์มดอกไม้
- ทำเกษตรแนวใหม่ ปลูกดอกไม้กินได้ ทำอย่างไรให้สร้างรายได้ทุกวัน
- แปลงดอกไม้กินได้ในสวนหลังบ้าน ปลูกอย่างไรให้สวย
ในขั้นเริ่มต้นพื้นที่สวนสิรินรายล้อมไปด้วยผักกินใบ จำพวกผักสลัด ซึ่งถูกใช้เป็นวัตถุดิบในเมนูแซนวิช และส่งตะกร้าผักตามบ้านต่างๆ ในคอนโดที่เธออาศัยอยู่ แต่พอไปเยือนอีกครั้งซึ่งเป็นช่วงฤดูร้อน หน้าตาของแปลงผักเปลี่ยนเป็นแปลงดอกไม้กินได้ ไม่ต่างจากทุ่งดอกไม้ที่บานสะพรั่งกลางกรุงเทพ นั่นเพราะเธอได้เปลี่ยนจากการจำหน่ายผักมาเป็นดอกไม้กินได้ตามกระแสนิยมและความสนใจของตัวเอง ซึ่งได้รับผลตอบรับอย่างดีเยี่ยม
เส้นทางของผักกินใบในเมนสลัดสู่การขายดอกไม้กินได้ ผ่านเรื่องราวและความพยายามมามากน้อยเพียงใด ย้อนกลับไปยังจุดเริ่มต้นของสวนสิรินก่อนพบเจอภาพในปัจจุบันกัน
ปลูกดอกไม้กินได้ เริ่มต้นจากอยากมีพื้นที่ให้ลูกๆ ได้เล่น
เหตุการณ์เริ่มต้นมาจากช่วงเรียนออนไลน์ คุณแม่ลูก 2 ที่กำลังอยู่ในวัยเรียนรู้ กับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยในพื้นที่คอนโดมิเนียม จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่เธอจะรู้สึกเหนื่อยหน่ายกับความแออัดที่ต้องพบเจอในแต่ละวัน
“มันเริ่มจากการเรียนออนไลน์ของลูกๆ ค่ะ คุณครูของน้องออร่าลูกสาวคนเล็กให้ทำโปรเจ็คปลูกผักกาดขาว แต่เราก็ไม่มีที่ดินเพราะอยู่คอนโดมิเนียมกัน บวกกับความกดดันจากสภาพแวดล้อมที่เราต้องอยู่คอนโดด้วยค่ะ พื้นที่จำกัดแล้วยังไม่สามารถออกไปเจอโลกได้ ไหนจะต้องดูแลลูกตอนเรียนออนไลน์ พอพวกเขาอยู่บ้านก็ต้องการพื้นที่ได้เล่นได้เรียนรู้ จึงเลือกเดินหาที่ดินปลูกผักปลูกต้นไม้ค่ะ แล้วก็มาเจอที่ตรงนี้ซึ่งเดิมที่เป็นสวนปลูกแคคตัสของน้องอีกคน เลยขอแบ่งเช่าปลูกผักในแบบที่เราอยากทำ”
น้ำเสียงและแววตาแห่งความภูมิใจของคุณสิรินทร์ทำให้รู้ว่าการทำสวนผักขนาดเล็กแห่งนี้ ในช่วงเริ่มต้นมันไม่ใช่เรื่องง่ายนักสำหรับผู้หญิงตัวคนเดียว
ฤดูกาลคืออุปสรรค
“อาจจะเป็นเพราะตอนเริ่มต้นมันเป็นช่วงเดือนกันยายน ฤดูฝนพอดีค่ะ หลังจากที่เก็บกวาดเศษกิ่งไม้เคลียร์พื้นที่ด้วยตัวคนเดียวแล้ว การทำแปลงดินเป็นอะไรที่ยากสำหรับพี่มาก เพราะเราไม่เคยทำมาก่อน ขุดแปลงยังไงก็ไม่ตรง พอเจอฝนพายุก็เละตุ้มเป๊ะ ท้อแบบนั่งร้องไห้เลยค่ะ แต่พอเพื่อนบ้านเห็นว่าเรากำลังทำอะไรเขาก็มาลงแรงช่วยทำให้เป็นรูปเป็นร่างขึ้น เจอฝนเข้าไปเราก็คิดได้เลยว่าจะต้องมีมุมนั่งพักหลบฝนจึงเริ่มทำโรงเรือน เอาแบบง่ายๆ ประหยัดๆ เพราะเราไม่ได้มีงบมากมาย ออกแบบเอง ซื้อวัสดุเอง จ้างช่างเอง กางซาแลนเอง จนเป็นอย่างทีเห็นในตอนนี้”
เหมือนว่าอุปสรรคของการปลูกผักในเมืองของคุณสิรินทร์จะเป็นเรื่องของงานก่อสร้างที่ต้องใช้กำลังแรงงานเป็นหลัก แต่ในส่วนทักษะของการปลูกนั้น เรียกว่าเธอน่าจะมีพรสวรรค์มากพอๆ กับความใส่ใจ
ผักชีที่ว่ายากต้องเจอกันหน่อย
“หลังจากต้นผักกาดขาวของออร่าเติบโต มันพาความภูมิใจมาให้เรามากๆ ค่ะ เลยลองปลูกผักอื่นๆ ดูอย่างผักสลัด เคล ผักชีลาว บวบ เรียนรู้ไปเรื่อยๆ อ่านตามเพจ เสิร์จหาข้อมูลวิธีปลูก อย่างที่ที่ทุกคนบอกว่ายากสุดจะเป็นผักชีค่ะ ตอนแรกก็ไม่เข้าใจว่าทำไมปลูกไม่ขึ้น เลยทดลองเพาะเมล็ดใหม่ ก็คิดค้นเองว่า ต้องทุบเมล็ดให้เปลือกเคลือบมันแตกแยก นำไปแช่น้ำ 2 คืนจากนั้นบ่มในผ้าขาว แช่ในตู้เย็น ห่อให้น้ำชุ่ม 3-4 วัน จึงโรยลงแปลง ปรากฎว่ามันเติบโตดีมาก”
“ผักเคลจะยากตอนที่เพาะเมล็ด เพราะเรามือหนักทำรากขาดต้นกล้าไม่เติบโต แต่พอปลูกลงแปลงรากเขาเดินจะดูแลได้ง่ายๆ มาก ปลูกกลางแจ้งโดยไม่ต้องกางซาแรนบังแดดให้ แล้วก็มีพวกบวบกับแตงโม ที่น้องอิคคิวหว่านเมล็ดทิ้งไว้แล้วต้นเกิดเอง เราก็ปลูกต่อทำค้างให้ต้นเลื้อย มันเหมือนว่าปลูกอะไรก็ขึ้นจะมีก็เพียงมะเขือเทศที่ปลูกยังไม่ประสบความสำเร็จสักที” คุณสิกล่าว
โลกสำรองในห้องเรียนธรรมชาติ
เสียงเจื้อยแจ้วของน้องอิคคิว เด็กชายวัย 11 ขวบที่อธิบายชื่อของเต่าญี่ปุ่น 3 ตัวและเล่าต้นกำเนิดของเต่าญี่ปุ่นที่ถูกนำมาจากแม่น้ำมิสซิสซิปปี สหรัฐอเมริกา ธรรมชาติของสีกระดองที่มีความต่างตามสีของแม่น้ำที่อยู่อาศัยเพื่อพรางตัวตามธรรมชาติ เรานั่งดูอิกคิวให้อาหารเต่าญี่ปุ่นที่เขาเลี้ยงด้วยไรทะเลที่เพาะเลี้ยงในอ่างน้ำเค็มให้เสมือนกับน้ำทะเลก่อนล้างน้ำเพื่อให้เต่าตัวจิ๋วได้กินมัน
“อิคคิวอยากเป็นสัตวแพทย์ค่ะ เขาตั้งใจมากๆ อยากทำโปรเจ็คเลี้ยงสัตว์ต่างๆ การมีพื้นที่ตรงนี้ทำให้เขาได้เรียนรู้ด้วยตัวเอง แล้วยังได้ช่วยดูแลสวน เก็บเห็ดที่เกิดขึ้นจากฟางข้าวที่เราคลุมหน้าดินไว้ ทำเป็นกิจวัตรประจำวัน ส่วนออร่าลูกสาวก็ช่วยกันรดน้ำต้นไม้ ถอนหญ้า เพาะกล้าผัก แล้วก็ชอบเล่นกับดอกไม้อย่างเอาดอกอัญชันมาเขียนคิ้ว ให้คิ้วเขาเข้มขึ้น เขาก็สนุกกันในตรงนี้” คุณสิรินทร์เล่า
ปลูกดอกไม้กินได้ โอกาสที่มาพร้อมรายได้
การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นในสวนนี้เสมอ เช่นเดียวกับเทรนด์ดอกไม้กินได้ที่เริ่มเฟื่องฟูทำให้คุณสิเริ่มเรียนรู้และปลูกดอกไม้กินได้เพื่อจำหน่าย เป็นช่องทางเพิ่มรายได้อีกทาง
“ดอกไม้กินได้ก็มาจากความชอบค่ะ พอเริ่มเห็นกระแสมาก็เริ่มศึกษาวิธีปลูก ชนิดของดอกไม้ ดูว่าตลาดต้องการดอกไม้แบบไหน ก็ปลูกแบบนั้น เรียนรู้การเพาะเมล็ดดอกไม้ด้วยค่ะ วิธีเก็บวิธีแพ็คไม่ให้ดอกไม้ช้ำ ส่วนใหญ่ที่ปลูกจะเป็นดอกไม้ตกแต่งเค้กขนมหวานเป็นหลัก ส่งให้ร้านคาเฟ่ประจำ”
หลากหลายดอกไม้กินได้สับเปลี่ยนหมุนวียนในพื้นที่สวนซึ่งแต่ละชนิดมีอายุสั้นยาวแตกต่างกัน ไม่ว่าจะเป็นดาวกระจายไทย ดาวกระจายฝรั่ง ผีเสื้อ ดอกไบเดน ดอกเข็มอินเดีย ดอกมาการ์เร็ต เดซี่ดอกม่วง เวอร์บีน่า ทานตะวันแคระ บาหยา เป็นต้น เมื่อต้นเริ่มโทรมให้ดอกน้อยจะต้องรื้อแปลง พักดิน แล้วปลูกต้นใหม่หมุนเวียนกันไป
พื้นที่สร้างสัมพันธ์กับเพื่อนบ้านและอาหารที่ปลอดภัย
ความสำเร็จของมือใหม่หัดปลูกไม่ใช่แค่ได้ผลผลิตในแบบที่หวังไว้เท่านั้น แต่มันคือคำชื่นชมที่ชวนให้ชื่นใจจากผู้ที่ได้ลิ่มรสผักของเธอ
“หลังจากปลูกผักสำเร็จ เราก็เริ่มหาทางคิดแล้วว่าจะทำอย่างไรกับผักเหล่านี้ จึงนำมาทำแซนวิช เมนูสลัด ขายในคอนโด พอเริ่มมีคนได้ชิมแล้วชอบ ก็แนะนำส่งต่อๆ กัน ทำให้มีออร์เดอร์เกือบทุกวันค่ะ บางคนก็รู้ว่าเราปลูกผักนะก็จะมีสั่งผักจากสวนให้เราตัดไปส่งให้ ใส่ตะกร้าวางไว้ให้หน้าห้อง ส่วนราคาแล้วแต่จะให้เลยค่ะ หรือบางคนก็อยากมาตัดเองก็ได้เช่นกันอย่างเพื่อนบ้านที่มาช่วยเก็บกวาดกิ่งไม้ซากไม้ก็ได้เข้ามาเก็บผักในสวนเรา มันเป็นความสุขและภูมิใจที่ได้เห็นพวกเขามีความสุขค่ะ”
“ตอนแรกก็คิดว่าเป็นความสุขตัวเอง แต่พออยู่ไปอยู่มา ลูกก็แฮปปี้มีพื้นที่ได้เล่นได้เรียนรู้ เพื่อนบ้านรอบข้างก็แวะมาเที่ยวพักผ่อนที่นี่ คนในคอนโดมาเก็บผักเอง เขาก็มีความสุขที่ได้เก็บผักโดยที่ราคาผักที่เราขายคนซื้อเป็นคนให้มูลค่า มันเลยยิ่งภูมิใจและไม่เสียใจเลยที่ลงมือทำตรงนี้”
ไม่ใช่แค่ผักที่แบ่งขายได้ หรือจำหน่ายดอกไม้กินได้ที่เป็นแหล่งรายได้อีกทางของคุณสิเท่านั้น แต่พื้นที่เช่าปลูกตรงนี้ยังถูกสร้างสรรค์สำหรับทำกิจกรรม Workshop ทั้งตกแต่งหน้าเค้กด้วยดอกไม้กินได้สไตล์คาเฟ่ วิธีปลูกดอกไม้กินได้ ตามวาระโอกาสอีกด้วย ทำให้เห็นได้ชัดเลยว่าข้อจำกัดเรื่องพื้นที่อาจจะไม่ใช่ปัญหาในการปลูกผักทำสวน และแม้ต้องลงกำลังแรง ใช้กำลังเงิน ซึ่งภาพความสุขที่ได้จากสุขภาพจิตที่ดี รายได้เสริม และรอยยิ้มของลูกๆ ที่คุณสิรินทร์ได้พบเห็นในทุกๆ วัน อาจจะเป็นความคุ้มค่าที่ประเมินค่าไม่ได้จริงๆ
เรื่อง JOMM YB
ภาพ ฤทธิรงค์ จันทร์ทองสุข