สวนป่าและบ่อปลาขนาดใหญ่ ของบ้านพักในม่านหมอก
“ผมอยากได้สวนมอสส์ ๆ หมอก ๆ” ประโยคสั้น ๆ จากเจ้าของบ้าน ซึ่งเป็นที่มาของโจทย์หลักใน การออกแบบ สวนป่าและบ่อปลาขนาดใหญ่ แห่งนี้
จากความต้องการ สวนป่าและบ่อปลาขนาดใหญ่ คุณป๊อป-กิตติพงศ์ ธรรมสรณะโชติ นักจัดสวนจาก Sarana Garden ตัดสินใจไปที่ Gardens by the Bay ประเทศสิงคโปร์ เพื่อไปดู Cloud Forest สวนในเรือนกระจกที่เต็มไปด้วยพรรณไม้เขตร้อน ภูเขา และน้ำตกสูงกว่า 35 เมตร ที่ตั้งตระหง่านอยู่กลางโดมที่ปกคลุมด้วยละอองหมอก “ถ้าพูดถึงสวนในป่าหมอก ผมนึกถึงที่นี่ครับ”
สวนป่าขนาดใหญ่ที่เห็นวิวท้องนากว้างที่ล้อมรอบด้วยภูเขาสูงที่อยู่ไกลออกไป คุณป๊อปเล่าเพิ่มว่า “พื้นที่เดิมเป็นหุบเหวลาดชันที่มีความต่างระดับมากครับ ถ้าเทียบกับท้องนาที่อยู่ด้านล่างมีความต่าง กันถึง 15 เมตร คุณเอนกถมให้เป็นพื้นราบ ผมขอปรับสโลปใหม่ให้โซนด้านในที่เป็นน้ำผุดเป็นเนินสูง สร้างคอนทัวร์ลดระดับไปถึงบ่อปลาที่อยู่ติดบ้านพักด้านล่างครับ
“ตอนมาสำรวจพื้นที่ ผมเห็นป้ายบริเวณทางเข้าหน้าโรงงานเขียนว่า ‘สมบูรณ์ด้วยรัก’ ผมคิดว่า เจ้าของที่นี่น่าจะอินกับเรื่องความรัก ความรักเป็นตัวขับเคลื่อนให้เขามีวันนี้ ผมคิดว่าจะทำ ‘อุทยานแห่งรัก’ ที่นี่ครับ ความเป็นอุทยานผมนึกไปถึงป่าชายเลนที่มีทางเดินอยู่เหนือยอดพุ่มต้นโกงกาง รายล้อมไปด้วย ต้นไม้เป็นป่าสมบูรณ์ที่มีน้ำล้อมรอบ เราจะสร้างระบบนิเวศในอุทยานขึ้นมาใหม่กันครับ”
พื้นที่สวนกว่า 1,000 ตารางเมตร มีทางเดินลัดเลาะไปตามต้นไม้ที่มีลำต้นขนาดใหญ่ยักษ์ และมีฟอร์มต้นสวยแปลกตา ด้านล่างเต็มไปด้วยไม้ใบไม้ดอกขึ้นแทรกอยู่ตามก้อนหินที่ปกคลุมไปด้วยมอสส์ มีลำธารไหลเวียนอยู่ทั่วสวน แสงแดดทอดลำลอดผ่านไอหมอกที่ลอยฟุ้งไปทั่วบริเวณ ให้ความรู้สึกเย็นสดชื่น ต่างไปจากด้านนอกสวนที่ร้อนอบอ้าว
“ต้นไม้ใหญ่ในสวน 15 ต้น ทั้งหว้าแม่น้ำโขง มั่งมี ชุมแสง เสี้ยวป่า เป็นต้นไม้ที่ผมซื้อเก็บไว้ครับ เจอต้นไม้ฟอร์มสวย ๆ ผมจะซื้อเก็บไว้ก่อน แล้วค่อยเลือกนำไปใช้ให้เหมาะสมในแต่ละงาน ไม้ระดับรอง ลงมาอีกกว่าร้อยต้นจะเป็นกันเกรา กฤษณา บุนนาค ลำดวน แก้วมุกดา พะยูง ประดู่แดง พะยอม เสม็ดแดง มหาพรหมราชินี ตีนเป็ดแดง หมากเม่า เปรียบเหมือนเป็นลูกไม้ที่ขึ้นกระจายอยู่ใกล้ต้นแม่ จำลองให้คล้ายกับ สภาพธรรมชาติ ใส่ไม้พุ่มดอกหอม เช่น แก้วหิมาลัย พุดกังหัน เพื่อเพิ่มกลิ่นหอมในสวนเวลาลมพัดโชย เติมไม้ดอกสีสด เน้นสีแดงให้ตัดกับสีเขียวเพื่อสร้างจุดเด่น ดึงสายตา เลือกปลูกในตำแหน่งที่อยู่ใกล้บริเวณ ที่ใช้งานบ่อยและเห็นได้ง่าย เช่น ใกล้ศาลา ริมทางเดิน ส่วนไม้คลุมดินเลือกใช้ไม่กี่ชนิด เน้นมอสส์เป็นหลัก ตามที่คุณเอนกต้องการครับ ทั่วทั้งสวนจะตกแต่งด้วยหินฟองน้ำที่เหมาะสำหรับการเติบโตของมอสส์ บางจุดใช้หินแกรนิตก้อนใหญ่ เลือกที่มีรูปทรงสวยวางในแนวตั้ง รวมไปถึงหินฟองน้ำบางจุดที่ตั้งใจนำมาวาง รวมกันเป็นกลุ่มให้ดูต่างไปจากสวนทรอปิคัลทั่วไปที่หินจะกองอยู่รวมกันดูเป็นธรรมชาติ เพื่อดึงกลิ่นอายของ ความเป็นสวนญี่ปุ่นมาใช้ให้สัมพันธ์กับสวนป่าญี่ปุ่นที่อยู่อีกโซนครับ”
อีกหนึ่งความพิเศษของที่นี่คือบ่อปลาที่มีความจุถึง 6,000 ตัน หรือ 500 ตารางเมตร ซึ่งใหญ่ว่าครึ่งหนึ่งของสวน เลี้ยงปลาคาร์ปนำเข้าจากญี่ปุ่นหลายสิบสายพันธุ์ที่ต่างกันทั้งขนาด รูปร่าง สีสัน และลวดลายกว่าร้อยตัว “นอกจากต้นไม้ที่ผมชอบมากแล้ว ก็มีปลาคาร์ปที่เลี้ยงมาตั้งแต่เด็กครับ มีบ่อขนาด 200 ตันเลี้ยงอยู่ในโรงงาน คุณป๊อปเสนอว่าอยากให้มีบ่อปลาคาร์ปในสวนด้วย” คุณเอนกพูดให้ฟัง
“แรกเลยคุณเอนกไม่ได้บอกว่าอยากได้บ่อปลาครับ บอกแค่ว่าอยากให้มีลำธารในสวน แล้วจะเอา ปลาคาร์ปมาปล่อย นอกจากนี้จะมีบ้านพักของผู้ถือหุ้นร่วมธุรกิจโรงงานของคุณเอนกอีก 4 หลังอยู่ในบริเวณสวน ผมจึงเสนอให้มีบ่อปลาเพื่อเพิ่มความร่มรื่นครับ“ คุณป๊อปเล่าเสริมให้ฟัง
“บ่อปลาเราไม่ได้ลงเสาเข็มครับ ใช้วิธีขุดลงไปเพื่อเทพื้นบ่อให้ชนกับชั้นหินแกรนิตใต้ดิน เดิมพื้นที่นี้ เป็นภูเขาหินแกรนิตครับ ใช้ชั้นหินเป็นโครงสร้างรับน้ำหนัก บ่อจะมีความลึกที่ต่างกันไปตามลักษณะของ ชั้นหินด้านล่าง ความลึกเฉลี่ยที่ 2.50-3 เมตร จริง ๆ แล้วบ่อนี้ไซซ์นี้ สามารถเลี้ยงปลาคาร์ปได้ถึง 4,000 ตัวนะครับ แต่คุณเอนกตั้งใจเลี้ยงแค่ประมาณร้อยตัว เพื่อให้ปลาโตสมบูรณ์ได้เต็มที่ครับ”
เพราะรักและชอบปลาคาร์ปมาก คุณเอนกติดตั้งระบบกรองอัตโนมัติ (Drum Filter) และระบบทำความเย็น (Cooling Tower) เพื่อควบคุมให้อุณหภูมิของน้ำในบ่อให้เหมาะสำหรับการเจริญเติบโตของปลา ทำให้น้ำในบ่อปลา รวมไปถึงน้ำในลำธารมีอุณหภูมิอยู่ที่ 22 องศาเซลเซียส ไอเย็นจากละอองหมอก ช่วยให้สวนมีอากาศเย็นสบาย ทั้งยังมีผลให้ต้นไม้ในสวนเติบโตสมบูรณ์ดีมาก ทั้งมอสส์และต้นไม้ที่ชอบ อากาศเย็น อย่าง อาซาเลียที่ออกดอกขนาดใหญ่กว่าปกติทั่วไปอีกด้วย
“สรณะ หมายถึง ที่พึ่งครับ ผมอยากให้สวนที่ผมออกแบบเป็นที่พึ่งทั้งกายและใจให้ลูกค้าได้ ในทุกงานออกแบบผมจะนำหลักธรรมคำสอนทางศาสนา เรื่องของปรัชญามาใช้เป็นคอนเซ็ปต์ในการออกแบบ ให้เหมาะสมกับสไตล์สวน เล่าเรื่องให้เห็นเป็นรูปธรรมในงานจัดสวนครับ สวนนี้ผมนำเรื่องอริยสัจ 4 มาใช้ น้ำผุดจะมีทั้งหมด 4 จุด แทนทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค ซึ่งเป็นความจริงอันประเสริฐ 4 ประการ ตามคำสอนของพระพุทธศาสนา เพื่อนำไปสู่ความสงบคือนิพพาน คุณเอนกศึกษาธรรมะมามากครับ ชีวิตที่สมบูรณ์ด้วยรักของท่าน เพราะท่านเข้าใจชีวิต ผมอยากให้สวนช่วยย้ำเตือนให้คุณอเนกรู้สึกภูมิใจ กับความสำเร็จของท่านครับ”
“ผมเข้าใจคนทำงานนะ ถ้าเรามั่นใจให้เขาทำแล้ว เราก็ต้องให้อิสระเขา ปล่อยให้เขาทำ คนเรามี ความเก่งไม่เท่ากัน เก่งไม่เหมือนกัน คุณเก่งอะไรก็ทำไป อยากให้ช่วยอะไรก็บอก การทำงานต้องมีการพูดคุย กันตรง ๆ ทำแล้วต้องสบายใจ ทำอะไรต้องทำให้ดีที่สุดแค่นั้นไม่พอ เราต้องทำให้สมบูรณ์ การที่จะทำแบบ นั้นได้ต้องมีใจรัก ทำงานด้วยความรัก ทำแล้วต้องมีความสุข ผมมาที่นี่ไม่บ่อยนัก แต่ทุกครั้งที่มา ผมนั่งดูปลา ดูต้นไม้ แค่นี้ก็มีความสุขแล้วครับ” คุณเอนกให้ข้อคิดทิ้งท้าย
นิตยสาร บ้านและสวน ฉบับเดือนเมษายน 2568
เจ้าของ : คุณเอนก จงเสถียร
ออกแบบ : Sarana Garden โดยคุณกิตติพงศ์ ธรรมสรณะโชติ
เรื่อง : วชิรพงศ์ หวลบุตตา
ภาพ : อภิรักษ์ สุขสัย
