ต้นไม้เลื้อยบางชนิดมาพร้อมกับฟังก์ชันพิเศษคือสามารถเป็นไม้เลื้อยและคลุมดินได้ ด้วยลักษณะลำต้นของไม้เลื้อยคลุมดินที่สามารถแตกกิ่งก้านทอดเลื้อยไปตามผิวดิน ไม้เลื้อยคลุมดิน
ขณะเดียวกันก็ยังสามารถทอดลำต้นขึ้นเลื้อยพันหรือมีรากพิเศษที่ช่วยให้ยึดเกี่ยวกับหลักหรือสิ่งพยุงได้เช่นเดียวกับต้นไม้เลื้อยทั่วไป ทำให้ต้นไม้ประเภทนี้สามารถปรับตัวและเจริญเติบโตได้เร็วกว่าต้นไม้คลุมดินชนิดอื่นๆ อีกทั้งยังนำไปใช้ประโยชน์ในการตกแต่งสวนได้หลากหลาย ไม้เลื้อยคลุมดิน
1.หางกระรอกแดง
ชื่อวิทยาศาสตร์: Acalypha chamaedrifolia (Lam.) Müll. Arg.
ไม้เลื้อยเนื้ออ่อนขนาดเล็ก อายุหลายปี ลำต้นทอดเลื้อยไปตามผิวดินได้ไกล 1-2 เมตร ดอกออกเป็นช่อที่ซอกใบ ช่อห้อยลง ยาว 3-4 เซนติเมตร ดอกย่อยสีแดงอัดกันแน่น ออกดอกตลอดปี ปลูกเป็นไม้กระถางแขวนหรือปลูกคลุมดิน ควรระวังเพลี้ยแป้งเข้าทำลาย
2.ถั่วบราซิล
ชื่อวิทยาศาสตร์: Arachis pintoi Krapov. & W.C.Gregory
ไม้ล้มลุกอายุหลายปี ลำต้นทอดเลื้อยคลุมดิน รากออกตามข้อ หากปลูกในที่แฉะ จะเน่าง่าย ทนแล้งทนร่มและทนการเหยียบย่ําเหมาะสําหรับคลุมหน้าดิน ปลูกแทนหญ้า ช่วยเพิ่มธาตุไนโตรเจนให้ดินทําให้ต้นไม้รอบๆเจริญเติบโตได้ดี
3.กระดุมทองเลื้อย
ชื่อวิทยาศาสตร์: Wedelia trilobata (L.) Hitchc.
ไม้เลื้อยอายุหลายปี แตกแขนงและทอดเลื้อยไปตามผิวดิน โตเร็ว นิยมปลูกคลุมดินบริเวณริมน้ำ ตัดขอบสวนหย่อมและพื้นที่ลาดชันเพื่อรักษาหน้าดิน ควรตัดแต่งสม่ำเสมอเพื่อป้องกันไม่ให้เป็นที่อยู่ของสัตว์มีพิษ ชอบแสงแดดจัดหากปลูกในที่แสงรำไรข้อจะยืดยาว
4.โคลงเคลงเลื้อย
ชื่อวิทยาศาสตร์: Heterocentron elegans (Schltdl.) Kuntze
ไม้เลื้อยอายุหลายปี ทุกส่วนอวบน้ำและมีขนปกคลุม ลำต้นทอดเลื้อยคลุมดิน รากออกตามข้อ โตเร็ว ชอบเต็มวันถึงครึ่งวัน ชอบดินชุ่มชื้นหรือแฉะ เป็นกรดเล็กน้อย มีอินทรียวัตถุสูง นิยมปลูกเป็นไม้คลุมดิน แต่ดอกร่วงง่าย ถ้าปลูกในที่ร่ม ลำต้นจะยืดยาวและออกดอกน้อย
5.ผักบุ้งทะเล
ชื่อวิทยาศาสตร์: Ipomoea pes-caprae (L) R.Br.
ไม้เลื้อยเนื้ออ่อนขนาดเล็ก อายุหลายปี ทอดเลื้อยไปได้ไกล 20 เมตร ทุกส่วนของต้นมีน้ำยางสีขาว รากออกตามข้อ โตเร็ว ชอบดินร่วนปนทรายหรือดินทราย ปลูกเป็นไม้เลื้อยคลุมดิน ด้านสมุนไพร ใบสดนำมาตำหรือขยี้พอกแผล แก้พิษแมงกะพรุน แก้ปวดแสบปวดร้อน
6.พลูด่าง
ชื่อวิทยาศาสตร์: Epipremnum aureum (Lindl. & Andre’) G.S.Bunting
ไม้เลื้อยอายุหลายปี ทอดเลื้อยไปตามพื้นหรือเกาะพันกับต้นไม้ใหญ่หรือหลักเสาอื่น ๆ ชอบแสงแดดครึ่งวันเช้าถึงรำไร ความชื้นสูง เลี้ยงง่ายและทนทาน เติบโตได้ในดินทุกชนิดหรือปลูกในน้ำได้ นิยมปลูกเป็นไม้กระถางพันหลัก กระถางแขวน และไม้คลุมดิน หรือปล่อยให้เลื้อยขึ้นกำแพงหรือต้นไม้ใหญ่ มีหลายพันธุ์ เช่น ราชินีหินอ่อน (E. aureum‘Marble Queen’) พื้นใบสีเขียวเข้มและมีด่างสีขาวกระจายทั่วใบ ราชินีสีทอง (E. aureum‘Lime’) ใบสีเหลืองทองถึงเหลืองอ่อน
7.พลูฉลุ
ชื่อวิทยาศาสตร์: Monstera obliqua (Miq.) Walp. ‘Expilata’
ไม้เลื้อยเนื้ออ่อนอายุหลายปี ลำต้นเลื้อยพัน มีรากพิเศษออกตามข้อ เติบโตได้ในดินทุกชนิดที่ระบายน้ำดี โตเร็ว เลี้ยงง่าย ทนทาน ชอบแสงแดดรำไรเหมาะปลูกเป็นไม้เลื้อยในกระถางขึ้นหลักหรือเกาะกับต้นไม้ใหญ่หรือสวนแนวตั้งที่ชุ่มชื้น
8.ฟิโลเดนดรอนสีทอง
ชื่อวิทยาศาสตร์: Philodendron erubescens K.Koch & Augustin ‘Lemon Lime’
ไม้เลื้อยเนื้ออ่อนอายุหลายปี ลำต้นอวบน้ำ เลื้อยพันด้วยรากพิเศษที่ออกตามข้อ นิยมปลูกลงกระถางให้เกาะพันหลักเพื่อประดับในที่ร่มรำไร เลี้ยงง่าย ทนทาน ไม่ควรถูกแสงแดดจัดตรงๆ เพราะจะทำให้ใบไหม้ หากปลูกในสวนแนวตั้ง ควรปลูกในระดับล่างที่ชุ่มชื้น จะเติบโตได้ดี นิยมปลูกเป็นไม้กระถางเลื้อยขึ้นหลักหรือเกาะกับไม้ใหญ่
9.ออมเพชร
ชื่อวิทยาศาสตร์: Syngonium wendlandii Schott
ไม้เลื้อยเนื้ออ่อนขนาดเล็กคลุมดิน ลำต้นและก้านใบสีเขียว ปลูกคลุมดินในบริเวณที่ร่มรำไร ความชื้นสูง หรือปลูกในภาชนะ เช่น แจกันใช้ประดับบ้านหรือห้องทำงานได้ เป็นไม้ใบที่ได้รับความนิยมมาก เพราะเชื่อว่าจะทำให้มีเงินเหลือเก็บตลอดเวลา
10.เงินไหลมา
ชื่อวิทยาศาสตร์: Syngonium podophyllum Schott
ไม้เลื้อย ลำต้นกลม มีรากออกตามข้อช่วยยึดเกาะ โตเร็ว ชอบความชื้นสูงและดินระบายน้ำดี นิยมปลูกให้เลื้อยไต่ขึ้นกำแพงหรือต้นไม้ใหญ่ หรือปลูกในแจกันเพื่อประดับตกแต่งห้องได้ เชื่อว่าผู้ใดปลูกเลี้ยงจะร่ำรวย มีเงินใช้ไม่ขาดมือ
11.ช้าพลู
ชื่อวิทยาศาสตร์: Piper sarmentosum Roxb.
ไม้เลื้อยลำต้นทอดเลื้อย ยอดชูเป็นพุ่ม ปลูกเลี้ยงง่าย นิยมปลูกเป็นไม้คลุมดิน ใบมีกลิ่นหอม รสเผ็ดเล็กน้อย นิยมกินเป็นผักสด ห่อเมี่ยงคำ กินกับส้มตำ ลาบ ซอยใส่ข้าวยำและแกงคั่ว หรือใส่แกงเนื้อสัตว์เพื่อดับคาว เช่น แกงคั่วหอยขม แกงอ่อม นิยมกินในฤดูฝนเพราะยอดอ่อนดกและรสชาติดี ใบมีสรรพคุณบำรุงธาตุ ขับเสมหะ ช่วยเจริญอาหาร ขับลมในลำไส้ และมีสารต้านมะเร็ง แต่มีแคลเซียมออกซาเลตสูง ควรกินร่วมกับเนื้อสัตว์ จะช่วยป้องกันนิ่วในไต ในตำรายาพื้นบ้านใบใช้แก้โรคเบาหวานได้
12.มันเทศประดับ
ชื่อวิทยาศาสตร์: Ipomoea barbatus (L.) Poir. & hybrid
ไม้เลื้อยทอดเลื้อยไปตามพื้นดิน ลำต้นอวบน้ำ มีรากสะสมอาหารขนาดใหญ่อยู่ใต้ดิน นิยมปลูกเป็นไม้กระถางแขวน หรือปลูกคลุมดิน ปลูกเลี้ยงง่าย แต่มักอ่อนแอต่อเพลี้ยแป้งและเพลี้ยอ่อนที่คอยดูดกินน้ำเลี้ยงตามยอด ทำให้ใบหงิกงอ ปัจจุบันในเมืองไทยมีการนำเข้าพันธุ์ใหม่ๆ ที่ให้ใบสีม่วงแดง สีเหลือง และพันธุ์ใบด่างที่นิยมปลูกประดับสวน
บทความที่เกี่ยวข้อง
8 พรรณไม้คลุมดิน เลี้ยงง่าย ปลูกยังไงก็ขึ้น
8 ไอเดียปลูกไม้เลื้อยในแบบต่างๆ พร้อมบอกชนิดพรรณไม้ที่เหมาะกับการปลูก
ติดตามไอเดียบ้านและสวนเพิ่มเติมได้ทาง : บ้านและสวน Baanlaesuan.com