“ทำความสะอาดเหรียญ และธนบัตร” อย่างไร ให้ทรงคุณค่า คู่ควรกับการสะสม
พูดถึงวิธี ทำความสะอาดเหรียญ และธนบัตร ซึ่งที่จริงก็มีหลายวิธีไม่น้อย ที่จะทำให้เหรียญกลับมาแวววาว เหมือนใหม่อีกครั้ง ธนบัตรดูสะอาดเอี่ยม ไร้ริ้วรอยแห่งเวลา (ย้ำ! สะอาดจนสูญเสียคุณค่าของกาลเวลา)
แต่ถ้าพูดในแง่ของคุณค่าของการสะสมล่ะ เนื่องจากเหรียญกษาปณ์และธนบัตร ที่ผ่านการใช้งานมายาวนานมากน้อยไม่เท่ากัน ผ่านสภาพอากาศต่างๆ นานา ซึ่งนั่นล่ะอาจเป็นคุณค่าแห่งเวลาที่น่าสนใจ ควรค่าแก่การเก็บรักษา ซึ่งก็ควรเก็บและ ทำความสะอาดเหรียญ อย่างถูกวิธีเพื่อยืดขยายเวลาให้เหรียญและธนบัตรของเรามีคุณค่ายาวนานสืบไปถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน
![]()
“หรือถ้าพูดให้เห็นภาพมากขึ้น เราควรเก็บเหรียญและธนบัตร ให้เสมือนเป็นหลักฐานประวัติศาสตร์ชิ้นหนึ่ง และพยายามคงสภาพเดิมให้มากที่สุด หลีกเลี่ยงปัจจัยเพิ่มความเสื่อมต่างๆ ให้มากที่สุดเช่นกัน”
แล้วเราควรทำความสะอาดอย่างไร และเก็บรักษาอย่างไรล่ะ…
” ทำความสะอาดเหรียญ “
![]()
เราสามารถนำเหรียญโลหะเก่า สกปรก ที่มีมาล้างทำความสะอาดด้วยน้ำสบู่อ่อนๆ ใช้แปรงขนอ่อนปัดเบาๆ ก็เพียงพอเพื่อทำความสะอาดเหรียญเพียงคราบไคลที่ผิวนอก แต่คงสภาพเดิมของเหรียญไว้ เช็ดแห้งก่อนเก็บ
![]()
หลีกเลี่ยง การใช้สารที่มี “กรด” ในการทำความสะอาดเหรียญ ไม่ว่าจะการนำไปแช่น้ำมะขามเปียก น้ำมะนาว แช่ในน้ำอัดลม หรือเครื่องดื่มชูกำลัง ซึ่งอาจทำลายสภาพผิวเดิมของเหรียญอย่างที่ไม่สามารถเรียกกลับมาได้ แลกกับความเงางามที่กร่อนคุณค่าโดยไม่รู้ตัว
” ทำความสะอาดธนบัตรเก่า”
![]()
ธนบัตรเก่าที่กลายเป็นคราบสีเหลือง (ไขมัน) อาจแสดงถึงการผ่านการใช้งานมานับไม่ถ้วน เราสามารถทำความสะอาดด้วยการใช้สำลีชุบแอลกอฮอล์ (ล้างแผล) ชุบหมาดๆ (ห้ามฉ่ำเด็ดขาด) เช็ดคราบมัน คราบสกปรกและแบตทีเรียที่อยู่บนผิวธนบัตร เช็ดเบาๆ ระวังสีหมึกและพรายน้ำเป็นพิเศษ เช็ดแห้งอีกครั้ง นำไปตากให้ปราศจากความชื้นก่อนเก็บรักษา
![]()
“การเก็บรักษาให้ดี อย่างถูกต้อง”
1.เก็บในที่ที่มิดชิด ไม่มีอากาศผ่านเข้าได้ ซองพลาสติก ซองเหรียญซองแบงค์ที่ปิดผนึก แฟ้มเก็บโดยเฉพาะ
![]()
2.ควรหาสารดูดความชื้น (ซิลิกา) มาใช้ร่วมในแฟ้มเก็บ หลีกเลี่ยงที่อับชื้น
3.สำหรับเหรียญควรเก็บแยกซอง ซองละเหรียญไม่เก็บรวมคละกัน โดยเฉพาะเหรียญที่มีคราบสนิมกับเหรียญดี ซึ่งคราบสนิมสามารถลามได้โดยเฉพาะสภาพอากาศร้อนชื้น
4.ทุกครั้งที่นำออกมาใช้หรือชม ก่อนเก็บให้ทำความสะอาดอีกครั้ง
5.หลีกเลี่ยงการเคลือบผิวด้วยสารต่างๆ ทั้งสิ้น
Tips ปัจจัยที่ทำให้ “เหรียญและธนบัตร” เสื่อมสภาพเร็ว
ความชื้น, ความร้อน, สารเคมี (กรด ด่าง), เหงื่อไคล, การเก็บรักษาที่ไม่ดีพอ รวมถึงไม่ทันระวังการรุกรานจากสัตว์ต่างๆ (มด หนู แมลงสาบ) จึงควรทำความสะอาดบริเวณดังกล่าวให้สะอาด ไม่รก
เรื่อง : รัชพล พานิชธนาคม
ภาพประกอบ : จิรารัตน์ ศรีอ่ำดี