คนยุคเราเกิดมาก็ชินตากับเฟอร์นิเจอร์พลาสติก อย่างพวกเก้าอี้พลาสติกรูปทรงง่ายๆ ที่ซ้อนกันขึ้นไปได้เป็นตับ แต่ถ้าย้อนไปช่วงหกสิบกว่าปีก่อน ข้าวของพวกนี้เป็นเรื่องใหม่มาก เพราะช่วงนั้นพลาสติกจำกัดอยู่ในแวดวงงานบรรจุภัณฑ์เท่านั้น
และ Arne Jacobsen คือบุคคลผู้ที่ใจกล้าบ้าบิ่นหยิบเอาพลาสติกมาทำเป็นเก้าอี้ จนตอนนี้กลายเป็นดีไซน์ขึ้นหิ้ง มาดูเรื่องราวชีวิต และงานออกแบบของบิดาแห่ง Functionalism คนนี้กัน ไม่แน่ว่าเฟอร์นิเจอร์ในบ้านของคุณ อาจเป็นผลพลอยได้มาจากงานออกแบบของเขาก็เป็นได้

Arne Jacobsen เกิดที่โคเปนเฮเก้น ประเทศเดนมาร์ก เขาเป็นลูกชายของพ่อค้าขายส่งเข็มกลัดและกระดุม ส่วนแม่ทำงานธนาคาร
ตั้งแต่เด็กๆ เขาใฝ่ฝันอยากเป็นจิตรกร แต่พ่อก็แนะนำว่า ไหนๆ ชอบศิลปะ ก็เป็นสถาปนิกสิ หน้าที่การงานมั่นคงกว่าตั้งเยอะ เขาเลยเข้าเรียนประกาศนียบัตรด้านสถาปัตยกรรมที่ Copenhegen Academy of Arts
แต่แววนักออกแบบเฟอร์นิเจอร์ก็ฉายมาตั้งแต่ยังเรียนอยู่ เพราะได้รับรางวัลเหรียญเงินจากการออกแบบเก้าอี้ในงาน Paris Art Deco Fair และระหว่างทริปทัศนศึกษาครั้งนี้เอง ที่ทำให้เขาได้เห็นผลงานของปรมาจารย์สายโมเดิร์นทั้งหลาย เช่น Le Corbusier, Mies van der Rohe และ Walter Gropius จนตกหลุมรักในความงามอันแสนเรียบง่าย
หลังจากเรียนจบ เขาก็ทำงานด้านงานออกแบบสถาปัตยกรรมก่อน และก็ได้รางวัลด้วย อย่างงาน House of the Future ที่เขาออกแบบร่วมกับ Flemming Lessen เพื่อนร่วมชั้นเรียนตั้งแต่ยังเด็ก ก็เป็นบ้านทรงกระบอกสไตล์โมเดิร์นสุดหลุดโลก ที่มีทั้งโรงรถส่วนตัวและลานจอดเฮลิคอปเตอร์บนหลังคา หรืองานอาคารขนาดใหญ่อย่าง Bellavista Housing Estate โครงการอสังหาริมทรัพย์บ้านพักตากอากาศที่มองเห็นทะเลได้จากทุกห้องพัก



ระหว่างช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เขาได้หนีไปอยู่สวีเดน ซึ่งเป็นประเทศเพื่อนบ้าน พอสงครามจบลง เขาก็กลับมาช่วยฟื้นฟูและบูรณะเมืองในด้านสถาปัตยกรรม ส่วนสำคัญเร่งด่วนที่ต้องสร้างก่อนคืออาคารสาธารณะขนาดใหญ่ เขาได้ช่วยออกแบบ Rødovre Town Hall ความโดดเด่นอยู่ที่การใช้วัสดุ หินทรายกระจก เหล็กทำสี และสเตนเลสสตีล วัสดุจากงานอุตสาหกรรม ความน่าทึ่งอยู่ที่พื้นบันไดสเตนเลสสตีลบางๆ ปิดผิวยางไม่ให้พื้นผิวลื่น บันไดถูกแขวนกลางโถงด้วยลวดเหล็กทำสีส้มโดดเด่น


ผลงานด้านสถาปัตยกรรมที่สำคัญของเขาอยู่ในช่วงปี 1950 เป็นต้นมา อย่างอาคาร a group of houses at Søholm ที่ยังยึดหัวใจในเรื่องโมเดิร์น นั่นคือสร้างอย่างประหยัดแต่ฟังก์ชันเต็มที่ ซึ่งตอนนั้นเป็นปรากฏการณ์มากในเดนมาร์ก เพราะมันโมเดิร์นแบบดูอินเตอร์ และแม้แต่งานออกแบบอาคารสังเกตการณ์ชายฝั่ง Bellevue Beach ก็ออกแบบด้วยคาแร็คเตอร์นี้


แต่งานซึ่งเป็นที่จดจำมากที่สุด และยังได้รับความนิยมมาจนถึงทุกวันนี้ของ Arne คืองานออกแบบเฟอร์นิเจอร์ ซึ่งก็เริ่มต้นทำจริงจังในช่วง 1950 เช่นเดียวกัน โดยแรงบันดาลใจงานออกแบบของเขามาจากเก้าอี้ของ Charles และ Ray Eames ซึ่งเป็นไม้อัดดัดโค้ง แต่เขาเลือกที่จะนำพลาสติก ซึ่งเป็นวัตถุดิบจากยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม ช่วงที่เน้นการผลิตซ้ำเพื่อให้ได้จำนวนมาก ดีไซน์จึงถูกลดทอนลงให้เรียบง่ายขึ้น แต่ยังคงใช้งานได้ดี นั่นเป็นต้นกำเนิดที่ทำให้เกิด Ant Chair เก้าอี้ตัวแรกที่ทำจากพลาสติกชิ้นเดียวดัดโค้งเป็นทั้งพนักและเบาะ ที่สำคัญคือ สามารถซ้อนกันขึ้นเป็นตั้งได้ จึงประหยัดพื้นที่ในการจัดเก็บ


Ant Chair ถูกพัฒนาต่อมาเป็นเก้าอี้ Series 7 ที่เป็นรูปทรงเดียวกัน แต่เปลี่ยนจากการใช้พลาสติกมาเป็นการหุ้มบุด้วยเบาะและผ้าแทน รวมทั้งเก้าอี้อาร์มแชร์อีกตัวที่ดังมากคือ Egg Chair และ Swan Chair ที่ดีไซน์สุดแสนจะเรียบง่าย แต่นั่งสบายสุดๆ เก้าอี้ดีไซน์ของเขายังคงขายดีมาจนถึงปัจจุบันนี้ สามารถหาซื้อแบบออริจินัลได้จาก Fritz Hansen



เบื้องหลังความงามแบบเรียบง่ายเหล่านี้ แท้จริงแล้วต้องผ่านกระบวนการคิดอย่างเพอร์เฟ็คท์ เพื่อให้ได้รูปทรงที่สมบูรณ์แบบ และการใช้งานที่เต็มประสิทธิภาพ นิยามความเรียบง่ายที่เป็นเคล็ดลับการทำงานของ Arne เขากล่าวไว้ว่า “เบสิกที่สุดที่ทำให้อาคาร ไม่ว่าจะเป็นสไตล์ไหน ตั้งแต่วัดยุคอียิปต์โบราณ อาคารเรอเนซองซ์หรือบาโรค ดูสวยงาม นั่นคือการมีสัดส่วนที่พอเหมาะพอเจาะ เพียงแค่นี้ก็พอ”


HOUSE OF FRITZ HANSEN รีโนเวตบ้านเก่าให้กลายเป็นโชว์รูมเฟอร์นิเจอร์ไร้กาลเวลา
เรื่อง : Skiixy