บ้านและสวนมาคุยกับกับคุณจิ๋ว-ปราโมทย์ โรจน์เรืองแสง แห่งสวนอัญมณี ผู้สะสมไม้ด่างมากว่า 40 ปีด้วยใจรัก ถึงการเลือก ซื้อไม้ด่าง ที่เป็นไม้ใบอย่างฟิโลเดนดรอน มอสเตอร่า และลิ้นมังกร เพื่อใช้เป็นต้นพันธุ์ว่าเราเลือกซื้ออย่างไรกัน
คุณจิ๋วนับว่าเกิดมากับต้นไม้เลยก็ว่าได้ เพราะคุณพ่อเป็นคนขายต้นไม้มาตั้งแต่แรกเริ่ม จนเป็นหนึ่งในผู้ร่วมก่อตั้งสมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทย และด้วยที่การเป็นคนรักต้นไม้ และชอบอะไรที่แปลกแตกต่างจากคนอื่น คุณจิ๋วจึงเริ่มต้นผสมพันธุ์ต้นไม้พันธุ์ใหม่ๆ ขึ้นมาเอง ตั้งแต่ยุคที่การผสมพันธุ์กล้วยไม้เป็นที่นิยม
ภายหลังจึงค้นคว้าเรื่องอโกลนีม่า และเริ่มทดลองผสมพันธุ์ใหม่ๆ ขึ้นมา จนเป็นผู้ผสมพันธุ์อโกลนีมาสีแดงคนแรกของโลกเมื่อ 20 ปีก่อน และขายต้นพันธุ์ให้กับต่างประเทศรวม 3 ต้น ในราคา 1 ล้านบาทในสมัยนั้น ต่อมายังได้พัฒนาอโกลนีมาสุขสมใจปอง หยกสยาม สุวรรณภูมิ ที่มีในบ้านเราออกมาจำหน่าย ดังนั้น อโกลนีมา ลิ้นมังกร ไม้ใบ สายพันธุ์ใหม่ๆ หลายสายพันธุ์ ก็มาจากสวนอัญมณีแห่งนี้นี่เอง!
วันนี้เราคุยกันถึงเรื่องไม้ด่างกันว่า ถ้าเราจะ ซื้อไม้ด่าง เพื่อให้เป็นต้นพันธุ์ ในมุมมองของนักผสมพันธุ์ต้นไม้ เราต้องดูอะไรบ้าง และปัจจัยอะไรที่มีผลต่อราคา เนื่องจากพอโควิดคนสนใจต้นไม้ที่อยู่ใกล้ตัวมากขึ้น ความต้องการไม้ด่างพวกไม้ใบจึงมากขึ้นตามมา
สิ่งที่ต้องดูในการซื้อ
การกระจายของความด่าง ลักษระด่างมีหลายแบบ ทั้งด่างจุด ด่างเป็นเส้น ด่างริมขอบใบ ด่างกลางใบ ด่างหินอ่อน ด่างเป็นปื้นๆ ด่างทั้งใบ(มักจะตายภายหลัง) ด่างที่ดีควรมีกระจายตัวทั่วใบ ไม่ใช่แค่ด่างอยู่แค่มุมใดมุมหนึ่งเท่านั้น
ความชัดเจน การใช้ไม้ด่างก็เพื่อให้พื้นที่ที่เราไปจัดแต่งสวนสว่าง น่าสนใจขึ้น ฉะนั้นการด่างควรมีสีด่างที่ชัดเจน สามารถสังเกตุเห็นได้ในระยะไกล ไม่ใช่ต้องเข้ามาชี้ใกล้ๆ ถึงจะเห็น
ด่างไปทุกเซล การด่างที่ดีคือการถ่ายทอดลักษณะด่างๆ ไปทุกเซลของต้นเลย เรียกว่า ด่างเข้าสายเลือดจนนิ่งแล้ว ถ้าจะให้ดี ด่างตั้งแต่ใบ ลำต้น ยันผลที่ออกมา ถือว่าเด็ด ไม่กลายเป็นเขียวแล้วแน่นอน
ด่างฮาฟสวย แต่ไม่เหมาะทำต้นพันธุ์ การด่างฮาฟเซลด่างจะไม่กระจายตัว ฉะนั้นการนำใบไปเพาะเนื้อเยื่อ จะมีโอกาสได้ต้นด่างที่ไม่เสถียร และจำนวนต้นลูกที่ด่างน้อยกว่าการด่างแบบกระจาย แต่ถ้าซื้อเพราะความชื่นชอบด่างฮาฟก็สวยดี อันนี้แล้วแต่คน
การใช้เคมีทำให้ด่างแค่ชั่วคราวก็อาจมี การหลอกทำไม้ให้ด่างโดยเคมีแล้วความด่างไม่เสถียรมีมานานแล้วในประเทศเพื่อนบ้าน จึงจำเป็นต้องศึกษาผู้ขายให้ดีก่อน แม้ตัวคุณจิ๋วเองในสมัยก่อนก็เคยโดนหลอกมาแล้วเมื่อไปเดินงานต้นไม้ในต่างประเทศ
เรื่องราคา ตลาดมีหลายแบบ อาทิ ซื้อไปขายให้กับคนนักสะสม หรือการ ซื้อไม้ด่าง เพื่อไปขยายพันธุ์ต่อในวงกว้าง ซึ่งจะดีถ้ามีตลาดที่เขาเล่นไม้ชนิดนี้กันทั้งในประเทศและต่างประเทศ ถ้าเป็นต้นพันธุ์ใหม่ๆ ที่สวยงาม และผสมออกมาได้นิ่งแล้ว อาจมีราคาสูง แต่ต้องมีตลาดจริงๆ ที่ต้องการก่อน หากซื้อขายกันวงเล็กๆ และเป็นตัวที่มีมานานแล้ว อาจเป็นการสร้างราคาเกินจริงได้
อย่างต้นพันธุ์ราคาสูงที่คุณจิ๋วขายได้เมื่อ 20 ปีก่อนนั้น ก็เป็นการขายให้นักสะสมต้นไม้ที่บรูไน หรือบางพันธุ์ก็ขายให้นักเพาะเนื้อเยื่อที่ได้รับออเดอร์จากต่างประเทศเพื่อใช้จัดสวน บางพันธุ์เพาะขึ้นมาแล้วนำไปใช้จัดสวนในวงกว้างก็ได้เช่นกัน
เมืองไทยนั้นขึ้นชื่อและเป็นที่ยอมรับในวงการไม้ด่างว่า เก่งในเรื่องการผสมพันธุ์ต้นไม้ใหม่ๆ สู่วงการอยู่เสมอ ด้วยคนไทยมีทักษะทางเกษตรกรรมและความงามอยู่ในตัว แต่ก่อนที่จะ ซื้อไม้ด่าง หรือไม้แปลกๆ ในราคาสูงก็อย่าลืมศึกษากันให้ดีกัน แต่อย่าลืมว่าสินค้าทุกอย่างมีวัฏจักรราคาของมันด้วยเช่นกัน