สวนป่าร่มรื่น ท่ามกลางทิวเขาธรรมชาติ
หากลองจินตนาการถึง สวนป่าร่มรื่น ที่คุณสามารถตื่นเช้ามาพร้อมกับสายลมเย็น ๆ พัดผ่านทิวเขาสีเขียวขจีที่ทอดยาวโอบล้อมสุดสายตา เปิดหน้าต่างออกไปเจอหมอกบาง ๆ ลอยคลอเคลียยอดไม้ และมีเสียงนกน้อยขับขานเป็นเพลงกล่อมใจ
คุณอาจชื่นชอบ สวนป่าร่มรื่น บนผืนดินแห่งนี้ ซึ่งตั้งอยู่บริเวณเชิงเขาของอำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา สถานที่ที่ธรรมชาติยังคงงดงามและเงียบสงบ
“ในตอนแรกที่เข้ามาสำรวจหน้างาน รอบ ๆ พื้นที่ไซต์เป็นทิวเขา และพื้นที่เกษตรกรรม อย่าง ไร่มันสำปะหลัง มีสภาพแวดล้อมสวยงาม ดินดี อากาศดี อีกทั้งเจ้าของบ้านยังได้ปลูกต้นไม้ใหญ่ไว้บางส่วนแล้ว ไม่ว่าจะเป็น จิกน้ำ พะยอม หว้า แจง และซิลเวอร์โอ๊ก รวมถึงมีบ่อเลี้ยงปลาขนาดใหญ่เป็นรูปตัวไอ (ｪ) ขนานไปกับตัวอาคาร แต่ในทางกลับกันพื้นดินบริเวณนี้ค่อนข้างจะแล้ง อาจเพราะลักษณะพื้นที่ที่มีความลาดชันค่อนข้างมาก จากบริเวณถนนจนถึงตัวบ้านมีความสูงต่างกันประมาณ 1.20 – 1.50 เมตร ทำให้น้ำใต้ดินไหลชะล้างค่อนข้างเร็ว” คุณไม้ – ฐาปนิต โชติกเสถียร นักจัดสวน จาก Murraya Garden เล่าถึงภาพแรกของพื้นที่ ก่อนจะลงมือเนรมิตให้กลายเป็นสวนที่สวยกลมกลืนไปกับธรรมชาติรอบตัวอย่างที่เห็นกันในวันนี้
“โจทย์หรือความต้องการของเจ้าของบ้านที่อยากให้มาออกแบบคือ การเปลี่ยนพื้นที่โล่งให้กลายเป็นสวนที่มีความเป็นธรรมชาติ รู้สึกเชื่อมโยงกับบรรยากาศโดยรอบ เสมือนเป็นโอเอซิสของบ้านที่ให้ความรู้สึกสงบและผ่อนคลายกับทุกคนในครอบครัว โดยเฉพาะลูก ๆ จะได้ออกมาใช้ชีวิต และเก็บเกี่ยวประสบการณ์จากโลกสีเขียวรอบตัว ผมจึงได้เลือกสวนสไตล์ทรอปิคัลที่มีความร่นรื่นเข้ามาช่วยเติมเต็มบรรยากาศและการใช้งาน เน้นการเก็บโครงสร้าง ไม้เดิม และปลูกพืชพรรณหลากหลายระดับเพิ่มทั้งไม้ยืนต้น อย่างเสม็ดแดง ไม้พุ่มระดับกลาง เช่น โมก แก้วมุกดา องุ่นบราซิล รวมถึงไม้พุ่มและไม้คลุมดิน เช่น บอนกระดาด มอนสเตอรา เสน่ห์จันทร์แดง ปรง และเฟินต่าง ๆ ในรูปแบบกลุ่มและต้นเดี่ยว เพื่อทำให้เกิดมิติและมุมมองที่น่าสนใจ
“จากบ่อเลี้ยงปลาเดิมที่หน้าบ้านก็ได้เพิ่มมุมมองและความมีชีวิตชีวาด้วยหัวน้ำตกหินฟองน้ำขนาดใหญ่ ซึ่งจะพิเศษตรงที่น้ำตกนี้ ออกแบบให้สามารถมองได้จาก 2 ด้าน ทั้งจากในบ้านมองออกมาเห็นความสดชื่นเย็นสบาย และจากด้านนอกที่มองเข้าไปจะเห็นน้ำตกเป็นฉากกั้นด้านหลังเพิ่มความเป็นส่วนตัวให้แก่อาคาร ก่อนที่สายน้ำจะไหลเชื่อมเข้าสู่ลำธารในสวน เล่นระดับสูง-ต่ำ ให้จังหวะของน้ำช่วยเติมออกซิเจน เพิ่มบรรยากาศให้สวน อีกทั้งลำธารบางช่วงยังทำให้เด็ก ๆ ได้วิ่งเล่น สัมผัสน้ำ และสำรวจธรรมชาติอย่างใกล้ชิด นอกจากนี้ ผมยังได้เพิ่มบ่อน้ำอีก 2 บ่อ เพื่อให้มีน้ำตกขนาดใหญ่และระดับที่รองลงมาใกล้เคียงกับธรรมชาติจริง ที่มีความหลากหลายของขนาดและรูปแบบ หรือมีหลายบ่อที่น้ำไหลเชื่อมถึงกัน ซึ่งแม้ว่าทั้งสามบ่อในสวนจะไม่ได้ทำเป็นโครงสร้างเดียวกัน เพื่อลดความยุ่งยากในการบำรุงรักษาและไม่ต้องจัดการกับปริมาณน้ำมาก ๆ แต่ด้วยพรรณไม้นานาชนิด รวมถึงการเลือกใช้องค์ประกอบที่เป็นวัสดุจากธรรมชาติ อย่างหินฟองน้ำ หินไข่นกกระทา แผ่นหินกาบ ไม้หมอนรถไฟ และกรวดสีน้ำผึ้ง ที่ดูสอดคล้องและเป็นหนึ่งเดียวกัน ก็ช่วยให้บรรยากาศโดยรวมดูเชื่อมต่อและกลมกลืนกันได้
“ส่วนดินที่เกิดจากการขุดบ่อและลำธาร ผมได้นำมาใช้ถมให้เป็นเนินตามจุดต่าง ๆ สำหรับการปลูกต้นไม้ ซึ่งการสร้างเนินดินและการทำร่องลำธารไหลตัดแนวทางลาดของพื้นที่เป็นระยะยังทำหน้าที่เป็นบ่อรับน้ำและแนวกำแพงกันดิน ช่วยปรับทิศทางการไหลของน้ำ รวมถึงชะลอน้ำใต้ดินให้ไหลช้าลง ทำให้พื้นที่สามารถกักเก็บน้ำและความชื้นได้มากขึ้น แต่ทั้งนี้การปรับระดับพื้นที่บนพื้นที่เชิงเขา โดยการขุดและถมดินต้องคำนึงถึงหลายปัจจัยทั้งทางธรณีวิทยา วิศวกรรม และสิ่งแวดล้อม เพราะหากทำอย่างไม่เหมาะสม อาจส่งผลให้เกิดปัญหาดินถล่ม การกัดเซาะ และการระบายน้ำ จึงต้องมีการวางแผนอย่างรอบคอบ”
ทุกองค์ประกอบในสวนออกแบบให้เชื่อมโยงกันอย่างลงตัวเหมือนเป็นส่วนหนึ่งของขุนเขาและสายลม ตั้งแต่แนวต้นไม้ใหญ่ที่ให้ร่มเงา ลำธารที่ไหลลดหลั่นเป็นจังหวะ ไปจนถึงมุมต่าง ๆ ในสวนที่เปิดโอกาสให้เด็ก ๆ ได้เคลื่อนไหวไปตามจังหวะของแสงแดดและสายลม สัมผัสธรรมชาติอย่างใกล้ชิด ที่นี่จึงไม่ใช่แค่สวนธรรมดา แต่เป็นพื้นที่ที่อบอวลไปด้วยความร่มรื่น ความอบอุ่น และความสุข เหมือนได้อยู่ในอ้อมกอดของธรรมชาติอย่างแท้จริง
นิตยสาร บ้านและสวน เดือนเมษายน 2568
จัดสวน: Murraya Garden โดยคุณฐาปนิต โชติกเสถียร
เรื่อง: สริดา จันทร์สมบูรณ์
ภาพ: อนุพงษ์ ฉายสุขเกษม
