สวัสดีท่านผู้อ่าน ทุกท่านครับ ณ วันที่ผมเขียนบทความนี้ คนไทยเราก็ยังคงอยู่ในช่วง Social Distancing คือยังไม่ควรอยู่ใกล้กันจนเกินไป เพื่อป้องกันการติดต่อของเชื้อไวรัส COVID-19 ตามสโลแกนที่ว่า “โรคติดต่อ จะไม่ติดต่อ ถ้าเรา ไม่ติดต่อกัน” ฝึกลูกสุนัขที่บ้านด้วยตนเอง
แต่สำหรับท่านที่กำลังเลี้ยงลูกสุนัข บางท่านที่พอจะศึกษามาบ้าง ก็อาจจะลำบากใจ เพราะในช่วงอายุของสุนัขนั้น วัยที่ควรจะปูพื้นพฤติกรรมให้ลูกสุนัขรู้สึกดีหรือคุ้นชินกับสิ่งแวดล้อมภายนอกตัวเขา เพื่อให้เขาโตขึ้นมาเป็นสุนัขที่มีจิตประสาทและอารมณ์เหมาะสม มันจำกัดอยู่แค่ประมาณช่วงอายุระหว่าง 3-20 สัปดาห์เท่านั้น หลักจากที่เลยวัยนี้ไปแล้ว ประตูแห่งการเปิดรับมันจะค่อย ๆ ปิดลง และหลายกรณีถ้าลูกสุนัขมีความรู้สึกที่ไม่ดีกับอะไรไปแล้ว มักจะติดไปจนโต สิ่งที่ทำได้คือการมาปรับแก้ไขซึ่งจะใช้เวลาในการแก้ไขจากให้รู้สึกไม่ดีกลับมาเป็นรู้สึกดีนานกว่า และหลายเคสอาจไม่สามารถแก้ไขให้สุนัขกลับมามีจิตประสาทหรืออารมณ์ที่ดีอย่างที่เขาควรจะเป็นได้ 100% ถ้าเทียบกับการได้ปูพื้นพฤติกรรมให้แต่เนิ่น ๆ ในช่วงอายุ 3-20 สัปดาห์ ฝึกลูกสุนัขที่บ้านด้วยตนเอง
ซึ่งการปูพื้นฐานนี้ จะไม่เหมือนกับการฝึกเชื่อฟังคำสั่ง ที่เราสามารถฝึกให้สุนัขเรียนรู้ไปได้ตลอดชีวิตครับ ถ้าเรามีสิ่งจูงใจสุนัขที่แรงพอ (ไม่ว่าจะเป็นรางวัลที่สุนัขชอบ หรือการทำโทษที่สุนัขไม่ชอบ) ถ้าสิ่งจูงใจแรงพอ สุนัขจะทำตามเสมอ ไม่ว่าจะอายุในช่วงใด
ดังนั้น การปูพื้นพฤติกรรมตั้งแต่ยังเป็นลูกสุนัขช่วงอายุตั้งแต่ 3-20 สัปดาห์ จึงมีความสำคัญมากครับ การเข้าสังคม แปลตรงตัวก็คือการที่ลูกสุนัขโตขึ้นไปและสามารถไปอยู่ในสังคมได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม สุนัขหลายตัว สั่งนั่ง สั่งขอมือได้แต่พอไม่พอใจก็ขู่หรือกัด บางตัวน่ารักมากแต่พอพาออกนอกบ้านแล้วกลัวเสียงหรือกลัวสิ่งของแปลก ๆ รอบตัว บางตัวน่ารักมาก เชื่อฟังทุกอย่างแต่เจอสุนัขตัวอื่นไม่ได้เลยจะกัดเสียให้ได้ หรือบางตัวเวลาไม่พอใจแล้วกัดกลับมาจะควบคุมความรุนแรงในการกัดไม่ได้ทำให้เกิดความเสียหายจากการกัดมาก ซึ่งสุนัขเหล่านี้คือสุนัขที่การขาดการเข้าสังคมที่เหมาะสมเพื่อปูพื้นตั้งแต่ยังเด็กครับ
แล้วในช่วง COVID-19 นี้ล่ะ จะทำอย่างไร เวลาก็เดินไปทุกวัน ลูกสุนัขที่เจ้าของเลี้ยงอยู่ก็โตขึ้นทุกวัน แต่โรงเรียนสุนัขที่สอนในหลักสูตร Puppy Class ก็ไม่ได้เปิด กว่าจะเปิดลูกสุนัขหลายตัวก็อาจจะอายุเกิน สิ่งนี้แม้จะเป็นปัญหา แต่ก็ไม่ได้ถึงขั้นที่ว่าเจ้าของที่เลี้ยงลูกสุนัขอยู่จะหมดสิ้นหนทางในการปูพื้นพฤติกรรมลูกสุนัขของตัวเองไปเลยนะครับ บทความนี้ผมถึงจะมาแนะนำวิธี ฝึกลูกสุนัขที่บ้านด้วยตนเอง แม้อยู่ในช่วง COVID-19 ครับ
1. ลองหาโอกาสให้ลูกสุนัขของคุณ ได้คุ้นชินกับสมาชิกในบ้านก่อนครับ ก่อนจะเข้าสังคมได้ดี การประพฤติตัวกับสมาชิกในบ้านควรจะทำได้ดีเสียก่อน ลูกสุนัขควรจะสามารถเล่นกับสมาชิกทุกคนในบ้านได้อย่างเหมาะสม ไม่เล่นแรง สมาชิกทุกคนในบ้านควรจะสามารถสัมผัสตัวหรืออาบน้ำลูกสุนัขได้ทั้งตัวในทุกจุดโดยลูกสุนัขไม่แสดงอาการไม่ชอบ ลูกสุนัขไม่ควรแสดงอาการหวงอาหาร หวงพื้นที่ หรือหวงของเล่นต่อสมาชิกทุกคนในบ้าน ฯลฯ
ลองเริ่มแบบนี้ดูครับ ทุกครั้งที่แต่ละคนเจอลูกสุนัข ให้ไปพร้อมกับของกินเล่นที่ลูกสุนัขชอบ ทุกครั้งที่สัมผัสตัวลูกสุนัขก็ให้สัมผัสพร้อมกับการให้ขนม ให้ลูกสุนัขรู้สึกว่าทุกครั้งที่โดนจับ โดนเช็ดตัว เวลามีคนมาใกล้ชามอาหารหรือใกล้ตอนกัดของเล่นอยู่ นั่นแปลว่าคนเหล่านั้นจะนำของกินที่เขาชอบยิ่งกว่ามาให้ เมื่อเขารู้สึกได้แบบนี้ เขาก็จะรู้สึกดีครับ พอรู้สึกดีแล้ว เรื่องรำคาญ เรื่องกลัว หรือเรื่องอารมณ์เสียก็จะไม่มีไปโดยปริยาย และในขณะเดียวกัน ถ้าเขาเล่นแรงเกินไป ก็เลิกเล่นและเดินออกไปให้เขาอยู่ตัวเดียวเหงา ๆ เลยครับ ให้เรียนรู้ว่า เล่นแรง = ไม่เหลือใครเล่นด้วย
2. พอสุนัขคุ้นแล้ว ลองให้ทุกคนแต่ตัวแปลก ๆ เข้าไปหาลูกสุนัขครับ ใส่หมวกแปลก ๆ ใส่หน้ากาก ใส่วิกผม ถือไม้เท้า ฯลฯ และให้ทำเหมือนเดิมครับ เข้ามาพร้อมกับขนมหรือของกินที่ลูกสุนัขชอบ ให้เขามีภาพจำว่า เจอคนแปลก ๆ เหล่านี้ = ได้อะไรที่ดี ๆ จะช่วยให้สุนัขมั่นใจขึ้นเวลาเจอคนแปลกหน้าที่แต่งตัวประหลาดได้
3. ลองเปิดโทรศัพท์ หรือ smart tv ให้เขาได้ยินเสียงอะไรแปลก ๆ เสียงฟ้าร้อง เสียงมอเตอร์ไซค์ เสียงฆ้อง ฯลฯ ให้เสียงเหล่านี้อยู่ในระดับที่ลูกสุนัขยอมรับได้ และมาพร้อมกับขนมหรือของกินที่ลูกสุนัขชอบ ให้เขามีภาพจำว่า ได้ยินเสียงแปลก ๆ เหล่านี้ = ได้อะไรที่ดี ๆ แล้วจึงค่อย ๆ เพิ่มความดังของเสียงให้มากขึ้น เพื่อให้สุนัขไม่ตื่นกลัวหรือตกใจกับเสียงเหล่านี้ครับ
4. ลองหยิบอุปกรณ์ในบ้านแปลก ๆ มาใช้ให้เขาเห็น เช่นเครื่องดูดฝุ่น เครื่องตัดหญ้า ไม้กวาด ไม้ถูพื้น ฯลฯ โดยให้เขาอยู่ในระยะที่เขายอมรับสิ่งเหล่านั้นได้ ไม่แสดงอาการตื่นเต้นหรือตกใจ แล้วให้เห็นจนชิน หรือไม่ก็ใช้อุปกรณ์เหล่านี้พร้อมกับโยนขนมหรือของกินที่เขาชอบให้เขาตลอดเวลา ให้เขามีภาพจำดี ๆ ว่าเจอหรือเห็นการใช้อุปกรณ์เหล่านี้ = ได้อะไรที่ดี ๆ
5. มีโอกาสก็ลองพาขึ้นรถไปตามสถานที่ต่าง ๆ เพื่อให้เขาชินทั้งการขึ้นรถ รวมทั้งการได้เห็นวิวแปลกใหม่นอกจากในบ้านครับ แต่ก่อนพาออกไปก็อย่าลืมงดอาหารสัก 4 ชั่วโมงก่อนนะครับ ป้องกันสุนัขเมารถจนอาเจียน
วิธีสังเกตและเตรียมรับมืออาการเมารถในน้องหมา
6. ถ้าแถวบ้านพอจะสามารถพาออกไปเดินโดยยังคง social distancing ได้ ก็แนะนำให้พาออกไปเดินครับ (แต่วัคซีนต้องอยู่ในระดับที่สร้างความปลอดภัยให้แก่เขาแล้วนะครับ)
7. ถ้าเป็นไปได้ ถ้ามีเพื่อนหรือญาติที่เรามั่นใจใน timeline ของสุขภาพเขาได้ ถ้าเขาเลี้ยงสุนัขโตที่เป็นมิตร หาโอกาสให้เขาพาสุนัขมาเจอกับลูกสุนัขเราครับ ให้ลูกสุนัขเราได้เรียนรู้การเจอและเข้าหาสุนัขตัวอื่นอย่างถูกวิธี แต่ก็ต้องมั่นใจว่าการเจอกัน จะไม่ใช่การโดนไล่หรือโดนแกล้งฝ่ายเดียวนะครับ ไม่เช่นนั้นจะยิ่งเป็นสร้างความรู้สึกไม่ดีให้เขาให้ปลูกฝังไปจนโต
ลองเอาทั้ง 7 ข้อนี้ไปใช้ปูพื้นพฤติกรรม ฝึกลูกสุนัขที่บ้านด้วยตนเอง ในช่วงนี้ดูนะครับ น่าจะพอช่วยได้และไม่ปล่อยให้เวลาผ่านไปโดยเปล่าประโยชน์ครับ แล้วถ้าหมดช่วงอันตรายของ COVID-19 เมื่อไร ค่อยนำสุนัขไปต่อยอดในการเจอสถานการณ์แปลก ๆ เพิ่มเติมครับ
บทความโดย
นายพันธุ์นุชิต โปษยานนท์ (ครูนล)
ผู้ก่อตั้ง เจ้าของ ผู้ฝึกสอนชั้นเรียนสุนัข Nol’s Puppy Class และ Nol’s Private Dog Class
facebook : nolpuppyclass