“ดินผสม” ที่เห็นวางขายกันเป็นถุงตามริมถนนหรือร้านขายต้นไม้ทั่วไป ถือเป็นสินค้าสามัญประจำสวน ของคนชอบปลูกต้นไม้ที่ขาดไม่ได้ แต่บางครั้งดินที่ซื้อมาอาจไม่ค่อยมีคุณภาพมากนัก (ย้ำว่าบางครั้ง บางเจ้า) ทำให้ต้นไม้ของเราเจริญเติบโตได้ไม่ดีเท่าที่ควร สมัยนี้จึงมีวัสดุทางเลือก เช่น ขุยมะพร้าว ใบก้ามปู แบบแยกขายมาให้เราใช้ “ผสมดิน” กัน เราจึงนำเคล็ดลับดีๆ เรื่องของดินมาฝาก ไม่ว่าจะเป็นการใช้ยังไงให้เหมาะกับ ชนิดของต้นไม้ การเลือกซื้อ และสูตรง่ายๆ เอาไปใช้ผสมดินเอง
ดินถุงที่ขายทั่วไปมีอยู่หลายสูตรให้เลือกใช้ ก่อนซื้อสังเกตสักนิดว่าที่ถุงมีรายละเอียดอะไรระบุไว้บ้าง ถ้าจะให้ดีแนะนำว่าเลือกถุงที่บอกวัตถุดิบไว้ข้างๆ ดีกว่า ปกติแล้วพรรณไม้แต่ละชนิด ต้องการวัสดุปลูกไม่เหมือนกัน เช่น ไม้ดอกไม้ประดับทั่วไปชอบดินที่มีความร่วนซุยสูง หากใช้สำหรับเพาะกล้าต้องเก็บความชื้นและระบายน้ำได้ดี ส่วนแคคตัสและไม้อวบน้ำ ดินต้องมีความโปร่งระบายน้ำและอากาศได้ดี ส่วนใหญ่ดินถุงที่วางขายมักมีความร่วนซุย แต่มีธาตุอาหารน้อย ดังนั้นจึงต้อง “ปรุงดิน” เพื่อเสริมธาตุอาหารให้เพียงพอต่อการเจริญเติบโตของพืช
“รู้จักดินผสมแบบต่างๆ…”
- ดินผสมทั่วไป เนื้อละเอียดร่วนซุย สีเข้ม ผสมปุ๋ยคอกช่วยเพิ่มอินทรีย์วัตถุ
- ดินผสมใบก้ามปู เนื้อดินโปร่งระบายน้ำและอากาศได้ดี ธาตุอาหารสูง
- ดินขุยไผ่ สีเข้มจับตัวเป็นก้อน แต่แตกร่วนง่าย เป็นดินที่มีความอุดมสมบูรณ์สูงกว่าดินทั่วไป
- ดินปลูกแคคตัส เนื้อดินร่วนซุย ผสมทรายระบายน้ำได้ดี
“มาเริ่มผสมดินใช้เองกัน… “
ลองดูสิว่าใกล้บ้านคุณมีแหล่งวัตถุดิบอะไรบ้างที่สามารถทำดินผสมใช้เองได้ ดินผสมที่ดีควรมีคุณสมบัติร่วนซุย โปร่ง อุ้มน้ำ และระบายอากาศได้ดี มีธาตุอาหารและจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์กับต้นไม้ นอกจากดินแล้วยังมีส่วนผสมเพิ่ม โดยแบ่งคุณสมบัติเด่นๆ ของ “วัสดุปลูกแต่ละชนิด” ได้ ดังนี้
- ใบไม้ผุ เช่น ใบก้ามปู มีการระบายน้ำดี มีธาตุไนโตรเจนสูงและมีสารอาหารอื่น ๆ ที่พืชต้องการอีกมากมาย
- ปุ๋ยอินทรีย์ ได้แก่ ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก ช่วยให้วัสดุปลูกอุ้มน้ำ ร่วนซุย อากาศถ่ายเทได้ดี ทั้งยังมีการปลดปล่อยธาตุอาหารให้พืชอย่างต่อเนื่อง
- กาบมะพร้าวสับหรือขุยมะพร้าว หาง่าย ไปที่ไหนก็เจอ แถมราคาไม่แพง ช่วยให้วัสดุปลูกโปร่งและร่วนซุย อุ้มน้ำได้ดี
- ขี้เถ้าแกลบ น้ำหนักเบา ราคาถูก เมื่อผสมกับดินทำให้ดินเบา ระบายน้ำดี ผสมกับดินเหนียวทำให้ร่วนซุยมากขึ้น ใช้เป็นวัสดุปลูกกล้าบางชนิดและปักชำ ก่อนใช้ควรล้างน้ำเพื่อให้ความเป็นกรดเป็นด่างลดลง
- แกลบดิบ มีความพรุนสูง โปร่งเบา จึงถ่ายเทอากาศได้ดี แถมยังช่วยอุ้มน้ำ รักษาความชุ่มชื้นในดินอีกด้วย
“ขี้เถ้าแกลบ” นิยมใช้ในการปักชำต้นกล้า เพราะมีคุณสมบัติในการดูดซับความชื้นได้ดี ทำให้รากงอกออกมามีคุณภาพดี ลักษณะรากเป็นเส้นเล็กเรียวยาวและแผ่กระจายดี เหมาะที่จะขุดย้ายไปปลูกแต่เนื่องจากขี้เถ้าแกลบมีลักษณะเป็นด่าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งขี้เถ้าแกลบใหม่ จึงนิยมผสมกับทรายในการปักชำพืชในอัตราส่วน 1 : 1
เรื่อง : อิสรา สอนสาสตร์
