ปิดปีด้วยข่าวคราวด้านสุขภาพและโรคภัยที่ดูจะเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตเราไปแล้ว ทั้งเรื่องฝุ่นPM2.5และไข้หวัดจากไวรัสโควิด-19 ซึ่งนําไปสู่ความตื่นตัวของผู้คนในสังคมที่หันมาใส่ใจดูแลสุขภาพและหาทางป้องกันตัวเองจากโรคภัยมากยิ่งขึ้น นอกเหนือจากการรักษาด้วยยาแผนปัจจุบันแล้ว ในสวนของเราเองก็คือห้องยาใกล้ตัวที่สามารถรักษาหรือบรรเทาอาการเจ็บป่วยเล็กๆน้อยๆ โรคเรื้อรัง หรือดูแลสุขภาพให้แข็งแรงด้วยพืชสมุนไพรที่ปลูก เรามีตัวอย่างต้นไม้ในสวนที่สวยด้วยและใช้ทำสมุนไพรบำรุงสุขภาพใกล้ตัวที่ประยุกต์ใช้ในการรักษาและดูแลสุขภาพให้ลองนําไปทําตามกันได้ ดังนี้
1.ราชพฤกษ์หรือคูน
Cassiafistula L.
ฝักมีสาร ออกฤทธิ์ที่ส่งผลต่อระบบประสาทของแมลง ช่วยใน การขับถ่าย แก้ไข้มาลาเรีย ขับเสมหะได้ แก้อาการกระหายน้ํา เมล็ดมีฤทธิ์ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอล
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_11.jpg)
2.กุหลาบมอญ
Rosa x damascena Mill.
มีฤทธิ์ช่วย คลายกล้ามเนื้อเรียบและกดการทํางานของกล้ามเนื้อ ลาย กลีบดอกใช้เข้ายาหอมเป็นยาบํารุงหัวใจ น้ําดอกไม้เทศที่มีส่วนผสมของกุหลาบมอญช่วยแก้อาการอ่อนเพลียและกระวนกระวาย ดอกแห้งใช้เป็น ยาระบายอ่อนๆและแก้อาการอ่อนเพลีย
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_15.jpg)
3.ว่านน้ํา
Acorus calamus L.
เหง้าและรากมีน้ํามัน หอมระเหยซึ่งมีกลิ่นเฉพาะที่ช่วยลดความดันโลหิต บรรเทาอาการปวด อาการชัก ช่วยลดพิษของ แอมเฟตามีน มีฤทธิ์แก้ไอ ขับเสมหะ ยับยั้งอาการ หอบหืด สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อราได้ ใช้ไล่ยุงและแมลง น้ํามันจากต้นว่านน้ํามีฤทธิ์ยับยั้ง การสะสมเซลล์ไขมันได้อีกด้วย
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_14.jpg)
4.อังกาบหนู
Barleria prionitis L.
ทุกส่วนของต้น มีสรรพคุณแก้อาการไขข้ออักเสบได้ ลําต้นและใบแก้ปวดบวมหรือปวดฟัน ส่วนรากช่วยรักษาฝีได้ เมื่อนํามาคั้นน้ําสามารถทากันเท้าแตกหรือหยอดหูแก้อาการหูอักเสบได้
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_09.jpg)
5.กระดูกไก่ดํา
Justicia gendarussa Burm.f.
ใบมีสารสําคัญคือVitexinและApigenin ซึ่งมีฤทธิ์ ต้านการอักเสบและลดอาการปวดได้ดี รวมถึงมีฤทธิ์ ยับยั้งการเจริญเติบโตและการแพร่กระจายของ เซลล์มะเร็งต่อมลูกหมากได้
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_10.jpg)
6.ชบาเมเปิ้ล
Hibiscus acetosella Welw.ex Hiern
นิยมนํามารับประทานเป็นผักสดและประกอบอาหาร มีรสเปรี้ยว ใบและดอกมีสารแอนโทไซยานินและ เพ็กติน ช่วยเรื่องระบบขับถ่ายและต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันการเกิดโรคเรื้อรัง
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_01.jpg)
7.ลําดวน
Melodorum fruticosum Lour.
ดอกแห้ง มีสรรพคุณเป็นยาบํารุงกําลัง หัวใจ และโลหิต แก้ วิงเวียน แก้ไอ เป็นไข้ และยังจัดเป็นหนึ่งในตํารับ พิกัดเกสรทั้งเก้า(ประกอบด้วยเกสรดอกบัวหลวง ดอกกระดังงา ดอกจําปา ดอกพิกุล ดอกบุนนาค ดอกมะลิ ดอกสารภี ดอกลําเจียก และดอกลําดวน)
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_05.jpg)
8.ต้นหูเสือ
Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng.
ใบมีสารที่สามารถทําน้ํามันหอมระเหยได้ อีกทั้งยังมี ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา ยีสต์ การงอกของพืชอื่นๆ และเอนไซม์โปรติเอส จากเชื้อเอชไอวี รวมถึงยังเป็นยาฆ่าแมลงได้ด้วย
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_03-1.jpg)
9.เครือขยันหรือย่านางแดง
Bauhinia strychnifolia Craib.
เถามีสารช่วยบํารุงธาตุในร่างกาย ดับพิษร้อน แก้โรคหัวใจบวม ใช้เป็นยาแก้พิษหลายชนิด รวมถึง ล้างสารพิษจากยาเสพติด
ใบย่านาง วัตถุดิบอร่อยตำรับอีสาน ภูมิปัญญาในหม้อแกงหน่อไม้
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_04.jpg)
10.ดีปลี
Piper retrofractum Vahl.
มีฤทธิ์กดประสาท ส่วนกลาง ช่วยเสริมฤทธิ์ยานอนหลับ ต้านพิษในตับ ลดระดับน้ําตาลในเลือด ช่วยต้านเชื้อราและ แบคทีเรีย แต่เป็นอันตรายต่อสตรีมีครรภ์
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_07.jpg)
11.ชะมวง
Garcinia cowa Roxb. ex Choisy
ใบมีสาร ช่วยยับยั้งการดูดซึมคอเลสเตอรอลเข้าสู่เซลล์ และ มีสารชะมวงโอน(Chamuangone) ซึ่งช่วยต้านเซลล์ มะเร็งได้ดี รวมถึงแบคทีเรียที่ก่อโรคทางเดินอาหาร
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_02.jpg)
12.ตดหมูตดหมา
Paederia linearis Hook.f.
ทุกส่วน ใช้เป็นยาถอนพิษเหล้า ยาสูบ พิษจากอาหาร และแก้ท้องเสีย ผลและใบใช้เป็นยาแก้ปวดฟัน ใบแก้พิษงู ดอกมีสรรพคุณแก้อาการไข้จับสั่น
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_08.jpg)
13.ผักปลัง
Basella alba L.
ใบช่วยลดภาวะเสี่ยง เป็นโรคเบาหวานได้ ลดการเป็นหมัน ยอดอ่อนและ ใบอ่อนมีคุณค่าทางสารอาหารมาก ช่วยบํารุงธาตุ เป็นยาลดไข้ ใบและผลนํามาขยี้ทาบริเวณที่ถูกแมลงสัตว์กัดต่อย
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_06.jpg)
14.บอระเพ็ด
Tinospora crispa (L.) Hook.f. & Thomson
มีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยชะลอวัย ควบคุมระดับน้ําตาลในเลือด ลดความดันโลหิต แต่หากรับประทานส่วนรากต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน อาจมีผลต่อหัวใจ
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_12.jpg)
15.ตะไคร้หอม
Cymbopogon nardus Rendle
ใบและลําต้นมีสารที่นําไปกลั่นเป็นน้ํามันหอมระเหย มีคุณสมบัติป้องกันตัวเต็มวัยและสามารถฆ่าไข่ของ ด้วงถั่วเขียว ป้องกันยุงกัด ยับยั้งเพลี้ย และควบคุม การเจริญเติบโตของเชื้อรา Aspergillusflavus
![](https://www.baanlaesuan.com/app/uploads/2020/12/herb_13.jpg)