ไอเดีย แบบเสาหน้าบ้าน ที่ทำหน้าที่มากกว่าแค่เป็นเสา

แบบเสาหน้าบ้าน ช่วยสร้างพื้นที่และรูปแบบสถาปัตยกรรมที่น่าสนใจ “เสา” เปรียบเสมือนโครงกระดูกของบ้าน เป็นองค์ประกอบสำคัญของงานสถาปัตยกรรมที่ทำให้โครงสร้างแข็งแรง และยังเป็นสิ่งที่บ่งบอกถึงแนวคิดของอาคารนั้นๆ ได้อีกด้วย โดยปกติแล้วเสาจะเชื่อมต่อกับคานและต่อเนื่องลงสู่ส่วนฐานรากของบ้าน แต่หากเป็นเสาที่อยู่ภายในผนังหรืออยู่ในระนาบเดียวกับผนัง ภาพความเป็นเสาก็จะไม่เกิดขึ้น หากเมื่อใดที่แยกออกมาจากแนวผนัง เสาเหล่านี้ก็จะแสดงตัวตนออกมาชัดเจน พร้อมที่จะทำหน้าที่สร้างจุดเด่นให้บ้าน

แบบเสาหน้าบ้าน ที่เราขอพูดถึงมีทั้งเสาคอนกรีต เสาเหล็ก และเสาไม้ มาดูกันว่า จริงๆ แล้วการออกแบบเสาเหล่านี้มีหลักการอย่างไร และทำเพื่ออะไรบ้าง

สร้างพื้นที่ส่วนยื่น และการปิดล้อม

เสาที่มีขนาดไม่ใหญ่ แต่วางเรียงรายในระยะที่ไม่ห่างมากนัก ก็สามารถสร้างขอบเขตของพื้นที่ให้ชัดเจนขึ้น หากมีระยะที่ชิดกันมากขึ้นอีก ก็จะสร้างความรู้สึกปิดล้อมได้ เสาเหล่านี้อาจไม่ได้ทำหน้าที่รับน้ำหนักเป็นหลัก เราจึงสามารถออกแบบให้มีขนาดเล็ก และบางได้ เพื่อความรู้สึกไม่อึดอัด แต่ก็ยังรู้สึกได้ถึงเส้นตั้งของเสาเหล่านี้อยู่ และด้วยความที่ไม่ต้องรับน้ำหนักมากนัก รูปทรงของเสาอาจแปรรูปไปได้อย่างคาดไม่ถึง เช่น การนำเหล็กแผ่นมาประกอบกันเป็นรูปกากบาท หรือการใช้เหล็กท่อกลมขนาดเล็ก เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 5 เซนติเมตร แบบเสาหน้าบ้าน

เป็นส่วนตกแต่ง เพื่อความพิเศษ

นอกจากจะเป็นส่วนรับน้ำหนักถ่ายสู่คานและฐานรากแล้ว เรายังใส่รายละเอียดลงไปเพื่อการใช้งานและความสวยงามได้ด้วย ทั้งนี้ต้องลองลบภาพเสาทึบตันแบบเดิมๆ ออกไปก่อน เพราะอาจใช้วัสดุมากกว่าหนึ่งชนิดขึ้นไปมาประกอบเป็นเสา เช่น เหล็กกับไม้ เหล็กกับคอนกรีต ไม้กับคอนกรีต หรือมีทั้งเหล็ก ไม้ และคอนกรีต แต่ทั้งหมดนี้ต้องได้รับการยืนยันจากวิศวกรว่ามีความแข็งแรงก่อนที่จะสร้าง

ยื่นออกจากเสาเพื่อสร้างมิติ แบบเสาหน้าบ้าน

ลองนึกถึงบ้านสองชั้น หากเราออกแบบเสาและมีผนังทึบเข้ามาชนโดยไม่ได้มีการยื่นของพื้นและผนัง ภาพอาคารหลังนี้ก็จะดูเรียบและขาดลูกเล่น แต่ในความเป็นจริงแล้ว เราสามารถยื่นคาน พื้น และผนังออกไปได้ เพื่อให้เกิดมิติและเป็นชายคายื่นยาวสร้างร่มเงาให้ห้องชั้นล่างอีกด้วย 

ลองมาดูไอเดียในการออกแบบเสาที่สามารถนำไปประยุกต์ เพื่อให้เสาที่บ้านของคุณไม่ใช่แค่เสาธรรมดาๆกันเถอะ แบบเสาหน้าบ้าน

1. หากออกแบบอาคารที่มีการยื่นออกมาของส่วนชั้นบนมากกว่าชั้นล่างมากๆ การใช้โครงสร้างเหล็กยื่นเพียงอย่างเดียวนั้นไม่เพียงพอ จำเป็นต้องมีเสาอยู่ด้านล่าง แต่หากตรงกับตำแหน่งของสระว่ายน้ำหรือบ่อน้ำ ควรออกแบบแท่นคอนกรีตตั้งให้พ้นน้ำและเป็นที่ตั้งของเสาดังกล่าว เพื่อป้องกันเรื่องสนิมที่จะเกิดขึ้นได้ง่ายหากให้เสาเหล็กโดนน้ำโดยตรง

2. สำหรับเสาที่ต้องสัมผัสน้ำโดยตรง ควรเปลี่ยนวัสดุจากเหล็กหรือไม้เป็นคอนกรีตหรือสเตนเลสแทน ซึ่งสเตนเลสหรือเหล็กกล้าไร้สนิมนี้เป็นเหล็กที่มีปริมาณคาร์บอนต่ำ เพราะมีการเติมนิกเกิล โมลิบดีนัม ไทเทเนียม ไนโอเบียม หรือโลหะอื่นลงไปตามความต้องการ ทำให้เหล็กกล้าธรรมดามีความต้านทานการเกิดสนิมได้ แต่หากเป็นคอนกรีตต้องใส่สารกันซึมและสารกันความชื้นลงไประหว่างผสมคอนกรีตด้วย

3. เสาที่สร้างความต่อเนื่องจากชั้น1 สู่ชั้น 2 เปิดโล่งด้วยการออกแบบสไตล์โมเดิร์น จริงๆ แล้วอาจไม่จำเป็นต้องมีเสาต้นนี้ก็ได้ แต่ในบางครั้งความสมดุลของโครงสร้างที่แสดงออกมาทางกายภาพก็มีความสำคัญต่อผู้อยู่อาศัย หากไม่มีเสาสองต้นนี้ ตัวบ้านอาจดูไม่แข็งแรงและไม่น่าอยู่ การเพิ่มเสาเข้าไปจึงเป็นการเติมความรู้สึกมั่นใจในความแข็งแรงแก่เจ้าของบ้าน

4. เสาไม่จำเป็นต้องมีรูปทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัสหรือสี่เหลี่ยมผืนผ้าเสมอไป ลองออกแบบเสาที่เกิดจากการประกอบกันของวัสดุก็ทำให้น่าสนใจขึ้น ใช้เสาไม้ขนาดเล็กมาประกอบกันเป็นรูปกากบาท หากไม่มั่นใจในความแข็งแรง อาจเสริมเสาเหล็กกล่องไว้ตรงกลาง และยึดไม้ติดเข้ากับเสาเหล็ก   

5. เสาเอียงก็สามารถรับน้ำหนักได้ บ้านหลังนี้มีการออกแบบให้เสากลมที่วิ่งขึ้นไปรับหลังคาเอียงในองศาที่ต่างกันเล็กน้อย เหมือนเป็นการแยกโครงกระดูกของบ้านออกมาภายนอกผนัง ความรู้สึกว่าบ้านเบาลอยและโปร่งจึงเกิดขึ้นได้ไม่ยาก

6. เสาไม้นั้นสามารถออกแบบให้มีความน่าสนใจมากขึ้นได้ ด้วยการประกบไม้สองชิ้นเข้าด้วยกัน เหลือที่ว่างตรงกลาง ส่วนปลายล่างยกขึ้นมาและสลับใส่ไม้ขนาดเดียวกันที่ตรงกลางแทน (ดังภาพ) ช่วยให้เสาดูเบาลอยจากพื้น เมื่อติดตั้งไฟที่ด้านบนก็จะเห็นแนวของเสาประกบสวยงามชัดเจน

7. เสาไม้กลมเรียบๆ อาจเพิ่มความน่าสนใจและใส่ความนุ่มนวลด้วยการเซาะร่องตามแนวตั้งขนาดกว้าง 0.5 นิ้ว ลึก 0.5 นิ้ว ตลอดแนว ด้วยเครื่องเซาะร่องไม้ที่มีขนาดของร่องให้เลือก ไม่ว่าจะเป็น 0.25 นิ้ว หรือ 0.5 นิ้ว แต่ต้องมั่นใจว่าเสาไม้ที่จะทำนั้นต้องมีขนาดไม่เล็กเกินไป เพราะจะทำให้ทำงานลำบากและงานที่ออกมาอาจไม่สวยงามเท่าเสาขนาดใหญ่

8. เสาคอนกรีตกลมๆ เรียบๆ ดูน่าสนใจขึ้นมาทันที เมื่อลดขนาดเสาด้านปลายบนให้ลู่ขึ้น พร้อมกับสลับวัสดุไม้เป็นวงแหวนที่ปลายล่างและด้านบน ช่วยให้เสาต้นนี้ดูมีรายละเอียดมากขึ้น บวกกับฝ้าทรงสูงเอียงตามความลาดของหลังคา สื่อถึงความเป็นบ้านแบบร่วมสมัยได้เป็นอย่างดี

9. สำหรับเสาของศาลาภายนอกออกแบบให้มีการเซาะร่องที่กลางเสาเป็นแนวยาว เพื่อความน่าสนใจ และมีลูกเล่นเมื่อเวลาที่เปิดไฟที่อยู่ด้านบน หากจะออกแบบเสาไม้ สิ่งที่ต้องคำนึงถึงเป็นเรื่องของจุดเชื่อมต่อของเสาไม้กับพื้นหรือตอม่อคอนกรีต ควรมีการฝังเหล็กแผ่นเตรียมไว้ที่คอนกรีต และอีกส่วนฝังไว้ที่เสาไม้ เมื่อนำมาติดตั้งก็เชื่อมหรือยึดด้วยนอตและสกรู หลังจากนั้นก็หาวัสดุปิดทับเพื่อความสวยงามอีกครั้ง 

10. ตัดปัญหาเรื่องมีเสาอยู่กลางห้องได้ด้วยวิธีนี้ ติดอ่างล้างหน้าไว้ที่เสาเสียเลย เลือกใช้อ่างสเตนเลสก็ทนทาน ใช้งานได้นานปี

เรื่อง : เอกราช ลักษณสัมฤทธิ์

ภาพ : คลังภาพบ้านและสวน และนิตยสาร room

เรื่องควรรู้ก่อนกั้น “ผนังเบา”

ทุกเรื่องที่ต้องรู้เกี่ยวกับ ขั้นบันได

ติดตามบ้านและสวน