ทิศสร้างบ้าน ผังบ้าน เป็นเรื่องสำคัญ จะสร้างบ้านหรือซื้อบ้านสิ่งหนึ่งที่ควรรู้ คือ การวางผังบ้านให้เหมาะกับ ทิศแดด ทิศลมและฝนของเมืองไทย
ที่จะช่วยให้บ้านหลบแดดในช่วงฤดูร้อน เปิดรับลมช่วยระบายอากาศ และไม่ต้องเปียกฝนสาดในช่วงฤดูฝน อยู่สบายในทุกฤดู ซึ่งแต่ละห้องควรอยู่ทิศไหน บ้านและสวนมีข้อมูล ทิศสร้างบ้าน แบบเข้าใจง่ายมาแนะนำ
1 | ทิศสร้างบ้าน ป้องกันแสงแดด-ฝนสาด
ทิศแสงแดด
ดวงอาทิตย์จะโคจรอ้อมไปทางทิศใต้นาน 8 เดือน คือช่วงเดือนกันยายนถึงเมษายน และอ้อมไปทางทิศเหนือเล็กน้อย 4 เดือน ในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงสิงหาคม ทำให้ทิศใต้เป็นทิศที่รับแดดมากที่สุด แต่ทิศที่ร้อนที่สุดคือทิศตะวันตก เพราะรับแสงแดดโดยตรงในช่วงบ่ายนั่นเอง
ทิศของลมและฝน
ทิศตะวันตกเฉียงใต้จะเป็นทิศที่มีฝนสาดเข้าบ้านมากที่สุด เพราะเป็นฤดูฝนซึ่งได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ฤดูฝนจะเริ่มจากช่วงกลางเดือนพฤษภาคมและ ทิ้งช่วงไปสักพัก ก่อนจะกลับมาในเดือนกรกฎาคม จนไปสิ้นสุดในเดือนตุลาคม (แต่บางพื้นที่ เช่น ภาคใต้ ยังคงมีฝนตกชุกไปจนถึงปลายปี) โดยมีทิศทางลมประจำถิ่นดังนี้
- ช่วงกลางเดือนตุลาคม-กลางเดือนกุมภาพันธ์ มีลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดพาอากาศหนาวมา
- ช่วงกลางเดือนกุมภาพันธ์-กลางเดือนพฤษภาคม เป็นช่วงลมเปลี่ยนทิศจากลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือเป็นลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้
- ช่วงกลางเดือนพฤษภาคม-กลางเดือนตุลาคม มีลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้พัดพาฝนและความชื้นมา
2 | ห้องนอน
ควรตั้งอยู่ทางทิศเหนือ เพื่อรับแสงแดดอ่อน ๆ ที่แสนสดใสในยามเช้า ช่วงเวลา 6.30 น. – 9.00 น. อีกทั้งเมื่อถึงช่วงที่ดวงอาทิตย์โคจรอ้อมทิศใต้ ห้องที่อยู่ทางทิศนี้จะไม่สะสมความร้อน ทำให้นอนหลับสบายในยามค่ำคืน ยิ่งถ้าเป็นช่วงฤดูหนาว ก็จะมีลมเย็น ๆ พัดโชยเข้ามาด้วย
3 | ห้องรับแขกและห้องทำงาน
ควรตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ เพื่อรับแสงแดดในช่วงเช้าที่ยังไม่ร้อนจนเกินไป ตกบ่ายแสงแดดก็ไม่สาดเข้ามา จึงสามารถนั่งทำงานหรือนั่งเล่นได้อย่างรื่นรมย์ตลอดวัน
4 | ห้องรับประทานอาหาร
ควรตั้งทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ เพื่อรับลมจากทิศใต้สำหรับการระบายอากาศ หรือหากใครจะยกไปตั้งติดกับห้องครัว ก็ไม่ผิดแต่อย่างใด
5 | สวน+ทางเข้า
ควรอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ พื้นที่สีเขียวหน้าบ้านจะช่วยให้ลมที่พัดผ่านเข้าไปในบ้านเป็นลมเย็นและสดชื่น ช่วยกรองแสงสะท้อนให้ดูนวลตา ไม่แข็งกระด้างเหมือนส่องผ่านพื้นปูนเข้าไป
6 | ที่จอดรถและห้องเก็บของ
ควรอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ เพื่อเป็นตัวกั้นไม่ให้ความร้อนเข้าไปถึงตัวบ้านได้ แต่ก็ควรมีการระบายอากาศที่ดีด้วย ไม่เช่นนั้นฝุ่นและควันอาจเป็นต้นเหตุให้ข้าวของในพื้นที่ส่วนนี้เสียหายได้ ทิศนี้ควรมีชายคายื่นยาวเป็นพิเศษป้องกันแดดแรงช่วงบ่ายและป้องกันฝนสาดเข้าสู่ตัวบ้าน
7 | ห้องน้ำ ห้องครัว ส่วนซักล้าง
ควรตั้งไว้ทางทิศตะวันตก เพื่อให้แสงแดดช่วยฆ่าเชื้อโรคและลดกลิ่นอับอันไม่พึงประสงค์ ทั้งยังช่วยป้องกันความร้อนและความชื้นเข้าไปยังพื้นที่ใช้งานในบ้าน และส่วนซักล้างควรอยู่ทางทิศตะวันตก เพื่อใช้ประโยชน์จากแสงแดดยามบ่ายอย่างเต็มที่ ควรมีชายคายื่นยาวเพื่อป้องกันแดดแรงฝนสาดด้วย
