ในจักรวาลของ เทคนิควิธีการปลูกพืชผักสวนครัว มีหลายเรื่องที่เป็นองค์ความรู้ ซึ่งเป็นตัวช่วยให้การปลูกผักสวนครัวได้ผลดีขึ้น องค์ความรู้เหล่านั้นเกิดขึ้นจากประสบการณ์ตรงของคนที่เดินนำไปก่อนแล้วบอกต่อสิ่งที่เคยทดลองกลับมาสู่คนรุ่นหลังให้ได้ทำตาม ซึ่งมือใหม่หัดปลูกผักทั้งหลายควรรู้ไว้
ทั้ง 25 เทคนิควิธีการปลูกพืชผักสวนครัว ที่เรารวมไว้ให้นี้ เป็นเพียงเศษส่วนหนึ่งเท่านั้น สำหรับมือใหม่หัดปลูกนี่คือตัวช่วยชั้นดีที่จะทำให้ผักสวนครัวที่ลงมือปลูกนั้นแตกผลงอกงาม
1 ควรเก็บผักตอนเช้า ผักจะกรอบอร่อยและเก็บรักษาไว้ได้นานกว่าผักที่เก็บตอนบ่าย ด้วยตอนเช้าอากาศยังไม่ร้อนอบอ้าว ผักคายน้ำน้อยทำให้รักษาความสดได้นาน
•เก็บผักจากสวนอย่างไร ให้ผักสดอยู่นานทานอร่อย
เคล็ดลับปลูกผัก
2 กรณีที่มีผักจํานวนมากและต้องการเก็บไว้ ถ้าเป็นผักกินใบควรห่อด้วยกระดาษหนังสือพิมพ์แล้วนําเข้าตู้เย็นทันที ไม่ต้องล้าง เพราะการล้างผักจะทําให้ผักเน่าเร็ว ดังนั้นจึงควรล้างก่อนนําไปรับประทานดีกว่า ยกเว้นว่ามีเศษดินติดอยู่ก็ควรล้างแล้วผึ่งให้แห้งก่อนห่อกระดาษ
•รวมวิธีเก็บผัก ให้สดอร่อยและอยู่ได้นานยิ่งขึ้น
3 ควรทราบระยะเวลาเก็บเกี่ยวพืชแต่ละชนิด รวมทั้งสังเกตการเปลี่ยนแปลงของพืชผักที่พร้อมจะเก็บ หากปล่อยให้ผักแก่เกินไปอาจทําให้รสชาติเปลี่ยนแปลงและมีเส้นใยเหนียวมากขึ้น
•อยากกินผักให้อร่อยต้องรู้วันเก็บที่เหมาะสม
4 ควรเก็บผักที่มีรูปทรงบิดงอ หรือผิดปกติทิ้งตั้งแต่ระยะแรก หรือเก็บมากินก่อนเพื่อให้อาหารไปเลี้ยงส่วนที่เหลือให้สมบูรณ์ขึ้น
5 การปลูกผักออร์แกนิกบางครั้งจะใช้สารไล่แมลงจากธรรมชาติ ซึ่งสารบางชนิดอาจส่งผลต่อรสชาติผักที่อวบน้ํามากๆ เช่น พริก สะเดา ฟ้าทะลายโจร ฯลฯ ดังนั้นหลังจากฉีดพ่นสารเหล่านี้ควรเว้นระยะสัก 1-2วัน จึงเก็บผักได้
•3 สูตรสมุนไพรไล่แมลง ทำเองได้ง่ายๆ ไม่แพง
6 ใช้อุปกรณ์ที่คมและสะอาดทุกครั้งในการตัดผัก เพื่อลดความบอบช้ำของพืชผักจะช่วยให้เก็บรักษาได้นานขึ้น
7 ปูเล่ พืชผักที่ใช้ปลูกประดับสวนได้ด้วย การเก็บปูเล่นั้นเมื่อต้นโตให้ตัดใบล่างที่มีอายุ 2 เดือน มาประกอบอาหารแทนคะน้าได้ หรือหากตัดต้นไปแล้วไม่จําเป็นต้องถอนทิ้งทันที ปูเล่จะมีต้นเล็กๆ งอกขึ้นมาใหม่จากรอยตัดให้เราเด็ดไปชําต่อได้
8 การเก็บพริกควรเด็ดให้ติดก้านออกมาเพื่อไม่ให้อาหารไปเลี้ยงส่วนที่เหลืออยู่แต่ต้องระมัดระวังไม่ให้กระเทือนต่อยอดอ่อนและดอกที่ผลิใหม่หากพริกที่ปลูกมีก้านเหนียวควรใช้กรรไกรตัด
9 ไม่ควรปลูกพืชชนิดเดียวซ้ำๆ ในแปลงเดิม ควรปลูกหมุนเวียนสลับกันไป เพื่อลดการสะสมโรคและแมลงบางชนิดที่เกิดขึ้นกับพืชผักเฉพาะอย่าง
10 หลังจากเก็บเกี่ยวทุกครั้งควรพรวนพลิกกลับหน้าดินให้แสงแดดทําลายไข่ของแมลง และเชื้อโรคต่างๆ ในดิน ทิ้งไว้ประมาณ 1-2 สัปดาห์ จึงค่อยปลูกผักชุดใหม่
•สูตรเตรียมดินสำหรับปลูกผักออร์แกนิก ปลอดภัยไร้สารเคมี
11 เลือกตําแหน่งที่จะปลูกผักโดยมีแสงแดดอย่างน้อยครึ่งวัน ไม่จําเป็นต้องวางแนวแปลงเหนือ-ใต้หากคุณมีพื้นที่จํากัด เลือกตามความเหมาะสมจะดีกว่า
12 แม้ว่าผักรับประทานใบจะชอบแสงแดดจัดก็จริง แต่หากคุณปลูกในเมืองที่แวดล้อมด้วยพื้นแข็งหรือตึก ซึ่งจะสะสมความร้อนและคายออกมาให้ต้นไม้ได้มาก จึงควรกางซาแรนพรางแสงเป็นระยะ แต่ระวังอย่าให้ร่มเกินไป
•ไอเดีย ปลูกผักสวนครัว แบบฉบับคนเมือง
13 ผักบางชนิดเราสามารถหว่านลงแปลงได้โดยไม่ต้องเพาะกล้าให้ยุ่งยาก เช่น ผักบุ้ง ผักกาดหอมคะน้า กวางตุ้ง ผักกาดหัว แต่ผักบางชนิดจําเป็นต้องเพาะกล้าก่อน เช่น พริก มะเขือเทศ ผักกาดขาวปลี และผักสลัดต่างๆ
14.ผักรับประทานผลบางชนิด เช่น มะระ บวบ ถั่วฝักยาว แตงกวา ฟัก แฟง มะเขือ และมะเขือเทศ ควรนําเมล็ดมาแช่น้ำก่อนปลูก โดยใช้น้ำร้อน1ส่วน น้ำเย็น 1 ส่วนครึ่ง แช่ไว้ประมาณ 15 นาที หากเป็นเมล็ดที่มีเปลือกแข็ง อย่าง มะระ ให้ตัดเปลือกด้านบนออกนิดหน่อยก่อนแช่น้ำ ส่วนผักที่มียอดเลื้อยอย่าลืมทําค้างให้พืชผักเหล่านี้ด้วย
15 นําภาชนะเก่าเหลือใช้อย่าง รางข้าวหมู หรือตะกร้าสาน มาปรับเป็นภาชนะปลูกพืชผักได้ง่ายๆ ขอแค่มีรูระบายน้ำให้ไหลผ่านได้สะดวกก็เพียงพอ
16 นําฟางข้าวมาช่วยคลุมแปลงผักเพื่อรักษาความชุ่มชื้นให้ผิวดินและเป็นการเพิ่มอุณหภูมิเพื่อเร่งกระบวนการงอกให้เมล็ดผัก
17 แปลงผักที่นี่เป็นดินใหม่ที่ยังไม่มีธาตุอาหารและจุลินทรีย์ในดิน หรือที่เรียกว่า “ดินไม่มีชีวิต” แนะนําให้เริ่มปรุงดินโดยใช้ปุ๋ยหมักปุ๋ยคอก ผสมเข้ากับดินและรดน้ำ ทิ้งไว้ 60 วัน จึงเริ่มปลูกผักได้
•สูตรเตรียมดินสำหรับปลูกผักออร์แกนิก ปลอดภัยไร้สารเคมี
18 ผักบางชนิดก็มีคู่อริ เมื่อปลูกใกล้กันแล้วจะดึงดูดศัตรูพืชชนิดเดียวกัน ฉะนั้นควรรู้จักและเว้นระยะห่างในการปลูกอย่างน้อย 30 เซนติเมตร
•ปลูกผักเหล่านี้ควรเว้นระยะให้ห่างกัน!
19 ติดตั้งระบบมินิสปริงเกลอร์ให้น้ำอัตโนมัติ ไม่ต้องห่วงว่าจะไม่มีเวลารดน้ำสําหรับผักบางชนิดต้องการน้ำไม่เท่ากัน ควรแยกแปลงและกําหนดปริมาณน้ำแยกส่วนกันให้เหมาะสม
20 ปลูกไม้ดอกแซมในแปลงเพื่อล่อแมลงไม่ให้เข้าทําลายผักที่ปลูก เป็นการปรับสมดุลระบบนิเวศได้ง่ายๆ โดยไม่ต้องพึ่งพาสารเคมี
21 แปลงปลูกควรสูงจากพื้นประมาณ 10-20 เซนติเมตร เพื่อไม่ให้เกิดน้ำขังข้างใต้ หากต้องการทําแปลงบนพื้นคอนกรีต แนะนําให้ใส่กาบมะพร้าวลงไปก่อนครึ่งหนึ่ง เพื่อใช้เป็นฉนวนกันความร้อนและเก็บความชื้น แต่ถ้าเป็นพื้นดินไม่ควรใช้ เพราะจะทําให้เกิดเชื้อรา
•แปลงผักสวนครัว…เลือกกระบะปลูกแบบไหนให้สวย
22 โครงสร้างดินที่ดีต้องมีลักษณะเหมือนขนมคุกกี้ ไม่ว่าดินจะอัดแน่นอย่างไรโครงสร้างก็ยังคงความร่วนซุยเหมือนเดิม
23 ปุ๋ยคอกเป็นปุ๋ยที่จำเป็นสำหรับสวนครัว เพราะช่วยปรับคุณภาพของดินให้โปร่ง ระบายน้ำดี ที่สำคัญยังช่วยรักษาความชื้นให้เหมาะแก่การเจริญเติบโตของผักด้วย
•มารู้จัก ปุ๋ยอินทรีย์ กันเถอะ
24 การปลูกผักในกระถางไม่ควรให้ก้นกระถางวางราบไปกับพื้น อาจจะใช้ขาตั้งหรือจานรองเพื่อระบายอากาศและระบายน้ำ
•หลากหลายสไตล์การจัดสวนครัว
25 สำหรับเมล็ดผักที่มีขนาดเล็กมาก ควรนำเมล็ดมาผสมกับทรายหยาบ แล้วค่อยโรยลงกระบะเพาะ จะช่วยให้ต้นกล้าไม่เบียดกัน
•เคล็ดลับเพาะกล้าผักให้งอกสมบูรณ์
เรื่อง : JOMM YB
ภาพ : ฝ่ายภาพบ้านและสวน
