วัชพืช

ซำซา/ส่าน้ำ/Motherworth ชื่อวิทยาศาสตร์: Leonurus sibiricus L. วงศ์: Lamiaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 60-180 เซนติเมตร ลำต้น: เป็นเหลี่ยม กลวง ใบออกตรงข้าม ใบ: รูปรีถึงใบหอกแกมแถบ เว้าเป็น 3 แฉก ปลายแหลม ขนาด 2-5x 5-12 เซนติเมตร ดอก: ช่อดอกเป็นกระจุกแน่นตามซอกใบ กลีบเลี้ยงรูปถ้วย ดอกสีชมพูหรือม่วงอมชมพู โคนกลีบเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 2 ปาก ด้านล่างมี 3 แฉก แฉกกลางยื่นยาวและมีปลายหยักลึก สีชมพูเข้ม ด้านนอกของกลีบมีขนสั้นนุ่มสีขาวปกคลุม ขนาดดอกประมาณ 0.5 เซนติเมตร เกสรเพศผู้ 2 คู่ ออกดอกตลอดปี ผล: แห้ง เมล็ดขนาดเล็กมาก มี 4 เมล็ด อัตราการเจริญเติบโต: […]

การบูนป่า/ข้าวคำ/ข้าวก่ำ/พริกกระต่าย/โซเซ ชื่อวิทยาศาสตร์: Adenosma indiana (Lour.) Merr. วงศ์: Scrophulariaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก/วัชพืช ความสูง: 15-70 เซนติเมตร ลำต้น: ตั้งตรง แตกกิ่งก้านน้อย ทุกส่วนมีขนยาวสีขาวปกคลุม ใบ: รูปไข่ถึงไข่แกมขอบขนาน ยาว 1-7 เซนติเมตร ใบมีกลิ่นหอมเมื่อขยี้ ดอก: เป็นช่อแน่นค่อนข้างกลม ออกที่ปลายกิ่งหรือยอด มีใบประดับและกลีบเลี้ยงสีเขียว มีขน กลีบดอกเป็นหลอดยาวประมาณ 5 มม.ปลายแยกเป็น 2 ปาก สีม่วงสด ออกดอกปลายฤดูฝนถึงต้นฤดูร้อน ผล: แห้งแตก ขนาดเล็ก   อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามที่ลุ่ม ชื้นแฉะและเปิดโล่ง เช่น ทุ่งหญ้า […]

ถั่วเมรี/หิ่งเม่น/หิ่งหาย/ฮ่งหาย/Smooth Rattled Pod/Crotalaria ชื่อวิทยาศาสตร์: Crotalaria pallida Ait. วงศ์: Papilionaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: 1-1.50 เมตร ลำต้น: เป็นพุ่ม ใบ: ใบประกอบแบบมีใบย่อย 3 ใบ รูปรียาว 3-8 เซนติเมตร ปลายมนทู่ ดอก: เป็นช่อยาวที่ปลายยอด สีเหลือง มี 5 กลีบ กลีบบนมีแต้มสีน้ำตาลแดงพาดตามยาว สองกลีบล่างเชื่อมติดกัน ปลายแหลมโค้งขึ้น อับเรณูสีส้ม ขนาดดอกประมาณ 1.5 เซนติเมตร ออกดอกฤดูฝน ผล: ฝักทรงกระบอก ปลายโค้งงอนขึ้น ยาว 4-5 เซนติเมตร ผิวมีขน ผลแก่แตก ภายในมีเมล็ดรูปไต สีน้ำตาล จำนวนมาก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: […]

 จ๊าฮ่อม ชื่อวิทยาศาสตร์: Peristrophe Lanceolaria (Roxb.) Nees วงศ์: Acanthaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: สูงได้ถึง 1.50 เมตร ลำต้น: เป็นพุ่มตั้งตรง ใบ: รูปไข่ถึงรูปรีแกมใบหอก ขนาด 2-3×5-8 เซนติเมตร มีขนสั้นๆ หรือเกลี้ยง ใต้ใบเห็นเส้นใบนูนเด่นชัด ดอก: ช่อดอกออกที่ปลายกิ่ง มีดอกย่อย 4-7 ดอก ทยอยบานจากโคนไปปลายช่อ ดอกสีม่วง โคนกลีบเป็นหลอดเล็ก ปลายแยกเป็น 2 ปาก ด้านบนมีขนาดใหญ่กว่าด้านล่าง ที่โคนมีแต้มสีขาวและประจุดสีม่วงแดง แต่ละดอกมีใบประดับสีเขียวหุ้มที่โคนดอก ผล: แห้ง เมื่อแก่ เมล็ดมีตะขอ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามที่ราบ […]

กาบินหนี/โคกกระสุน/หนามดิน/Ground Bur-nut ชื่อวิทยาศาสตร์: Tribulus terrestris L. วงศ์: Zygophyllaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: 30 เซนติเมตร ลำต้น: เป็นพุ่มเตี้ย แผ่คลุมดิน ใบ: ใบประกอบขนาดเล็ก ใบย่อย 4-8 คู่ รูปรีถึงขอบขนาน ปลายมีติ่งสั้น ไม่มีก้านใบ ดอก: ดอกขนาด 1-2 เซนติเมตร สีเหลือง 5 กลีบ บางและหลุดร่วงง่าย ดอกบานตอนเช้าและหุบเมื่อแดดแรง ออกดอกตลอดปี ผล: กลม มี 5 พู แต่ละพูมีหนามยาวและแข็ง 2 อัน อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามที่รกร้างและริมทางที่เป็นดินทราย […]

ชื่อวิทยาศาสตร์: Cyanotis cristata (L.) D.Don วงศ์: Commelinaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: 7-40 เซนติเมตร ลำต้น: อวบน้ำ สีน้ำตาลแดง มีขน ใบ: ใบรูปขอบขนานหรือรูปรีแกมใบหอก ขนาด 2.5×4-7 เซนติเมตร สีเขียวอ่อนอาจมีสีแดงเรื่อ ดอก: กาบรองดอกเรียงซ้อนกันเป็นแถว สีเขียวปนแดงเรื่อ มีขนมาก ดอกสีม่วง 3 กลีบ เกสรเพศผู้สีเหลืองสด ก้านชูเกสรมีขนนุ่มละเอียด ผล: แก่ แห้งแตกได้ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามที่ชุ่มชื้น เช่น ริมแม่น้ำ ริมคลองหรือลำธาร

ก้านธูป/ฝรั่งโคก/เสือสามขา/หญ้าละออง/หมอน้อย/หญ้าสามวัน/Little Ironweed/Purple Fleabane ชื่อวิทยาศาสตร์: Vermonia cinerea (L.) Less. วงศ์: Asteraceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 20-30 เซนติเมตร ลำต้น: กลมเล็ก สีเขียว แตกกิ่งก้านไม่มาก ใบ: ใกล้โคนต้นรูปไข่ป้อม ส่วนใบบนๆ รูปรีถึงใบหอกแคบ หยักเว้าไม่สม่ำเสมอ ดอก: ช่อดอกชูสูงขึ้น แตกแขนงเป็นช่อย่อยหลายๆ ช่อ มีช่อดอกย่อยประมาณ 20 ดอก สีม่วงแดงอ่อน ออกดอกตลอดปี ผล: เมื่อแก่ มีขนยาวสีขาวติดอยู่ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทาง สนามหญ้า หรือที่ทิ้งร้างทั่วไป เป็นสมุนไพร มีสรรพคุณคือ ลดความดันโลหิต แก้ไข้ […]

ขัดมอน/หญ้ายุงปัดแม่ม่าย/Arrowleaf Sida/Common Sida ชื่อวิทยาศาสตร์: Sida rhombifolia  L. วงศ์:  Malvaceae ประเภท:  ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: 50-150 เซนติเมตร ลำต้น: กลม สีเขียว แตกกิ่งก้าน และมีขน ใบ: รูปรีถึงรูปไข่กลับแกมขอบขนาน ยาว 2-6 เซนติเมตร ขอบจักฟันเลื่อย มีขนทั่วไป ดอก: เดี่ยวหรือเป็นกลุ่ม 2-3 ดอก สีเหลือง กลีบบอบบาง ผล: รูปรีถึงรูปไข่ ปลายแหลม มีสันเป็นปีกแหลมตามยาว ผลแก่แห้งและแตก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามริมทาง ทุ่งหญ้าที่เปิดโล่ง เป็นสมุนไพร ราก ต้มน้ำดื่มช่วยเจริญอาหารหรือฝนกับน้ำซาข้าวอมรักษาอาการเจ็บคอ ปวดฟัน […]

ชื่อวิทยาศาสตร์: Lindernia crustaceae  (L.) F. Muell. วงศ์:  Scrophulariaceae ประเภท:  ไม้ล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 5-20 เซนติเมตร ลำต้น: ตั้งชูขึ้น เป็นเหลี่ยม     ใบ: เดี่ยว ใบรูปไข่แกมรูปขอบขนานถึงรูปไข่กว้าง ขนาด 4-15 x 6-19 มิลลิเมตร ขอบใบจักฟันเลื่อย     ดอก: รูปแตร สีม่วงหรือม่วงอ่อน มี 5 กลีบ ผล: แห้งรูปกระสวยหรือกลม หุ้มด้วยกลีบเลี้ยงที่ยังติดอยู่ เมล็ดเล็ก จำนวนมาก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามสนามหญ้าและริมทางที่ค่อนข้างชุ่มชื้น ริมแม่น้ำ นาข้าวและที่ลุ่มทั่วไป เป็นสมุนไพร […]

 ดอกด้าย/พอคอที/หงอนไก่ตง/หงอนไก่ฟ้า/Wild Cockcomb ชื่อวิทยาศาสตร์: Celosia argentea L. วงศ์: Amarathaceae ประเภท:  ไม้ล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 60-150 เซนติเมตร ลำต้น: ไม่มีขน สีเขียวถึงม่วงแดง มีร่องตามยาว แตกกิ่งก้านตั้งตรงขึ้น    ใบ: รูปใบหอกแคบยาว ขนาด 1-5 x 5-12 เซนติเมตร    ดอก: ช่อดอกเป็นแท่งกลม ตั้งตรงขึ้น ยาว 5-15 เซนติเมตร ดอกย่อยอยู่ติดกับแกนช่อดอกหนาแน่น ส่วนปลายกลีบสีชมพูม่วงหรือม่วงแดง ออกดอกฤดูหนาว-ฤดูร้อน ผล: โคนสีขาว เมล็ดกลมแบน สีดำมัน ขั้วด้านหนึ่งบุ๋มลง อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามริมทาง ชายน้ำ […]

 ขางปากปูด/สะแองใบมน/เส้งใบมน/Wire Bush ชื่อวิทยาศาสตร์: Melochia corchorifolia L. วงศ์: Sterculiaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: 50-100 เซนติเมตร ลำต้น: ลำต้น ก้านใบและช่อดอกมีขนรูปดาวปกคลุม   ใบ: รูปไข่แกมขอบขนาน ปลายแหม ขอบหยัก ดอก: ช่อดอกเป็นกระจุกแน่นที่ซอกใบปลายกิ่ง ดอกขนาดเล็ก สีม่วงอ่อนถึงสีขาว มีจุดเหลืองที่โคนกลีบดอก ผล: กลม เล็ก มีร่องตื้น เมื่อผลแห้งจะแตกตามร่อง อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป-ชื้นแฉะ น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามนาข้าว ที่รกร้างทั่วไป  เป็นสมุนไพร ใบ ใช้พอกแผล แก้บวมหรือแก้ปวดบริเวณท้อง บางตำราว่า ลำต้นและใบ ต้มในน้ำมันเป็นยาป้องกันพิษจากงูบางชนิด “เส้ง” เป็นชื่อเรียกพันธุ์ไม้หลายชนิด […]

สังส้ม/ส้มดิน/ส้มลังกา/ส้มสายตา/หญ้าตานทราย/Creeping Woodsorrel/Indian Sorrel ชื่อวิทยาศาสตร์: Oxalis corniculata L. วงศ์: Oxalidaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียวหรือหลายปี/วัชพืช ความสูง: 5-15 เซนติเมตร ลำต้น: เป็นเถาเล็ก แตกกิ่งก้านมาก ยาว 30-50 เซนติเมตร ใบ: ใบประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ ออกจากจุดเดียวกันที่ปลายก้าน รูปหัวใจถึงรูปไข่กลับ ขนาดเล็ก ดอก: เดี่ยวหรือเป็นช่อ 2-6 ดอก รูปถ้วย สีเหลือง มี 5 กลีบ ออกดอกตลอดปี ผล: กลม ยาว มี 5 เหลี่ยม เมล็ดจำนวนมาก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน […]

การา/Wild Spikenard ชื่อวิทยาศาสตร์: Hyptis suaveolens (L.) Poit. วงศ์: Lamiaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: ได้ถึง 1.50 เมตร ลำต้น: เป็นพุ่ม แตกกิ่งก้านมาก มีขนทั่วไปและมีกลิ่นฉุน   ใบ: รูปไข่ ปลายแหลม ยาว 3-7 เซนติเมตร ดอก: เป็นช่อตามซอกใบ 2-5 ดอก กลีบเลี้ยงเป็นรูปถ้วยแบนหรือรูประฆัง ปากถ้วยเป็นหนามแหลม 5 อัน ด้านนอกมีขนยาวปกคลุม ดอกสีม่วงอ่อน ผล: ผลและเมล็ดอยู่ภายในกลีบเลี้ยงรูปถ้วย อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามริมทาง ที่รกร้าง และป่าละเมาะทั่วไป เป็นสมุนไพร […]

ชื่อวิทยาศาสตร์: Cleome rutidosperma DC. วงศ์: Capparideceae ประเภท:  ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 15-40 เซนติเมตร ลำต้น: ทุกส่วนอ่อนนุ่มและมีขนสั้น ใบ: ใบประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ รูปไข่ถึงรูปใบหอกยาว ยาว 3-5 เซนติเมตร      ดอก: ขนาดเล็ก ประมาณ 1 เซนติเมตร ก้านดอกยาว มีสีแดงเรื่อ กลีบดอกสีม่วงสดใส 4 กลีบ ตั้งขึ้นด้านบน โคนกลีบแต้มสีม่วงแดง เกสรเพศผู้ยาว 6 อัน เกสรเพศเมียสีเขียว ผล: เป็นฝักเล็กๆ เมล็ดสีน้ำตาล อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามริมทาง […]

ส้มเสี้ยน/ผักเสี้ยนไทย/ผักเสี้ยนตัวผู้ ชื่อวิทยาศาสตร์: Cleome gynandra L. วงศ์: Capparideceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 30-80 เซนติเมตร ลำต้น: กลม สีเขียว ตั้งตรง แตกกิ่งก้านรอบต้น ใบ: ใบประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ รูปไข่ปลายเรียวแหลม     ดอก: ขนาดเล็ก สีขาว เป็นช่อโปร่งที่ปลายกิ่ง ผล: ฝักกลมยาว 3-7 เซนติเมตร เมล็ดเหมือนเมล็ดงา สีดำ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ:  พบทั่วไปตามที่รกร้างหรือปลูกเพื่อนำใบมาดองกินแกล้มกับอาหารหรือขนมจีนน้ำยา  เป็นสมุนไพร ใบ ตำพอกหรือทาแก้ปวดเมื่อย เรียกเลือดมาเลี้ยงตามผิวหนัง เมล็ด มีรสเมา ใช้ขับพยาธิไส้เดือน

ปุ้มฟ้า/Pink Oxalis ชื่อวิทยาศาสตร์: Oxalis corymbosa  DC. วงศ์: Oxalidaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก/วัชพืช ความสูง: 15-25 เซนติเมตร ลำต้น: อยู่ใต้ดิน ใบ: ออกเป็นกระจุกจากต้น ใบประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ รูปหัวใจ     ดอก: ช่อดอกมีก้านยาวชูสูงขึ้น ดอกรูปถ้วยขนาดเล็ก สีชมพูถึงชมพูม่วง ดอกดกในฤดูฝน ผล: แห้ง เมื่อแก่แตก ปล่อยเมล็ดเล็กๆ เหมือนฝุ่นออกมา อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: แยกไหล การใช้งานและอื่นๆ:  พบในสวน สนาม ทุ่งหญ้า หรือริมทางที่มีดินชุ่มชื้นหรือแฉะ และมีอากาศค่อนข้างเย็น พบมากทางภาคเหนือ มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาใต้ ใบมีรสเปรี้ยว กินได้ ใช้ปลูกคลุมดินหรือใส่กระถางตั้งประดับตามบ้าน

ผักปลาบ Dayflower,Wandering Jew ชื่อวิทยาศาสตร์: Commelina benghalensis L. วงศ์: Commelinaceae ประเภท:  ไม้ล้มลุก อายุปีเดียวหรือข้ามปี/วัชพืช ความสูง: 15-40 เซนติเมตร ลำต้น: กลม อวบน้ำ ทอดขนานไปตามพื้นและแตกรากตามข้อ มีขนอ่อนทั่วไป ปลายยอดชูตั้งขึ้น ใบ: รูปไข่ค่อนข้างป้อมถึงรูปรี ปลายแหลม โคนแผ่เป็นกาบหุ้มลำต้น    ดอก: กาบรองดอกสีเขียว ดอกสีน้ำเงินอมม่วง ขนาดประมาณ 1 เซนติเมตร มี 3 กลีบ ผล: รูปรี เมล็ดสีน้ำตาล ผิวขรุขระ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: แยกไหล การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามริมทาง ทุ่งหญ้า และที่ลุ่มชื้นแฉะ เป็นสมุนไพร […]

สับกา/หญ้าขี้หมา/American Weed ชื่อวิทยาศาสตร์: Synedrella nodiflora  (L.) Gaertn. วงศ์: Asteraceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 30-80 เซนติเมตร ลำต้น: เป็นเหลี่ยม ใบ: รูปรีถึงรูปไข่ ปลายแหลม ยาว 2-6 เซนติเมตร ขอบใบจักฟันเลื่อยและเป็นคลื่นเล็กน้อย สีเขียวเข้ม ดอก: ขนาดเล็ก ไม่เกิน 1 เซนติเมตร กลีบดอกวงนอก 3-8 กลีบ สีเหลือง ออกดอกตลอดปี เมล็ดสีน้ำตาลเข้มหรือดำ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามริมทางทั่วไปและชายป่า ขึ้นปะปนกับพืชชนิดอื่นๆ มีถิ่นกำเนิดในอเมริกา หมู่เกาะอินดีสตะวันตก พบกระจายพันธุ์ทั่วเขตร้อน ในบ้านเราพบทุกภาค เป็นทั้งสมุนไพรและผักพื้นบ้าน ต้นใช้ตำพอกแก้ปวดขาหรือปวดหัว […]