กล้วยไม้ที่จะอยู่ในใจตลอดไปของอาจารย์ระพี สาคริก บิดาแห่งกล้วยไม้ไทย

ศาสตราจารย์ ดร.ระพี สาคริก บุคคลผู้มีความสำคัญเป็นอย่างมากในวงการต้นไม้ไทย โดยท่านได้ถึงแก่อนิจกรรมด้วยวัย 95 ปี อาจารย์ระพีถือเป็นปูชนียบุคคลที่ได้รับการกล่าวขานให้เป็น บิดาแห่งวงการกล้วยไม้ไทย นอกจากนี้ ยังเคยดำรงตำแหน่งเป็นอธิการบดี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ในปี2518 – 2522 และรัฐมนตรีช่วยว่าการเกษตร และสหกรณ์ในปี 2522

บิดากล้วยไม้ไทย

“ผมยอมรับว่าผมเป็นนักกล้วยไม้ ผมได้เพาะกล้วยไม้เมล็ดแรกลงบนผืนแผ่นดินนี้ตั้งแต่ยังพอ จำความได้ แล้วก็มุ่งมั่นรดน้ำบำรุงรักษาจนกระทั่งเขาเจริญเติบโตขึ้นมามีดอกสวยงามให้คนเขาชื่นชมสมใจ ขยายออกไปอย่างเป็นธรรมชาติจนกระทั่งทั่วโลก แต่ว่าไม้ใช่พันธุ์กล้วยไม้ที่คนมองเห็น พันธุ์เหล่านั้น ดอกมันบานแล้วก็โรยไป แต่กล้วยไม้พันธุ์นี้นอกจากจะอยู่เป็นอมตะแล้ว ยังถ่ายทอดสู่ชนรุ่นหลังได้ด้วย ผมตั้งชื่อกล้วยไม้พันธุ์นี้ว่า ความรักในเพื่อนมนุษย์”

บทความโดยศาสตราจารย์ดร.ระพี สาคริก ในการประชุมวิชาการ Japan Flora ณ ประเทศญี่ปุ่น ในปี2543

 

อาจารย์ระพีมักใช้ชีวิตอยู่ในโรงเรือนเพื่อค้นคว้าและวิจัยกล้วยไม้ โดยเฉพาะการปรับปรุงสายพันธุ์พื้นเมืองจนทำให้กล้วยไม้ไทยกลายเป็นสินค้า ส่งออกสำคัญที่นำรายได้เข้าประเทศและเป็นที่รู้จักในวงการกล้วยไม้สากล นับตั้งแต่ปี 2506 ซึ่งท่านได้รับเชิญไปเป็นผู้บรรยายทางวิชาการในที่ประชุมกล้วยไม้โลกทุกครั้ง จนได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร โดยพระราชทานเหรียญดุษฎี มาลา เข็มศิลปวิทยา สาขาเกษตรศาสตร์ ในปี2511 และทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯให้ดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์อีกด้วย

 

บิดากล้วยไม้ไทย ระพี สาคริก
นางอั้วสาคริก ชื่อวิทยาศาสตร์ Pecteilis sagarikii หรือ Pecteilis hawkesiana กล้วยไม้ดินที่ศาสตราจารย์กันนาร์ ไซเดนฟาเดน อดีตเอกอัครราชทูตเดนมาร์ก ประจำประเทศไทย ผู้สนใจกล้วยไม้ ในประเทศไทยและภูมิภาคอินโดจีน ได้ตั้งชื่อวิทยาศาสตร์เพื่อเป็นเกียรติแก่ ศาสตราจารย์ดร.ระพี สาคริก

นอกเหนือไปจากผลงาน ด้านวิชาการเกี่ยวกับกล้วยไม้แล้ว ท่านยังมีผลงานด้านบทความและงาน แต่งหนังสือด้านต่างๆ อีกกว่า 10 เล่ม เช่น เพียงข้าวเมล็ดเดียว, หอมกลิ่น กล้วยไม้, แด่วิญญาณครูที่ฉันรักยิ่งชีวิต, วิญญาณใต้ร่มนนทรี, เกษตรกรที่รัก, เขียนจากใจ บันทึกประสบการณ์ที่ผ่านเข้ามาในชีวิต

•ชมความงามของกล้วยไม้รองเท้านารี จากเส้นทางโครงการพัฒนาดอยตุงฯ
•รวม 5 กล้วยไม้สีขาว สวยบริสุทธิ์
•10 อันดับ กล้วยไม้ดอกสวยน่าปลูกในสวน !
•กล้วยไม้สายพันธุ์ต่างๆในเมืองไทย
บิดากล้วยไม้ไทย ระพี สาคริก
หนังสือ Beautiful Thai Orchid Species ผลงานของศาสตราจารย์ดร.ระพี สาคริก และ Haruyuki Kamemoto ซึ่งทำให้คนไทย และคนทั่วโลกหันมาสนใจและให้การยอมรับกล้วยไม้ไทยมากขึ้น

แม้ปัจจุบันจะมีนักเพาะเลี้ยง วิจัย และปรับปรุงพันธุ์กล้วยไม้อยู่มากมาย แต่ชื่อของศาสตราจารย์ดร.ระพี สาคริก จะยังคงอยู่ต่อไป ไม่ว่าจะเป็น ที่โครงการห้องสมุดระพี สาคริก ภายในห้องสมุดแห่งชาติ หรือสวนกล้วยไม้ระพี ในมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน ที่เป็นแหล่งเรียนรู้ให้คนรุ่นหลังสืบไป

 

เรื่อง : ปัญชัช

ภาพ คลังภาพบ้านและสวน และหอจดหมายเหตุ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์