ขี้หมูบำรุงหัว ขี้วัวบำรุงใบ ขี้ไก่บำรุงผล สูตรเลือกปุ๋ยคอกบำรุงผักสวนครัวที่ “ปูเป้ทำเอง” บอกวิธีจำง่ายๆ ซึ่งหลายคนอาจจะไม่เคยรู้มาก่อนและมักเลือกปุ๋ยขี้วัวบำรุงพืชผักเป็นหลัก เพราะหาได้ง่ายที่สุด ทั้งที่จริงแล้วการเลือกปุ๋ยคอกแต่ละชนิดต้องเลือกให้ตรงกับชนิดของผักที่ปลูกด้วย
ปูเป้ทำเอง หรือคุณปูเป้ สุพัตรา ไชยชมภู อีกหนึ่ง Urban farmer ที่มาแชร์ความรู้ในโซน Garden&Farmในงานบ้านและสวน select 2022 ในมิติของวัสดุปลูกพืชผักสวนครัว ซึ่งตัวเธอเองได้ผ่านการลองผิดลองถูก เรียนรู้ จนค้นพบหัวใจสำคัญของดินปลูกที่สามารถทำเองได้จากครัวเรือนของเรา
“มันเริ่มจากที่เราเคยใช้ดินที่มีคุณภาพ เป็นดินจากสวนผลไม้นำมาปลูกผักในกระถาง ในดินมีไส้เดือนติดมาด้วยแล้วมันก็ขยายพรวนดินให้ผักเราเติบโต จึงได้รู้ว่าในการปลูกผักดินมีความสำคัญมากๆ แต่ด้วยชีวิตคนเมืองจะหาดินที่มีคุณภาพได้จากที่ไหนนอกจากจะต้องทำเอง จึงเริ่มทำปุ๋ยหมักจากเศษอาหารในเข่งพลาสติก สูตรก็ง่ายๆ สร้างเลเยอร์เป็นชั้นๆ ด้วยใบไม้แห้ง เศษอาหารที่กินเหลือในแต่ละวัน เติมดินในเมืองที่เสื่อมสภาพก็ผสมกลบเข้าไปด้วย หากมีปุ๋ยคอกขี้วัวใส่เป็นชั้นที่ 4 ทำแบบนี้เป็นชั้นๆ ทุกวันรดน้ำให้ชุ่ม เรียกว่าปุ๋ยหมักแบบไม่กลับกอง ทิ้งไว้สัก 3 เดือนก็จะได้ดินปลูกต้นไม้”
“อีกสูตรที่ใช้คือถังหมุนหมักง่าย ตัวนี้จะใช้เครื่องแห้งเช่นเศษใบไม้แห้ง หรือแกลบ ผสมกับปุ๋ยคอกอย่างขี้วัว ผสมกับเครื่องเปียกคือเศษผัก เศษผลไม้ เศษอาหารและอีกหนึ่งสิ่งสำคัญคืออากาศภายในถังแล้วหมุนปั่นให้มีความชื้นแต่ไม่แฉะ เป็นการมิกซ์กัน ทุกครั้งที่ใส่เครื่องหมักก็หมุน ใกล้ๆ เต็มถังสัก 80% ก็ปิดไม่ต้องเติมเศษอาหารอีกเพื่อให้มีอากาศภายในถัง เรียกว่าปุ๋ยกลับกอง ใช้เวลา 1 เดือนก็นำมาผสมดินปลูกต้นไม้ได้”
นอกจากการทำปุ๋ยหมักทั้ง 2 แบบคุณปูเป้ยังได้คิดค้นสูตรดินที่เหมาะสำหรับคนเมืองให้ได้ใช้ดินที่มีคุณภาพสำหรับปลูกพืชผักทุกชนิด ในชื่อดินปูเป้ทำเอง ซึ่งร่วมคิดค้นกับอาจารย์สุเทพ กุลศรี นักพัฒนาวิจัยดิน เป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับคนเมืองที่อยากปลูกผัก สะดวกรวดเร็ว ไม่ต้องรอเวลาแต่ได้ดินที่มีธาตุอาหารที่มีประโยชน์ต่อพืชผัก
“การใช้ปุ๋ยหมักจากเศษอาหารที่ทำเองนี้ เลือกใช้ให้ตรงกับชนิดของพืชที่ปลูก อย่างผักกินใบให้ผสมกับดินในอัตรา 1 ต่อ 1 แต่หากใช้ปลูกผักกินผลก็อาจจะใช้ในอัตรส่วน 2 ต่อ 1 เพราะพืชพวกนี้ต้องการธาตุอาหารที่สูงเพื่อใช้ผลิดอกออกผล แต่ทั้งนี้ก็ควรเลือกชนิดของปุ๋ยคอกให้ตรงกับชนิดของพืชที่ปลูกด้วย จำง่ายๆ คือ ขี้หมูบำรุงหัว ขี้วัวบำรุงใบ ขี้ไก่บำรุงผล และขี้เป็ดบำรุงทุกส่วน อาจจะใช้ขี้สุนัขและขี้แมวในกระบวนการทำปุ๋ยหมักได้เช่นกัน”
ประสบการณ์ทำปุ๋ยหมักสำหรับปลูกผักในเมืองที่ผ่านการเรียนรู้ ทดลองทำ พร้อมที่จะส่งต่อเป็นองค์ความรู้ในโซน Garden&Farm ที่งานบ้านและสวนแฟร์ select 2022 และให้ทุกคนได้ร่วมกิจกรรม workshop ผสมดินปลูกสมุนไพรฝรั่งในกระถาง โดย ปูเป้ทำเอง มารู้จักเคร็ดลับการปลูกสมุนไพรฝรั่งที่ใครๆ ต่างโอดครวญว่าปลูกยาก ดูแลยาก พร้อมผสมดินปลูกที่จะทำให้ปลูกแล้วรอด วันที่ 27 มี.ค. 65 เวลา 11.00-12.00 น. (ลงทะเบียนเวลา 10.30 น.)
