กุ้งสวยงามที่จำหน่ายกันตลาดสัตว์น้ำมีอยู่มากมายหลายชนิด ทั้งขนาดใหญ่อย่างกุ้งมังกร กุ้งเครฟิช หรือกุ้งก้ามแดง รวมทั้งกุ้งตัวเล็ก ๆ ที่เรียกว่า “ กุ้งแคระ ” ตัวเล็ก ๆ สีสวยดูน่ารัก
“ กุ้งแคระ ” ที่นิยมเลี้ยงเป็นกุ้งสวยงามนั้นส่วนใหญ่อยู่ในสกุล Caridina และ Neocaridina ที่มีขนาดแค่ปลายนิ้วก้อยเท่านั้น ส่วนใหญ่มีสีซีดหรือมีสีสันเพียงเล็กน้อย บางตัวหน้าตาเหมือนกุ้งฝอยและพบทั่วไปในทวีปเอเชีย ตั้งแต่ประเทศจีน ญี่ปุ่น เวียดนาม รวมไปถึงบางส่วนของประเทศไทย กุ้งแต่ละพื้นที่มีสีสันและลวดลายแตกต่างกันไป แม้จะดูไม่ต่างกันมากนัก แต่ก็เป็นคนละสายพันธุ์กัน
นอกจากกุ้งแคระที่มีอยู่ตามธรรมชาติแล้ว เรายังนำกุ้งแคระเหล่านี้มาพัฒนาพันธุ์โดยการผสมและคัดสรรตัวที่มีลักษณะพิเศษออกมาอีกมากมาย บางสายพันธุ์ทราบที่มาว่าเกิดจากการผสมกุ้งชนิดใด แต่บางสายพันธุ์ก็ปิดเป็นความลับทางการค้าสายพันธุ์ที่โดดเด่นที่สุดในตลาดขณะนี้คงหนีไม่พ้น “กุ้งเรดบี”
กุ้งเรดบี เป็นกุ้งที่มีลำตัวสีขาวสลับแดง มีลวดลายหลากหลาย กุ้งชนิดนี้เพาะพันธุ์ขึ้นโดยชาวญี่ปุ่นราวสิบปีมาแล้ว จัดเป็นกุ้งแคระที่มีราคาสูงที่สุดตัวหนึ่งและเลี้ยงไม่ง่ายนัก ต้องอยู่ในน้ำที่มีอุณหภูมิต่ำ ดังนั้นตู้ที่ใช้เลี้ยงต้องมีเครื่องทำความเย็นหรือมีพัดลมติดไว้เพื่อไม่ให้อุณหภูมิของน้ำในตู้สูงเกินไป จึงเป็นกุ้งที่ไม่เหมาะกับมือใหม่นัก
สำหรับมือใหม่ควรเลือกเลี้ยง กุ้งแคระ ชนิดที่เพาะพันธุ์ได้ง่าย ราคาถูก และหาซื้อได้ทั่วไป อย่างเช่น กุ้งเชอรี่ กุ้งไฟร์เรด กุ้งแคระเหลือง เมื่อเลี้ยงจนติดใจและอยากหาอะไรแปลกใหม่ ค่อยขยับไปเลี้ยงตัวที่หายากและราคาสูงขึ้น เช่น กุ้งบลูเจลลี่ กุ้ง บลูเวลเว็ท หรือกุ้งซูชิ เป็นต้น
กุ้งแคระพวกนี้เลี้ยงง่าย กินอาหารได้ทุกอย่าง ถ้าเลี้ยงแบบธรรมดา ๆ แค่อาหารปลาหรืออาหารกุ้งที่มีคุณสมบัติจมน้ำทั่วไปก็ใช้ได้ แต่ปัจจุบันมีอาหารกุ้งสำเร็จรูปหลายยี่ห้อให้เลือกซื้อ ทั้งที่ผลิตจากฝั่งยุโรปและฝั่งญี่ปุ่น ซึ่งมีแพ็คเกจจิ้งดูดีน่าใช้และมีคุณภาพดี แต่ราคาก็สูงตามไปด้วย ความสนุกของการเลี้ยงกุ้งไม่ได้หยุดแค่การเลือกสายพันธุ์หรือการเพาะพันธุ์ ปัจจุบันยังมีของเล่นอีกมากมายให้เลือก เช่น ของตกแต่งตู้หรือบ้านกุ้ง อย่างเปลือกไม้หรือพลาสติกที่ทำเป็นกล่องสี่เหลี่ยมเพื่อให้กุ้งใช้หลบอาศัย บางคนอาจหาพรรณไม้น้ำชนิดต่างๆ มาปลูกในตู้สร้างบรรยากาศให้ดูเป็นธรรมชาติ มองดูแล้วสบายตากว่าเดิม แม้สิ่งเหล่านี้ไม่จำเป็นนัก แต่ก็ทำให้นักเลี้ยงกุ้งสนุกกับการตกแต่งสภาพแวดล้อมในตู้ให้ดูสวยงามอยู่เสมอ
การเลี้ยงกุ้งแคระไม่ใช่เรื่องยาก ผู้เลี้ยงสามารถเลือกใช้ภาชนะได้หลากหลายตามใจชอบ ไม่ว่าจะเป็นขวดโหลขนาดใหญ่ ตู้ปลาขนาดเล็ก โอ่ง อ่าง กระถางดินเผาก็ใช้ได้ทั้งสิ้น ขอเพียงมีเครื่องทำออกซิเจน หรือเครื่องกรองน้ำขนาดเล็กที่ไม่แรงเกินไปจนทำให้ตัวกุ้งปลิวหรือถูกดูดเข้าไปเป็นอันใช้ได้ วิธีป้องกันง่าย ๆ คือ ใช้ฟองน้ำสำเร็จรูปติดไว้บริเวณท่อดูด เพื่อป้องกันอุบัติเหตุดังกล่าว กุ้งเหล่านี้ไม่ต้องดูแลอย่างใกล้ชิด แต่ควรเปลี่ยนถ่ายน้ำบ้างอย่างน้อยทุก 1-2 สัปดาห์ โดยใช้วิธีดูดน้ำออกเพียงบางส่วน ขัดตะไคร่ให้กระจกใสสะอาดก็เพียงพอแล้ว สิ่งสำคัญคือ ไม่ควรล้างกรวดและหินทั้งหมด เพื่อให้คุณภาพน้ำไม่แตกต่างจากเดิมมากนัก เหล่ากุ้งแคระก็จะเติบโตและออกลูกหลานให้เราชื่นชมอย่างแน่นอน
เรื่องและภาพ : ภวพล ศุภนันทนานนท์