การแสวงหาต้นหมากรากไม้มาประดับประดาบ้านเรือน เป็นกิจกรรมที่สร้างความสำราญใจให้เราได้ดี ความเพลิดเพลินนั้นเกิดจากการคิดและเลือกว่า ไม้ชนิดใดสวยสมรับกับบ้านเรา แต่สำหรับบ้านที่มีเด็กเล็กๆ และ สัตว์เลี้ยง เราต้องคำนึงถึงอันตรายที่อาจเกิดจากพิษของไม้ประดับบางชนิดด้วย ซึ่งเป็นภัยใกล้ตัวเลยทีเดียว เช่น เมล็ดปรง ญี่ปุ่น หรือ Sago Palm ถ้าสุนัขเผลอไผลกินเข้าไปด้วยความซน หรือ สนใจลองของแปลก อาจทำให้ความตายมาเยือนได้ง่ายๆ
วันนี้ บ้านและสวน Pets จึงอยากมาแนะนำเกี่ยวกับ เมล็ดปรง ญี่ปุ่น หรือ Sago Palm และ วิธีการรับมือเมื่อสุนัขเผลอรับประทาน
ลักษณะปรงญี่ปุ่น หรือ Sago Palm
ปรงญี่ปุ่น มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Cycas revoluta Thunb. เป็นพืชเมล็ดเปลือยตามลักษณะของไม้ดึกดำบรรพ์ ลำต้นตั้งตรงสีน้ำตาลเข้มคล้ายปาล์ม สูงประมาณ 2 – 4 เมตร ลักษณะใบเป็นใบประกอบแบบขนนกกระจุกแน่นที่ส่วนยอด มีรากสะสมอาหาร ในเมล็ดและใบ มีสารพิษในกลุ่มไกลโคไซน์ เรียกว่า ไซคาซิน
ลักษณะอาการเมื่อสุนัขรับประทาน
เมื่อสุนัขกลืนกินแค่ 2 เมล็ดเท่านั้นก็อาจตายได้ พิษนี้จะเกิดก็ต่อเมื่อมีการย่อย (หลังจากกินไปแล้วประมาณ 2-3 ชั่วโมง) เพราะเกิดปฏิกิริยาเคมีกับแบคทีเรียในทางเดินอาหารของสุนัข สัตว์จะเริ่มอาเจียนอย่างรุนแรง น้ำลายไหล ท้องปวดเกร็ง เหงือกคั่งแดงจัด กินน้ำมาก มีอาการทางระบบประสาท บางตัวชักเกร็งและถ่ายท้อง ถ่ายเป็นเลือด หรือเกิดอาการดีซ่าน มีจุดเลือดออกตามผิวหนัง บางตัวมีเลือดออกที่ปอด
วิธีการช่วยเหลือเบื้องต้น
เจ้าของต้องทำให้สัตว์เลี้ยงจอมซนอาเจียนออกมาทันที โดยป้อนผงเบกกิ้งโซดา ถ้าไม่มีให้ใช้เกลือป่น 1 ช้อนโต๊ะ ป้อนให้ถึงโคนลิ้นอย่างว่องไวและรีบปิดปากสุนัขไว้ 2-3 วินาที จะได้ผลทันใจเกิดการอาเจียนแน่ๆ ผงเบกกิ้งโซดาใช้ได้ดี ปลอดภัย ควรซื้อหามาติดบ้านไว้ ส่วนเกลือป่นนั้นมีข้อเสียคือจะทำให้สุนัขหิวน้ำมาก อาจไม่อยากอาหารไปทั้งวัน หรือถ่ายท้อง ท้องเสียได้ครับ
ถ้าสัตว์อาเจียนออกมาแล้วยังเห็นเป็นเมล็ดปรงอย่างชัดเจน (ไม่ต่างอะไรจากก่อนหน้าที่กินเข้าไป ) แสดงว่ายังไม่มีการย่อย กรณีนี้ก็เบาใจได้ คือไม่เกิดอาการพิษแน่ๆ แต่ถ้าในอาเจียนมีเมล็ดปรงเละๆ หรือมีรอยฉีกขาก กรณีนี้ต้องรีบป้อนผงถ่าน เพราะจะช่วยดูดซับพิษไว้ไม่ให้เข้าไปในระบบไหลเวียนโลหิต การป้อนผงถ่านทำซ้ำได้ทุกๆ 3-4 ชั่วโมง จากนั้นสังเกตดูอาการอย่างต่อเนื่อง 24 ชั่วโมง ถ้าไม่มีอาการผิดปกติก็ปลอดภัยครับ
อย่างไรก็ตามหากสุนัขของคุณกินเมล็ดปรงเข้าไปจนเกิดพิษแล้ว ควรรีบพาไปพบสัตวแพทย์โดยด่วน ต้องล้างท้องและรักษาตามอาการที่เกิด เพราะสารพิษกลุ่มนี้ทำให้เกิดพิษที่ตับร่วมกับปัญหาของระบบไหลเวียนโลหิต กรณีที่เป็นมากๆ อาจต้องให้เลือดแก่สุนัขถ้าเสียเลือดมาก หรือถ้าเกิดปัญหาการแข็งตัวของเลือดร่วมด้วย ก็จำเป็นต้องให้วิตามินเค
โปรดระลึกไว้ด้วยว่า ต้นไม้สวยๆ พืชพรรณแปลกๆอาจมีภยันตรายแฝงอยู่ จึงควรเรียนรู้ธรรมชาติของมันไว้บ้าง อย่างพิษของเมล็ดปรงก็เพิ่งมีการรายงานเมื่อไม่นานมานี้เอง โดยเฉพาะในประเทศสหรัฐอเมริกาแถบฟลอริดาที่นิยมปลูกพืชชนิดนี้กันมาก ทำให้สุนัขมากมายในเมืองต้องตายเพราะกินเมล็ดปรงเข้าไป ในบ้านเราเองก็ต้องระวังเช่นกันครับ ใครปลูกปรงญี่ปุ่นและเลี้ยงสุนัขไว้ด้วย ต้องหมั่นเก็บกวาดเมล็ดปรงที่ร่วงๆ บนพื้นดิน อย่าให้สุนัขมาเล่นหรือกินได้ง่ายๆ
Tips
อาจมีผู้ถามว่า แล้วสัตว์ชนิดอื่นล่ะ ผมคิดว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีระบบย่อยอาหารเหมือนอย่างสุนัข ก็น่าจะมีโอกาสเกิดพิษได้เช่นกันครับ ใครที่เลี้ยงกระรอก กระแต หนู กระต่าย ก็อย่าให้มันกินเมล็ดปรงนะครับ ระวังไว้ก่อนไม่เสียหาย ที่สำคัญที่สุดคือ คุณหนูๆตัวน้อยๆ ที่มักหยิบฉวยของสีสวยๆ สดๆ เอาเข้าปากรับประทาน ระวังไว้ด้วยก็ดีนะครับ
เรื่อง : นายสัตวแพทย์ทศพร นักเบศร์
10 อาหารอันตรายที่ไม่ควรให้น้องหมากิน!!
15 ต้นไม้ที่ไม่ควรปลูก สำหรับบ้านที่มีสัตว์เลี้ยง