มีสรรพคุณทางยา

ล่ำซำ สั่งทำ หรือต้นหูหนู เป็นไม้ต้น โตเร็ว มีทรงต้นสวยงาม พุ่มใบแน่นทึบ ให้ร่มเงาได้ดี รากไม่ทำลายโครงสร้าง นิยมปลูกประดับสวนเป็นไม้ประธาน หรือปลูกในพื้นที่ขนาดใหญ่ ระยะปลูก 5-8 เมตร มีบันทึกว่าเปลือกต้นมีสรรพคุณแก้โรคไต ส่วนเนื้อไม้ใช้ก่อสร้าง ทำรั้ว คอกสัตว์ หรือด้ามอุปกรณ์การเกษตร ผลใช้ย้อมผ้าให้สีดำ ล่ำซำ / สั่งทำ / รีบู / รีภา / หูหนู ชื่อวิทยาศาสตร์: Diospyros buxifolia (Blume) Hiern วงศ์:  Ebenaceae ประเภท:  ไม้ต้น ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ไม่ผลัดใบ ลำต้น:  สูงได้ถึง 30 เมตร ลำต้นเปลาตรง เปลือกต้นสีน้ำตาลคล้ำแตกเป็นร่องเล็ก ๆ ตามยาว ใบ:  ใบเดี่ยวออกเรียงสลับระนาบเดียว รูปรีหรือรูปรีแกมรูปขอบขนาน ใบเล็ก ปลายใบมนหรือเป็นติ่งแหลม โคนใบสอบ แผ่นใบบางสีเขียวเข้มเป็นมัน […]

ยูฟอร์เบียเนอริอายฟอเลีย/Hedge Euphorbia/Oleander Spurge ชื่อวิทยาศาสตร์: Euphorbia neriifolia L. วงศ์: Euphorbiaceae ประเภท: ไม้พุ่มขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ อายุหลายปี ความสูง:  2 – 4 เมตร ลำต้น: เปลือกลำต้นสีเขียวอ่อน เมื่อแก่เป็นสีขาว แตกกิ่งแขนงบริเวณโคนต้น ลำต้นทรงกระบอก สีเขียวอ่อน มีสันเวียนเป็นเกลียว 5 สัน และมีหนามสั้น ๆ สีดำแหลมคมเวียนเป็นเกลียวบนสัน ใบ: รูปไข่กลับแกมรูปช้อน ออกเวียนบริเวณยอด กว้าง 4 – 5 เซนติเมตร ยาว 10 – 12 เซนติเมตร ปลายใบกลม โคนใบรูปลิ่ม แผ่นใบสีเขียวอ่อน ดอก: ออกเป็นช่อระหว่างซอกใบ ขนาดเล็ก สีขาวนวล ดิน: ดินเกือบทุกชนิด น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: เต็มวัน […]

กล้วยไม้พันงู /โฮย่าหัวลูกศร ชื่อวิทยาศาสตร์: Hoya multiflora Blume วงศ์: Apocyneceae ประเภท: ไม้เลื้อย/โฮย่าขนาดใหญ่ ลำต้น: คล้ายไม้พุ่มขนาดเล็ก พบตามคาคบไม้ใหญ่ ใบ: ใบรูปใบหอกถึงรูปรี กว้าง 3 – 7 เซนติเมตร ยาว 10 – 15 เซนติเมตรปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบ แผ่นใบบาง อาจพบจุดประเล็ก ๆ สีขาวหรือสีน้ำตาลกระจายทั่วใบ ดอก: ช่อดอกออกจากซอกใบห้อยลงแต่ละช่อมี 10 – 25 ดอก กลีบดอกสีขาว ปลายกลีบสีเหลืองเป็นมัน งุ้มงอไปทางก้านดอก เมื่อบานเต็มที่มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5 – 2 มิลลิเมตร มงกุฎสีขาวชูตั้ง ปลายแหลมคล้ายหัวลูกศร เส้าเกสรสีแดง มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ออกดอกในฤดูฝน อัตราการเจริญเติบโต : เร็ว วัสดุปลูก: โปร่ง […]

 เสี้ยวดอกแดง/เสี้ยวหวาน/Orchid Tree/Purple Bauhinia/Purple Orchid Tree ชื่อวิทยาศาสตร์: Bauhinia purpurea L. วงศ์: Fabaceae ประเภท: ไม้ต้นขนาดกลาง ความสูง: สูงไม่เกิน 12 เมตร ทรงพุ่ม: ไม่แน่นอน แตกกิ่งก้านแผ่กว้าง ใบ: เดี่ยวเรียงสลับ ใบคล้ายรูปไต กว้าง 8 – 16 เซนติเมตร ยาว 10 – 14 เซนติเมตร ปลายใบเว้าลึก โคนใบมนหรือเว้าคล้ายรูปหัวใจ ดูคล้ายใบแฝด ดอก: เป็นช่อออกที่ซอกใบใกล้ปลายกิ่ง เส้นผ่านศูนย์กลาง 8 – 15 เซนติเมตร กลีบดอก 5 กลีบ สีชมพูม่วงถึงม่วงสด ออกดอกเกือบตลอดปี ดอกดกในช่วงฤดูหนาว ผล: ฝักแห้งแตกเป็น 2 ซีก ฝักแบน ภายในมีเมล็ดกลมแบน […]

ชะพลู/นมวา/ผักแค/ผักพลูนก/ผักอีเลิด/Wild Betal Leaf ชื่อวิทยาศาสตร์: Piper sarmentosum Roxb. วงศ์: Piperaceae ประเภท: ไม้พุ่ม ลำต้น: ลำต้นทอดเลื้อย ยอดชูเป็นพุ่ม ใบ: เดี่ยว รูปหัวใจ ออกเวียนรอบต้นปลายใบเรียวแหลม โคนใบรูปหัวใจ แผ่นใบมีรอยย่นตามเส้นใบ ดอก: ช่อดอกออกที่ซอกใบใกล้ปลายยอด มีดอกย่อยอัดกันแน่นภายในช่อ สีขาว ผล: มักไม่พบ ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ครึ่งวัน ขยายพันธุ์: ปักชำ การใช้งานและอื่นๆ: ปลูกเลี้ยงง่าย นิยมปลูกเป็นไม้คลุมดิน ใบมีกลิ่นหอม รสเผ็ดเล็กน้อย นิยมกินเป็นผักสด ห่อเมี่ยงคำ กินกับส้มตำ ลาบ ซอยใส่ข้าวยำและแกงคั่ว หรือใส่แกงเนื้อสัตว์เพื่อดับคาว เช่น แกงคั่วหอยขม แกงอ่อม นิยมกินในฤดูฝนเพราะยอดอ่อนดกและรสชาติดี ใบมีสรรพคุณบำรุงธาตุ ขับเสมหะ ช่วยเจริญอาหาร ขับลมในลำไส้ และมีสารต้านมะเร็ง […]

ผักหละ/ผักหา ชื่อวิทยาศาสตร์: Acacia pennata Willd. ssp. insuavis Nielsen วงศ์: Leguminosae-Mimosoideae ประเภท: ไม้รอเลื้อย อายุหลายปี ลำต้น: ทุกส่วนปกคลุมด้วยหนามแหลม ใบ: ประกอบแบบขนนก มีใบย่อยเล็ก ๆ จำนวนมาก ในช่วงกลางวันใบจะแผ่กางออกพอตกเย็นจะหุบห่อเข้าคล้ายนอนหลับ ดอก: ช่อดอกเป็นกระจุกกลมเล็ก ๆออกตามซอกใบ คล้ายกับดอกกระถิน แต่เรามักไม่ค่อยสังเกตเห็น ดิน: ดินร่วนระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง ทนแล้ง แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: ปักชำหรือตอนกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: ปลูกเป็นไม้ริมรั้ว หมั่นตัดแต่งทรงพุ่มหรือยอดอยู่เสมอเพื่อให้ต้นไม่สูงเกินเอื้อมจะแตกยอดใหม่ให้เก็บกินได้ตลอดปี ♦ ในฤดูแล้งมักมีหนอนผีเสื้อและเพลี้ยแป้งทำลาย ♦ ยอดและใบอ่อนมีรสจืด กลิ่นฉุน นำมาปรุงอาหาร เช่น แกงส้ม แกงแค แกงขนุน แกงอ่อม หรือกินสดกับตำมะม่วง ตำกระท้อน ชะอมชุบไข่ทอดหรือลวกนึ่งเป็นผักจิ้มน้ำพริก ♦ ถ้ากินเป็นประจำจะช่วยบำรุงสายตา เพราะอุดมไปด้วยฟอสฟอรัส […]

 กะมวง/มวงส้ม/ส้มมวง/ส้มโมง/หมากโมก ชื่อวิทยาศาสตร์: Garcinia cowa Roxb. ex DC. วงศ์: Clusiaceae ประเภท: ไม้ต้น ความสูง: สูงถึง 15 เมตร ทรงพุ่ม: แผ่กว้าง ลำต้น: ทุกส่วนมีน้ำยางสีเหลือง ใบ: เดี่ยว รูปรีแกมรูปขอบขนาน ออกตรงข้าม ปลายใบแหลม โคนใบมน ยอดอ่อนมีสีแดงเรื่อเป็นมัน ดอก: กลีบดอกแข็ง มี 4 กลีบ สีเหลือง ดอกแยกเพศดอกเพศผู้สีชมพูอมแดง ออกเป็นกระจุก ส่วนดอกเพศเมียเป็นดอกเดี่ยวขนาดใหญ่กว่าดอกเพศผู้เล็กน้อย ยอดเกสรสีเหลือง ผลิบานในเดือนมีนาคมถึงมิถุนายน ผล: กลมคล้ายมังคุด ขนาดเล็กประมาณ 3 เซนติเมตร ผลสุกสีเหลืองอมส้มและแตกออกเป็นเสี้ยว เนื้อหนา รสฝาด มี 7 – 12 เมล็ด ดิน: ดินร่วนระบายน้ำดี น้ำ: มาก แสงแดด: […]

กระโดนทุ่ง/กระโดนน้ำ/ตอง/ปุยสาย/Indian Oak ชื่อวิทยาศาสตร์: Barringtonia acutangula (L.) Gaertn. วงศ์: Lecythidaceae ประเภท: ไม้ต้นผลัดใบ ความสูง: สูงได้ถึง 13 เมตร ทรงพุ่ม: แผ่กว้าง ลำต้น: มีเนื้อไม้ เปลือกต้นสีน้ำตาลแตกเป็นร่อง ใบ: เดี่ยว รูปใบหอกกลับถึงรูปไข่กลับ ออกเวียนสลับปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบหยักฟันเลื่อย ยอดอ่อนสีแดงเป็นมัน ดอก: ช่อดอกออกเป็นช่อกระจะที่ปลายยอด ห้อยลง ดอกเล็ก กลีบดอกสีขาวเกสรสีแดงมักร่วงง่ายพร้อมกลีบดอก มีจำนวนมาก ผล: รูปกระสวย ขนาดประมาณ 6 เซนติเมตร เมล็ดรูปไข่ มีเมล็ดเดียว อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินร่วนระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง ถ้าปลูกในที่แล้งต้นจะโตช้าและแคระแกร็น แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือตอนกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: นิยมปลูกริมน้ำหรือศาลาในสวน เพราะรากช่วยยึดตลิ่งไม่ให้พัง ยอดอ่อนกินเป็นผักสดกับอาหารที่มีรสจัดหรือรสเปรี้ยว […]

ผักก่าม/ผักกุ่ม/รอถะ/อำเภอ/Three-leaved Caper/Varuna ชื่อวิทยาศาสตร์: Crateva magna (Lour.) DC. วงศ์: Capparaceae ประเภท: ไม้ต้นผลัดใบ ความสูง: สูงถึง 230 เมตร ทรงพุ่ม: กลม ลำต้น: มีเนื้อไม้ ใบ: ประกอบแบบนิ้วมือ ใบย่อย 3 ใบ รูปใบหอกถึงรูปขอบขนาน ปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบ ใบค่อนข้างหนาเป็นมัน ดอก: ช่อดอกเป็นช่อเชิงหลั่นออกที่ปลายยอด เมื่อดอกเริ่มบานมีสีขาว ต่อมาเปลี่ยนเป็นสีเหลืองแซมด้วยเส้นยาวของก้านชูเกสรเพศผู้สีม่วงที่หลุดร่วงง่าย ดอกมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ผล: รูปรี สีเทา ห้อยเป็นพวง เมล็ดรูปเกือกม้าสีน้ำตาลเข้มจำนวนมาก ดิน: ดินร่วนระบายน้ำดี น้ำ: มาก แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือปักชำกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: นิยมปลูกเป็นไม้ประดับกันมาก ด้วยทรงพุ่มและช่อดอกที่สวยงาม ควรปลูกริมน้ำหรือบ้านที่มีระดับน้ำใต้ดินสูง ถ้ากินยอดอ่อนและช่อดอกอ่อนให้ลวกหรือดองก่อน เพื่อทำลายกรดไฮโดรไซยานิกที่เป็นพิษ แล้วกินแกล้มกับน้ำพริก ขนมจีนน้ำยา […]

อีเกร็ง/Sea Holly ชื่อวิทยาศาสตร์: Acanthus ebracteatus Vahl วงศ์: Acanthaceae ประเภท: ไม้ริมน้ำ ความสูง: เจริญเป็นพุ่มสูง 1 – 2 เมตร ลำต้น: สีแดงเรื่อ ใบ: ใบออกตรงข้ามกัน แผ่นใบหนาสีเขียวเข้มเป็นมัน ขอบใบหยักเว้าและมีหนามแหลม ดอก: ออกเป็นช่อตั้งที่ปลายยอด ดอกสีขาว เริ่มบานจากโคนช่อไปยังปลายช่อ ออกดอกตลอดปี ดิน: ดินเหนียว ระดับน้ำ 10-20 ซม. แสงแดด: ครึ่งวันถึงเต็มวัน ขยายพันธุ์: ปักชำกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: ตามธรรมชาติพบบริเวณริมคลองและป่าชายเลน ทุกส่วนของต้นมีสรรพคุณทางยา ใบใช้รักษาโรคผิวหนังบางชนิด ขับเสมหะ ในอินเดียใช้ยอดและใบอ่อนปิดแผลงูกัด ทั้งต้นรักษามะเร็งและลดไข้ ส่วนรากต้มน้ำดื่มเป็นยาแก้งูสวัดและแก้ไอ

จีอ้อ ผักอัน ผักอันอ้น Water Dropwort ชื่อวิทยาศาสตร์: Oenanthe javanica (Blume) DC. วงศ์: Umbelliferae ประเภท: ไม้อยู่เหนือน้ำ ลำต้น: ต้นตั้งตรง สูง 40 – 50 เซนติเมตร ภายในกลวง เห็นข้อปล้องชัดเจน ใบ: ใบประกอบขนนกสองชั้นปลายคี่ ออกเวียนรอบต้น ใบย่อยรูปรีเรียวแหลม โคนใบเบี้ยว ขอบใบจักฟันเลื่อย โคนก้านใบโอบหุ้มลำต้นและมีสีแดงเรื่อ ดอก: ออกเป็นช่อซี่ร่มที่ปลายกิ่ง ดอกย่อยมีขนาดเล็กสีขาว คล้ายดอกผักชี ออกดอกฤดูร้อน ดิน: ดินเหนียวหรือดินร่วน ระดับน้ำ 10-15 ซม. แสงแดด: ครึ่งวัน ขยายพันธุ์: แยกกอ การใช้งานและอื่นๆ: ทุกส่วนของต้นมีกลิ่นหอม ยอดอ่อนกินเป็นผักจิ้มน้ำพริกหรือลาบได้ ทั้งต้นมีสรรพคุณแก้บวม เหน็บชา ช่วยขับเหงื่อ หรือใช้แต่งกลิ่นอาหาร ผลช่วยขับลมในลำไส้ ชื่อสกุล Oenanthe มาจากภาษากรีกว่า […]

Lettuce Tree/Moonlight Tree ชื่อวิทยาศาสตร์: Pisonia grandis R. Br. วงศ์: NYCTAGINACEAE ประเภท: ไม้พุ่มขนาดใหญ่ ความสูง: 2-5 ม.เมื่อโตเต็มที่อาจกลายเป็นไม้ต้นสูงได้ถึง 8 ม. ลำต้น: เปลือกลำต้นสีเทา ใบ: ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับรอบกิ่ง ใบรูปไข่แกมรูปรีหรือรูปรีแกมรูปขอบขนาน ปลายใบแหลม โคนใบมนถึงแหลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบบางสีเหลืองอมเขียวอ่อน ดอก: ออกเป็นช่อกระจะที่ซอกใบใกล้ปลายยอด ดอกเล็กสีขาว แต่มักไม่พบ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินร่วนระบายน้ำดี แสงแดด: เต็มวัน น้ำ/ความชื้น: ปานกลาง ทนแล้ง ขยายพันธุ์: ปักชำและตอนกิ่ง โรคและแมลงศัตรูพืช: มักพบเพลี้ยแป้งเข้าทำลาย ทำให้ใบเหลือง เหี่ยว และร่วงในที่สุด ควรหมั่นตัดแต่งและพ่นสารป้องกันกำจัดแมลงใต้พุ่มใบอยู่เสมอ การใช้งานและอื่นๆ: ปลูกประดับสวนช่วยให้เกิดความงดงามนิ่มนวล เพราะสีใบที่นวลตา ♦ ใบอ่อนประกอบอาหารได้หลายอย่าง เช่น ผัด […]