ปลูกผักสวนครัวจากเศษผัก ที่หั่นทิ้ง กลับมาปลูกใหม่ได้อีกครั้ง

รู้ไหมคะว่าเศษพืชผักที่เรานำมาทำอาหารในแต่ละมื้อแล้วตัดทิ้งไปนั้น สามารถฟื้นคืนชีพได้อีกครั้ง ไม่ว่าจะเป็นส่วนลำต้น ใบ หรือกิ่ง วันนี้ my home จึงอยากพาทุกคนมาดูวิธี ” ปลูกผักสวนครัวจากเศษผัก ” ว่ามีขั้นตอนและการดูแลรักษาอย่างไร รับรองว่าไม่ยุ่งยาก เพื่อให้เราได้รับประทานผักปลูกเองที่ทั้งสด สะอาด ปราศจากสารพิษตกค้าง ซึ่งดีต่อสุขภาพมาก  ๆ แถมยังนำมาใช้ปรุงอาหารและรับประทานได้ทันที ที่สำคัญช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการซื้อผักต่อเดือนลงไปได้มากเลยทีเดียว

ส่วนจะมีเศษผักชนิดใดที่เหลือจากการใช้ประกอบอาหารแล้ว สามารถนำกลับมาปลูกใหม่ได้อีกหลาย ๆ รอบบ้างนั้น ลองไปศึกษารายละเอียดและวิธีการปลูก พร้อมเคล็ดลับดี ๆ ในการ ปลูกผักสวนครัวจากเศษผัก ชนิดนั้น ๆ มาฝากว่าแล้วเราลองมาเป็นเกษตรกรมือสมัครเล่นกันเลยค่ะ

อุปกรณ์-วัตถุดิบ 

• พืชผักสวนครัวที่สามารถนำส่วนต่าง ๆ ที่เหลือจากการรับประทานมาปลูกใหม่ได้ เช่น หอมใหญ่ , หัวไชเท้า , ผักบุ้ง , ผักไชยา และกระชาย
• แก้ว
• กระถางต้นไม้
• ดิน
• หินแม่น้ำ
• มีด

TIP

การเตรียมดิน

การปลูกผักในภาชนะเป็นทางเลือกที่เหมาะกับผู้มีพื้นที่จำกัด หรือไม่มีที่ดินในการทำแปลงปลูก โดยเฉพาะเมื่อต้องการปลูกเพื่อบริโภคภายในครัวเรือน ซึ่งปลูกแต่ละครั้งมีจำนวนไม่มากนัก ภาชนะที่ใช้ปลูกมีหลายรูปแบบ  เช่น กระถางพลาสติก กระถางดินเผา กระบะไม้ เข่ง หรือ ภาชนะใส่ของเหลือใช้ต่าง ๆ ที่มีความลึกเหมาะสมต่อการเจริญของระบบราก สามารถนำมาใช้ปลูกได้ทั้งสิ้น ขึ้นอยู่กับความสะดวกของผู้ปลูก

ส่วนผสมหลัก

• เนื้อดินหรือหน้าดิน 2 ส่วน
• ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก หรือปุ๋ยมูลไส้เดือนอย่างน้อย 1 ส่วน
• แร่ฟอสเฟต อย่างน้อย 50 กรัม (ถ้ามี)
• ขี้เถ้าไม้ฟืนหรือถ่าน อย่างน้อย 50 กรัม (ถ้ามี)
• ใบไม้ เศษหญ้าแห้ง ฟางข้าว เศษผักผลไม้ อย่างใดอย่างหนึ่งหรือผสมกัน อย่างน้อย 1 ส่วน
• กาบมะพร้าว 1 ส่วน
• แกลบดำ 1 ส่วน (ถ้ามี)
• แกลบดิบ 1 ส่วน (ถ้ามี)

ชีวภัณฑ์

• จุลินทรีย์ย่อยสลาย 1 ช้อนโต๊ะ
• เชื้อราไตรโคเดอร์มา 2 ช้อนชา
• เชื้อราเมธาไรเซียม 1 ช้อนโต๊ะ
• ฮิวมิคแอซิด 1 ช้อนชา
• จุลินทรีย์สังเคราะห์แสง 250 มิลลิเมตร
• น้ำหมักปลาหรือน้ำหมักมูลไส้เดือน 250 มิลลิกรัม (ถ้ามี)

สูตรเตรียมดินสำหรับปลูกผักออร์แกนิก ปลอดภัยไร้สารเคมี

อาจมีบ้างที่การปักชำของเราไม่สำเร็จ บางทีอาจเป็นเพราะผักที่เราซื้อมาเก็บค้างไว้ ไม่สดใหม่พอก็เป็นได้ ขอบอกว่าอย่าท้อนะคะ ถ้าเกิดปักชำแล้ว ต้นแห้งเหี่ยวตายก็ถอนออก แล้วครั้งหน้าลองใหม่ค่ะ ^^

“หัวหอมใหญ่” เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว ส่วนที่เรานำมาใช้ปรุงอาหาร คือส่วนหัว ที่เรียกว่า Bulb เกิดจากกาบใบซ้อนทับกันแน่น ซึ่งสามารถแตกหน่อใหม่ได้เรื่อย ๆ และเราก็นำส่วนนี้ไปขยายพันธุ์ต่อได้ แต่ต้องทำการล่อรากด้วยน้ำก่อน

ขั้นตอนการปลูกหอมหัวใหญ่
1. หาภาชนะที่สามารถมองเห็นรากได้จากภายนอก นำก้อนหินแม่น้ำใส่ลงไปรองเป็นฐานด้านล่างภาชนะ และเหลือพื้นที่จากริมขอบแก้วลงมาให้สามารถวางหัวหอมได้พอดี

วันนี้ my home จะชวนมา ปลูกผักสวนครัว โดยมีตัวเอกเป็นพืชมีหัว อย่าง หอม กระเทียม แครอท ไว้ให้เราได้เก็บกินเองแบบปลอดภัย จะยากง่ายขนาดไหน ไปดูขั้นตอนการปลูกกันค่ะ

2. วางหัวหอมใหญ่ไว้ด้านก้อนหินแม่น้ำ จากนั้นเทน้ำสะอาดลงไป ให้ระดับความสูงของน้ำท่วมหอมหัวใหญ่ประมาณครึ่งลูก จากนั้นรอให้รากงและลำต้นงอกออกมา

TIP

หมั่นสังเกตน้ำในภาชนะให้สะอาดอยู่เสมอ ไม่ให้เป็นแหล่งวางไข่ของยุง

“หัวไชเท้า” เป็นพืชใบเลี้ยงคู่ ส่วนที่เรารับประทาน คือ รากสะสมอาหารซึ่งมาจากการเพาะเมล็ด หลาย ๆ คนสงสัยว่าเอายอดบนส่วนหัวมาปลูกต่อได้ไหม จริง ๆ ก็ปลูกต่อได้นะคะ

ขั้นตอนการปลูกหัวไชเท้า

1. ตัดหัวไชเท้าส่วนด้านบนที่ติดกับใบออกมา

2. ตัดออกมาแล้วผึ่งให้แห้งสัก 1 วัน หรือทาปูนแดงให้แผลปิดสนิท เพราะว่าถ้าส่วนนี้ฉ่ำน้ำเชื้อโรคสามารถเข้าไปตามผิว ถ้าผิวสัมผัสของที่เราปักลงดินทันที เราไม่รู้ว่าในดินมีเชื้อโรคหรือเปล่า เมื่อไหร่ก็ตามที่พืชมีแผล   เชื้อโรคจะสามารถเข้าไปได้ง่าย พืชอะไรที่อวบน้ำเซลล์พืชเต่งมาก เซลล์ผนังจะบาง เชื้อโรคจะเข้าทำลายในเซลพืชได้ง่ายมาก เพราะฉะนั้นเราควรผึ่งให้แห้งเสียก่อน พืชจะมีกลไกการรักษาบาดแผลของตัวเอง คือ การสร้างผนังเซลล์ให้หนาขึ้นเพื่อป้องกันการสูญเสียน้ำ และป้องกันเชื้อโรค อันนี้คือกลไกทางสรีระของพืชที่หลาย ๆ คนอาจไม่เคยรู้เลยละ

3. เมื่อพื้นผิวแห้งสนิทแล้ว ให้เราก็นำหัวไชเท้าส่วนที่ตัดออกมาไปปักชำลงดิน กลบดินรอบหัวไชเท้า รอหัวไชเท้าต้นใหม่ในร่างเดิมค่อย ๆ เติบโต นับเป็นช่วงเวลาที่น่าลุ้นและสนุกไม่น้อยเลยละค่ะ

มา “ปลูกผักสวนครัว” ง่ายๆ ไว้กินเอง ปลูกอะไรดี?

ถ้าเราสังเกตดูดี ๆ ผักหลายชนิดที่เราซื้อมาจากตลาดจะมีรากติดอยู่ เราสามารถนำส่วนลำต้นที่ยังมีรากติดอยู่ไปปลูกลงดินต่อได้ ผักที่ว่านี้ได้แก่ ผักชีฝรั่ง คื่นช่าย และผักบุ้ง  โดยเรามีวิธีปลูกผักบุ้งมาเสิร์ฟเป็นตัวอย่าง แถมด้วยวิธีการปลูกผักไชยา และกระชาย รับรองไม่ยากเลยค่ะ

ขั้นตอนการปลูกผักบุ้ง

1. นำผักบุ้งมาเรียงให้รากอยู่เสมอกัน จากนั้นตัดบริเวณตรงก้านให้สูงจากรากขึ้นมาประมาณ 2-3 นิ้ว และควรให้อยู่เหนือข้อขึ้นมาประมาณ 1 นิ้ว เพื่อให้ต้นใหม่สามารถงอกออกมาได้

2. เตรียมกระถางดินเผาสำหรับการปลูก ดินที่ใช้ปลูกพืชผักสวนครัวควรมีส่วนผสมของ ดิน ขี้เลื่อย มูลสัตว์ และใบก้ามปู ใส่ดินลงไปพอสมควรลงมือปลูกได้ ใช้เวลาประมาณ 2 สัปดาห์ ก็สามารถเก็บผักบุ้งมารับประทานได้แล้ว

“ผักไชยา” บางคนรู้จักในชื่อ “คะน้าเม็กซิโก” ปลูก ดูแลเลี้ยงง่าย โตเร็ว ไม่ค่อยมีโรคแมลงรบกวน ชอบดินร่วนระบายน้ำได้ดี แสงแดดตลอดวัน ขยายพันธุ์ง่ายด้วยการปักชำกิ่ง

ขั้นตอนการปลูกผักผักไชยา

1. เลือกกิ่งผักไชยาที่กึ่งแก่กึ่งอ่อน ตัดเป็นท่อนความยาวประมาณ 3 นิ้ว นำมาปักลงในดินที่เตรียมไว้

2. เตรียมกระถางดินเผาสำหรับปักชำ พร้อมดินสำหรับปลูกผักสวนครัว โดยมีส่วนผสมเดียวกันกับที่ใช้ปลูกผักบุ้ง(ตามเคล็ดลับด้านบน) เมื่อกิ่งชำเกิดรากแล้ว แนะนำให้ย้ายลงปลูกในกระถางที่มีขนาดใหญ่ เพราะผักไชยามีขนาดของพุ่มที่ค่อนข้างสูงราว 2-6 เมตร แต่ส่วนใหญ่มักนิยมตัดพุ่มไม่ให้ใหญ่เกิน 2 เมตร เพื่อช่วยให้สามารถเด็ดยอดไปรับประทานได้ง่าย

“กระชาย” เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว มีเหง้าใต้ดิน ที่แตกหน่อใหม่ได้ ส่วนที่เราใช้ปรุงอาหารรับประทานเป็นส่วนของรากสะสมอาหารแบบหนึ่ง จะอวบ ๆ อ้วน ๆ และมีน้ำมันหอมระเหยในหัว เราจะได้กลิ่นหอมของกระชายจากเมนูอาหารไทยหลายอย่าง ขนมจีนน้ำยา แกงส้ม จะพักตัวในหน้าแล้ง เพื่อกักเก็บอาหารไว้ในเหง้า เตรียมรอที่จะเติบโตในช่วงฤดูฝนต่อไป

ขั้นตอนการปลูกกระชาย

1.การปลูกกระชายจะใช้ส่วนเหง้าที่แก่ค่ะ ซึ่งรอบ ๆ เหง้ามันจะมีตาอยู่ค่ะ มีตาเล็ก ๆ ส่วนยาว ๆ นี้คือส่วนที่เป็นยอดเจริญของมันทั้งนั้น ให้เราดึงส่วนที่เป็นเหง้าแก่ด้านบนออกมาค่ะ

2. เหง้าของมันจะเป็นข้อทุกข้อของมันจะมีตาส่วนที่เจริญเติบโตได้ เราก็เอามันฝั่งดิน กลบไปได้เลยแล้วก็รดน้ำให้มันชื้น ๆ แล้วก็ไว้ใต้ร่มไม้เดี๋ยวมันก็งอก พวกนี้ถ้าเราใช้เหลือจากการทำอาหารสัปดาห์สองสัปดาห์ก็แตกยอดขึ้นมาให้เราเห็นเลย

หนังสือชุด Garden & Farm รวมเรื่องราวการปลูกผักสวนครัว ปลูกกินเองได้ ปลูกขายรายได้งาม

อยู่บ้านซื้อหนังสือดีๆได้ www.naiin.com 
facebook : The BOOK HOUSE โดยสำนักพิมพ์บ้านและสวน

SPACIAL THANK : Urai Chira

เรื่อง : อรพรรณ วัจนะเสถียรกุล

ภาพ : อนุพงษ์ ฉายสุขเกษม

สไตล์ : suanpak