สวนอังกฤษบนเนินเขา

 

กว้างไกลสุดสายตา เส้นขอบฟ้ามาบรรจบทิวเขา เหล่านกน้อยส่งเสียงร้องขับกล่อมเคล้าคลอเบาๆ สัมผัสกลิ่นไอดินและหยาดฝนที่เพิ่งหยุดโปรยปราย นั่นเป็นความรู้สึกแรกพบ เหมือนมนตร์สะกด ต้องหยุดนิ่งกับภาพความสวยงามเบื้องหน้าของสวนสวยสไตล์อังกฤษบนเนินเขาลูกน้อยของ คุณบุญศรี สุริย์จามร ในตำบลโป่งตาลอง อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งออกแบบและจัดสวนโดย คุณศักดิ์ เรืองพร้อม นักจัดสวนมากฝีมือจากสวนลีลาไร่หญ้าน้องปลื้ม คุณศักดิ์เล่าถึงที่มาของการจัดสวนแห่งนี้ให้ฟังว่า

“คุณบุญศรีได้สร้างบ้านพักทรงยุโรปหลังใหม่ และอยากจัดสวนไว้รอบๆตัวบ้าน โดยพูดคุยบอกเล่ากับผมอย่างคร่าวๆ คืออยากได้สวนอังกฤษ ปลูกต้นสนหลายๆ ชนิด มองออกไปแล้วยังคงเห็นความงามของวิวทิวทัศน์รอบๆดูแล้วเกิดความผ่อนคลายทางสายตา เพราะใช้ที่นี่เป็นบ้านพักตากอากาศในวันพักผ่อนของครอบครัว

“สำหรับโจทย์แรกในการออกแบบสวนบนเนินเขาบนเนื้อที่ประมาณไร่ครึ่งคือเรื่องการจัดการกับพื้นที่ ซึ่งก็พบปัญหาและอุปสรรคเยอะอยู่เหมือนกันครับ เนื่องจากเป็นเนินเขาที่ถมขึ้นใหม่ มีสภาพดินเป็นดินลูกรังปนก้อนหิน ไม่เหมาะกับการปลูกพรรณไม้ จึงได้ปรับปรุงผสมดินปลูกและใส่ปุ๋ยคอกมากพอสมควร จากนั้นจึงวางแปลนกำหนดพื้นที่ใช้งานและตำแหน่งการปลูกพรรณไม้ในขั้นตอนต่อไป

“เริ่มจากทางเข้าเป็นถนนคอนกรีต ด้านหน้าจัดเป็นมุมสวน มีไม้พุ่มเตี้ยตัดแต่งทรงพุ่มอย่างเป็นระเบียบ ประกอบกับทรงพุ่มรูปฟอร์มอิสระในรูปแบบกึ่งฟอร์มัล โดยวางถาดอาบน้ำนกตรงกึ่งกลาง เพื่อสร้างจุดเด่นนำสายตา

“ถัดมาเป็นสวนหลังบ้าน มีสระว่ายน้ำขนาดใหญ่ ซึ่งบริเวณนี้ลักษณะพื้นที่มีความสูงลาดชัน จึงต้องแบ่งสเต็ปเป็นขั้นบันได มีด้วยกันห้าระดับชั้นเพื่อให้สามารถเดินเล่นใช้งานและชมสวนได้ทั่วถึง

“สำหรับการเลือกใช้พรรณไม้ระดับสูงหรือการลงไม้ประธานจะเน้นปลูกสนสายพันธุ์ต่างๆ ซึ่งเข้ากับบรรยากาศและตรงตามความชอบของเจ้าของบ้าน เช่น สนฉัตร สนสามใบ สนแผง สนมังกร ฯลฯ ประกอบกับพรรณไม้ใหญ่อื่นๆ ที่มีลักษณะทรงพุ่มโปร่งอย่างซิลเวอร์โอ๊ก เหลืองปรีดียาธร และปลูกหลิวช่วยสร้างอารมณ์สวนให้นุ่มนวล เกิดความพลิ้วไหว โดยปลูกเว้นจังหวะการจัดวางอย่างเหมาะสม ไม่ดูแน่นอึดอัดจนบดบังทัศนียภาพของทิวเขา

“ส่วนการลงไม้พุ่มและไม้คลุมดิน ผมเลือกชนิดที่มีสีสันของดอกหรือใบ เพื่อให้สวนดูมีชีวิตชีวา เช่น ถั่วเปรู หญ้าเม็กซิกัน นีออน ไฮเดรนเยีย แซลเวีย ฯลฯ

“อีกปัญหาหนึ่งที่เราต้องแก้ไขกันในช่วงแรกคือพอฝนตกดินจะอุ้มน้ำมักเกิดดินสไลด์ จึงต้องบดอัดดินให้แน่น วางแนวท่อทำทางระบายน้ำให้ดีและพื้นสวนปูหญ้าก็ช่วยยึดหน้าดินได้แข็งแรงขึ้น ส่วนการดูแลก็ไม่ยุ่งยากครับ ด้วยสภาพภูมิอากาศของเขาใหญ่มีอุณหภูมิที่เหมาะสม ทำให้พรรณไม้ผลิดอกออกใบเจริญงอกงามอย่างสมบูรณ์ จึงไม่เป็นภาระแก่เจ้าของบ้านมากนัก เพียงรดน้ำ ใส่ปุ๋ย ตัดแต่งทรงพุ่มให้เรียบร้อย

“เพราะตำแหน่งที่ตั้งของบ้านคุณบุญศรีมีสภาพแวดล้อมดีอยู่แล้ว เพียงเราหยิบยืมธรรมชาติเข้ามามีส่วนร่วมกับพื้นที่สวนที่เราจัดให้เกิดเป็นองค์ประกอบเดียวกัน ก็ดูสวยงามน่าใช้โดยไม่ต้องปรุงแต่งมากนัก”

บรรยากาศซึ่งโอบล้อมด้วยความอุดมสมบูรณ์ทางธรรมชาติของป่าเขาและพื้นที่สวนที่ผ่านการสรรค์สร้างจากฝีมือนักจัดสวนมืออาชีพ มาผสมผสานกันได้อย่างกลมกล่อม จึงเกิดเป็นสุนทรียภาพทางสายตาที่น่ามอง และสร้างความผ่อนคลายให้เราอิ่มเอมใจไปกับสวนสนสไตล์อังกฤษบนเนินเขาลูกนี้ได้อย่างน่าประทับใจ

 

 

สวนแห่งนี้เลือกใช้ทั้งไม้ใหญ่ ไม้พุ่ม และไม้คลุมดิน เพื่อสร้างอารมณ์แบบสวนอังกฤษ โดยนำมาปลูกลงแปลงดินแบบผสมผสาน (Mixed Border) ในกลิ่นอายของสวนชนบท มีด้วยกันหลากหลายชนิดดังตัวอย่างต่อไปนี้
สนมังกร มีลักษณะลำต้นตั้งตรง พุ่มทรงกรวย ใบเล็กละเอียดสีเขียวเข้ม เติบโตได้ดีในพื้นที่เขตร้อนชื้น เป็นไม้ไม่ผลัดใบ สูงประมาณ 10 – 12 เมตร นิยมปลูก ลงดินประดับอาคารหรือบ้านพักอาศัยเรียงกันหลายๆ ต้นตามแนวทางเดิน
สนฉัตร มีลักษณะแผ่กิ่งซ้อนกันเป็นชั้นๆ ทรงพุ่มกว้าง ใบสีเขียวสวยงาม เส้นใบเรียวเล็กขึ้นซ้อนกันเป็นเกล็ดหนาทึบ นิยมปลูกเป็นไม้ประธานในพื้นที่โล่งกลางแจ้ง ไม่ควรปลูกชิดกันระหว่างต้น เพราะเจริญเติบโตเร็ว และมีขนาดใหญ่ สูงได้ถึง 60 เมตร
สนสามใบ เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ สูง ประมาณ 10 – 30 เมตร ลำต้นตั้งตรง เรือนยอดแตก เป็นลักษณะพุ่มทรงกลม มีสีเขียวอ่อน เส้นใบอ่อนนุ่ม เรียวยาว ออกเป็นช่อกระจุกละ 3 ใบ ปลูกประดับสวน ให้ความรู้สึกนุ่มนวลด้วยผิวสัมผัสใบที่ฟูสวยงาม
ซิลเวอร์โอ๊ก ไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบ เจริญเติบโตเร็ว ลำต้นต้งั ตรง สูงประมาณ 18 – 35 เมตร มีทรงพ่มุโปร่ง ลักษณะใบเรียวยาวแตกแขนงแบบขนนก หน้าใบสีเขียวเป็นมัน หลังใบมีสีเขียวแกมเงิน เหมาะสำหรับสวนที่ต้องการความโปร่งของพื้นที่เพื่อเปิดรับแสงหรือเปิดรับวิว
นีออน ไม้พุ่มขนาดกลาง สูงได้ประมาณ 1 – 2 เมตร ผิวสัมผัสใบละเอียดรูปไข่ ปลายใบมน โคนใบสอบ มีขนอ่อนนุ่มสีขาวขึ้นปกคลุมจึงดูคล้ายใบมีสีเทา ออกดอกเล็กๆ สีชมพูอมม่วงขึ้นกระจายอยู่ตามพุ่ม หากปลูกในที่ร่ม ใบจะกลายเป็นสีเขียวและออกดอกน้อยกว่าปลูกในพื้นที่กลางแจ้ง
ฟ้าประดิษฐ์ ไม้พุ่มคลุมดินขนาดเล็ก สูงประมาณ 20 – 40 เซนติเมตร ออกดอกเดี่ยวสีน้ำเงินอมม่วง ตรงกลางมีเกสรสีขาว ให้ดอกตลอดทั้งปี ทนต่อสภาพอากาศ ปลูกเลี้ยงง่ายและโตเร็วในบริเวณที่โดนแสงแดดเต็มวัน ไม่ชอบน้ำท่วมขัง จึงควรปลูกในดินร่วนระบายน้ำได้ดี
ไฮเดรนเยีย ไม้ดอกสีหวาน ลำต้นแตกพุ่มกว้าง พุ่มสูงประมาณ 0.50 – 2 เมตร ลักษณะแผ่นใบหนา ขอบใบจักฟันเลื่อย ดอกออกเป็นช่อกลมแน่นที่ปลายยอด กลีบดอกมีด้วยกันหลายสี เช่น ชมพู ม่วง ฟ้า ฯลฯ ชอบดินร่วนระบายน้ำ แสงแดดครึ่งวัน และเติบโตได้ดี โดยเฉพาะสภาพพื้นที่ที่มีอากาศเย็น

เจ้าของ : คุณบุญศรี สุริย์จามร จัดสวน : สวนลีลา ไร่หญ้าน้องปลื้ม โดยคุณศักดิ์ เรืองพร้อม

 

เรื่อง : “อาภาศรี มีมานะ”

ภาพ : สิทธิศักดิ์ น้ำคำ, ศุภกร ศรีสกุล