สวนแบบคาเฟ่ บนพื้นที่สวนหน้าบ้านและข้างบ้าน ขนาด 320 ตารางเมตร

หลังจากรีโนเวตบ้านเดิม รื้อทุบต่อเติมเป็นบ้านหลังใหม่ คุณออส-ธนกฤต แก้วอุบลพันธ์ ตัดสินใจรีโนเวตสวนรอบบ้านใหม่ทั้งหมดด้วยเช่นกัน

หลังจากดูรายการบ้านและสวน ชอบผลงานของ คุณโจ้-คมกฤต สุขทอง จนต้องตามตัวให้มาช่วยปรับปรุงสวนให้ “สวนหน้าบ้านและข้างบ้านเป็นรูปตัวแอล (L) เนื้อที่ 320 ตารางเมตร มีต้นไม้ใหญ่กระจายอยู่ทั่วบริเวณกว่าสิบต้น พื้นเป็นสนามหญ้ามาเลเซีย เนื่องจากพื้นที่ค่อนข้างร่ม มีปัญหาคือสวนดูแล้งมาก ถึงแม้ว่าจะวางระบบให้น้ำในสวนไว้ทั้งหมดแล้ว แต่ต้นไม้ก็โทรมเพราะได้น้ำไม่พอ เนื่องจากน้ำที่ใช้รดต้นไม้ใช้แท็งก์เดียวกับน้ำที่ใช้ในบ้านครับ” คุณโจ้เริ่มเล่าถึงสวนแห่งนี้ให้ฟัง

ถัดไปด้านในพื้นที่ค่อนข้างร่ม เริ่มปรับให้เป็นสวนทรอปิคัล เลือกใช้ไม้ใบมากขึ้นลดจำนวนไม้ดอกลง แบ่งโซนสวนด้วยกำแพงหิน โครงเป็นเหล็กด้านในใส่หินภูเขาสีขาวเทา พื้นยังคงปูด้วยหินกาบแผ่นใหญ่สร้างความต่อเนื่องจากสวนอังกฤษด้านหน้า

“โจทย์คืออยากได้ ‘สวนแบบคาเฟ่’ ครับ เจ้าของบ้านทำธุรกิจที่บ้าน อยู่แต่บ้านและไม่มีเวลาออกไปไหน สวนคาเฟ่ในมุมมองของผมคือสวนที่มีมุมถ่ายรูปได้ มีมุมนั่งเล่นหลายมุม และเป็นสวนที่ใช้งานง่าย ได้คุยกับเจ้าของบ้านเพื่อหาข้อมูลเพิ่มเติม จนทราบว่าคุณออสชอบไม้ใบ ชอบเฟิน อยากได้สวนป่าแบบร่มรื่น ส่วนภรรยาคือ คุณใหม่-มณฑิรา แก้วอุบลพันธ์ ชอบไม้ดอกและอยากได้สวนแบบคอตเทจครับ ส่วนบริเวณสระว่ายน้ำด้านในอยากได้อารมณ์แบบรีสอร์ต และขอหลุมที่นั่ง (Sunken) เป็นพิเศษครับ

การเลือกใช้ต้นไม้ฟอร์มสวย และต้นไม้ที่มีใบเล็กละเอียดหลายชนิดมาปลูกรวมกัน ไม่ว่าจะเป็นทรีเฟิน กนกนารี และบอนกระดาด

“ผมเริ่มต้นด้วยการสำรวจพื้นที่ สวนรวม ๆ เป็นพื้นราบ เราถมดินปรับพื้นที่เป็นเนินเเตี้ย ๆ ระหว่างต้นไม้ ไล่ระดับสูงต่ำเพื่อเพิ่มมิติไม่ให้พื้นเรียบจนเกินไป และเพื่อช่วยเรื่องการระบายน้ำ ไม่ให้น้ำขังในพื้นที่สวนด้วยครับ ปรับปรุงระบบสปริงเกลอร์ใหม่ เพิ่มระบบพ่นหมอกเพื่อช่วยเพิ่มความชื้นและสร้างบรรยากาศสวนให้ร่มรื่น และเพิ่มแท็งก์น้ำสำหรับรดน้ำต้นไม้โดยเฉพาะ ดินที่นี่ค่อนข้างแน่น ด้านล่างเป็นชั้นหิน งานโครงสร้างต่าง ๆ จึงไม่ต้องลงเสาเข็มเพิ่มครับ

วางชุดม้านั่งอัลลอยของใหม่แต่ตั้งใจทำให้ดูเก่าสไตล์วินเทจ หินกาบที่นำมาใช้เมื่อแห้งจะเป็นสีเทาขาว แต่เมื่อโดนน้ำสีจะเข้มขึ้น เข้ากันได้ดีทั้งกับสวนอังกฤษและสวนทรอปิคัล

สระว่ายน้ำ พื้นระเบียงไม้เทียม ต้นอินทผลัมเป็นของเดิมที่มีอยู่แล้ว เติมไม้พุ่มปลูกเป็นกลุ่มเป็นแปลงให้ดูโล่ง สะอาด สบายตา วางชุดม้านั่งหวายเทียมชุดใหญ่ ใช้เป็นมุมนั่งเล่น จิบกาแฟ ทานข้าว สังสรรค์ริมสระ ให้บรรยากาศแบบบ้านพักรีสอร์ต

บริเวณปาร์ตี้สังสรรค์ทำเป็นหลุมที่นั่ง (Sunken) แบบที่เจ้าของบ้านอยากได้ เลือกเป็นทรงสี่เหลี่ยมเพื่อล้อกับสระว่ายน้ำ สามด้านวางเบาะใช้เป็นที่นั่ง ส่วนอีกด้านทำเป็นกระบะปลูกต้นไม้ ตกแต่งด้วยไม้ดอกกระถาง เช่น พิทูเนีย เดซี่เลื้อย เพื่อง่ายต่อการสลับปรับเปลี่ยนเคลื่อนย้าย และดูแลได้ง่ายขึ้น

“เรายังดูทิศทางแสงว่าตรงไหนร่มตรงไหนโดนแดด จากนั้นก็เริ่มแบ่งพื้นที่ บริเวณไหนควรเป็นอะไร เป็นส่วนต้อนรับ เป็นส่วนนั่งเล่นพักผ่อน ถ้าสวนเป็นสีเขียวทั้งหมดก็จะถ่ายรูปออกมาไม่สวย ต้องใส่ไม้ดอกเพิ่มสีสันเข้าไปบ้าง สวนด้านหน้าที่มีอ่างน้ำพุเดิมอยู่ก่อนแล้วและเป็นบริเวณที่ได้รับแสงแดด เหมาะจะปลูกไม้ดอก ผมเลือกให้เป็นสวนอังกฤษแบบคอตเทจ ถัดเข้ามาด้านในพื้นที่ค่อนข้างร่มจัดเป็นส่วนทรอปิคัลครับ โซนด้านในทำหลุมที่นั่งข้างสระว่ายน้ำ จัดสวนแบบง่าย ๆ ปลูกต้นไม้เป็นกลุ่มเป็นแปลงให้ดูเรียบร้อย แต่เลือกใช้ต้นไม้ที่หลากหลาย ให้ความรู้สึกเหมือนบ้านรีสอร์ต เติมไม้ดอกเพิ่มสีสันให้ความสดชื่น ใส่มู้ดของสวนอังกฤษเข้าไปด้วยนิด ๆ ครับ”

ต้นไม้ใหญ่กว่าสิบต้นเป็นของเดิมที่เจ้าของบ้านไปหาเลือกซื้อมาปลูกเองทั้งหมด คุณโจ้เห็นว่าอยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมและให้ร่มเงาแก่บ้านและสวนดีแล้ว อีกทั้งไม่กระทบกับงานออกแบบ จึงปล่อยไว้ตามตำแหน่งเดิมทั้งหมด

สวนทรอปิคัลด้านในเลือกใช้ไม้ในร่มเป็นส่วนใหญ่ ไม่ว่าจะเป็นคล้า บอนกระดาด เฟิน กนกนารี ฟิโลเดนดรอน เพิ่มสีสันด้วยไม้ดอกไม้ใบอย่างบีโกเนีย นาคบริพัตร ไข่มุกอันดามัน ตกแต่งด้วยหินฟองน้ำและหินแกรนิต ไม้หมอนรถไฟท่อนยาวที่เจ้าของบ้านเก็บไว้ใช้ทำเป็นม้านั่งในสวน

จุดเด่นที่สังเกตได้ในงานของคุณโจ้คือการเลือกใช้พรรณไม้ที่มีความหลากหลาย ซึ่งเขาได้อธิบายให้ฟังเพิ่มเติมว่า “ผมชอบใช้ต้นไม้หลาย ๆ ชนิดผสมกัน ทั้งไม้ในบ้านเราและไม้นอก แหล่งต้นไม้จะมีทั้งที่ราชบุรี นนทบุรี รวมไปถึงสวนลับที่ทำต้นไม้สำหรับส่งต่างประเทศโดยเฉพาะ อาศัยเข้าไปพูดคุยกับคนขายครับ เลยทำให้รู้ว่ามีแหล่งลับ ๆ ที่ไหนบ้าง ก็จะตามไปดูและขอซื้อมาใช้ในงานจัดสวน สวนลับเหล่านี้จะมีไม่มากนักครับ ทำต้นไม้จำนวนไม่มาก แต่ส่วนใหญ่ก็ไม่ได้นำมาใช้เยอะ เพียงแต่นำมาใช้บ่อย เช่น พวกหญ้าประดับต่าง ๆ

“ด้านล่างของกำแพงหินเทปูนผูกเหล็กเป็นคานคอดิน กว้าง 20 เซนติเมตร ลึก 30 เซนติเมตร เพื่อเพิ่มความแข็งแรง นอกจากนี้ระหว่างตะแกรงเหล็กแผ่นหน้าและหลังยังยึดกันไว้ด้วยเส้นเหล็กที่วางตำแหน่งสลับฟันปลาค่อนข้างถี่ ช่วยเพิ่มความแข็งแรง หินที่ใช้เป็นหินภูเขาโทนสีเทาขาวจากกาญจนบุรีครับ”

“นอกจากนี้ยังชอบใช้ต้นไม้มีฟอร์ม ใช้ต้นไม้ที่มีใบเล็ก ๆ ใบละเอียด ชอบที่จะให้มีความเท่อยู่ในงานออกแบบ ความเท่ในที่นี้ก็อย่างเช่น ต้นไม้ที่มีลักษณะเด่นเป็นเอกลักษณ์ อย่างสวนนี้ก็จะมีพวกคล้า บอนกระดาด เฟินที่มีใบยาว และหญ้าประดับครับ และผมชอบนำงานฮาร์ดสเคปเข้ามาใช้ในสวนให้มากขึ้น ซึ่งก็มีส่วนช่วยให้สวนดูแลง่ายขึ้นด้วย พยายามสร้างงานให้เกิดความแตกต่าง อยากจะพัฒนางานของตัวเองไปเรื่อย ๆ อยากให้สวนแต่ละแห่งที่มีโอกาสได้ทำมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่ไม่ซ้ำกันครับ”

ถึงแม้ว่าบริเวณนี้จะใช้หินเป็นจำนวนมาก แต่พื้นดินด้านล่างมีความแข็งแรงมากพอจึงไม่จำเป็นต้องลงเสาเข็มเพิ่ม เพียงแค่รองพื้นด้วยหินคลุกและอัดให้แน่น เพื่อป้องกันไม่ให้แผ่นหินกาบกระดกเวลาเดินเหยียบ

ตั้งใจออกแบบประตูบ้านเป็นประตูบานเลื่อนขนาดใหญ่ และกรุผนังด้านโถงบันไดด้วยกระจกใสทั้งหมด เพื่อให้มองเห็นส่วนที่อยู่ด้านนอก ใต้บันไดโรยกรวดสีขาวตกแต่งด้วยไม้กระถางทรงสวย ทำให้รู้สึกว่าสวนและภายในบ้านเชื่อมต่อเป็นพื้นที่เดียวกัน

ชื่อของโจ้และคนสวน Landscape อาจใหม่สำหรับผู้คุณอ่าน หลายท่านอาจรู้จักเขาจากรายการบ้านและสวนกันมาบ้างแล้ว ด้วยประสบการณ์ที่เคยทำงานจัดสวนที่ญี่ปุ่น และงานออกแบบจัดสวนในบ้านเรามานาน เจ้าตัวก็ยอมรับว่าลึก ๆ แล้วชอบทั้งสวนอังกฤษและสวนญี่ปุ่น กับผลงานจัดสวนที่ผ่านมา ทั้งสวนทรอปิคัล สวนอังกฤษ สวนญี่ปุ่น คุณโจ้ใช้รูปแบบและนำการจัดวางแบบสวนญี่ปุ่นมาใส่ในผลงานของเขา รวมไปถึงการเลือกใช้พรรณไม้ที่มีความหลากหลาย เกิดเป็นสไตล์สวนที่มีรูปแบบผสมผสานและมีเอกลักษณ์น่าสนใจครับ

นิตยสารบ้านและสวน ฉบับเดือนพฤษภาคม 2566
เจ้าของ : คุณธนกฤต – คุณมณฑิรา แก้วอุบลพันธ์
ออกแบบ : คนสวน Landscape โดยคุณคมกฤต สุขทอง โทรศัพท์ 08-7224-3078
เรื่อง : วชิรพงศ์ หวลบุตตา
ภาพ : ศุภกร ศรีสกุล