มองวัสดุผ่านบ้านของ ANDRA MATIN และนิทรรศการ MATERIAL MATTER ณ BACC

มอง “วัสดุ” ผ่านบ้านของ Andra Matin และนิทรรศการ Material Matter ณ BACC


ทุกๆ ปี คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร จะจัดงาน “สถาปัตย์-ปริวรรต” งานแสดงผลงานทางวิชาการและนิทรรศการนำเสนอแนวคิดด้านสถาปัตยกรรมออกสู่สาธารณะ เนื่องใน “วันศิลป์ พีระศรี” เพื่อยกย่องศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรีผู้ก่อตั้งมหาวิทยาลัย ซึ่งจะตรงกับวันที่ 15 กันยายน อันเป็นวันคล้ายวันเกิดของศาสตราจารย์ผู้ล่วงลับของพวกเขา

นิทรรศการสถาปัตยกรรม Material Matter ณ BACC

ปีนี้คณะฯ ได้โอกาสจัดแสดงงานที่หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร หรือ BACC โดยได้ชื่องานว่า Material Matter” ซึ่งจะมุ่งเน้นไปที่การให้ความสำคัญกับ “วัสดุ” “หรือ “วัตถุดิบ” ที่ใช้ในงานออกแบบ นำเสนอเรื่องราวต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นสถาปัตยกรรมที่คิดคำนึงจากวัสดุเป็นหัวใจ ความเป็นไปได้ในการใช้วัสดุต่างๆ ในงานออกแบบ หรือเทคโนโลยีที่มีส่วนพัฒนาวัสดุจนตกทอดสู่งานสถาปัตยกรรมในภาพรวม

มากไปกว่านั้น งานยังนำเสนอ “วัสดุ” ในมุมมองของผู้ออกแบบ ที่อาจไม่ได้หมายถึงวัสดุก่อสร้างที่จับต้องได้แต่เพียงอย่างเดียว แต่อาจหมายถึงทรัพยากรในมิติอื่นๆ อันเป็นจุดเริ่มต้นในงานออกแบบที่แตกต่างกันของแต่ละคน

ดังที่คุณนันทพล จั่นเงิน อาจารย์คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ผู้จัดงาน ขยายความว่า

Material สำหรับบางคนอาจจะไม่ใช่ “วัสดุ” เพียงอย่างเดียว แต่อาจหมายถึงวัตถุดิบทางความคิด เช่น บางคนมองว่า ต้นไม้ เป็นจุดเริ่มต้นในการคิดงานของเขา มันก็เป็นแก่นไอเดียหลักในการออกแบบงานของเขาได้ หรือบางคนมองว่าเป็นเรื่องของชุมชน จุดเริ่มต้นมันก็อาจจะเป็นคน กิจกรรม เป็นวัตถุดิบในการออกแบบก็ได้เหมือนกัน

“ผมต้องการเห็นว่าผู้จัดแสดงงานแต่ละคนมองคำคำนี้อย่างไร เราก็น่าจะได้งานที่มีความหลากหลาย”

นิทรรศการนี้จะจัดแสดงงานทั้งหมด 68 ชิ้น จากผลงานของทั้งคณาจารย์ ศิษย์เก่า และสถาปนิกผู้ประกอบวิชาชีพที่เป็นที่ยอมรับ เพื่อขยายขอบเขตการจัดแสดงงานให้ไกลไปกว่างานวิชาการที่ทำเป็นประจำทุกปี โดยผู้จัดงานยังกล่าวว่า คาดหวังว่างานจะให้ประโยชน์กับสาธารณะชน ในแง่ความเข้าใจของการทำงานด้านสถาปัตย์ได้กว้างขวางขึ้น นอกจากการกระตุกความคิดของคนในวงการเดียวกันเอง

นอกจากนั้น หนึ่งในไฮไลท์ของงานที่จะเกิดขึ้นในวันสำคัญที่ 15 กันยายน คือการบรรยายพิเศษของ Andra Matin สถาปนิกชาวอินโดนีเซียที่มีชื่อเสียงจากผลงานออกแบบที่แสดงการใช้วัสดุผนวกกับการเคารพสภาพแวดล้อม จนตกผลึกเป็นสถาปัตยกรรมที่งดงามน่าจับตา

นิทรรศการสถาปัตยกรรม Material Matter ณ BACC

ไม่ว่าจะเป็นงานออกแบบที่คนได้เห็นตามสื่อ หรือล่าสุด งานสถาปัตยกรรมระดับโลกอย่างงาน Venice Biennale ปีปัจจุบัน (2018) ผลงานของเขาก็มีชื่อในฐานะงานถูกคัดเลือกพิเศษ หรือ “Special Mentor” ด้วยแนวคิดการแสดงวัสดุและกรรมวิธีแบบพื้นถิ่น (Vernacular) ในงานออกแบบ จนงานมีภาพลักษณ์อันโดดเด่นแตกต่างจากงานอื่นๆ

หนึ่งในผลงานสถาปัตยกรรมที่ถูกพูดถึงมากที่สุดงานหนึ่งของ Andra Matin ที่นำเสนอการผสานวัสดุกับสภาพแวดล้อมออกมาเป็นองค์ประกอบของสถาปัตยกรรมได้งดงามลงตัวสูงสุด คือบ้านหลังหนึ่ง ณ เมืองจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย

AM House – บ้านหลังใหญ่ของเจ้าตัวเอง

บ้านโมเดิร์นทรอปิคอล โดย Andra Matin

ภายใต้พื้นที่ใช้สอยขนาด 320 ตารางเมตร เจ้าของบ้านและสถาปนิกใช้อยู่ร่วมกับภรรยาและลูก 3 คน แต่นอกเหนือจากสมาชิกในครอบครัวที่ต้องเจอหน้ากันทุกวัน ปัจจัยอีกสิ่งที่สมาชิกในบ้านต้องอยู่ร่วมด้วยแทบจะตลอดเวลา คือฝน อากาศชื้น และแดดร้อนจัดภายใต้พื้นที่มรสุมแบบร้อนชื้นของเมืองในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

วิธีการหนึ่งที่สถาปนิกใช้ ไม่ใช่การปิดทึบหลีกหนีจากธรรมชาติทั้งมวล แต่เป็นการเพิ่มความโปร่ง รับเอาความเป็นไปในธรรมชาติเข้าสู่ตัวบ้านอย่างเต็มที่ เราจึงจะพบว่า AM House แทบปราศจากเครื่องปรับอากาศ คนในบ้านจะอยู่อาศัยภายใต้สภาพอากาศจริง โดยมีสถาปัตยกรรมช่วยห่อหุ้มและเว้นที่ให้อากาศได้ไหลผ่านอย่างปรุโปร่ง

บ้านโมเดิร์นทรอปิคอล โดย Andra Matin

ไม่ว่าจะเป็นพื้นที่ใต้ถุนโล่งกว้างอันเป็นพื้นที่ใช้สอยหลัก ช่องบันไดหรือทางเดินที่เต็มไปด้วยช่องแสง แม้แต่พื้นที่ใช้สอยภายในก็เต็มไปด้วยช่องหน้าต่าง ให้แสงและอากาศไหลผ่านได้อย่างพอเหมาะ

ตรงนี้เองที่ “วัสดุ” เข้ามามีส่วนร่วมอย่างน่าสนใจ

บ้านโมเดิร์นทรอปิคอล โดย Andra Matin

บ้านโมเดิร์นทรอปิคอล โดย Andra Matin

คอนกรีตเปลือยเพื่อความคงทนและไม่ต้องดูแลรักษามากมาย ไม้และระแนงไม้ เพื่อเพิ่มความโปร่งและช่องให้อากาศได้ไหลเวียน  เหล็กและกระจก เพื่อนำแสงและมอบความโปร่งเบาให้พื้นที่ภายใน

ต้นไม้ และแม้แต่อากาศ ก็เป็น “วัสดุ” สำคัญที่ปรากฏชัดในบ้าน เพื่อสร้างสภาวะสบาย ตามสภาพความเป็นจริง

บ้านโมเดิร์นทรอปิคอล โดย Andra Matin

บ้านโมเดิร์นทรอปิคอล โดย Andra Matin

บ้านโมเดิร์นทรอปิคอล โดย Andra Matin

บ้านโมเดิร์นทรอปิคอล โดย Andra Matin

งานส่วนใหญ่ของเขา จึงถูกจัดอยู่ในประเภท “Modern Tropical” ซึ่งหมายถึงงานที่ให้ความสำคัญกับการผสานสภาพอากาศเข้ากับวัสดุ สเปซ และการอยู่อาศัยแบบปัจจุบัน ให้งดงามลงตัว

ผลงานและแนวความคิดของ Andra Matin จึงน่าจะเป็นตัวอย่างอันดีให้กับทั้งนักออกแบบในยุคปัจจุบัน และกับคนที่สนใจเนื้อหางานสถาปัตยกรรมที่สัมพันธ์กับสภาพแวดล้อม

วันที่ 15 นี้ เราจึงน่าจะได้แนวคิดที่น่าสนใจจากสถาปนิกมากชื่อไปปรับใช้ ไม่มากก็น้อย

สถาปนิก Andra Matin

นิทรรศการ Material Matter

วันที่ 11 – 23 กันยายน ณ ชั้น 5 หอศิลปวัฒธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร (BACC)

ติดตามนิทรรศการได้ที่

Facebook


เรื่อง กรกฎา

ภาพ ภาพประชาสัมพันธ์

ภาพถ่ายบ้าน ศุภกร

 

อ่านเรื่องราวบ้าน AM House ฉบับเต็มที่