สวนหลายสไตล์ ที่ออกแบบตามทิศทางของแสงแดด แต่จัดไว้อย่างกลมกลืน

สวนหลายสไตล์ ที่ออกแบบตามทิศทางของแสงแดด แต่จัดไว้อย่างกลมกลืน

การผสมผสานความหลากหลาย ของ สวนหลายสไตล์ ให้ดูกลมกลืน ในมุมของการออกแบบแล้ว นับว่าเป็นอีกหนึ่งโจทย์ยากที่ท้าทายความสามารถของนักออกแบบ

เช่นเดียวกับบ้านในหมู่บ้านจัดสรรหลังนี้ ที่บรรจงออกแบบตั้งแต่สถาปัตยกรรมของบ้านให้มีการผสมผสานหลายเชื้อชาติ ลามมาถึงสวนรอบบ้าน ที่มีความต้องการให้เป็น สวนหลายสไตล์ แต่ต้องรวมกันเป็นหนึ่งเดียว

สวนหลายสไตล์
แม้ว่าสถาปัตยกรรมของบ้านมีความผสมผสานทั้งความมินิมัล หลังคาทรงจั่วสไตล์นอร์ดิก และมีชานกว้างรอบบ้านตามแบบบ้านสไตล์ญี่ปุ่น แต่ก็เข้ากันได้ดีกับสวนอังกฤษที่ใช้ผังของสวนฟอร์มัล แต่ปลูกไม้ดอกสไตล์สวนอิงลิชคอตเทจ ทำให้สวนโซนนี้ดูสดชื่นมีชีวิตชีวา

“คุณโกมินทร์ติดตามผมมาจากรายการบ้านและสวนทีวีครับ เทปนั้นเป็นสวนสามสไตล์ในพื้นที่เดียวกัน ซึ่งตรงกับความต้องการของคุณโกมินทร์ที่อยากได้สวนหลายสไตล์เช่นกัน แต่ทั้งนี้สวนแต่ละสไตล์ต้องอยู่ร่วมกันได้อย่างกลมกลืน ไม่แยกออกจากกันชัดเจน ซึ่งตรงกับคอนเซ็ปต์ของบ้านที่ตั้งใจออกแบบให้เป็นบ้านที่ไม่มีด้านหน้า ด้านหลัง และด้านข้าง แต่ทุกส่วนทำหน้าที่แทนกันได้ ผมว่าเป็นแนวคิดที่น่าสนใจ และนำมาใช้สานต่อในการออกแบบสวนได้ครับ” คุณอั๋น – นพดล สาทิพจันทร์ แห่ง สวนคุณพ่อ Landscape Design & Construction เล่าถึงจุดเริ่มต้นของสวนนี้ให้ฟัง

รั้วไทรเกาหลีใช้เป็นตัวกำหนดขอบเขตของสวน ตั้งกระถางเอิร์นปลูกต้นไม้ และอ่างน้ำนก ทำให้ภาพของสวนอังกฤษดูชัดเจนมากยิ่งขึ้น ซุ้มหลังคาต้นไม้ที่อยู่ด้านหลังของรั้วต้นไม้เป็นที่จอดรถ และถนนทางเข้าของแม่บ้านโดยเฉพาะ

หลังจากพูดคุยถึงความต้องการหลักของเจ้าของบ้าน สำรวจพื้นที่โดยรอบ ต้นไม้ใหญ่ที่มีอยู่เดิม พื้นที่แวดล้อมรวมไปถึงเพื่อนบ้าน สิ่งเหล่านี้ล้วนมีผลต่อการออกแบบในไซต์งานของเราครับ โดยเฉพาะเรื่อง ทิศทางของแสง ในช่วงวันแสงบริเวณไหนเป็นอย่างไรบ้าง ตรงไหนแดด ตรงไหนร่ม ผมให้ความสำคัญกับเรื่องนี้เป็นอันดับแรกครับ

สวนหลายสไตล์
สวนหลายสไตล์
“ผมชอบให้ลูกค้ามีส่วนในการเลือกของตกแต่งสวน เพราะนี่คือบ้านของเขา เขาต้องอยู่กับสิ่งนี้มากกว่าเรา”

“เรานำเสนอไอเดียการออกแบบสวนสรุปได้ว่า ทิศตะวันตกเป็นบริเวณที่ได้รับแสงแดดตลอดช่วงบ่าย และเป็นบริเวณที่มีพื้นที่มากที่สุด ออกแบบให้เป็นสวนอังกฤษที่ดูโล่ง ๆ สบายตา มองเห็นภาพสวนในมุมกว้าง วางผังแบบสวนฟอร์มัลโดยใช้แพตเทิร์นวงกลมหลายวง วงหนึ่งใช้ไม้ตัดแต่งพุ่มแบบสวนฟอร์มัลดั้งเดิม อีกวงปลูกไม้ดอกหลากสีผสมความเป็นสวนอิงลิชคอตเทจเข้าไป เนื่องจากเจ้าของบ้านฝ่ายหญิงชอบดอกไม้ และบางครั้งก็อยากทำสวนครัว ซึ่งสามารถปรับเปลี่ยนไปได้ตามความต้องการ ส่วนวงกลมที่อยู่มุมสวนด้านใน ตั้งศาลา วางรูปปั้น กระถางเอิร์น และอ่างน้ำนกตามสไตล์สวนอังกฤษประดับไว้ตามมุมต่าง ๆ ส่วนด้านทิศเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือมีต้นไม้ใหญ่เดิมและพื้นที่ค่อนข้างร่ม เหมาะที่จะจัดเป็นสวนญี่ปุ่น และต่อเนื่องไปหาสวนทรอปิคัล ได้เห็นลำธารและได้ยินเสียงน้ำตกตามที่คุณโกมินทร์ต้องการครับ”

สวนหลายสไตล์
บริเวณเชื่อมต่อไปยังสวนญี่ปุ่นจะยังคงเห็นว่าใช้พรรณไม้ในสวนทรอปิคัล แต่เปลี่ยนจากพื้นทางเดินหิน น้ำตกเป็นพื้นโรยกรวดแทน แต่ก็มีการวางล้ำเข้ามาบ้าง เปลี่ยนหินประดับสวนจากการหินน้ำตกสีเข้ม เป็นหินไข่กาสีอ่อน เป็นการเชื่อมต่อสไตล์สวนในแบบของคุณอั๋น
สวนหลายสไตล์
บริเวณสวนญี่ปุ่นใช้ไม้ตัดแต่งทรงพุ่มแทนการปลูกบอนไซที่เห็นทั่วไปในสวนญี่ปุ่น และเพื่อเชื่อมโยงไปยังสวนอังกฤษที่อยู่อีกโซน ต้นไม้ที่ใช้มีฟอร์มสวยงามในตัวเอง เช่น หลิวลู่ลม (หลิวจีน) หลิวออสเตรเลีย เมเปิ้ลไต้หวัน ไคร้ย้อย จั๋ง ฟิโลเดนดรอน เล็บครุฑ ซานโตโซมา หนวดปลาดุก
สวนหลายสไตล์
ตะเกียงหินนี้ถือว่าเป็นแรร์ไอเท็ม เพราะเป็นงานของอาจารย์สาโรช โสภณางกูร นักจัดสวนชั้นครูผู้ล่วงลับ

ในขณะที่คุณอั๋นพาเดินชมสวนญี่ปุ่นและสวนทรอปิคัล สิ่งที่เราสังเกตได้คือองค์ประกอบและภาพรวมของสวนที่ดูต่างไปจากที่เคยเห็น คุณอั๋นอธิบายให้ฟังว่า “ผมออกแบบสวนได้ทุกสไตล์ โดยไม่ยึดติดกับสไตล์ ไม่จำเป็นว่าสวนสไตล์นี้ต้องมีสิ่งนั้นสิ่งนี้เท่านั้นครับ ผมชอบและถนัดที่จะ merge ทุกสไตล์ให้ดูต่อเนื่องเป็น สวนเดียวกัน transition จากสวนสไตล์หนึ่งไปอีกสไตล์หนึ่ง โดยการลิงก์กันด้วยต้นไม้หรือของตกแต่งอย่างพวกทางเดิน ยกตัวอย่างเช่น การใช้แพตเทิร์นที่คล้ายกันแต่เปลี่ยนชนิดเปลี่ยนวัสดุ หรือการปลูกต้นไม้ของสวนสไตล์หนึ่ง ในสวนอีกสไตล์หนึ่งให้ดูไหลเข้าหากันครับ”

สวนหลายสไตล์
ลำธารค่อนข้างตื้นเพื่อให้สามารถลงไปเดินได้ ให้เกิดการใช้งาน ได้สัมผัสใกล้ชิด ไม่ใช่แค่เพียงแค่มองเท่านั้น พื้นลำธารเป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก ตกแต่งด้วยหินน้ำตกและหินไข่กา บางจุดวางท่อนไม้เลียนแบบสภาพธรรมชาติที่มีท่อนไม้ล้มขวางระเกะระกะ
สวนหลายสไตล์
เปลี่ยนผ่านผสานสไตล์สวน เป็นการเชื่อมโยงสไตล์สวนให้อยู่รวมกันได้ด้วยองค์ประกอบบางอย่างที่เกี่ยวเนื่องกัน เช่น การปลูกต้นไม้ของสวนสไตล์หนึ่งในพื้นที่ของสวนอีกสไตล์หนึ่ง การใช้แพตเทิร์นที่คล้ายกันแต่เปลี่ยนชนิด เปลี่ยนวัสดุ ให้รู้สึกเหมือนเชื่อมโยงกัน ไม่แยกว่าเป็นสวนสไตล์ใดสไตล์หนึ่งที่ชัดเจน

จากสวนอังกฤษคุณอั๋นพาเราเดินเข้าไปด้านใน ได้ยินเสียงน้ำไหลเบา ๆ บรรยากาศรอบตัวเริ่มเปลี่ยนไป ต้นไม้เริ่มหนาทึบรู้สึกร่มครึ้มมากขึ้น เห็นก้อนหินขนาดใหญ่วางเรียงเป็นทางเดินตลอด ไปจนถึงทางข้ามลำธาร มีน้ำตกเล็ก ๆ อยู่ด้านใน “โซนสวนทรอปิคัลมีหน้ากว้างประมาณ 4 เมตร และมีความต่างระดับระหว่างพื้นบ้านกับพื้นสวนถึง 1.50 เมตร ออกแบบเป็นกระบะปลูกต้นไม้ชิดชานบ้าน เพื่อป้องกันอันตรายไม่ให้เดินพลัดตกลงมา ฝั่งตรงข้ามเป็นน้ำตกเล็ก ๆ ที่ไม่สูงมากนัก เพื่อไม่ให้เกิดเสียงดังรบกวนห้องนอนที่อยู่ใกล้ ๆ ผมต้องการให้เกิดเสียงให้รู้สึกมีความเคลื่อนไหวในสวนครับ แต่เสียงที่เกิดจะต้องมีจังหวะเหมือนเสียงดนตรีที่บาลานซ์และฟังละมุนกว่าเสียงน้ำตกทั่วไป เพราะผมเคยเป็นนักดนตรีมาก่อนด้วยครับ เลยใส่ใจให้ความสำคัญในเรื่องนี้ ออกแบบเป็นทางเดินข้ามลำธารและลำธารตื้น ๆ ให้ลงไปเดินได้เพื่อให้มีการเข้าไปใช้งาน เกิดการสัมผัสใกล้ชิดกับสวน กับต้นไม้ ไม่ใช่แค่เพียงการมองเท่านั้นครับ”

สวนทรอปิคัลในสไตล์ของคุณอั๋นจะมองเรื่องสีสันของไม้ใบเป็นหลัก ทั้งสีของใบ ก้านใบ รวมไปถึงไม้ด่างในเฉดสีต่างๆ เราจะเห็นต้นไม้หลายชนิด ทั้งต้นไม้เดิมๆ พื้นๆ ที่นิยมใช้จัดสวนกันมานานแล้ว แต่ในปัจจุบันอาจไม่ค่อยเห็น เช่น ซานโตโซมา ฟิโลเดนดรอน อโกลนีมา ดิฟเฟนบาเกีย หมากผู้หมากเมีย คล้า จั๋ง กก
ออกแบบให้น้ำตกไม่สูงนักเพื่อไม่ให้เกิดเสียงดังรบกวน การทำน้ำตกของคุณอั๋นนั้นไม่ได้ต้องการให้เกิดแค่ เสียงในสวนเท่านั้น แต่เสียงที่เกิดจะต้องมีจังหวะเหมือนเสียงดนตรีที่ฟังเพราะ เป็นรายละเอียดในเรื่องของ การวางตำแหน่งหิน ความสูงของน้ำที่ตกกระทบ รวมไปถึงร่องหินที่ต่างกัน

ถัดจากสวนทรอปิคัล บรรยากาศสวนยังคงร่มรื่น มีไม้ใบในร่มหลายชนิดหลากสีสัน แต่เราสะดุดตากับพื้นโรยกรวดและกำแพงไม้ไผ่สูงที่มองเห็นไกล ๆ “เรากำลังเข้าสู่โซนสวนญี่ปุ่นครับ โดยส่วนตัวผมคิดว่าพื้นที่เล็ก ๆ ที่ค่อนข้างร่มครึ้มเหมาะจะจัดสวนญี่ปุ่นครับ ภาพรวมของสวนญี่ปุ่นในสไตล์ผมจะเป็นสวนที่ค่อนข้างร่มและชุ่มชื้น มีมอสส์ ใช้ไม้ในร่ม จัดองค์ประกอบแบบโมเดิร์น และมีความหลากหลาย ใช้วัสดุตกแต่งที่เป็นธรรมชาติ เช่น หินธรรมชาติ ของตกแต่งสไตล์ญี่ปุ่น เช่น ตะเกียงหิน องค์ประกอบเหล่านี้จะช่วยให้ภาพของสวนญี่ปุ่นชัดขึ้น การเลือกใช้พรรณไม้และการจัดวาง จะมีความเป็นธรรมชาติค่อนข้างสูง ทำให้รู้สึกเหมือนต้นไม้ขึ้นเอง แต่ในความเป็นธรรมชาตินั้นก็ต้องมี การปรุงแต่ง มีการตัดแต่งเพื่อควบคุมฟอร์มต้น และขนาดทรงพุ่ม โทนสีหลักเป็นสีเขียว มีการแต่งแต้มสีของพรรณไม้บ้างแต่ไม่มาก เป็นเรื่องสีของใบไม่ใช่สีจากไม้ดอกครับ”

แม้ว่าจะมีสวนถึง 3 รูปแบบ แต่ภาพรวมของสวนกลับดูกลมกลืนเป็นหนึ่งเดียวกันในบรรยากาศที่ร่มรื่น ดูเป็นธรรมชาติ “สำหรับผมธรรมชาติเป็นครูที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของเราครับ ผมเรียนรู้มาจากธรรมชาติ แล้วจัดสวนออกมาให้ใกล้เคียงกับธรรมชาติที่สุด เราอาจเริ่มต้นปลูกให้ก่อน และเมื่อเวลาผ่านไป สวนและต้นไม้ก็จะปรับตัวและสร้างด้วยตัวของเขาเองต่อไปครับ”

นิตยสารบ้านและสวน ฉบับเดือนมกราคม 2568
เจ้าของ : คุณโกมินทร์
ออกแบบ : สวนคุณพ่อ Landscape Design & Construction โดยคุณนพดล สาทิพจันทร์
เรื่อง : วชิรพงศ์ หวลบุตตา
ภาพ : ณัฐวุฒิ เพ็งคำภู
ผู้ช่วยช่างภาพ : ธนากรณ์ วงษ์ละคร