หญ้ากาบหอยตัวเมีย

ชื่อวิทยาศาสตร์: Lindernia crustaceae  (L.) F. Muell. วงศ์:  Scrophulariaceae ประเภท:  ไม้ล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 5-20 เซนติเมตร ลำต้น: ตั้งชูขึ้น เป็นเหลี่ยม     ใบ: เดี่ยว ใบรูปไข่แกมรูปขอบขนานถึงรูปไข่กว้าง ขนาด 4-15 x 6-19 มิลลิเมตร ขอบใบจักฟันเลื่อย     ดอก: รูปแตร สีม่วงหรือม่วงอ่อน มี 5 กลีบ ผล: แห้งรูปกระสวยหรือกลม หุ้มด้วยกลีบเลี้ยงที่ยังติดอยู่ เมล็ดเล็ก จำนวนมาก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามสนามหญ้าและริมทางที่ค่อนข้างชุ่มชื้น ริมแม่น้ำ นาข้าวและที่ลุ่มทั่วไป เป็นสมุนไพร […]

หงอนไก่ไทย

 ดอกด้าย/พอคอที/หงอนไก่ตง/หงอนไก่ฟ้า/Wild Cockcomb ชื่อวิทยาศาสตร์: Celosia argentea L. วงศ์: Amarathaceae ประเภท:  ไม้ล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 60-150 เซนติเมตร ลำต้น: ไม่มีขน สีเขียวถึงม่วงแดง มีร่องตามยาว แตกกิ่งก้านตั้งตรงขึ้น    ใบ: รูปใบหอกแคบยาว ขนาด 1-5 x 5-12 เซนติเมตร    ดอก: ช่อดอกเป็นแท่งกลม ตั้งตรงขึ้น ยาว 5-15 เซนติเมตร ดอกย่อยอยู่ติดกับแกนช่อดอกหนาแน่น ส่วนปลายกลีบสีชมพูม่วงหรือม่วงแดง ออกดอกฤดูหนาว-ฤดูร้อน ผล: โคนสีขาว เมล็ดกลมแบน สีดำมัน ขั้วด้านหนึ่งบุ๋มลง อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามริมทาง ชายน้ำ […]

ส้มกบ

สังส้ม/ส้มดิน/ส้มลังกา/ส้มสายตา/หญ้าตานทราย/Creeping Woodsorrel/Indian Sorrel ชื่อวิทยาศาสตร์: Oxalis corniculata L. วงศ์: Oxalidaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียวหรือหลายปี/วัชพืช ความสูง: 5-15 เซนติเมตร ลำต้น: เป็นเถาเล็ก แตกกิ่งก้านมาก ยาว 30-50 เซนติเมตร ใบ: ใบประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ ออกจากจุดเดียวกันที่ปลายก้าน รูปหัวใจถึงรูปไข่กลับ ขนาดเล็ก ดอก: เดี่ยวหรือเป็นช่อ 2-6 ดอก รูปถ้วย สีเหลือง มี 5 กลีบ ออกดอกตลอดปี ผล: กลม ยาว มี 5 เหลี่ยม เมล็ดจำนวนมาก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน […]

แมงลักคา

การา/Wild Spikenard ชื่อวิทยาศาสตร์: Hyptis suaveolens (L.) Poit. วงศ์: Lamiaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: ได้ถึง 1.50 เมตร ลำต้น: เป็นพุ่ม แตกกิ่งก้านมาก มีขนทั่วไปและมีกลิ่นฉุน   ใบ: รูปไข่ ปลายแหลม ยาว 3-7 เซนติเมตร ดอก: เป็นช่อตามซอกใบ 2-5 ดอก กลีบเลี้ยงเป็นรูปถ้วยแบนหรือรูประฆัง ปากถ้วยเป็นหนามแหลม 5 อัน ด้านนอกมีขนยาวปกคลุม ดอกสีม่วงอ่อน ผล: ผลและเมล็ดอยู่ภายในกลีบเลี้ยงรูปถ้วย อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามริมทาง ที่รกร้าง และป่าละเมาะทั่วไป เป็นสมุนไพร […]

ผักเสี้ยนสีม่วง

ชื่อวิทยาศาสตร์: Cleome rutidosperma DC. วงศ์: Capparideceae ประเภท:  ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 15-40 เซนติเมตร ลำต้น: ทุกส่วนอ่อนนุ่มและมีขนสั้น ใบ: ใบประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ รูปไข่ถึงรูปใบหอกยาว ยาว 3-5 เซนติเมตร      ดอก: ขนาดเล็ก ประมาณ 1 เซนติเมตร ก้านดอกยาว มีสีแดงเรื่อ กลีบดอกสีม่วงสดใส 4 กลีบ ตั้งขึ้นด้านบน โคนกลีบแต้มสีม่วงแดง เกสรเพศผู้ยาว 6 อัน เกสรเพศเมียสีเขียว ผล: เป็นฝักเล็กๆ เมล็ดสีน้ำตาล อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามริมทาง […]

ผักเสี้ยน

ส้มเสี้ยน/ผักเสี้ยนไทย/ผักเสี้ยนตัวผู้ ชื่อวิทยาศาสตร์: Cleome gynandra L. วงศ์: Capparideceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 30-80 เซนติเมตร ลำต้น: กลม สีเขียว ตั้งตรง แตกกิ่งก้านรอบต้น ใบ: ใบประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ รูปไข่ปลายเรียวแหลม     ดอก: ขนาดเล็ก สีขาว เป็นช่อโปร่งที่ปลายกิ่ง ผล: ฝักกลมยาว 3-7 เซนติเมตร เมล็ดเหมือนเมล็ดงา สีดำ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ:  พบทั่วไปตามที่รกร้างหรือปลูกเพื่อนำใบมาดองกินแกล้มกับอาหารหรือขนมจีนน้ำยา  เป็นสมุนไพร ใบ ตำพอกหรือทาแก้ปวดเมื่อย เรียกเลือดมาเลี้ยงตามผิวหนัง เมล็ด มีรสเมา ใช้ขับพยาธิไส้เดือน

ผักแว่นดอย

ปุ้มฟ้า/Pink Oxalis ชื่อวิทยาศาสตร์: Oxalis corymbosa  DC. วงศ์: Oxalidaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก/วัชพืช ความสูง: 15-25 เซนติเมตร ลำต้น: อยู่ใต้ดิน ใบ: ออกเป็นกระจุกจากต้น ใบประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ รูปหัวใจ     ดอก: ช่อดอกมีก้านยาวชูสูงขึ้น ดอกรูปถ้วยขนาดเล็ก สีชมพูถึงชมพูม่วง ดอกดกในฤดูฝน ผล: แห้ง เมื่อแก่แตก ปล่อยเมล็ดเล็กๆ เหมือนฝุ่นออกมา อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: แยกไหล การใช้งานและอื่นๆ:  พบในสวน สนาม ทุ่งหญ้า หรือริมทางที่มีดินชุ่มชื้นหรือแฉะ และมีอากาศค่อนข้างเย็น พบมากทางภาคเหนือ มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาใต้ ใบมีรสเปรี้ยว กินได้ ใช้ปลูกคลุมดินหรือใส่กระถางตั้งประดับตามบ้าน

ผักปลาบ

ผักปลาบใบแคบ /Spreading Dayflower ชื่อวิทยาศาสตร์: Commelina  (L.) Gaertn. วงศ์: Conmelinaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ลำต้น: อวบน้ำ แตกกิ่งยาวและแผ่ราบไปตามพื้น สีเขียวหรือเขียวปนแดง ใบ: รูปแถบถึงใบรูปหอก ยาวเรียว ปลายแหลม   ดอก: ช่อดอกออกตามซอกใบและปลายกิ่ง มีกาบรองช่อดอกสีเขียว เมื่อดอกบานเต็มที่ ดอกจะชูก้านโผล่พ้นออกมาเหนือกาบ ดอกสีม่วงถึงน้ำเงินอมม่วง มี 3 กลีบ โคนกลีบเป็นก้านคอดเรียว มีเกสรเพศผู้ยาวงอน 6 อัน อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: แยกไหล การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามริมน้ำหรือทุ่งหญ้าที่มีดินชื้นแฉะ ยอดอ่อนกินได้ เป็นสมุนไพร ใบ ตำพอกฝีหรือแผลมีพิษ

ปืนนกไส้

กี่นกไส้/หญ้าก้นจ้ำ/Spanish Needle ชื่อวิทยาศาสตร์: Bidens pilosa L. วงศ์: Asteraceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 30-50 เซนติเมตร ใบ: ประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ รูปไข่ถึงรูปไข่แกมขอบขนาน ปลายเรียวแหลม ใบกลางมีขนาดใหญ่กว่าใบด้านข้าง บางครั้งเชื่อมติดกันคล้ายใบเดี่ยว หยักเป็นสามแฉก ขอบใบจักฟันเลื่อย ยาว 5-12 เซนติเมตร ดอก: ขนาด 0.8-1 เซนติเมตรกลีบดอกวงนอกสีขาว ดอกวงในสีเหลือง ผล: แห้งสีดำ แผ่กางออก ปลายผลแยกเป็นสองแฉก สีเหลือง อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือปักชำ การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทางและที่รกร้างทั่วไป เป็นวัชพืชในแปลงเพาะปลูกทั่วไป พบมากทางภาคเหนือถึงภาคกลาง เป็นสมุนไพร ต้น ต้มน้ำดื่มแก้ไอ […]

ผักกาดภูหิน

 Corn Sowthistle, Field Sow Thistle ชื่อวิทยาศาสตร์: Sonchusarvensis L. วงศ์: Asteraceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: 50-100 เซนติเมตร ลำต้น: ขึ้นเป็นกอ ลำต้นส่วนบนแตกกิ่งก้าน ทุกส่วนของต้นมียางสีขาว ใบ: ส่วนใหญ่เกิดรอบๆ โคนต้น รูปใบหอกกลับแกมขอบขนาน ยาว 8-20 เซนติเมตร ปลายแหลม ขอบหยักซี่ฟันและเป็นติ่งแหลม สีเขียวเทา ผิวใบมีนวล ดอก: ช่อดอกเกิดที่ยอดหลายช่อ แต่ละดอกเป็นช่อกระจุก ดอกวงนอกสีเหลืองสด มีใบประดับรอบช่อดอก 2-3 ชั้น มีขน ออกดอกในช่วงฤดูหนาวถึงฤดูร้อน เมื่อติดเมล็ดจะมีขนขาวฟูนุ่มจำนวนมาก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทาง คูน้ำ และที่ลาดไหล่เขาทางภาคเหนือ ในต่างประเทศใช้เป็นสมุนไพรและสารกำจัดวัชพืช ชื่อ […]

น้ำนมราชสีห์

Garden Spurge/Asthma Weed ชื่อวิทยาศาสตร์: Euphorbia L. วงศ์: Euphobiaceae ประเภท: ไม้อวบน้ำ อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 15-20 เซนติเมตร ลำต้น: ทุกส่วนมีน้ำยางสีขาวคล้ายน้ำนม ลำต้นมักโค้งและทอดขนานกับพื้น ใบ: รูปไข่เบี้ยว ยาว 1-4 ซม. มีขนทั่วไป ดอก: ออกเป็นกระจุกแน่นตามซอกใบ สีเขียวอ่อน ไม่มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอก เกสรเพศผู้และเมียอยู่แยกดอกกัน ออกดอกตลอดปี อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินปนทรายหรือดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือปักชำ การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทาง สนามหญ้า และที่รกร้างทั่วไป เป็นสมุนไพรที่ใช้กันมาก ต้นสด ต้มน้ำดื่มช่วยเพิ่มน้ำนมและฟอกนมให้สะอาด หรือใช้ระงับอาการชัก แก้ไอและหืด ถ้าผสมกับน้ำตาลอ้อย ใช้รักษาบิด มูกเลือด ในฟิลิปปินส์ใช้ใบแห้งผสมกับดอกลำโพงแห้ง มวนเป็นบุหรี่สูบแก้หืด ยาวสีขาวข้นใช้แก้หูดหรือตาปลาได้ โดยใช้ทาบริเวณที่เป็นบ่อยๆ

โทงเทง

ปุงปิง/เผาะแผะ/มะก่องข้าว/หญ้าต้อมต๊อก/Groundcherry/Hogweed ชื่อวิทยาศาสตร์: Physalis minima L. วงศ์: Solanaceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 40-80 เซนติเมตร ลำต้น: ตั้งตรง แตกกิ่งมาก โคนต้นสีม่วงแดง ใบ: รูปไข่ ขอบใบจักฟันเลื่อยหรือเว้าตื้นๆ ไม่สม่ำเสมอ ใต้ใบมีขนมากกว่าด้านบน ดอก: เดี่ยว ขนาดประมาณ 1 เซนติเมตร กลีบดอก 5 กลีบ สีเหลืองอ่อนหรือเขียวอ่อน โคนกลีบสีม่วงเข้ม ผล: กลม มีเนื้อนุ่ม ผิวเรียวเป็นมัน เมื่อสุกสีเหลือง กลีบเลี้ยงจะพองออกหุ้มผลไว้อย่างหลวมๆ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินปนทรายหรือดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทาง ที่รกร้างทั่วไป ทั้งที่ใกล้น้ำและที่ดอน เป็นสมุนไพร ต้น มีรสขมเย็น […]

ตีนตุ๊กแก

Coat Buttons/Tridax/Wild Daisy ชื่อวิทยาศาสตร์: Tridax procumbens L. วงศ์: Asteraceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ลำต้น: ทอดนอนไปกับพื้น ชูยอดขึ้นสูง 20-70 เซนติเมตร ใบ: รูปรี ขอบจักฟันเลื่อยลึกหรือหยักเป็น 3 แฉก ดอก: มีก้านช่อยาว 15-25 เซนติเมตร เป็นช่อกระจุกรูปถ้วย มีดอกย่อยจำนวนมาก กลีบวงนอกสีเหลืองอ่อน มี 5-6 ดอก ดอกวงในสีน้ำตาลอมเหลือง ผล: แห้ง ที่ปลายมีขนยาวสีขาว อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทางและทุ่งหญ้า  

ขี้ครอก

ขมวดดง/ขี้หมู/หญ้าผมยุ่ง/ปะเท้า/ปอเส้ง/Caesarweed/Hibiscus Bur ชื่อวิทยาศาสตร์: Urena lobata L. วงศ์: Malvaceae ประเภท: ไม้พุ่มขนาดเล็ก/วัชพืช ความสูง: 1 เมตร ใบ: ใบมีรูปร่างหลายแบบ รูปไข่ถึงค่อนข้างกลม ขอบหยักตื้นหรือลึกเป็นแฉก ใต้ใบมีขนปกคลุมหนาแน่น ดอก: สีชมพูอมม่วง 5 กลีบ คล้ายดอกชบา ออกดอกเกือบตลอดปี ผล: กลม ผิวมีหนามเหนียว อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทางทั่วไปที่มีแดดจัด เป็นสมุนไพร ใบ ต้มน้ำจิบแก้ไอ และขับเสมหะ ราก ถอนพิษไข้ ตัวร้อน ฯลฯ ลำต้นมีเส้นใยเหนียวใช้ทำเชือก

สาบเสือ

หญ้าฝรั่ง/กอมก้อห้วย ชื่อวิทยาศาสตร์: Anisomeles indica ( L.) Kuntze วงศ์: Lamiaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก/วัชพืช ความสูง: 30-150 เซนติเมตร ลำต้น: ลำต้นและกิ่งเป็นเหลี่ยม ใบ: รูปไข่ มีขนทั้งบนและใต้ใบ ยาว 2-6 เซนติเมตร ดอก: เป็นช่อตามซอกใบตลอดปลายกิ่ง ใบประดับรูปแถบแคบ มีขนปกคลุม กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นถ้วยเล็กๆ ปลายแยกเป็น 5 แฉก ดอกสีม่วงหรือชมพู มีแต้มสีขาวเล็กๆ ตรงกลางแฉก ขนาดดอกประมาณ 0.5 เซนติเมตร ผล: รูปไข่แบน ขนาดเล็ก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบริมทาง ที่รกร้างและที่โล่งแจ้งทั่วไป เป็นสมุนไพร ต้นต้มน้ำดื่มเป็นยาขับลม บำรุงร่างกาย […]

กระถินทุ่ง

กระถินนา/หญ้ากระเทียม/หญ้าขี้กลาก/หญ้าบัว/Tall Yellow-eyed Grass ชื่อวิทยาศาสตร์: Xyris indica L. วงศ์: Xyridaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 1 เมตร ลำต้น: เป็นพุ่มเล็กๆ คล้ายกอหญ้า ใบ: รูปแถบแคบ ห่อขึ้นเล็กน้อย ยาว 10-60 เซนติเมตร ปลายแหลมหรือทู่ ค่อนข้างอวบหนา แต่เปราะหักง่าย ดอก:ช่อดอกรูปไข่หรือกลมรี ยาว 1-1.5 เซนติเมตร ใบประดับซ้อนกันแน่น สีน้ำตาลทองหรือน้ำตาลแดง ดอกสีเหลืองสด 3 กลีบ ปลายกลีบจักเป็นครุย ทยอยบานวันละ 1-3 ดอก เมื่อแก่ใบประดับจะแห้งหลุดออก มีเมล็ดอยู่ภายใน อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินปนทราย หรือบริเวณที่เป็นดินเปรี้ยว น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบมากในนาข้าวทิ้งร้าง

สรัสจันทร

กล้วยมือนาง/ดอกดิน/หญ้าหนวดเสือ ชื่อวิทยาศาสตร์: Burmannia coelestis D.Don วงศ์: Burmanniaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก ไม่มีคลอโรฟิลล์ ต้องพึ่งพาเชื้อราในการเจริญเติบโต ความสูง: สูง 10 – 40 เซนติเมตร ลำต้น: คล้ายหญ้า ใบ: ใบเดี่ยว รูปหอกหรือแถบ ยาว 0.5 – 2 เซนติเมตร ดอก: เป็นช่อกระจุก ช่อละ 1-8 ดอก แต่ละดอกมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 7 – 8 มิลลิเมตร ยาว 1 – 1.5 เซนติเมตร สีม่วงอมฟ้าหรือม่วงคราม ปลายกลีบบนสีขาว เกสรเพศผู้สีเหลือง 3 อัน รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ ออกดอกเดือนตุลาคม – ธันวาคม ผล: รูปไข่ ภายในมีเมล็ดเล็กๆ จำนวนมาก […]