มะหิ่งแพะ

 ผักฮงหาย ชื่อวิทยาศาสตร์: Crotalaria chinensis L. วงศ์: Papilionceae (Fabaceae) ประเภท: พืชล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 20-60 เซนติเมตร ลำต้น: กิ่งก้านและลำต้นมีขนสีน้ำตาลแดง ใบ: เดี่ยว ออกสลับ มีก้านใบสั้นมากหรือไม่มี ใบรูปไข่กลับแกมใบหอกถึงรูปขอบขนาน ยาว 2-5 เซนติเมตร ผิวใบมีขนยาวเอน และมีมากบริเวณขอบใบ       ดอก: เป็นช่อสั้น ดอกย่อย 2-5 ดอก รูปดอกถั่ว กลีบเลี้ยงสีเขียวปนน้ำตาลแดง มีขนยาวสีเหลืองปกคลุม กลีบดอกสีเหลืองทอง โคนกลีบคู่บนแต้มสีเหลืองเข้ม ผล: เป็นฝักยาว มี 15-20 เมล็ด อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: ในธรรมชาติพบตามทุงหญ้า ป่าโปร่ง พบมากทางภาคเหนือและอิสาน เป็นสมุนไพร […]

มะไฟนกคุ่ม

มะไฟนา/สะเดานา/หญ้ารักนา/Acrid Weed/Tooth Cap ชื่อวิทยาศาสตร์: Ammania baccifera L. วงศ์: Lythraceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุสั้นหรือหลายปี/วัชพืช ความสูง: 10-40 เซนติเมตร ลำต้น: ทุกส่วนของต้นมีสีแดงปน ค่อนข้างอวบน้ำ ใบ: เล็ก รูปขอบขนานแคบ ปลายแหลม ไม่มีก้านใบ   ดอก: ช่อดอกเกิดตามซอกใบเป็นกระจุกเล็กๆ กลีบดอกเล็กมาก อยู่สับหว่างกับกลีบเลี้ยง ดอกอ่อนสีเขียวแล้วเปลี่ยนเป็นสีแดง ผล: กลมป้าน มีปุ่มเล็กๆ คล้ายหนาม เมล็ดเล็กๆ สีดำ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง-มาก แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: ในธรรมชาติพบตามที่ลุ่ม ริมคลอง หนองน้ำ หรือนาข้าวที่มีดินชุ่มชื้นหรือแฉะ ใบใช้ปรุงยารักษาโรคเกี่ยวกับน้ำดี มีพิษระคายเคืองผิวหนัง

พันงูเขียว

เจ๊กจับกบ/เดือยงู/พระอินทร์โปรย/สารพัดพิษ/สี่บาท/หญ้าหนวดเสือ/หญ้าหางงู ชื่อวิทยาศาสตร์: Stachytarpheta indica Vahl วงศ์: Verbenaceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: 60-120 เซนติเมตร ลำต้น: ตั้งตรงขึ้น ใบ: รูปไข่ถึงรูปรี ยาว 2-6 เซนติเมตร ขอบจักฟันเลื่อย       ดอก: ช่อดอกเป็นแท่งยาวเรียงตั้งขึ้น มีดอกเล็กๆ สีม่วง ทยอยบานเป็นกลุ่มๆ จากโคนไปปลายช่อ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: ในธรรมชาติพบตามชายป่าและที่รกร้างทั่วทุกภาค เป็นสมุนไพร ทั้งต้นต้มน้ำดื่มแก้ไข้ ขับเหงื่อ ขับปัสสาวะ

พวงขน

ชื่อวิทยาศาสตร์: Crotalaria sessiliflora L. วงศ์: Papilionceae (Fabaceae) ประเภท: พืชล้มลุก/วัชพืช ความสูง: 25-60 เซนติเมตร ลำต้น: มักตั้งตรงขึ้น ใบ: เดี่ยว เรียงสลับ รูปแถบถึงใบหอกแคบ ขนาด 0.5-1 x 5-10 เซนติเมตร มีขนปกคลุมทั่วใบ ใต้ใบมีขนยาวหนาแน่น    ดอก: เป็นช่อสั้น ออกตามปลายกิ่ง ดอกรูปดอกถั่ว กลีบเลี้ยงมีขนยาวสีน้ำตาลปกคลุม กลีบดอกสีม่วงถึงขาวอมม่วง ออกดอกเดือนตุลาคม-ธันวาคม ผล: ฝักโค้ง มีหลายเมล็ด อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: ในธรรมชาติพบตามชายป่า ทุ่งหญ้าและภูเขาในภาคเหนือและภาคอิสาน

ผักเสี้ยนผี

ผักเสี้ยนตัวเมีย/ส้มเสี้ยนผี/Polanisia Vicosa/Wild Caia ชื่อวิทยาศาสตร์: Cleome viscasa L. วงศ์: Capparidaceae ประเภท: พืชล้มลุก/วัชพืช ความสูง: 30-100 เซนติเมตร ลำต้น: ทุกส่วนเมื่อขยี้จะมีกลิ่นเหม็นเขียว ลำต้นเป็นสัน ใบ:ใบประกอบ มีใบย่อย 3 หรือ 5 ใบ รูปไข่ถึงรูปใบหอก มีขนสั้นนุ่มปกคลุมทั้งใบและลำต้น ดอก: เป็นช่อ ก้านดอกยาว ดอกขนาดประมาณ 1 เซนติเมตร สีเหลือง โคนกลีบแต้มสีม่วงดำ มี 4 กลีบ ตั้งขึ้นด้านบน ออกดอกตลอดปี ผล: เป็นฝักกลมยาว ปลายเรียวแหลม เมล็ดเล็ก สีน้ำตาลเข้ม จำนวนมาก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินปนทราย น้ำ: ปานกลาง-มาก แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: ในธรรมชาติพบตามริมทาง ที่รกร้างทั่วไป […]

ผักคราดทะเล

ชื่อวิทยาศาสตร์: Wedelia biflora (L.) DC วงศ์: Asteraceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: 1-5 เมตร ลำต้น: เป็นพุ่มกึ่งเลื้อย กิ่งก้านยาวโน้มลงหรือพาดกับสิ่งอื่น แตกกิ่งก้านมาก ใบ: รูปไข่ ยาว 4-14 เซนติเมตร ปลายแหลม ขอบใบจักฟันเลื่อยกึ่งหยักซี่ฟันห่างๆ ผิวใบหยาบ มีขนสั้นทั่วใบ ก้านใบยาว 1-4 เซนติเมตร สีแดงเรื่อ ดอก: เป็นช่อตามซอกใบปลายกิ่ง 1-3 ช่อ แต่มักออกเป็นคู่ ขนาด 1.5-3 เซนติเมตร ก้านช่อดอกยาว กลีบดอกวงนอกสีเหลืองสด มี 8-9 กลีบ ปลายกลีบหยักเป็นแฉกเล็กๆ 2-3 แฉก ดอกวงในสีน้ำตาลอมเหลืองเป็นกระจุกแน่นที่กลางดอก ผล: แห้ง สีน้ำตาลเข้ม มี 3 สัน ปลายด้านบนมีขนแข็ง อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: […]

ใบต่างเหรียญ

Roundleaf bindweed ใบต่างเหรียญ ชื่อวิทยาศาสตร์: Evolvulus nummularius (L.) L. วงศ์: Convolvulaceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ลำต้น: ใบต่างเหรียญ ทอดเลื้อยตามผิวดิน ออกรากตามข้อ มีขนทั่วไป ใบ: ออกสลับ รูปไข่ถึงเกือบกลม ปลายมนถึงป้าน โคนเว้าเล็กน้อยหรือรูปหัวใจ ขอบเรียบขนาด 1-2 X 1-2.5 เซนติเมตร ก้านใบสีม่วงแดง มีขนยาว ดอก: เดี่ยวออกตามซอกใบ สีขาว 5 กลีบ โคนกลีบเชื่อมติดกัน ปลายแยก 5 แฉกซ้อนเหลื่อมกัน บานเป็นรูปกรวย ขนาด 0.5-1 เซนติเมตร ผล: กลมแป้น เป็นสันตามยาว มี 4 เมล็ด ขนาดเล็กมาก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินปนทราย น้ำ: […]

ใบต่อก้าน

Creeping Bindweed/Dwarf Morning Glory ชื่อวิทยาศาสตร์: Evolvulus alsinoides (L.) L. var. alsinoides วงศ์: Convolvulaceae ประเภท: พืชล้มลุก/วัชพืช ลำต้น: ตั้งตรงหรือทอดเอนกึ่งพาดเลื้อย ลำต้นเรียวเล็ก ยาว 10-40 เซนติเมตร มีขนยาวปกคลุมทั่วไป ช่วงระหว่างข้อยาว   ใบ: รูปหอกหรือรูปรีแกมขอบขนาน บาว 0.5-2 เซนติเมตร ปลายแหลมถึงมน ขอบเรียบ ก้านใบสั้นถึงไม่มี ดอก: เดี่ยวหรือเป็นช่อ 2-3 ดอก ก้านช่อยาว 1.5-3 เซนติเมตร ดอกเล็ก สีม่วงถึงฟ้าอมม่วง เส้นแฉกสีขาวหรือสีจาง เกสรเพศผู้สีขาว ออกดอกเดือนกันยายน-เมษายน ผล: กลมแป้น เมื่อแก่แห้งและแตก 4 พู อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินปนทราย น้ำ: น้อย-ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน […]

บุษบาริมทาง

Mexican Sunflower ชื่อวิทยาศาสตร์: Tithonia rotundifolia (Mill) S.F. Blake วงศ์: Asteraceae ประเภท: พืชล้มลุก/วัชพืช ความสูง: 1-1.50 เมตร หรือสูงได้ถึง 4 เมตร ลำต้น: เป็นพุ่ม ใบ: รูปไข่ถึงรูปหัวใจ คล้ายรูปสามเหลี่ยม ขนาด 5-20 x 10-30 เซนติเมตร ใบอาจหยักเว้าเป็น 3-5 แฉก ขอบหยักมนหรือจักฟันเลื่อย มีขนสากมือ ดอก: เป็นช่อเดี่ยว ดอกวงนอกรูปรีปลายมนหรือแหลม สีส้มสดถึงส้มแดง หลังกลีบสีขาว มี 10-14 กลีบ ดอกวงในสีเหลืองอัดกันแน่นเป็นกระจุกกลม ออกดอกฤดูหนาวถึงฤดูร้อน อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: ในธรรมชาติพบตามริมทาง ที่รกร้างทั่วไป ในต่างประเทศเป็นไม้ประดับที่นำไปพัฒนาพันธุ์ให้ออกดอกดก […]

บัวตอง

ทานตะวันหนู/Tree Marigold ชื่อวิทยาศาสตร์: Tithonia diverifolia (Hemsl.) A. Gray วงศ์: Asteraceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: 1-2 เมตรหรือสูงได้ถึง 4-5 เมตร ลำต้น: เป็นพุ่ม   ใบ: รูปรีถึงขอบขนานขนาดใหญ่ ยาว 20-35 เซนติเมตร ขอบหยักเว้า 3-5 แฉก ปลายแหลม ผิวใบหยาบ มีขนทั่วไป ดอก: เป็นช่อเดี่ยวหรือเป็นกลุ่ม ขนาด 10-13 เซนติเมตร ดอกวงนอกสีเหลืองสด มี 10-13 กลีบ ดอกวงในสีเหลืองเข้มเป็นกระจุกกลม สามารถออกดอกได้ตลอดปี แต่ดกมากในฤดูหนาว ผล: แห้งสีน้ำตาล อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: […]

ครอบจักรวาล

ขัดมอญ/ปอปแปบ/โผงผาง /มะก่องข้าว/ฟันสี/หญ้าก่องข้าว/Chiness Bell Flower/Indian Mellow/Moon Flower ชื่อวิทยาศาสตร์: Abutiton indicum (L.) Sweet วงศ์: Malvaceae ประเภท: พืชล้มลุก/วัชพืช ความสูง: 0.50-2.50 เมตร ลำต้น: แตกกิ่งก้านเป็นพุ่มกว้าง มีขนนุ่มสีเทาทั่วไป ใบ: ค่อนข้างกลม ขนาด 3-10 เซนติเมตร ขอบใบหยักเว้าไม่สม่ำเสมอ ดอก: สีเหลือง มี 5 กลีบ เกสรเพศผู้สีเหลืองจำนวนมาก ผล: กลม ปลายตัดคล้ายถ้วยเป็นกลีบๆ เรียงติดกัน เหมือนฟันเฟือง เมล็ดรูปไต อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: น้อย-ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ:ในธรรมชาติพบตามริมทาง ที่รกร้างหรือชายป่า เป็นสมุนไพร ช่วยย่อยและเจริญอาหาร รากแก้ไอ แก้ไข้ บำรุงกำลัง ใบ […]

เกล็ดหอย

ชื่อวิทยาศาสตร์: Drymaria diandra Bl. วงศ์: Caryphllaceae ประเภท: พืชล้มลุก/วัชพืช ความสูง: 10-30 เซนติเมตร ลำต้น: เล็กเรียว แตกกิ่งก้านมาก ทอดเลื้อยไปตามผิวดิน ใบ: เดี่ยว รูปไข่ถึงค่อนข้างกลม ขนาด 1-2 เซนติเมตร มีก้านใบสั้นๆ ดอก: เป็นช่อตามปลายกิ่งหรือยอด ดอกเล็กมาก สีขาว มี 5 กลีบ แต่ละกลีบหยักลึกเป็น 2 แฉก ผล: แห้ง แตกเป็น 3 พู เมล็ดสีน้ำตาลดำ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: รำไร การใช้งานและอื่นๆ:ในธรรมชาติพบตามริมทาง ชายป่า สนามหญ้าที่ค่อนข้างเย็นและร่มชื้น และภูเขาทางภาคเหนือ เป็นสมุนไพร (ล้านนา) ทั้งต้น ตากแห้ง ขยี้ผสมกับม้ามหมู […]

กระดุม

กระดุมใบ ชื่อวิทยาศาสตร์: Spermacoce laevis Lamk. วงศ์: Rubiaceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 15-50 เซนติเมตร ลำต้น: เป็นเหลี่ยม ตั้งตรงหรือทอดเอน ใบ: รูปรีแกมขอบขนานถึงใบหอก ปลายเรียวแหลม สีเขียวเข้มหรือเขียวปนน้ำตาลแดงถึงม่วงดำ ยาว 2-6 เซนติเมตร มักไม่มีก้านใบ ดอก: ช่อดอกเป็นกระจุกกลมแน่นที่ซอกใบ กลีบดอก 4 กลีบ โคนกลีบติดกันเป็นรูปถ้วย ปลายเรียวแหลม สีขาวหรือขาวอมชมพู ขนาดเล็กมาก ผล: แห้ง แตก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: น้อย-ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: ในธรรมชาติพบตามริมทาง ทุ่งหญ้า ทุ่งนาไปจนถึงที่ค่อนข้างแห้ง **ชื่อพ้อง Borreria laevis (Lamk.) Griseb.

กรดน้ำ

กระต่ายจามใหญ่/ขัดมอนเทศ/ต้อไม้ลัด/ผักปีกแมงวัน/หญ้าหนวดแมว/หญ้าหัวแมงฮุน ชื่อวิทยาศาสตร์: Scoparia dulcis L. วงศ์: Scrophulariaceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุ 2 ปี/วัชพืช ความสูง: 20-80 เซนติเมตร ลำต้น: แตกกิ่งก้านยาวตรง ใบ: ออกตรงกันข้ามหรือรอบข้อ 3-4 ใบ ยาว 1-4 เซนติเมตร ขอบจักฟันเลื่อย ดอก: เดี่ยวหรือออกเป็นกลุ่มตามซอกใบเกือบทุกข้อของกิ่ง ดอกเล็กสีขาว 4 กลีบ เกสรเพศผู้ 4 อัน มีขนยาวสีขาวออกรอบๆ ผล: กลมเล็ก เมล็ดจำนวนมาก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง-มาก แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ:ในธรรมชาติพบตามที่รกร้าง รอมทาง ชายป่า นาข้าวและริมน้ำทุกภาคของไทย เป็นสมุนไพร ชาวอินเดียใช้แก้โรคเบาหวาน ชาวมาเลเซียใช้แก้ไอ และฟิลิปปินส์ใช้รากต้มน้ำดื่มแก้ไข้

หนาดน้อย

กะเม็งหอม/ผักกาดนา ชื่อวิทยาศาสตร์: Blumea napifolia DC. วงศ์: Asteraceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 30-70 เซนติเมตร ลำต้น: ตั้งตรง แตกกิ่งก้านมาก มีขนละเอียดสีขาวทั่วไป เมื่อจับจะเหนียวติดมือและมีกลิ่นฉุน ใบ: เดี่ยว ออกสลับ รูปไข่กลับถึงรี ขนาด 3-4x 5-8 เซนติเมตร ขอบหยักซี่ฟันหรือจักละเอียด ดอก: ดอกเป็นช่อใหญ่ แตกแขนงมาก ดอกย่อยจำนวนมาก ใบประดับซ้อนกันหลายขั้น สีเขียว ส่วนปลายสีแดงเรื่อ กลีบดอกเป็นขนสั้นละเอียด สีเหลือง ออกดอกฤดูแล้ง เมล็ด: เมื่อแก่จะมีขนสีขาวที่ปลาย บานออกเป็นพู่กลม อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง-มาก แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: ในธรรมชาติมักพบตามริมทาง ที่รกร้าง แปลงเพาะปลูกและชายป่า พบมากทางภาคกลาง ภาคเหนือและภาคอิสาน ที่ความสูง […]

หญ้าหมู่ดาว

ชื่อวิทยาศาสตร์: Hedyotis sp. วงศ์: Rubiaceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 10-35 เซนติเมตร ใบ: รูปรีถึงรูปแถบ ขนาดเล็ก ดอก: เป็นช่อโปร่ง ดอกย่อยจำนวนมาก กลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อนเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วยเล็กๆ กลีบดอกสีม่วงอ่อน โคนกลีบเชื่อมติดกับเป็นรูปกรวย ปลายแยก 4 แฉก กลิ่นหอม ออกดอกปลายฤดฝน-ต้นฤดูหนาว ผล: แห้ง เมล็ดเล็กมาก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทราย น้ำ: ปานกลาง-มาก แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: ในธรรมชาติมักพบตามพื้นที่เปิดโล่ง ลานหินและทุ่งหญ้าบนภูเขาทางภาคอิสาน

หญ้าเลือดไน้

ชื่อวิทยาศาสตร์: Polygala longifolia Poir. วงศ์: Polygalaceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 30-50 เซนติเมตร ลำต้น: เป็นพุ่มสูง ใบ: เดี่ยว รูปแถบแคบถึงใบหอกแคบ ขนาด 0.2-0.8 x 3-4 เซนติเมตร ปลายแหลม   ดอก: เป็นช่อยาว ออกตามซอกใบและหลายกิ่ง ก้านช่อยาว 8-20 เซนติเมตร ดอกขนาดเล็กเรียงกันแน่นที่ปลายก้านช่อเรียงเป็นแถวด้านเดียว เมื่อบานกลีบดอกกางออกเพียงเล็กน้อย ออกดอกเดือนตุลาคม-กุมภาพันธ์ ผล: สีเขียวแตกเป็นสองซีก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทราย น้ำ: ปานกลาง-มาก แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: รากมีกลิ่นหอมแรง ในธรรมชาติมักพบตามป่าผลัดใบ พื้นที่ดินปนกรวดและทราย พบมากทางภาคเหนือ

หญ้าน้ำค้าง

ต้นบาดทะยัก/มะไฟเดือนห้า/หญ้ายองไฟ/หนามเดือนห้า ชื่อวิทยาศาสตร์: Drosera indica L. วงศ์: Droseraceae ประเภท: พืชล้มลุก/วัชพืช ความสูง: 5-30 เซนติเมตร ลำต้น: ตั้งตรงหรือทอดเอน ทั้งลำต้น ใบและก้านดอกมีสีแดง ใบ: รูปเส้นยาวเรียวค่อนข้างอวบหนา ยาว 2-7 เซนติเมตร ปลายม้วนงอเป็นวง มีขนสีแดงทั่วใบ ปลายขนมีต่อมน้ำใสเหนียวไว้ดักจับแมลง ดอก: เป็นช่อมีหลายกิ่ง สีชมพูม่วง ดอกขนาด 0.5-1 เซนติเมตร บานในตอนเช้า และหุบในตอนบ่าย อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทราย น้ำ: ปานกลาง-มาก แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: ในธรรมชาติมักพบตามลานหิน ดินทรายหรือทุ่งหญ้า ที่ลุ่มหรือชื้นแฉะ มีน้ำขัง พบมาทางภาคอิสาน ภาคตะวันออกและภาคใต้ เป็นสมุนไพร ต้น เป็นยาบำรุง ยาพื้นบ้านอิสาน ใช้ต้นแห้งดองเหล้าดื่ม แก้ท้องมาน ต้นสดขยี้ทารักษากลากเกลื้อน ถ้าหมักจะได้สารสำหรับกัดหูดหรือตาปลา […]